ГАДУДХОИ АРАК (Glandulae sudoriferae), гадудхои пуст, ки араки баданро хосил, чамъ ва ихроч менамоянд. Г. а. бахри танзими харорати организм ахамияти калон дошта, ба чисм буи махсус медиханд. Вобаста ба тарашшух Г. а. апокрини ва мерокрини мешаванд. Г. а.-и апокрини калон буда, дар пусти зери каш (багал), зери ноф, хоя, …

ГАДУДИ ПРОСТАТА (Prostat), гадуди аъзои таносули мардхо. Дар коси хурд дар зери пешобдон чой гирифтааст. Зохиран ба самари кастона (каштан) монанд мебошад. Андозаи Г. п. ба синну сол вобастаги дорад. Дар одами калон дарозии он 2,5 – 4 см, бараш 2,5 – 3 см аст; вазнаш – 20 г. Аз …

ГАДУДИ ЗЕРИ МЕЪДА (Pancreas), гадуди аъзои хозима, ки шира хосил мекунад; Г.хамзамон фаъолияти эндокрини низ дорад. Дар кисми болои шикам, дар сатхи мухрахои I – II камар чой гирифтааст. Г. шакли дарозруя дошта, аз кисми сар, тана ва дум иборат аст. Дарозиаш 14 – 23 см, бараш 3 – 7,5 …

ГАДУДИ АШК (Glandula lacrimalis), узвест, ки моеъи махсус хорич карда, сатхи гузаи чашм ва конъюнктиваро тар нигох медорад. Дар кисми болои коса (хона)-и чашм чой гирифтааст. Мачрои он чониби равоки конъюнктивии боло боз мешавад. Гайр аз Г. а.-и асоси хамчунин гадудхои хурди иловаги низ вучуд доранд, ки дар равоки конъюнктива …

ГАДУД, без, узвхои хайвонот ва одам, ки моддахои махсус (гормонхо, луоб, оби дахон, мушк ва г.) хосил ва хорич мекунанд. Махсули Г. дар функсияхои гуногуни физиологи ва биохимиявии организм иштирок менамоянд. Г.-хое, ки махсулашонро тавассути мачро ба руи пуст ё пардахои луоби хорич мекунанд, гадудхои усораи беруни ё экзокрини номида …

ГАФФОРОВА Матлуба Абдузунуновна (тав. 04. 08. 1954, ш. Душанбе), духтури беморихои гушу гулу ва бини, доктори илмхои тиб (1995), проф. (1999), Аълочии маорифи ЧТ (2006). Хатмкардаи ДДТТ ба номи Абуали ибни Сино (1977). Ординатори клиникии кафедраи беморихои гушу гулу ва бинии ДДТТ (1977 – 79), духтури беморихои гушу гулу ва …

ГАСЛИ МАХБАЛ, бо обдуздак шустани махбал; тадбирест, ки факат бо тавсияи духтур дар мавриди беморихои газаковари музмини узвхои таносули занона ба кор мебаранд. Гасли мунтазами махбал бидуни маслихати духтур (мас., барои дучон нашудан) мумкин аст боиси тагйири мухити он гардад, муковиматро бар зидди микробхои бемориовар заиф намояд. Барои Г. м. …

ГАРМАШ (Alcea nudiflora), гулхайрии сафед, гиёхест бисёрсола. Пояаш рост; аз 30 см то 2 м кад мекашад. Баргаш калон (дарозии думчааш то 20 см, бари пахнакаш 3 – 18 см), мудаввар. Гулаш сафед, кифшакл. Тухмаш гурдашакли сиёхтоб. Моххои май – сент. гул карда, тухм мебандад. Г. дар аксар нохияхои Точикистон …

ГАРК ШУДАН, дар об ва баъзе моеъоти дигар фуру рафтани одам. Дар натичаи Г. ш. фаъолияти узвхои зарури сахт ихтилол меёбад (мас., системаи асаби маркази, узвхои нафас, системаи хунгард ва г.). Аксар вакт одамон хангоми дар чойхои кушод оббози кардан гарк мешаванд. Мувофики маълумоти Федератсияи байналхалкии шиновари хар сол дар …

ГАРИЗА, инстинкт, рафтори модарзоди хайвоноту одам, ки барои мутобикат дар шароити муайяни хаёт нигаронида шуда, зери таъсири эхтиёчи биологи (гизо, алокаи чинси ва г.) рух менамояд. Г. аз омезиши чузъхои модарзоди ва гайримодарзодие, ки дар чараёни инкишофи фардии организм хосил шудаанд, иборат аст. Аз ин сабаб на дар бораи Г., …