Дар Тоҷикистон аз ҳама духтарони хушруй дар ноҳияҳои маркази ва куҳистон зиндаги менамоянд.  Духтарони хушруй гуфта духтароне ки пусти сафедча, чашмони дарозшакли калон-калон,  тани на харобу на фарбеҳ ва одобу дониши ба фарҳангӣ умумибашарии шармдор ҷавобгуййро дар назар доранд. Хушругии духтарон аз сини 14 солагӣ ба назари мардакҳо аён мешавад …

Ай дусти азизам Аҳмадҷон! Имрӯз ки ба 25 қадам ранҷа намудӣ, ба тӯ зодрӯзро табрик гуфта бароят умри зиёди пурбаракат, тансиҳатии бардавом, таъби болида ва як ҷаҳон неъмати Худовандро таманно дорам! Бигузор дӯстии мо то абад поянда бошад ва илоҳо қомати ту хамиро набинад! Табрикот  ба зодрӯзӣ ба дугона! Шабнамхон …

ДОРУҲОИ КИРМРОН, моддаҳое, ки барои аз организм хориҷ кардани кирми бадан (гелминтҳо) истифода мешаванд. Муолиҷаи гелминтозҳо аз рӯи намуд (нематодозҳо, сестодозҳо, трематодозҳо) ва ҷойгиршавии онҳо дар организм – дохили рӯда ё берун аз он (ҷигар, шуш, мушакҳо, майна ва ғ.) гузаронида мешаванд. Нематодозҳои дохили рӯда – аскаридоз ва энтеробиоз бо …

ДОРУҲОИ ҚАЙОВАР, моддаҳое, ки боиси пайдоиши қай мегарданд. Д. қ.-ро дар аснои заҳролудии шадид кор мефармоянд. Онҳо ду хел мешаванд: доруҳое, ки бевосита ба маркази қайи мағзи сар (апоморфин) ва доруҳое, ки ба ретсепторҳои луобпардаи меъда таъсир расонида, рефлексҳои шартӣ ва ангезиши маркази қайро ба вуҷуд меоранд (решаи афсонак, ҳамчунин …

ДОРУҲОИ МУҚАВВӣ (Analeptica), аналептикҳо, моддаҳое, ки ба системаи асаби марказӣ, махсусан ба марказҳои нафасгирӣ ва ҳаракатдиҳандаи рагҳо таъсири ангезишовар мерасонанд. Дар натиҷа фаъолияти баҳри ҳаёт муҳими организм – нафасгирӣ ва гардиши хун тақвият меёбад. Ба Д. м. бемегрид, камфора, сулфокамфокаин, кордиамин, кофеин, этимизол мансуб мебошанд. Самараи Д. м. хусусан дар …

ДОРУҲОИ МУЛАЙИН, равған ва моддаҳои равғанмонанде, ки ҳангоми ба пӯст ё луобпардаҳо молидан онҳоро нарм намуда, таъсири манфии (хушкидан, кафидан, хориш ва ғ.) омилҳои табии (хунукӣ, гарду чанг, шамол ва ғ.)-ро бартараф месозанд. Дар тибби Шарқ аз қадим равғани зайтун, кунҷид, бодом, зағир, анбар, муми занбӯри асал ва ғ. чун …

ДОРУҲОИ МУСҲИЛ, моддаҳое, ки доруҳое, ки кашиши мушаки девораи рӯда (перисталтика)-ро тақвият дода, ба ҳамин восита барои зуд холӣ шудани он кӯмак мерасонанд. Д. м.-ро ҳангоми қабзият, заҳролудӣ, инчунин дар аснои тайёрӣ ба муоина ва ҷарроҳии меъдаю рӯда таъин мекунанд. Д. м. ба тамоми рӯдаҳо таъсир мерасонанд. Дар мавриди қабзияти …

ДОРУҲОИ НАРКОЗӣ, доруҳои беҳушкунанда, моддаҳое, ки баъди ба организм дохил шудан, фаъолияти умумии системаи асаби марказиро муваққатан боз дошта, рефлексҳои шартиро барҳам медиҳанд. Д. н.-ро вобаста ба тарзи истифода ба ингалятсиявӣ ва ғайриингалятсиявӣ ҷудо мекунанд. Доруҳои ингалятсиявӣ (бо роҳи нафас ба организм дохилшаванда) аз моеъҳои зудбухор (эфир, хлороформ, фторотан, ингалан, …

ДОРУҲОИ РӯҲАФЗО, моддаҳое, ки қобилияти кори фикрӣ ва ҷисмониро баланд мебардоранд (мас., меридил, сиднокарб, сиднофен, кофеин ва ғ.). Д. р. хоболудиро бартараф карда, ба одам таъсири рӯҳнавоз, хушҳолӣ, бардамӣ мерасонанд, ҳисси гуруснагӣ ва ташнагиро фурӯ менишонанд. Д. р.-ро ҳангоми афсурдарӯҳӣ, сустию беҳолӣ, карахтӣ, суст шудани қобилияти корӣ, хоболудӣ таъин мекунанд. …

ДОРУҲОИ СУЛФАНИЛАМИДӣ, сулфаниламидҳо, моддаҳое, ки таъсири зиддимикробӣ доранд. Онҳо ҳосилаҳои кислотаи сулфанилат мебошанд. Д. с. ба ҳуҷайраи микробдор ворид гашта, ба туфайли аз ҷиҳати химиявӣ бо кислотаи параминобензоат шабоҳат доштанашон онро аз синтези кислотаи фолиат маҳрум месозанд ва бо ҳамин боиси таъхири сабзишу афзоиши микроорганизмҳо мегарданд. Рушду инкишофи ҳуҷайраҳои организми …