АНТИФРИЗ (аз анти… ва англ. freeze – ях бастан), махлули обии баъзе моддахо, ки аз сармо ях намебандад. А.-ро зимистон ба системаи сардонии мухаррики дарунсуз мерезанд. Барои системаи сардонии мухаррикхои дарунсуз истифодаи А.-хое, ки дар таркибашон этиленгликол, обу спирт, обу глитсерин, махлули баъзе намакхои гайриорганики ва г. доранд, мувофиктар аст. …

АНТИТОКСИНХО (аз анти… ва токсинхо), моддахои махсус (подтанхо), ки дар организм хангоми ба он рох ёфтани захри бактерия ё чонварон хосил мешаванд. А. захри микробхои бемориангезро безарар мегардонанд. А.-ро дар организми хайвонот бо рохи сунъи хосил мекунанд; барои ин аввал аз захри микроб анатоксин тайёр карда, он баъд ба зери …

АНТИСЕПТИКХО (аз анти… ва septikos – фасодовар), моддахое, ки таъсири зиддимикроби доранд. Таъсири А. нисбати микроорганизмхо интихоби нест. Вояи ками А. инкишофи бактерияхоро бозмедорад; аз вояи зиёди онхо бактерияхо махв мегарданд. А.-ро барои табобати захмхое, ки сироят ёфтааст, иллатхои бактериявии пуст ва луобпардахо, безарар гардондани об, хуроквори ва дасти духтурон …

АНТИВИТАМИНХО (аз анти… ва витаминхо), пайвастхое, ки сохти химиявиашон ба витаминхо монанд аст, вале таъсири биологии зидди витамини зохир менамоянд. А. хангоми ба организм рох ёфтан, ба чойи витаминхо дар реаксияхои мубодилаи моддахо иштирок карда, чараёни муътадили онхоро суст ё халалдор месозанд. Ин боиси норасогии витамин дар организм мегардад (хатто …

АНТИДЕПРЕССАНТХО (Antidepressiva; аз анти… ва лот. depressus – андухгин), дорухое, ки барои муоличаи беморони гирифтори афсурдарухи истифода мешаванд. А. ба холати рухии маризон таъсири мусбат расонда, онхоро болидатабъ ва рухбаланд месозанд. Самараи таъсири А. баъди 5 – 14 рузи истифодаи онхо ба мушохида мерасад. А. асосан барои табобати психозхо ва …

АНТРОПОЛОГИЯ (аз антропо… ва …логия), илм дар бораи пайдоиш, инкишоф, конуниятхои дигаргунии сохти бадани одам ва ташаккули нажодхо. Юнониёни кадим бо мушохидаю акидахои худ ба равнаки А. сахми калон гузоштанд. Намояндагони илми тиб, сайёхон, табиатшиносон, файласуфон онро инкишоф доданд. А. ба се кисм таксим мешавад: антропогенез, нажодшиноси ва морфологияи одам. …

АНТИСЕПТИКА (Antiseptica; аз анти… ва юн. septikos – мадданок), мачмуи тадбирхоест барои безарар гардонидани чарохат ва тамоми он чи ки хангоми муолича истифода мешавад. А.-ро бар зидди бактерияхое, ки ба чарохат ворид шудаанд, кор мефармоянд, аз ин ру он бештар ахамияти табобати дорад; асептика бошад, ба чарохат рох ёфтани бактерияхоро …

АНТИКОАГУЛЯНТХО (Anticoagulantia; аз анти… ва лот. coagulans – лахтабанд), дорухое, ки сади лахтабандии хун гашта, бо ин рох хосил шудани судда (тромб)-ро пешгири менамоянд. А. таъсири бевосита ва бавосита доранд. Ба А.-и таъсирашон бевосита гепарин ва гидроситрати натрий, ба А.-и таъсирашон бавосита неодикумарин, синкумар, фенилин, амефин мансубанд. А.-хо аз руи …

АНТРОПОМЕТРИЯ (Antrophometria; аз антропо… ва …метрия), колбадшиноси, мачмуи тарзу усулхои мукаррар намудани хусусиятхои морфологии бадани одам: чен кардани кад, вазн, андомхои зохирии бадан (андозаи косахонаи сар, кафаси сина, гардан, китф, бозу, рон, соки по), инчунин нишондодхои вазоифи (гунчоиши шуш, кувваи мушакхо ва г.). Дар мавриди А. аломатхои ченкуни ва тафсири …

АНТИГЕНХО (аз анти… ва юн. gennao – ба вучуд овардан), подзохо, моддахои табиаташон бегонаи органики, ки мавриди ба организм фиристодан (на аз рохи аъзои хозима), сафедахои махсус – подтанхо хосил карда, бо онхо таъсири тарафайн баркарор менамоянд. А. факат бо хамон подтанхое пайваст мешаванд, ки зери таъсири худи онхо ба …