АМНИОСКОПИЯ (Amnioscopia; юн. amnion – чанинпарда ва scopeo – мушохида кардан), тавассути эндоскоп, ки ба гарданаи бачадон ворид карда шудааст, муоина намудани холати чанинпарда. А. дар мавриди гумонбар шудан аз гипоксияи шадид ё музмини тифл, аз мухлат гузаштани хомилаги, хангоми резус-конфликт ва г. амали гардонда мешавад. Вобаста ба ранг, шаффофият …

АМНИОСЕНТЕЗ (Amniocentesis; аз amnion – чанинпарда ва kentesis – шикофтан), пунксияи пардаи чанин. А. бо максади ташхиси барои гирифтани оби хамрохак истифода мегардад. Мурод аз А. мукаррар кардани вазъи чанин, баъзе беморихои ирси, бемории гемолизии кудак хангоми резус-конфликт ва г. мебошад. А. бо максади ба халтаи чанин фиристодани дору ва …

АМИОТРОФИЯ (Amyotrophia), бемориест, ки дар натичаи он массаи мушакхо хеле кам мешавад. Дар мавриди А. мушакхо сусту заиф мегарданд. А. ба гурухи беморихои вазнин мансуб аст. А.-и хароммагзи дар давраи туфулият ба вучуд меояд, бинобар ин онро А.-и кудаки низ меноманд; бемории ирси буда, хамчун бехолии умуми, атрофияи мушакхои тан …

АМИНЧОНОВ Сайфиначот (16. 9. 1935, Хучанд – 5. 2. 2005, хамон чо), духтури муолич, доктори илмхои тиб (1987), проф. (1990), Аълочии тандурустии СССР (1975). Хатмкардаи ДДТТ (1957). Духтури муоличи беморхонаи минтакавии дехаи Исмоили нох. Хучанд (1957 – 59), аспиранти Пажухишгохи тибби кишвари (1960 – 63) ва корманди Пажухишгохи гастроэнтерологияи АИ …

АМНЕЗИЯ (Amnesia; аз а – хиссачаи инкори ва mneme – хотира), фаромушхотири, ихтилоли хотир. Чанд хели А. мавчуд аст, мас., А.-и ретрогради – кас вокеахои пеш аз бемори дидаву шунидаашро пурра ё кисман фаромуш мекунад; А.-и репродуктиви – бемор ном, рузи вукуи вокеа, шумораю шакли чизхо ва г.-ро фавран ба …

АМИНХОИ БИОГЕНи, гурухи пайвастхои органикии нитрогендор, ки дар организм бо рохи декарбоксилонии аминокислотахо, яъне аз молекулаи онхо чудо шудани гурухи карбоксил – СООН, хосил мешаванд. Барои организм аминоспиртхое, ки дар таркибашон бокимондаи пирокатехин (1,2 – дигидроксибензол, катехол) мавчуд аст (катехоламинхо), ахамияти калон доранд. Катехоламинхо (дофамин, норадреналин, адреналин) дар натичаи мубодилаи …

АММИАК (аз юн. hals ammoniakos – навшодир), NH3, пайвасти химиявии нитроген бо гидроген. Дар табиат дар натичаи тачзияи моддахои нитрогендори органики хосил мешавад. А. гази беранг буда, буи тези нафасгир дорад. Омехтаи А.-и хушк бо хаво метаркад. А. моддаи хеле фаъол аст. Аз хисоби чуфти электронхои таксимнагаштаи нитроген ба реаксия …

АМФЕТАМИН, як навъ дору, ангезандаи системаи асабхои маркази. А. аналоги гормонхои адреналин ва норадреналин мебошад. Сулфати А. бо номи «Фенамин» маълум аст. А. соли 1887 чун давои суст кардани иштихо хосил карда шуда буд. Дар давраи Чанги дуюми чахон ба аскархои америкои хар руз 10 курси А.-ро медоданд. С. 1954 …

АМПУТАТСИЯ (лот. amputatio – бурида дур кардан), амали чаррохист, ки кисми канории дасту пой ё аъзои иллатнок (мас., гадуди шир, гарданаи бачадон ва г.)-ро бурида дур мекунанд. Кисман А. кардани дасту пойро экзартикулятсия ва пурра А. кардани аъзоро экстирпатсия меноманд. Факат дар сурате А. мекунанд, ки ягон аъзои бадан аз …

АМПЛИПУЛСТЕРАПИЯ, яке аз усулхои муолича. Дар мавриди А. аз электри синусоидии модули истифода мебаранд. А. ба хунгардиш таъсири фаъол мерасонад, тагзияи бофтахоро зиёд карда, раванди мубодиларо кувват мебахшад; фишори хунро паст ва кашиши дилро муназзам мекунад, хунгардиши майна ва гурдаро бехтар, дискинезияи мушакхои суфтаро бартараф месозад. А.-ро дар мавриди нимфалач …