ДУМИ ГОВАК (Verbascum soongoricum), марги мохи, гиёхест дусола. Аз 40 то 150 см кад мекашад. Пояаш рости сершох, нештаршакл. Хушагулаш калон, чорубшакл, гулаш зард. Май – июн гулу мева мекунад. Чун алафи бегона дар киштзори лалми, сари рох, маргзор, канори бешазорхо меруяд. Дар мавзеъхои Курама, Мевагул, Туркистон, Зарафшон, Хисору Дарвоз, …

ДУМГОЗА (Os coccygis) дар натичаи якчоя шудани 3 – 5 мухрахои рудименти ташаккул ёфтааст. Дар байни устухони кос ба намуди фона чой дорад. Д. аз кисми боло бо ду шохчаи худ ба нуги чорбанд пайваст мебошад. Дар нуги Д. мушаки берунии макъад устувор гаштааст. Ба осебхои Д. зарбу лат хурдан, …

ДУМБАЛИ ШУШ, як навъ иллати шуш. Д. ш. якумин (дар бофтаи солим инкишоф меёбад) ва дуюмин (оризаи беморихои дигари шуш мебошанд) мешавад. Хангоми думбали якумин сироят ба бофтахои шуш аз бронххо, лимфа ва хун рох меёбад. Сабаби ба вучуд омадани думбалхои дуюмин бисёр вакт бронхоэктазхо, саратони бронх, сил, киста, актиномикоз, …

ДУМБАЛИ ЧИГАР, иллатест, ки дар натичаи аз манбаи илтихоби дигар узвхо ба чигар рох ёфтани сироят пайдо мешавад. Сабаби нисбатан асосии он исхоли хунин, амёбиаз, аппендитсити шадиди римнок, бемории санги талха, панкреатит, колити номахсус ва г. мебошанд. Аломатхои Д. ч. гуногун буда, дар холатхои мукаррари беморон аз дарди нохияи чигар, …

ДУМБАЛИ МАЙНА, иллатест, ки дар натичаи ба магзи сар рох ёфтани микроорганизмхои бемориовар пайдо мешавад. Микроорганизмхо ба майна аз манбаъхои римнок (илтихоби чавфи бини, остеомиелит, думбали шуш ва г.) ворид мегарданд. Аломатхои Д. м. гуногун мебошанд. Нишонахои асосии он сардард, бекарори ё баръакс, афсурдарухи, дилбехузури ва кай (новобаста аз истеъмоли …

ДУМБАЛИ БОФТАХОИ НАРМ, иллатест, ки дар натичаи ба бофтахои нарм рох ёфтани сироят пайдо мешавад. Сироят ба бофтахо метавонад аз чойхое, ки пучак баромадааст, хамчунин дар мавриди пиодермия, доругузарони ва г. асар кунад. Варам ва дард кардани чои осеб, сахт шудани бофтахо, сурх гаштани пуст ва табу тасф аломатхои Д. …

ДУМБАЛ (Abscessus), думмал, абссесс, илтихоби фасодноки бофта ва узвхо. Д. баъди ба организм ба воситаи пусти иллати ё луобпардахо дохил шудани микробхои фасодовар (стафилококкхо, стрептококкхо ва г.) ва ё аз манбаи газаки римноки организм ба бофтахои хамшафат ё узвхои дур (магзи сар, чигар, шуш ва г.) тавассути рагхои лимфа ва …

ДУБИНи, диплопия, нукси чашм, ки дар мавриди он бинобар майл кардани тири босираи яке аз чашмхо ашё ба назар дуто менамояд. Сабабхои Д. гуногун мебошанд, мас., осеби мушакхои чашм, халал ёфтани бо асаб таъмин гаштани онхо, беморихои сатхи устухон ё чавфи чашм (боиси чой иваз кардани гузаи чашм мешаванд) ва …

ДОЪУЛХАМР (Delerium alcoholicum), делирий холатест, ки дар майзадагон бинобар якбора катъ кардани истеъмоли май ё худдори намудан аз истеъмоли он (дар мавриди осеб ёфтан ё гирифтори ягон маризии дигар шудан) ба вучуд меояд. Нишонаихои аввалини Д. бад шудани хоби шабона, ларзидани даст, серараки, хамчунин болидарух ва серхаракату фаъол шудани мариз …

ДУОДЕНИТ (Duodenitis), газаки луобпардаи рудаи дувоздахангушта. Аксар вакт беморони гирифтори решдард, гастрит, панкреатит, холесистит Д. хам мешаванд. Сабаби асосии Д. таъсири моддаи турши меъда ба луобпардаи руда дар аснои аз меъда ба руда зуд гузаштан ва нокифоя безарар шудани шираи меъда дар рудаи дувоздахангушта мебошад. Истеъмоли номураттаби хурок, бисёр истеъмол …