Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар бораи иттифоқҳои касаба   (Ахбори маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2011, №6, мод. 611;) Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқии таъсиси  иттифоқҳои касаба, ҳуқуқу кафолатҳои фаъолияти онҳоро муайян намуда, муносибатҳои иттифоқҳои касабаро бо мақомоти ҳокимияти давлатӣ, корфармоён, иттиҳодияҳои онҳо, дигар иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ танзим менамояд. БОБИ …

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ РӮЗҲОИ ИД  (Ахбори маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2011, №7-8, мод. 608; с. 2012, №7, мод. 684; №12, қ. 1, мод. 1011, мод. 1012; с. 2014, №7, қ. 2, мод. 401; с. 2015, №3, мод. 209, №7-9, мод. 706; с. 2016, №5, мод. 371, №7, мод. …

ГИПЕРТЕНЗИЯ (Hypertensio; аз гипер… ва юн. tensio – шиддат), аз меъёр баланд шудани фишори моеъот (хун ё лимфа) дар рагҳо. Истилоҳи «гипертензия»-ро барои ифодаи фишори баланди хун ё лимфа, истилоҳи «гипертония»-ро бошад, барои баён кардани ҳолати мушакҳо кор фармудан беҳтар аст. Аммо мувофиқи анъанаи чандинсола истилоҳи «гипертония»-ро барои ифодаи «фишори …

ГИПЕРТЕНЗИЯИ ҶУМҶУМАВӣ, баланд шудани фишори дохили косахонаи сар (ҷумҷума). Г. ҷ. дар натиҷаи омос, думбал, хуномоси мағзи сар, гидросефалия, варами майна рух менамояд. Дард кардани сар (хусусан пагоҳирӯзӣ, баъди аз хоб хестан), ки бо дилбеҳузурӣ ва қай сурат мегирад, аломати Г. ҷ. аст. Ҳангоми халал ёфтани ихроҷи моеъи дохили ҳароммағз, …

ГИПЕРТЕНЗИЯИ ШАРАЁНӣ, баланд шудани фишори хун дар артерияҳои даври калон ва хурди хунгардиш. Баланд шудани фишорро дар рагҳои даври хурд бисёр вақт гипертензияи шушӣ меноманд; агар мавзеи гипертензия қайд карда нашавад, пас сухан аз боби баланд гаштани фишори артерия дар даври калони хунгардиш меравад. Фишори мӯътадили хун дар одамони то …

ГИПЕРТИРЕОЗ (Hyperthyreosis; аз гипер… ва лот. [glandula] thyreoidae – ғадуди сипаршакл), бемории ғадуди сипаршакл. Ниг. Ҷоғари мунташиру заҳрогин.

ГИПЕРТОНИЯ (Hypertonia; аз гипер… ва tonos – таранҷиш), тарангии барзиёди мушакҳо. Истилоҳи Г.-ро барои ифодаи кашиш (таранҷиш)-и мушакҳои суфтаи узвҳои холӣ (меъда, пешобдон ва ғ.), рагҳо ва мушакҳои скелет кор мефармоянд. Яке аз сабабҳои баланд шудани фишори артерия (ФА) дар мавриди гипертензияи шараёнӣ, аз ҷумла бемории гипертония Г.-и девораи артериолаҳо …

ГИПЕРТРИХОЗ (Hypertrichosis; аз гипер… ва юн. thrix, trichos – мӯй), бисёр сабзидани мӯй дар ҷойҳои номуносиби пӯст новобаста аз синну сол ва ҷинс. Г. модарзодӣ (умумӣ ва ҷузъӣ) ва ғайримодарзодӣ мешавад. Г.-и модарзодии умумӣ нисбатан кам дучор омада, дар мавриди он тамоми баданро мӯйҳои дароз фаро мегиранд. Ҳангоми Г.-и модарзодии …

ГИПЕРТРОФИЯ (аз гипер… ва юн. trophe – хӯрок, ғизо), афзудани ҳаҷм ва массаи узв. Г. ҳақиқӣ ва дурӯғин мешавад. Ҳангоми Г.-и дурӯғин узв бинобар инкишофи босуръати мас., бофтаи чарбу калон мешавад. Дар мавриди Г.-и ҳақиқӣ унсурҳои паренхимавии узв афзоиш меёбанд (гиперплазия). Сабаби Г.-и ҳақиқӣ дар аксар ҳолатҳо таъсири барзиёди вазоифӣ …

ГИПЕРХЛОРГИДРИЯ (Hyperchlorhydria), дар таркиби шираи меъда зиёд шудани миқдори кислотаи хлориди озод; ба маънои васеъ дар шираи меъда бартарӣ доштани унсурҳои турш нисбат ба ишқорҳо. Г.-и муваққатӣ дар аснои истеъмоли маҳсулоте, ки шираи меъдаро бисёр хориҷ мекунанд, ҳамчунин дар ҳолатҳои асабоният ба вуҷуд меояд. Г. ҳангоми бемориҳои меъда (гастрити шадид …