Илм

Сабир — Ин растаниро ба руси алоэ меноманд. Дар сарзамини мо гиёхи инро аксар хангоми зимистон дар тубакхо чо дода, дар хонахо парвариш мекунанд ва дар фаслхои дигар мумкин аст дар берун, хатто дар заминхо нашъунамо диханд. Инро баргаш гафс, шахшул, дароз ва нугтез, кисми поёни барги он сербар, бисёр обдор, …

Заъфарон — ин торхои гули растани мебошад, ки монанди гулхои махсар аст, бисёр хушбуй. Рангаш зарди тираи моил ба сурхи, вале чун махсар хор надорад. Баргаш монанди барги ёсамин ва пиёзакаш монанди пиёзаки наргис аст. Дар миёни гули он се-чор торхои заъфарон дорад. Ин растаниро аксар дар Кашмир, Эрон, Испания …

Кадуи талх — Инро дар як катор махалхо точикон чубкаду низ меноманд. Кадуи талх монанди кадуи хуроки гушт надорад, балки факат аз пусти дарунхоли  иборат буда, дар даруни он аз кисми поёнаш тухмхо дорад. Намудаш гуногун аст: монанди кафлези кулулаи дастадор, ба шакли муруд, вале хеле азим ва гайра. Растаниаш монанди …

Дулона (Дулона) — ин ду навъ аст: дулонаи хасак, ки самараш сурх — инро дулонаи сурхак низ меноманд; кисми дувумро самараш калон-калон ва дар вакти пухтан зард мегардад. Бехтараш калон-калони шодоб ва лазизи он аст. Мизочи дулонаи калон дар дарачаи дувум сард ва дар якум хушк аст, вале ба кавли …

Сагангур — Инро дар як катор махалхо точикон ангури сагак низ меноманд. Дар сарзамини чумхурихои Осиёи Маркази сагангури табии ду навъ аст: самараш сиёх хангоми пухтан ва зарди сурхтоб. Барои ба дарун истеъмол кардан ва давоги сагангури самараш рангин, яъне зарди сурхтобаш зиёдтар ба кор меравад. Вале навъи самараш сиёхи он нисбатан …

Чувории сафед — ин наботи зироатист, баргхояш монанди баргхои чуворимакка, пояаш чун найи гафс, вале дарунаш ковок надорад, таъми пояаш ширин аст, самараш, яъне донхояш дар сари растаниаш анбух дар хуша, донхояш калонтар аз наск, кулула, сахт ва сафед мешавад. Аз ин ошхо пухта мехуранд. Мизочаш сард ва хушк аст. Хислатхои …

Баргашро куфта гузошта банданд, захмхои сарро хушк мекунад, чашми аз косахонааш баромадаро, ки дар тибби кадим чухуз-ул-айн меноманд, ба чояш мебарад. Усораи мармичон, яъне оби барг ва пояи тару тозаи дар офтоб гафсгардонидаашро бо андак шилми бодомхо даромехта гузошта банданд, хамаи беморихои гарм ва сарди чашм, хусусан захм, обрави, нохунак ва …

Сияхак (Сиёхак ё Часпак) — Инро мумкин аст гуфтан, ки мушунги гайрихуроки мебошад. Ин гиёхест, ки дар миёни гандумзор ва наск меруяд, гулаш кабуд. Пояаш ба растании дигар такя намуда месабзад. Гилофи тухмаш монанди гилофи тухми мош аст, донааш хам кариб ба андозаи мош, вале сиёх ва сахт мебошад. Дар тиб …

Пудина се намуд дорад: пудинаи дашти, пудинаи нахри ва пудинаи кухи, ки ба забони узбеки кийикути меноманд ва дар байни точикони шимоли бо хамин ном иштихор дорад. Пудинаидаштиробаргхояшреза, нарм, нозук, буяштундибоатрият, таъмвабуйиоибапудинаинахриназдиктар. валеазонтезтарваталхтараст, тухмашмонандитухмирайхонмебошад. Мизочаш дар аввали дарачаи севум гарм ва хушк аст. Хислатхои шифобахши он: ошомидани он барои кузоз (столбняк) дору …

Лаблабу   — ин ду навъ аст: а) лаблабуи сурх, ки ширин аст; б) лаблабуи сафеди зардтоб, ки ширинии он камтар назар ба навъи сурхи он. Бехтаринаш навъи сафеди он аст барои даво. Мизочаш мураккаб-ул-куво, яъне дар мизочхо муътадил аст. Хислатхои шифобахши он: ин поккунандаи узвхо, тахлилдихандаи моддахои гафси бадан, кушояндаи гиреххо, …