ГИПНОЗ (аз юн. hypnos – хоб), ҳолати махсуси ба хоб мондани одам ва ҳайвоноти олӣ. Психиатрҳои рус В.М. Бехтерев, А.А. Токарский ва диг. дар асарҳои худ Г.-ро аз ҷиҳати илмӣ тадқиқ карда, аҳамияти муолиҷавии хоби гипнозиро исбот намуданд. И.П. Павлов табиати Г.-ро ошкор кард ва собит намуд, ки Г. мисли …

ГИПО… (юн. hypo – дар зери, дар поён), қисми калимаҳои мураккаб, ки аз меъёр поёнро ифода мекунад, мас., гипоксия, гипогликемия, гиподинамия, гипоплазия ва ғ.

ГИПОГАЛАКТИЯ (Hypogalactia; аз гипо … ва юн. gala, galaktos – шир), кам шир ҳосил кардани ғадуди шир. Ғ. дар натиҷаи ихтилоли фаъолияти ғадудҳои эндокринӣ (махсусан суст гаштани тарашшӯҳи пролактин – гормони қисми пеши гипофиз) инкишоф меёбад. Заҳролудии бардавоми организми зан бо алкогол, тамоку (никотин), бемориҳои давомнок (сил, камвитаминӣ), камхунӣ, зарбаи …

ГИПОГЛИКЕМИЯ (Hypoglycaemia; аз гипо…, юн. glykys – ширин ва haima – хун), кам шудани миқдори глюкоза дар хун. Миқдори мӯътадили глюкоза дар хуни одами калон 60 – 100 мг/100 мл (3,33 – 5,55 ммол/л) аст. Г. дар одамони солим ҳангоми кори вазнини ҷисмонӣ ва бардавом рух менамояд. Ҳамчун аломати маризӣ …

ГИПОГОНАДИЗМ (Hypogonadismus; аз гипо…, лот. gonas, gonadis – ғадуди ҷинсӣ), гипогенитализм, ҳолати маризие, ки дар натиҷаи нуқси фаъолияти ғадудҳои ҷинсӣ ва кам шудани тарашшӯҳи усораи гормонҳои таносул ба вуҷуд меояд. Ҳангоми Г. узвҳои таносул аз инкишоф монда, аломатҳои ҷинсии дуюмин дуруст падид намеоянд. Г. якумин ва дуюмин мешавад. Г.-и якумин …

ГИПОДИНАМИЯ (Hypodynamia), камҳаракатӣ, фаъолияти нокифояи мушакҳо, ки бинобар паст шудани фаъолияти ҷисмонии одам (гипокинезия) рух менамояд. Г. дар натиҷаи камҳаракатӣ ба вуҷуд меояд. Дар мактаббачагон бенизомии зиндагӣ ва иҷрои вазифаи хонагии аз ҳад зиёд (дар натиҷа барои сайру гашт, бозӣ ва варзиш вақт кам мемонад) боиси Г. мегарданд. Г. дар …

ГИПОКАПНИЯ (Hypocapnia; аз гипо… ва юн. kapnos – дуд), шиддати сусти гази карбонат дар хуни шараёнӣ бинобар аз организм бисёр хориҷ шудани он. Г., одатан, дар натиҷаи гипервинтелятсияи шуш, мас., ҳангоми осеби узвии мағзи сар ва талафи хун рух менамояд. Аломати асосии он чарх задани сар ва баъзан беҳуш шудан …

ГИПОКСИЯ (Hypoxia; аз гипо… ва лот. ox ygenium – оксиген), камоксигенӣ, ҳолатеро гӯянд, ки дар мавриди бо оксиген пурра таъмин нашудани бофтаҳои организм ё ихтилоли ҷаббиши он дар бофтаҳо ба вуҷуд меояд. Г. метавонад боиси сар задани бемориҳои гуногун шавад. Мувофиқи тасаввуроти ҳозира Г.-и кӯтоҳмуддат имкон дорад дар организми сиҳат …

ГИПОКСИЯИ ТИФЛИ БАТН (Hypoxia fetus), ҳолати маризие, ки бинобар бо оксиген пурра таъмин нашудани бофтаю узвҳои тифли батн ба вуҷуд меояд. Г. шадид ва музмин мешавад. Г.-и шадид ҳангоми таваллуд (дар натиҷаи нуқси зоимон, афтодан ё фишор хӯрдани ноф, дар ҷавфи коси хурд муддати зиёд дармондани сари тифл), баъзан дар …

ГИПОПАРАТИРЕОЗ (Hypoparathireosis), гипопаратироз, беморие, ки бинобар дар организм кам ҳосил шудани гормони паратирин (гормони ғадуди наздсипаршакл) инкишоф меёбад. Г. дар мавриди нисбати гормони мазкур гум шудани ҳассосияти ретсепторҳо низ ба вуҷуд меояд. Ба пайдоиши Г. илтиҳоб ва бинобар осеби гардан хуншор шудани ғадуди наздсипаршакл, заҳролудӣ аз стрихнин, сурб, оксиди карбон, …