БУЗГУНЧ, бузгинч, гунч, чинчак, галла, як навъ омоси узвхои растаниро гуянд, ки дар натичаи аз таъсири оби дахони ангезандахо (бактерияхо, кирму кана) зуд таксим ва калон шудани хучайрахои паренхима ба вучуд меояд. Б. барои ангезандахо мухити гизо ва сукунат аст. такр. 15 хаз. Б.-хои гуногуншакл маълуманд, ки бештар дар узвхои …

БУЖЗАНи, бо максади ташхис ва муолича ба баъзе узвхои найчашакл ворид сохтани асбобхои махсус – бужхо. Б. хангоми хадша бастани узвхои найчашакл истифода мегардад. Барои ин Б.-хои филизи ва чандир кор фармуда мешаванд (онхоро каблан стерилизатсия менамоянд). Б.-ро дар амалияи урологи бахри ошкор сохтани дарачаи танг гаштани мачрои пешоб ва …

«БУРЪУ-С-СОЪА» (Муоличаи фаври), асари Абубакр Мухаммад ибни Закариёи Рози (865 – 925). Ба забони араби таълиф шудааст. Аз 24 боб иборат буда, муаллиф онро барои вазир Абулкосим ибни Абдуллох навиштааст. Дар кадим аз тарафи шахси номаълуме ба форси тарчима шудааст. Нусхахои хаттии зиёде аз ин китоб ба араби ва форси …

БУРСИТ (Bursitis; аз лот. bursa – калта), газаки халтачахои луобдори банду бугум. Бештар дар атрофи бандхои оринч, китф, зону, соку панчаи по, косу рон ба вучуд меояд. Б. шадид ва музмин мешавад. Б.-и шадид, одатан, дар натичаи зарбу лат, харошёби, чарохати хурди бугумхо ё чун оризаи беморихои римнок (мас., пучак), …

БУРДЕНКО Николай Нилович (3. 6. 1876, дехаи Каменка, холо вил. Пенза – 11. 11. 1946, Москва), чаррохи шурави, яке аз асосгузорони нейрохирургия, акад. АФ ИЧШС (1939), акад. ва аввалин президенти АИТ ИЧШС (1944 – 46), генерал-полковники хизмати тибби, Кахрамони Мехнати Сотсиалисти (1943). С. 1906 Донишгохи Юрев (холо Тарту)-ро хатм намуд. …

БУЛУТ (Quercus), дарахтест худруй ва боги. Б. дарахти кадбаланд (35 – 40 м) аст; кутраш 1 – 1,5 м; 500 (баъзе намудхояш то 2000) сол умр мебинад. Танааш рост, баъди 30 – 35 сол бо пустлохи хокистарранги тира пушида мешавад. Баргаш пармонанд, гулаш майдаи чудочинса; баробари кушода шудани баргхо мешукуфад. …

БуХРОН (Crisis), дар рафти бемори ногахон бад шудани вазъи бемор. Б. мумкин аст дар натичаи хастагии зиёд, хаячону изтироб, кор дар шароити номусоид (дар бинои сершавкун ё хавояш дам, хангоми тартиби нодурусти мехнату истирохат), тагйири обу хаво, истеъмоли гизои барои бемор мамнуъ, аз чумла хуроки серравган, бирён ё сернамак, суиистеъмоли …

БуЙМОДАРОН (Achillea mellefolium), б у г а н а к, п у г а н а к, гиёхест бисёрсола. Аз 15 то 80 см кад мекашад. Пояаш рост, сермуяк. Баргаш думчадори нештаршакл, сабзи кабудранг, муякдор. Гулаш сафед, тудагулаш сабадак. Тухмаш дарозруяи хокистарранг. Май – июн гул карда, июл – сент. …

БуГИНАКЧОРуБ (Artemisia annua), говчоруб, дехкончоруб, бугинак чоруб, навъе аз гиёххои яксола. Пояи рости сершох (30 – 100 см), барги паршакл, гули майдаи зард, гултудаи сабадшакл дорад. Июл – сент. гул карда, авг. – окт. тухм мебандад. Дар Точикистон хамчун алафи бегона дар богу киштзор, заминхои партов, канори роху наздикии истикоматгоххо, …

БуГИНАК (Erigeron conadensus), як навъ гиёхи худруст (то 2 м кад мекашад). Пояи росту сершохча, барги нештаршакли серпашмак, гули майдаи сафедтоб, хушагули сабадак дорад. Б. аслан аз Америкаи Шимоли буда, дар Европа ва кишвархои диг. пахн шудааст. Дар Точикистон Б. алафи бегона аст; мохи май гул мекунад. Б. 0,3 – …