ГУРУСНА МОНДАН, холатест, ки бинобар вучуд надоштан ё ба организм дохил нашудани моддахои гизои ба амал меояд. Он хамчунин дар сурати пастсифат будани гизо ё хурокро хазм карда натавонистани организм низ пайдо мешавад. Гуруснаги чун холати физиологи дар табиат айёми хоби зимистонаи хайвонот (хирс, юрмон, хорпушт ва г.), аз хунуки …

ГУРЗА (Vipera lebetina), як навъ мори захрнок. Дарозиаш то 1,7 м, гафсу кутохдум. Хокистарранг ё кахваранги сурхтоб; дар ду пахлуи тахтапушташ холхои сиёх мавчуданд. Сараш калони секунча. Чоги болояш дандонхои калон дорад. Дар Африкаи Шимоли, Осиёи Чанубу Гарби, Закавказия (гайр аз Абхозистон) ва чануби чумхурихои Осиёи Маркази пахн шудааст. Дар …

ГУРДАИ СУНЪи, дастгохест барои гемодиализ. Г. с.-ро бо максади аз хун хорич сохтани моддахои захрнок, хамчунин танзими мувозанати обу электролитхо ва кислотаю ишкорхо дар организм кор мефармоянд. Г. с. дар мавриди захролудии шадид барои аз организм дур кардани захр ва хангоми уремия муваккатан ба чо овардани вазифаи гурда ахамияти калон …

ГУРДА (Ren, nephros), узви чуфт, ки дар кисми миён дар назди девораи акиби шикам аз ду тарафи сутунмухра чойгир шудааст. Г. дар танзими мувозанати обу электролитхо, кислотаю ишкорхо ва фишори осмоси, хамчунин аз организм хорич намудани махсули мубодилаи нитроген иштирок мекунад. Г. шакли лубиёро дошта, бо насчи равгани фаро гирифта …

ГУНДИШОПУР (муаррабаш Чундишобур; маънои лафзияш «шахри Шопур бехтар аз Антокия»), шахрест, ки Шопури аввал (241 – 271) ба дасти асирони руми дар минтакаи Хузистон дар шим. гарби Шуштари хозира бино карда буд. Г. маркази илму дониш ва донишмандону табибон махсуб мешуд. Дар он чо китобхои юнониро ба забони пахлави тарчима …

ГУНГи, алалия (аз а ва lalia – нутк), вучуд надоштан ё суст инкишоф ёфтани нутк дар кудакон, ки зимни он кобилияти шунавои махфуз мемонад. Сабаби Г. осеб ёфтан ё ихтилоли марказхои нутки майна бинобар зарб хурдан ва беморихои дохилибатни мебошад. Г. хамчунин дар натичаи беморихое, ки тифл дар давраи то …

ВАНАДИЙ (лот. Vanadium), V, элементи химиявии гурухи V чадвали Менделеев; раками ат. 23, массаи ат. 50, 942. В.-ро с. 1801 олими мексикои А.М. дел Рио дар таркиби маъдани сурб кашф намудааст. Химики шведи Н.Г. Сефстрём с. 1830 онро дар маъдани охан ёфта, ба шарафи олихаи хусн Ванадис В. номид. В.-ро …

ГуШТ, аз чумлаи хурокворихои пуркимат ва маъмули мардум мебошад. Кимати гизои ва биологии Г. ба гуногунии таркиби химияви, хусусан ба сафедахои он вобаста аст. Г. озукаи басо гуворою хушхазм ва сергизо буда, аз он таомхои бисёр пухтан мумкин аст. Дар хурок Г.-и хайвоноти калону хурд ва дар баъзе кишвархо гушти …

ГуШ (Auris), узви сомеаи хайвоноти мухрадор ва одам. Г.-и одам аз се кисм иборат аст: беруни, миёна ва даруни. Г.-и беруни аз суфраи гуш иборат буда, рохи берунии сомеа аз он ибтидо мегирад. Суфраи гуш лавхачаи тагоякиест, ки бо пуст пушида шудааст. Танхо як кисми хурди суфра – нармии гуш …

ГУТОРОВА Лариса Денисовна (29. 10. 1932, Витебск – 03. 04. 1991, Душанбе), микробиолог, доктори илми тиб (1974), проф. (1975). Баъд аз хатми Ин-ти тиббии санитарию бехдошти Ленинград (холо Санкт-Петербург; 1956) дар аспирантураи он тахсил кардааст. С-хои 1959 – 62 ассистенти кафедраи микробиологияи ДДТТ буд. Ходими калони илми (1962 – 77) …