Илм

Инро дар баъзе мавзеъхо точикон чома (чапон)-и курбокка хам меноманд, дар обхо, одатан, пайдо мешавад. Бехтаринаш он аст, ки дар обхои ширин ба хам расида бошад. Мизочаш дар дарачаи дувум сард ва тар аст. Хислатхои шифобахши он: онро куфта, батанхои ё бо орди чав якчо карда гузошта банданд, хунравиро аз хар …

Кокути — Ин гиёхи кухии маълум аст, ки райхони кухи мебошад. Барги баъзеаш дарозак, баъзеи дигараш гирдак аст. Ин гиёх навъхои бустони, дашти ва кухи дорад. Агар ранги баргхояш сабзи сиёхтоб бошад, онро кокутии точики (форси) меноманд. Таъми ин тунд ва хушбу аст. Гули хамаи навъхои он кабуд аст. Бехтарини хамааш …

Дармана (русс. Дармина) — ин гиёхест кадаш кариб ба баландии шибит, баргхояш реза ва бисёр нозук, ранги баргхояш баъзан сабзи моил ба зарди ва баъзе гуё дар руяш губор дорад ва хокистарранг аст. Гулаш сафеди моил ба пушти ва гули зардаш хам мавчуд аст. Дармана навъхои кухи ва сахрои дорад. Мизочаш …

Занбуруг — Инро дар як катор махалхо точикон корч хам мегуянд. Ин растаниест, ки дар заминхои намнок баъди боришхо ба шакли телпак медамад. Навъхои бисёр дорад: хурданбоб ва захрнок. Хурданбоби онро корч меноманд. Хуллас, хар як корч часпак набуда, буйи бад надошта, сафеди моил ба андак тираги бошад ва дар заминхон гайри …

Санчид ( чигитак ) — Ин дарахт ва меваи маълум аст. Ду хел мешавад: санчиди зогак ва оди. Навъи одии онро дар богот парвариш мекунанд. Кувваташ то ду сол боки мемонад. Мизочаш дар дарачаи якум сард ва дар дувум хушк аст, вале хушки дар хоми он зиёдтар мебошад. Хислатхои шифобахши он: ин кувватбахш …

Мозу (ба русси — чернильный орешек) — Ин самари дарахти хиндист. Кувваташ то се сол боки мемонад. Мизочаш дар дарачаи якум сард ва дар дувум хушк аст. Вале баъзехо дар дарачаи дувум сард ва дар севум хушк гуфтаанд. Хислатхои шифобахши он: инро куфта, ба воситаи найча дар бини пуф кунанд, хуни биниро манъ мекунад. …

Ин аз пашм фарк дорад. Пашм, ки ба араби суф меноманд, назар ба муй махинтар ва печида мебошад. Баъзе чонварон хам муй доранд ва хам пашм, чунончи, бузи расми дорад. Баъзе факат пашм доранд, монанди: гусфанд ва барра. Вале инсон факат муй дорад на дигар. Мурод аз муй гуфтан дар …

Руян (ба забони русси — марена красильная ) — Ин растани ду навъ аст: сахрои ва боги. Боги, яъне бустониашро зироат мекунанд. Мурод аз ин решааш ба кори рангрезон лозим аст. Решааш сурхи тира аст. Самараш кулула, баъди расидан сиёх мегардад. Гиёхаш майдаи шахшул, факат як поя дорад, баргхояш гирдак, самараш анбух, …

Ток — ин дарахти ангур аст. Мизочаш дар дарачаи дувум сард ва хушк аст. Хислатхои шифобахши он: навдахои навраси онро бихуранд, баромадани бухоротро ба майна манъ мекунад. Барг, навда ва печаки онро куфта, бо орди чав хамир сохта гузошта банданд, дарди сари гарм ва сузиши чашмро таскин мебахшад, инчунин варамхои гарми онхоро тахлил …

Шунгбед — ин дарахтро бинобар монанд будани тухмаш забони гунчишк хам меноманд, ба руси ясень согдийский мегуянд. Инчунин дар точики содда карда, инро «шунг» хам мехонанд, ки дарахташ дар хама чохои Осиёи Маркази, хусусан дар чохои салкинтар бештар меруяд. Баргаш монанди барги бодом, самараш дар хушачахо аз хам чудо-чудо, ки тухмаш …