ВЕНА (Vena, Phlebus), варид, сиёхраг, раге, ки ба тавассути он хун ба дил мегузарад. Аз В.-хои даври калони хунгардиш хуне, ки аз гази карбонат, махсули мубодилаи моддахо, гормонхо ва г. сер гашта, аз узвхои гуногуни бадан чамъ шудааст, ба пешдили рост меравад. В.-хои даври хурди хунгардиш бошанд, хуни аз оксиген …

ВЕЗАЛИЙ (Vesalius) Андреас (31. 12. 1514, Брюссел – 15. 10. 1564, чазирахои Зант), табиатшинос, асосгузори анатомияи илми. Тибро дар Монпелйе, баъдан дар Париж омухта, с. 1537 дар Базел унвони доктори чаррохиро гирифтааст. С. 1539 дар Донишгохи Падуан (Италиёи Шимоли) аз анатомия дарс гуфтааст. В. аз усули аёнии таълим истифода бурда, …

ВЕЗДАРА, чашмаи минерали дар нох. Шугнон. Дар сох. рости д. Вездара, 50 км дуртар аз ш. Хоруг вокеъ аст. Баландиаш аз с. б. 3400 м. Дебиташ – 2,6 – 3,3 л/сон., минералнокии умумиаш – 3,3 г/л, харор. обаш +17 – +330С. Дар таркиби оби чашма натрий (400 мг/л), калий (53 …

ВАСОИТИ ОРОСТАГи, маводе, ки дар саноати аттори истехсол карда мешаванд. В. о. дар лабораторияхои махсус аз санчиш (экспертиза) ва апробатсия мегузаранд. В. о.-еро, ки бо усули гайримукаррари тайёр карда шудаанд ё тавсияи ташкилоти дахлдорро надоранд, истифода бурдан чоиз нест. Саноат лосйон, крем, шампун, собуни ироки ва диг. воситахои нигохубини пуст, …

ВАСКУЛИТИ ХУНРЕЗ (Vasculitis haemorrhagica), бемории Шенлейн – Генох, капилляротоксикоз, яке аз навъхои васкулит. Хангоми В. х. асосан рагхои хурди пуст, чавфи шикам ва гурдахо осеб меёбанд. Пайдоиш ва чараёни бемори нагз омухта нашудааст. В. х. баъзан пас аз сирояти вирусу бактерияхо, беморихои ангали, тазрики ваксинаю зардоб, истифодаи дорухо ба вучуд …

ВЕЗИКУЛОПУСТУЛЁЗ, илтихоби фасодии пуст. Ангезандаи он стафилококкхо, стрептококкхо, пневмококкхо, каламчамикроби руда ва г. мебошанд. В. бештар дар кудакони ширмак ба мушохида мерасад. Дар пуст обила (1 – 2 мм; пустула)-хои сершумори сурхранг пайдо мешаванд, ки даруни онхо моеъи тирагун дорад. Обилачахо дар чинхои зери каш, кадкашак, кисми муйдори сар, пушти …

ВАСКУЛИТИ ПуСТ, гурухи беморихое, ки дар натичаи гирифтор шудан ба онхо девораи рагхои хунгарди пуст илтихоб пайдо мекунад. В. п. бинобар аксуламалхои аллерги ба вучуд меояд. В. п. сатхи ва амик мешавад. Дар аснои васкулити сатхи дар пуст доначахои гуногун (геморраги, лакахои эритематози, гирехчахо) медаманд. Хангоми васкулити амик чунин бусурот …

АНГИНА (Angina pharyngis; аз лот. ango – буги мекунам), гулудард, захрбод, бемории сироятие, ки чун илтихоби бодомакхои ком зохир мешавад. Бодомакхо дар гулу аз ду тарафи забонча ва коми нарм чой гирифтаанд ва онхоро хангоми кушодани дахон дидан мумкин аст. А.-ро микробхои гуногун, асосан стрептококкхо ба вучуд меоранд; онхо ба …

АНГЕЗИШ, кобилияти ба таъсири мухити беруни ва дохили чавоб гардонда тавонистани организми зинда. Тагйироти омилхои мухити беруна боиси дигаргунии мубодилаи моддахо мешавад; организми занда аз холати нисбатан ором ба холати фаъол мегузарад. Материяи зинда А.-ро хис карда, ба он бо холати тагйирёбии гайримахсус (тез шудани мубодилаи моддахо, тагйир ёфтани потенсиали …

ВЕНЕРОЛОГИЯ (Venerologia; аз лот. Venus – Зухра, сайёраи Нохид, ки онро мутрибаи фалак меномиданд ва олихаи зебои, суруду ракс ва хушию хурсанди мешумурданд ва …логия), як кисми илми тибро гуянд, ки сабабхои пайдоиш, роххои пахн гаштан, ташхис ва чараёни клиникии беморихои зухравиро тахкик, инчунин усулхои пешгирию табобати босамари онхоро муайян …