ГЕМАТОЛОГИЯ (Haematologia; аз гемато… ва … логия), илми хуншиносӣ. Г. сохту вазифаи узвҳои хунофар ва хунро дар ҳолати эътидол ва бемориҳои мухталиф меомӯзад. Г. ҷараёни хунофарӣ ва усулҳои танзими онро тадқиқ намуда, ба омӯзиши масоили ташхис ва муолиҷаи системаи хун ва лахтабандии он машғул аст. Г. бо соҳаҳои гуногуни тиб, …

ГЕМАТОМА (Haematoma; аз гем… ва …ома), хуномос, дар натиҷаи хунравӣ дар бофтаҳо ба дараҷаи маҳдуд ғун шудани хун. Г. ҳангоми кафидани раги хун, зарб хӯрдани он, ихтилоли лахтабандии хун ба вуҷуд меояд. Г. дар зери пӯст, устухонпарда, мушакҳо, пардаҳои лӯобӣ ва ғ. пайдо мешавад. Г.-и хурди сатҳӣ оқибати латхӯрии бофтаҳои …

ГЕМАТУРИЯ (аз гем… ва uron – пешоб), бо пешоб хориҷ шудани хун; хунпешобӣ. Агар дар таркиби пешоб хунро бо чашм дидан мумкин бошад, пас онро макрогематурия меноманд; дар мавриди дар зери микроскоп ба мушоҳида расидани эритроситҳо сухан аз боби микрогематурия меравад. Г. аломати бисёр бемориҳои роҳи пешоб аст, мас., омос …

ГЕМЕРАЛОПИЯ (Hemeralopia; аз юн. hemera – рӯз, alaos – кӯр, opos – чашм), шомгоҳон ва дар торикӣ дида натавонистан; ниг. Шабкӯрӣ.

ГЕМИАНОПСИЯ (Hemianopsia; аз юн. hemi – нисф ва opsis – чашм, босира), маҳдуд шудани доираи назар. Дар аснои нуқси роҳи босира ба мушоҳида мерасад (ҳангоми омоси мағзи сар, осеби ҷумҷумаю майна ва ғ.). Г. якҷинса ва гуногунҷинса мешавад. Дар вақти Г.-и якҷинса тарафҳои якхелаи доираи назари ҳар ду чашм – …

ГЕМИПЛЕГИЯ (Hemiplegia; аз юн. hemi – нисф ва plege – зарба), пурра гум шудани имконияти ҳаракати ихтиёрии дасту по аз як тарафи бадан; яке аз шаклҳои фалаҷ. Ба маънои дигар Г. фалаҷи нисфи бадан аст. Агар як даст ё по фалаҷ шуда бошад, онро моноплегия меноманд. Фалаҷи ҳар ду узв …

ГЕМО… гемато… (юн. haima, haimatos – хун), қисми таркибии калимаҳои мураккаб, ки ба хун нисбат доранд, мас., гематология, гематома, гематурия, гемоглобин ва ғ.

ГЕМОБИЛИЯ (Haemobilia; аз гемо… ва bilis – талха), аз талхароҳа ба роҳи меъдаю рӯдаҳо шоридани хун. Дар мавриди осеби пӯшидаи талхадон ва ҷигар, бемории санги талха, холесистит, саратон, думбал ва гемангиомаи ҷигар, аневризмаи артерияи ҷигар ва ғ. мушоҳида мешавад. Г. имкон дорад дар вақти пунксия (биопсия)-и ҷигар низ рух намояд. …

ГЕМОБЛАСТОЗ (Haemoblastosis; аз гемо… ва blastos – ҷанин), бемориҳои омосии силсилаи хун. Ба Г. лейкоз, полиситемия, бемории миеломӣ ва ғ. мансубанд. Онҳо ба узвҳои хунофар осеб расонда, ҷараёни ҳосил шудани хунро халалдор месозанд.

ГЕМОГЛОБИН (Hb; Haemoglobinum; аз гемо… ва лот. globus – кура), пигменти асосии нафаскашии одам, ҷонварони мӯҳрадор ва бисёр ҳайвоноти бемӯҳра; дар таркиби эритроситҳо мавҷуд буда, оксигенро аз узвҳои нафас ба бофтаҳо ва гази карбонатро аз бофтаҳо ба узвҳои нафас интиқол медиҳад. Молекулаи Г., ки сафедаи мураккаб аст, аз қисми сафедавии …