ВАКУУМ-ЭКСТРАКСИЯ, яке аз роҳҳои амалиёти ҷарроҳии акушерӣ. Ҳангоми В.-э. кӯдакро тавассути вакуум-экстрактор аз сараш дошта берун меоранд. В.-э. дар вақти зинда будани тифл ба ҷо оварда мешавад. В.-э.-ро дар мавриди нафастанг шудани кӯдак, заиф будани нишонаҳои таваллуд ва диг. ноҷуриҳо истифода мебаранд. Шарти асосии В.-э. пурра боз шудани гарданаи бачадон …

ВАЛЕОЛОГИЯ (аз лот. valeo – саломат будан), илмест оид ба тандурустӣ ва роҳҳои устувор гардондани он, тарзи ҳаёти солим, вокуниши организм нисбати омилҳои тағйирёбандаи муҳит. В. тарзи ба роҳ мондани ҳаёти солим, қоидаҳои беҳдошт, маърифати экологӣ ва ғ.-ро таълим медиҳад. В. аз дастовардҳои анатомия, физиология, гигиена, психология, педагогика, экология ва …

ВАЛИДОЛ, як навъ дору. В. таъсири рефлексӣ дошта, рагҳои хунгардро васеъ мекунад. Дар таркиби як қурси В. 60 мг минтол мавҷуд аст. Таъсири дору ба ангезиши нӯги асабҳои луобпардаи даҳон вобастагӣ дорад. Дар натиҷа энкефалинҳо, эндорфинҳо, динорфинҳо ва пептидҳо барин моддаҳо ҳосил мешаванд, ки баҳри таскини ҳисси дард ва танзими …

ВАЛОКОРДИН, як навъ дору. Таркиби В. аз фенобарбитал, этилбромизовалерианат, равғанҳои пудина ва хмел, этанол ва об иборат аст. Онҳо таъсири таскинбахш доранд, ангезиши силсилаи асабҳои марказиро кам карда, боиси мӯътадил гаштани хоб мешаванд, рагҳои хунгардро васеъ менамоянд. В. дар мавриди ихтилоли вазифавии силсилаи дилу рагҳо (мас., тахикардия), неврозҳое, ки бо …

ВАНАДИЙ (лот. Vanadium), V, элементи химиявии гурӯҳи V ҷадвали Менделеев; рақами ат. 23, массаи ат. 50, 942. В.-ро с. 1801 олими мексикоӣ А.М. дел Рио дар таркиби маъдани сурб кашф намудааст. Химики шведӣ Н.Г. Сефстрём с. 1830 онро дар маъдани оҳан ёфта, ба шарафи олиҳаи ҳусн Ванадис В. номид. В.-ро …

«ВАНДИДОД», яке аз бахшҳои Авесто. Калимаи «В.» шакли таҳрифшудаи «Видевдат» аст. Дар забони авестоӣ он шакли «Вӣ-дагво датем» дошта, маъниаш «дод (қонун)-и зидди девон» мебошад. «В.» 22 фаргард (боб)-и гуногунмавзӯъро дар бар мегирад. Бобҳо ба тарзи гуфтугӯ (пурсишу посух)-и байни Зардушт ва Аҳура Маздо (эзиди ягона дар дини зардуштия) сохта …

ВАННАҲО (Lavatrina), тадбирҳои гигиенӣ ва шифоию пешгирии бемориҳо, ки тавассути об гузаронида мешаванд. Ваннаҳои гигиениро барои аз ифлосӣ, арақ ва ғ. тоза кардани пӯст истифода мебаранд. Пеш аз қабул худи ваннаро аввал бо чутка ва оби гарму собун нағз шуста, ба маҳлули 1– 2%-и хлорамин ё оҳаки хлорнок тоза кардан …

ВАННАҲОИ ҲАВОӣ ВА ОФТОБӣ, бо мақсади табобат ва обутоби беморон истифода бурдани хосиятҳои шифобахши ҳаво ва энергияи афканишоти офтоб. В. омили муҳими муолиҷаи санаторию курортӣ буда, асоси климатотерапия (муолиҷа бо иқлим)-ро ташкил медиҳанд. Ваннаҳоро мувофиқи тавсияи духтур метавон ҳар рӯз қабул кард. Ваннаҳои ҳавоӣ. Ҳавои тоза ба бадани тамоман ё …

ЧАШМАИ ВАНҶ – чашмаи минералии обаш гарм. Дар соҳили чапи дарёи Ванҷ, 57 километр болотар аз резишгоҳи он ба дарёи Панҷ дар баландии 2300 метр аз сатҳи баҳр воқеъ аст. Масофа аз чашма то роҳи мошингард – 2,5 километр аст. Ҳарорати обаш +220 С; дебиташ 2,3 л/сон. Дар таркиби оби …

ВАРАҚАИ БЕМОРӣ, варақаи корношоямӣ, ҳуҷҷатест, ки корношоямии коргарону хизматчиёнро тасдиқ мекунад ва дар давраи муваққатан кор накардан ба ёрдампулӣ ҳуқуқ медиҳад. Дар қонунгузории ҷумҳурӣ оид ба суғуртаи иҷтимоии давлатӣ В. б. ба ҳамаи коргарон ва хизматчиён дар аёми беморӣ, ҳангоми фалокат, ҳомилагӣ, баъди таваллуд, карантин, ҳомили амрози шаддиди сироятӣ будан, …