Илм

АБУЛҚОСИМ АБДУРРАҲМОН ибни Алӣ ибни Абӯсодиқ (с. тав. номаълум – ваф. 1068), табиб, шогирди Абӯалӣ ибни Сино. А. А. ба асарҳои Ҷолинус (Гален) «Китобу-л-манофеъи-л-аъзо» («Китоб до- ир ба манфиати узвҳои инсон»), Ҳусайн ибни Исҳоқ «Китобу-л-масоил фи-т- тиб» («Китоби масъалаҳои тиб»), Буқрот (Гиппократ) «Китобу-л-фусул» («Кито- би фаслҳо») ва «Китобу-т-тақдимату-л- маърифат» («Китоб …

Абулхайр Ҳасан ибни Сивор ибни Бобо ибни Беҳном (942, Бағдод – 1048, Ғазна), табиб ва файласуф. Аз насрониёни Эрон буд. Дар Хоразм зиндагӣ карда, бо Берунӣ ва диг. олимони машҳури давр шинос шудааст. Шоҳи Хоразм Маъмун ибни Муҳаммад ӯро надим ва табиби шахсии худ таъйин намудааст. Ҳамроҳи Ибни Сино дар …

АБУЛҲАСАН АЛЙ ИБНИ РАББАНИ ТАБАРИ (785 – 861), табиб, аввалин устоди Абӯбакри Розӣ. Дар Табаристон зиндагию фаъолият дошт. Баъдан дар Рай сукунат ихтиёр кардааст. Оид ба тиб таълифоти зиёд дорад. С. 850 китоби «Фирдавсу- л-ҳикма»-ро навишт, ки аз 7 фасл иборат мебошад. Асарҳои «Оид ба истеъмоли ғизо, нӯшокиҳо ва адвия», …

АБУЛҲАСАН ИБНИ ЯҲЁ, табиб, аз олимон ва донишмандони варзидаи а. 10 маҳсуб мешуд. Мансаби табиби дарбори оли Буяро ба ӯҳда дошт. Ба гуфтаи Низомии Арӯзии Самарқандӣ бо номи «Муолиҷати Буқротӣ» китобе таълиф кар- да будааст, ки андар тиб касе чунин асар эҷод накардааст.

АБУЛҲАСАН СОБИТ ИБНИ СИ- НОНИ СОБИ (с. тав. номаълум – ваф. с. 976), табиби маъруф. Бино бар ахбори сарчашмаҳо, А. соҳиби «Таърих»-е буда, ки он воқеоти замонро аз ибтидои хилофати Муқтадир (хилофат с-ҳои 908 – 932) то с. 970 дар бар мегирифтааст. Сипас, хоҳарзодаи ӯ – Ҳилол ибни Мӯҳсини Собӣ …

АБЎБАКР РАБЕЪ ИБНИ АЊМАДИ АХАВАЙНИИ БУХОРИ (с.тав.номаълум – ваф.тахм. байни солњои 983-984), табиб. Кунияи ўро «Абўбакр», «Абўњаким» зикр кардаанд. А. бо номҳои Ахавӣ, Аха- вайн, Ачавайнӣ низ шӯҳрат ёфтааст. Рочеъ ба рӯзгори А. ахбори саҳеҳе дар даст нест. Аз матни «Ҳидояту-л-мутааллимин фӣ-т- тиб» бармеояд, ки А. аз пизишкони маъ- руфи …

АБӮБАКРИ ДАҚҚОҚ, табиб ва донишманди машҳури а. 11 точик. Низомии Арӯзии Самарқандӣ дар боби чаҳоруми ки- тоби худ « Чаҳор маҳола» аз забони ӯ ҳикояте овардааст ба чунин мазмун: «… табиб бояд, ки некӯэътиқод буваду амру наҳйи шаръро муаззам дорад. Ва аз олами тиб бояд, ки «Фусул»-и Буқроту «Масоил»-и Ҳунайни …

АБӮМАНСУРИ БУХОРЙ, Абӯмансур ибни Ҳасан ибни Нӯҳи Қамарии Бухорӣ (с. тав. номаълум – с. ваф. 990), табиб. Дар аҳди Сомониён ба сар бурдааст. Бо асарҳои Буқрот, Ҷолинус, Сушрута ва диг. олимону мутафаккирон шинос буд. Оид ба тиббу табобат таълифоти зиёд дорад: «Рисола андар илочи амрози садр» («Тар- зу усулҳои муоличаи …

АБӮМАНСУРИ МУВАФФАҚ ибни Алии Ҳиравӣ, табиб ва дорушиноси а. 11 точик. Ном ва таълифоти А. М.-ро ҳеч як аз соҳибони осори асримиёнагӣ зикр накардаанд. Ягона маъхазе, ки аз он метавон лаҳзаҳои ҳаёти А. М.-ро арзёбӣ кард, асари ӯ «Ал-Абния ан ҳақоиқи-л-адвия» аст, ки аз хусуси адвияи муфрада ва хавосси онҳо …

АБӮСАҲЛИ МАСЕҲИ, Абӯсаҳл Исо ибни Яҳёи Масеҳии Ҷурҷонӣ (с. тав. номаълум – ваф. дар ҳудуди 1011), табиб, аз муосирони Абӯалӣ ибни Сино. То с. 403 ҳ. дар дарбори оли Маъмун дар Хоразм зиндагӣ ва фаъолият дошт. А. М. устод ва дӯсти наздики Абӯалии Сино буд. Онҳо дар Хоразм ҳамроҳ кор …