ГуЗАХОР (Cnicus benedictus), хори гургак, як навъ гиёх. Аз 5 то 70 см кад мекашад. Пояаш рост, 5 – кирра, сершох, часпак. Баргаш дарозруя (то 20 см), паррадор, серпат ва хорнок. Гулаш майдаи найчашакл, зардтоб. Хушагулаш «сабадак». Тухмаш дорчинии зардча, байзашакл ё махрутшакл. Апр. – июн гул карда тухмаш июл …

ГуЗАИ ЧАШМ (Bulbus oculi), яке аз кисматхои узви босира, ки шакли кураро дошта, дар косаи чашм чой гирифтааст; диаметраш такр. 24 мм. Г. ч. аз дигар кисмхои косаи чашм бо ниёми фибрози устувор чудо карда шудааст; дар паси он насчи чарби чойгир мебошад. Девораи Г. ч. аз се парда иборат …

ГуРАОБ, навъе аз гизо. Ангури гураро майда карда, обашро аз дока ё элак гузаронда, намак мепошанд. Сипас онро дар ягон зарфи сирдор то тахшин шуданаш як шаборуз нигох медоранд. Барои майда кардани гужби ангур аз гушткимакунак истифода бурдан мумкин аст. Дар ин маврид теги онро гирифта мемонанд. Баъди тахшин шудани …

ГуЛИНГОБ, зардолуоб, як навъ нушокии миллии точикист. Гулингро шуста, ба зарфе андохта, аз болояш оби ширгарм (харор. 25 –300) мерезанд. Сипас, сарпуши зарфро пушида, дар чои салкин мемонанд. Баъди як шаборуз гулингхо варам карда, дар об шира пайдо мешавад. Агар гулинг бехад ширин бошад, ба андозаи кам шудани оби Г. …

ГуЛИНГ, гулунг, зардолукок, зардолуи хушконида. Одатан навъхои сергушту хуштаъми зардолуро мехушконанд (асосан дар офтоб). Баъзан пеш аз хушконидан зардолуро бо гази сулфит буг медиханд ва чунин Г.-ро «туршак» хам мегуянд. Вобаста ба хусусияти навъхои зардолу Г. калондона (навъхои Мирсанчари, Исфарак, Хурмои, Зарафшони, Навои ва г.), миёна (Бобои, Кандак, Хусравони ва …

ГАЙМОРИТ (Highmoritis), илтихоби луобпардаи чавфи Гаймор (чоги боло). Г. шадид ва музмин мешавад. Г.-и шадид бисёр вакт чун оризаи ринити шадид, грипп, сурхакон, махмалак ва диг. беморихои ирси, хамчунин дар натичаи беморихои илтихобии дандонхо (Г.-и одонтогени) падид меояд. Дард кардани чавфи осебёфта, ихтилоли нафаскаши бо бини, аз бини шоридани об, …

ГАЗХОИ ИХРОЧШУДА, омехтаи моддахое, ки хангоми сухтани сузишвори дар мухарраки дарунсуз ба вучуд меояд. Бо Г. и. ифлос гаштани атмосфераи хаво бинобар афзоиши босуръати воситахои наклиёт (автомобил, самолёт ва г.), махсусан дар шахрхое, ки адади автомобилхо тадричан меафзояд, масъалаи фавкулода мухим гардидааст. Таркиби Г. и. ба навъи сузишвори, тартиби кори …

ГАЗНАИ САГАК (Leonurus turkestanicus), пустирник, гиёхест бисёрсола. Аз 70 то 200 см кад мекашад. Пояи сершох, барги мудаввар ё байзашакли чокдор, гули гулобии паст дорад; июл – сент. гул мекунад. Дар минтакахои бешазори пахнбарг, арчазор, алафзори нимсаванна, дашт, шибогзор ва г. меруяд. Дар вохаи д. Сир, Зарафшон, Хисору Дарвоз ва …

ГАЗНА (Urtica dioica), газандиёр, газангир, анчура, гиёхест бисёрсола. Аз 30 то 150 см кад мекашад. Пояи рости сершох, барги байзашакли нугтез, меваи донашакл дорад. Поя ва баргхояш бо муякхои «газанда» (номаш аз хамин чост) пушида шудаанд. Мохи май гул карда, июн тухм мебандад. Асосан чун алафи бегона дар богу киштзор, …

ГАЛЛЮТСИНАТСИЯ (Hallucinatio), таваххум, фиреби эхсос, дарккуние, ки бидуни мавчудияти объекти реали дар мавриди амрози рухи, беморихои сирояти, захролуди, осеби майна, изтироби сахти рухи ва г. ба амал меояд. Г. шунавои (ном гирифта чег задан, магал, овозхои хархела), босирави (ба назар расидани одамон, мурдахо, хайвонот, махлукхои гайритабии, ходиса ва вокеахо), машоми …