ГЕПАТОАНГИОПАТИЯИ ГЕЛИОТРОПӣ, бемории Мирочник-Мансуров, заҳролудӣ аз ғизо. Ҳангоми гирифтор шудан ба Г. г. асосан ҷигар осеб меёбад. Сабаби беморӣ истеъмоли ноне мебошад, ки ғаллаи он бо тухми растании хеле заҳрнок – Heliotropium dasycarpum олуда шудааст. Дар солҳои ба таъхир афтодани баҳор, дони гандум бо тухми растанӣ баробар пухта мерасад. Дар …

ГЕПАТОЛОГИЯ (аз юн. gepato – ҷигар ва логия), илме, ки ҷигар, талхадон, маҷрои талха ва ғадуди зери меъдаро меомӯзад. Амрози ҷигар аз замонҳои хеле қадим диққати табибонро ҷалб карда буд. Бисёр масъалаҳои марбут ба бемориҳои ҷигар ва талхадон дар асарҳои табибони гузашта қайд карда шудаанд. Чунончи, Ибни Сино дар «Ал-Қонун» …

ГЕРИАТРИЯ (Geriatria; аз юн. geron – пир ва iatreia – муолиҷа), як фасли геронтология. Г. масъалаи кӯмаки тиббӣ ба пиронсолон, хусусиятҳои бемориҳои пирӣ, табобат ва пешгирии онҳоро тадқиқ менамояд. Бисёр масъалаҳои Г. ба табибони қадим низ маълум буданд. Як бахши махсуси «Ал-Қонун»-и Абӯалии Сино ба тадбири пирон бахшида шудааст. Бахши …

ГЕРМАФРОДИТИЗМ (Hermaphroditismus; аз юн. Hermaphroditos – писари худоҳои Юнони Қадим Гермес ва Афродита, ки аломатҳои марду занро дошт), ихтилоли инкишофи ҷинсӣ, ки дар мавриди он узвҳои таносули берунӣ аломатҳои занона ва мардонаро доранд. Ниг. низ Хунсоӣ.

ГЕРОГИГИЕНА (аз юн. geron – пирсол ва hygieinos – шифобахш), як фасли геронтология, ки таъсири омилҳои муҳит (табиӣ, маишӣ ва иҷтимоӣ)-ро ба раванди пир гаштани одам меомӯзад; барои бартараф сохтани таъсири номатлуби онҳо тадбирҳои зарурӣ меандешад. Г. аз чанд илми мустақил иборат аст. Г.-и иҷтимоӣ таъсири омилҳои иҷтимоию иқтисодиро ба …

ГЕРОИН, диатсетилморфин, маводи мухаддир, хокаи сафеди кристаллӣ. Ох. а. 19 – авв. а. 20 чун дору истифода мешуд. Диатсетилморфинро с. 1874 химики англис А. Райт ҳосил кардааст. Ба сифати доруи сурфа с. 1898 аз ҷониби химики немис пешниҳод гашт (бо тамғаи тиҷоратии «героин» истеҳсол мешуд). Онро асосан чун доруи рафъи …

ГЕРОНТОЛОГИЯ (Gerontologia; аз юн. geron – пир ва … логия), таълимот дар боби пирӣ ва дарозумрӣ; илме, ки ба омӯзиши механизм ва ҷараёни биологии пир гаштани мавҷудоти зинда, инчунин усулҳои ба таъхир андохтани суръати пир шудан ва дароз кардани умр машғул аст. Азбаски амалиёти мазкур то давраи пирӣ фаро мерасанд, …

ГЕСТОЗ, оризаи ҳомилагӣ, ки боиси халал ёфтани фаъолияти баъзе узву бофтаҳо мегардад. Гумон меравад, ки сабаби Г. ташаннуҷ (спазм) ва тағйироти умумии рагҳо аст. Оид ба пайдоиши Г. фикри ягона вуҷуд надорад. Бино ба ақидаи баъзе мутахассисон Г. як навъи невроз буда, ҳангоми он робитаи тарафайн байни қишр ва зерқишри …

ГИГАНТИЗМ (Gigantismus; аз юн. gigas, gigantos – азимҷусса), азимҷуссагӣ, номӯътадил сабзидани қади одам. Г. дар натиҷаи аз меъёр зиёд ҳосил шудани гормони рушд (қисми пеши гипофиз хориҷ мекунад) ба вуҷуд меояд. Мафҳуми Г. ва қомати баландро бояд аз якдигар фарқ кард. Волидайни азимҷуссаҳо (гигантҳо), одатан, қадбаланд нестанд. Бештар мардон азимҷусса …

ГИГИЕНА (Hygiena; юн. hygieinos – солим), беҳдошт, як соҳаи илми тиб, ки таъсири муҳити зист ва фаъолияти меҳнатиро ба саломатии инсон омухта, талаботи шароити беҳтарини меҳнату зиндагии аҳолиро пешниҳод менамояд. Г. илми мураккаб ва серсоҳа аст. Тараққиёти Г. мисли илмҳои дигар таърихи дуру дароз дорад. Дар бораи Г. дар маҷмӯаи …