Илм

АҲМАДОВ Саидилҳом Мухторович (тав. 06. 10. 1960, деҳаи Пастиғави ноҳ. Мастчоҳи вил. Суғд), ҷарроҳ–гепатолог, доктори илмҳои тиб (2003), проф. (2006), ҷарроҳи тахассуси дараҷаи олӣ (1993), Аълочии тандурустии ҶТ (2004). Хатмкардаи факултаи муолиҷавии ДДТТ (1983). Духтур – интерни Беморхонаи клиникии №5-и ш. Душанбе (1983 – 84), ҷарроҳи беморхонаи марказии ноҳ. Коммунистӣ …

АҲРОРОВА Зӯҳро Дадахоновна (тав. 22. 03. 1940, ш. Андиҷони Ҷумҳурии ӯзбекистон), духтури офталмолог, доктори илмҳои тиб (1990), проф. (1992), Аълочии тандурустии ҶШС Тоҷикистон. Хатмкардаи ДДТТ (1963). Ординатори клиникӣ (1963 – 69), ассистент (1969 – 91) ва мудири кафедраи бемориҳои чашми ДДТТ (аз 1991). Дар мавзӯи «Санҷишҳои топографии ғалаёнӣ дар ташхиси …

АЧЧИҚТОШ, чашмаи хунуки минералии карбонатӣ дар ноҳ. Мурғоб. Дар водии д. Аличур (13,5 км шарқтари хоҷагии «Булункӯл») дар баландии 3960 м аз с. б. воқеъ аст. Дебиташ – 0,16 л/сон., минералнокиаш 4,55 г/л, ҳарор. обаш +150С. Таркибаш аз натрий (1002 мг/л), калтсий (59,0 мг/л), гидрокарбонатҳо (2214 мг/л), хлоридҳо (298 мг/л), …

АҶАЛГИЁҲ (Aconitum), биш, «заҳри Сербер», алафи каждум, гиёҳест заҳрнок. Зиёда аз 300 намуди А. маълум аст. Дар Тоҷикистон се намуди он – А.-и зарафшонӣ, гирдабарг ва талассӣ мерӯяд. А.-и зарафшонӣ ё барчак (A. zeravschanicum) то 100 см қад мекашад. Пояаш рост, пашмакдор. Баргаш (бештар дар бехи поя месабзад) думчадароз, гирда, …

АШК, сиришк, оби дида, обе, ки аз гиря ва бо таъсири ҳиссиёти ҷисмӣ ё рӯҳӣ аз чашм фурӯ мерезад. А. моеъи шаффоф буда, таркибаш аз 99% об, 0,9% моддаҳои ноорганикӣ (хлориди натрий, карбонати натрий ва магний, ҳамчунин кислотаи сулфид), тақр. 0,1% сафеда иборат аст. А. вазифаи муҳофизиро иҷро карда, чашмро …

АШКОЛИ ДОРУ (Formae medicamentorum), шаклу ҳолати доруҳост, ки барои истифодаи босамари онҳо мусоидат мекунанд. А. д.-ро дар дорухонаҳо ва ё муассисаҳои фармасевтӣ месозанд. А. д. моеъ, мулоим, сахт, инчунин маҳлули тазриқӣ мешаванд. Ҳар дору метавонад чанд шакл (хока, қурс, маҳлул, марҳам ва ғ.) дошта бошад. А. д.-ҳои моеъ (обакӣ, соил, …

АШӯРОВ Ғаюр Ғафурович (тав. 08. 08. 1960, деҳаи Шамтучи ноҳ. Айнии вил. Суғд), стоматолог, доктори илмҳои тиб (1995), проф. (2006), Аълочии стоматологияи дараҷаи I ФР. Хатмкардаи ДДТТ (1983). Ординатори клиникии Пажӯҳишгоҳи марказии стоматологии ш. Москва (1983 – 84). Ассистент (1984 – 85), аспирант (1985 – 88) ва ассистенти (1988 – …

«АШ-ШОМИЛ», асари Алоуддин Алӣ ибни Абилҳазми Қурашӣ, маъруф ба Ибни Нафиси Димишқӣ (1200 – 1288) дар боби тиб. Китоб аввалин доиратулмаориф (энсиклопедия)-и комилу шомили тиббӣ буда, муаллиф онро ба итмом нарасондааст. Ҳамин шакли нотамоми он ҳаштод муҷалладро дарбар мегирад. Аз рӯи нақшаи муаллиф дар сурати ба итмом расондан он бояд …

Тухми хонагӣ чист? Тухми хонагӣ ин тухмест, ки аз мурғҳои дар ҳавлии мардуми ноҳияву қишлоқҳо ҳосилшаванда мебошанд. Тухм аз ҳама ғизои боқуватарин ба ҳисоб мервад ва баъди он дар ҷойи 2-юм гушту савуму  чорум дигар ғизоҳои рӯзмара мебошанд. Бояд ба инобат гирифт, ки на ҳамаи  тухмҳо якхела қувва ё доранду …

Мухаллас (лотинӣ: Dianthus tetralepis), (русӣ: гвоздика четырёхгранная ) —  Ин гиёҳ аз як реша то 15-20 соқ бармеоварад, гиреҳдор, баландиаш аз 20 то 60 сантиметр мешавад.  Аз ҳар  гиреҳи поя барг мебарорад чун сари барги гандуми майса ба дарозї то 2-3 сантиметр.  Дар сари ҳар соқ яктої кӯсак дорад ба тӯлонии якуним-ду сантиметр ва …