Чилучорчашма (44 Чашма) – манбаи оби муқаддас. Он дар соҳили рости дарёи Кофниҳон, 12 км ғарбтар аз ноҳияи Шаҳритус ё 6 км аз маркази ноҳияи Носири Хусрав (собиқ Бешкент), дар ноҳияи Шаҳритузи вилояти Хатлон ҷойгир аст.
Бостоншиносон ин сарчашмаро 10-15 ҳазор сол умр медиҳанд. Гарчанде, ки таърихшинос Абу Сад ас-Самани (1113-1166сс) дар асри XII дар бораи Чилучорчашма гузориш бидуни зикри номи худ “манбаи машҳур дар Қубодиён” бо оби шифо гуфта буд. Ин манбаи хеле калон то ба имрӯз зинда аст. Он дар водии Бешкент ҷойгир аст, ки дар гузашта (пеш аз корҳои обёрии даврони шӯравӣ) як дашти гарму беҳаёт буд.
Номи ин макон дар забони тоҷикӣ “Чилу чаҳор” буда маънои “чалма” – манбаъ, калид, аст. Панҷ чашмаи калон аз зери теппаи хурд, ки ба 39 чашмаи хурдтар баъдан реза мешавад, фавора мезананд. Оби чашмаҳо каналро ба васеъгии 10-15 метр ташкил медиҳанд, ки дар он моҳиҳои “муқаддас” (намудҳои гуногуни ҷинси Маринка) ва инчунин гулмоҳӣ зиндагӣ мекунанд.
Сарчашмаи ин об ба сокинони Тоҷикистон ва ҳамсояи Ӯзбекистон маълум аст ва онҳо аксар вақт дар тобистон, вақте ки ҳарорати ҳаво аз +35 дараҷа зиёд аст, меоянд. Меҳмонон дуо мекунанд, оббозӣ мекунанд (ҷой барои оббозӣ ба мардон ва занон алоҳида аст) ва қурбониҳо мекунанд. Об аз 17 манбаъ шифобахш ба ҳисоб меравад. Дар қаламрави чашма платонҳо, чанор ва сафедорҳо мерӯянд, ки ба боғи калон паҳн шудааст. Дар ҳудуди манбаъ зиёда аз 100 чойи нишаст -катҳо барои дамгирӣ мавҷуд аст (нархи иҷора 5-10 доллар дар як рӯз).
ХАРИТАИ ҶОЙГИРШАВӢ
Болотар аз манбаъ теппаи хурд бо мазор – мақбара, иншооти эҳтиром барои мусулмонон аст. Тибқи урфу одатҳои маҳаллӣ, дар он Камбар Бобо дафн карда шуд, ки вай аспи ҳазрати Алӣ ибни Абу Толиб (солҳои 599-661) нигоҳубин мекард дар ин ҷой ғуронида шудааст. Дар назди он боз 4 қабрҳои дигари номаълум ҳастанд.
Телефонни маъмурияти чашма
+992 931 611 709 – Дидбон
+992 934 004 444 – Раис