БАРОМАДАНИ МАҚЪАД (Prolapsus recti), афтодани рӯдаи рост. Асосан дар мардҳо ба мушоҳида мерасад. Сабабҳои Б. м. баланд будани фишори дохили шикам, осеби мақъад ва мушакҳои қаъри кос маҳсуб мешаванд. Рӯдаи рост ҳангоми қазои ҳоҷат, кори ҷисмонӣ, сулфидан ва роҳгардӣ мебарояд. Б. м. се дараҷа дорад: дараҷаи I – фақат дар …

БАРОМАДАНИ УСТУХОН (Luxatio), беҷошавии устухон, ихтилоли бутунии бандҳо ва беҷо шудани нӯги буғумҳои устухон. Б. у. модарзодӣ ва ғайримодарзодӣ мешавад. Беҷошавии ғайримодарзодии устухон дар натиҷаи садама ё ягон беморӣ ба вуҷуд меояд. Аз рӯи дараҷаи ихтилол Б. у. пурра ва нопурра мешавад. Ҳангоми пурра баромадани устухон нӯги устухонҳо аз ҳамдигар …

БАРОТЕРАПИЯ (Barotherapia; аз юн. baros – вазнинӣ, гаронӣ ва терапия), бо мақсади муолиҷа истифода бурдани фишори баланд ё пасти атмосфера. Барои Б. таҷҳизоти махсус – барокамераҳои ҳавоногузар истифода мегарданд. Онҳо тавассути насос ҳаво, оксиген ва ғ.-ро ба дарун мекашанд ё берун мебароранд. Барокамераҳо ҳаҷму андозаи гуногун дошта, барои фишори баланд …

БАРТОЛИНИТ (Bartholinitis), газаки ғадудҳои калони вурудгоҳи маҳбал (ба ном ғадудҳои Бартолинӣ). Ба даҳанаи нойи ғадудҳо даромадани микробҳои беморизо (гонококкҳо, стрептоккокҳо, стафилоккокҳо ва ғ.) боиси Б. мегардад. Ҳангоми Б.-и гоноккокӣ (сӯзокӣ) даҳанаи нойи ғадуд аз ҳар ду тараф газак мегирад. Дар аввал Б. беморро одатан ташвиш намедиҳад: андак сахт шудани вурудгоҳи …

БАРФАК (Stomatomycosis), навъе аз бемориҳои занбӯруғӣ. Дар луобпардаи даҳон падид меояд. Ангезандаи Б. занбӯруғҳои ҷинси Candida мебошанд. Асосан дар кӯдакони ширмак ва одамони солхӯрда, хусусан дар онҳое, ки бинобар гирифторӣ ба бемориҳои музмин заиф гаштаанд, ба мушоҳида мерасад. Ҳангоми беморӣ аввал луобпардаи даҳон сурх ва хушк шуда, баъд дар ком, …

БАРШОР, чашмаи минералии обаш сард дар ноҳ. Ишкошим. Дар соҳ. рости д. Панҷ, 71 км ҷанубтари ш. Хоруғ, дар баландии 2280 м аз с. б. воқеъ аст. Дебиташ 0,8 л/сон., ҳарор. обаш +10 – +150С. Дар таркиби оби чашма натрий (349 мг/л), калсий (308 мг/л), магний (77,0 мг/л), оҳан (10,0 …

БАТСИЛЛАҲО (Bacillus), як гурӯҳи калони бактерияҳои қаламчашакл. Б. тақр. 217 намуд дошта, дар дохили ҳуҷайра спора ҳосил мекунанд. Б. бактерияҳои граммусбат мебошанд (яъне дар мавриди тадқиқ бо усули Грам ранги мусбат пайдо мекунанд). Асосан дар хок сукунат доранд. Баъзе Б. ангезандаи касалиҳои одаму ҳайвонот маҳсуб мешаванд, мас., сӯхтанӣ (В. anthracis), …

БАХМИР, чашмаи минералӣ дар ноҳ. Мурғоб. Тақр. 14 км ҷанубтар аз деҳаи Қизилработ дар баландии 4060 м аз с. б. воқеъ аст. Оби чашма аз 10 ҷой мебарояд. Ҳарор. оби чашмаҳои гарм +380С, дебиташон 0,4 л/сон. аст. Таркиби химиявии оби онҳо аз натрий (829 мг/л), калсий (96,0 мг/л), калий (49,0 …

БАХТИЁР, чашмаи минералӣ дар ноҳ. Мурғоб. Дар хамии Сасиқкӯл, 200 км шарқтар аз ш. Хоруғ воқеъ аст. Баландиаш аз с. б. 4010 м. Оби чашма аз 2 ҷой мебарояд. Дебиташ 1,33 л/сон., минералнокиаш 2,71 г/л; ҳарор. обаш +8 – +100С. Таркибаш аз натрий (374 мг/л), калсий (130 мг/л), магний (30,0 …

БАҲОВАДДИНОВ Бурҳониддин (тав. 04. 08. 1953, шаҳраки Ашти ноҳияи Ашти вил. Суғд), духтури хуншинос, доктори илмҳои тиб (2000), проф. (2001), Аълочии тандурустии ИҶШС. Хатмкардаи ДДТТ (1976). Фелдшер ва духтури Беморхонаи клиникии ёрии таъҷилии ш. Душанбе (1976 – 78), ҷарроҳ, духтури анестезиолог ва реаниматолог (1978 – 80), мудири шӯъбаи Беморхонаи марказии …