Главная / Чугрофия / МАХАЛХОИ АХОЛИНИШИН

МАХАЛХОИ АХОЛИНИШИН

Хелхои махалхои ахолинншин. Давраи дуру дароз инсон аз табиат зич вобаста буд. Одамон гурух-гурух дар камари кух ва горхо зиндагони мекарданд. Баробари инкишофи чамъият дар худуди муаиян пахн гардидани одамон, ташкил ёфтани истехсолот, сохтани манзилгоххо ва иморатхои истехсолй (осиёб, обчувоз, устохонахои челонгари ва гайра) ва гайриистехсоли (мактаб, масчид, мехмонхонахо ва гайра) махалхои ахолинишинро ба шаклхои маскуншавии ахоли табдил дод.

Пайдоиши онхо ба даврахои инкишофи сохахои асосии истехсолоти кишоварзй ва саноат вобаста мебошад. Аз ин чо мувофики фаъолияти хочагии ахоли маскуншавй ба ду гурух чудо мешавад: дехот ва шахр. Ахолии дехот ба чорводори, кишоварзи, мохидорй, шикори хайвонот, чуббури, кирмакпарвари, занбури асалпарварй ва гайра машгуланд. Баръакси дехот ахолии шахрхо ба коркарди ашёи хоми кишоварзи (пахта, пуст, пашму пилла, шир, гушт, ангур, мева, офтобпараст, найшакар, лаблабу, сабзавот) ва минерали (намудхои гуногуни маъдан, масолехи сохтмон, нефт, газ. ангишт ва гайра) машгул мебошанд.

xona

Аз ин намудхои ашёи хом намудхои гуногуни хурокворй, сарулибос, пойафзол, металлхои мухталиф ва аз онхо  мошину дастгоххо, намудхои сузишвори, наххо ва моддахои кимиёви, маснуоти тайёри сохтмони тайёр менамоянд. Дехаохо аз чихати микдори ахолй калон ва хурд мсшаванд. Дехахохо калон дар он мавзеъхое ташаккул ёфтаанд, ки замини кишт зиёд аст, фаъолияти хочагии ахоли серчабха мебошад. Дар Точикистон чунин дехахохо дар водии Вахш. Хисор, кисми  Точикистонии водии Фаргона (кисми  гарбии он) зиёдад. Дехахохо хурд асосан дар минтакаи кухсор чойгир шудаанд. Дар он чо замини кишт кам, фаъолияти хочагидори махдуд мебошад. Шахрхо хам аз руи микдори ахоли ба шахрхои миллиони, калон ва хурд чудо мешаванд. Дар чумхурии мо холо шахрхои миллиони вучуд надоранд. Шахрхои мавчуда ба шахрхои калон, миёна ва хурд дохил мешаванд.

Ифодаи нуктахои ахолннишин дар накшаи махал. Вобаста ба намуд ва микёси харитахо нуктахои ахолинишин дар он ба таври гуногун ифода карда мешаванд. Дар харитахои хурдмикёс нуктахои ахолинишин муфассал нишон дода намешаванд, чунки масохташ инки ба микёси харита мувофик намеояд. Аз хамин сабаб дар харитахо нуктахои ахолинишинро бо аломати шарти – пунсонхои (доирачахои) калон ва хурд ифода мекунанд. Факат дар харитахои топографии калон микёс мо метавонем, ки нуктахои ахолинишине пурра тасвир намоем.

Чунин накшахои махал дар микёси 1:10000. 1:25000, 1:50000 накшабгрдори карда мешаванд. Дар онхо нуктахои ахолинишинро бо хама манзилгоху кучахо, корхонахои маданию маиши, истехсоли, роххо, пулхо каналхо, заминхои кишт, богу токзорхо муфассал бо аломатхои шартй мувофики Микёс тавсиф менамоянд. Барои накшабардории махал ва хондани он аломатхои шартии топографиро бояд донист.

Савол вз супориш

  1. Одамони давраи ибтидои дар кучо зиндагй мекарданд?
  2. Пайдоиши нуктахои ахолинишин ба чи вобаста аст? .
  3. Нуктахои ахолинишин аз чичати фаъолияти хочагидории одамон ба кадом гуруххо чудо мешаванд?
  4. Нуктахои ахолинишин дар харита ва накшаи махал чи тавр тасви  карда мешаванд?
  5. Аз руи накшаи пешниходкардаи муаллим дар дафтари география махал ва нуктаи ахолинишини худро тавсиф намоед.

Инчунин кобед

zamin-1

КОМПЛЕКСХОИ ТАБИИИ МАХАЛ ВА ОНХОРО ТАГЙИРДОДАНИ ИНСОН

Шумо медонед, ки комплексхои табий дар натичаи робита ва таъсири мутакобилаи чинсхои кухй, хаво, об, …