ЕВГЕНИКА (аз юн. eugenes – зоти хуб, хушзот), таълимот дар бораи солимии ирсии одам ва роххои бехтар намудани хосиятхои ирсии инсон. Дарёфти роххои фаъоли таъсир бо тахаввулоти инсоният (бо максади такмили минбаъдаи сиришти он) ва пешгирии аз насл ба насл гузаштани беморихои ирси низ масъалахои асосии омузиши Е. мебошанд. Истилохи …

ЁРОВ Нарзи Курбонович (тав. 24. 10. 1941, дехаи Дарги нох. Айни), духтури терапевт, доктори илми тиб (1991), проф. (1992). Хатмкардаи факултаи муоличавии ДДТТ ба номи Абуали ибни Сино (1965). Духтури терапевти беморхонаи ш. Норак (1965 – 66), ординатори клиники (1966 – 67), ассистент (1967 – 83), дотсенти кафедраи таълими беморихои …

ЁРИИ ТИББИИ ТАЪЧИЛи, як навъ умури хифзи тандурустист. Ё хангоми рух додани фалокат (захмдори, шикастани устухон, сухтан, захролуди, барк задан ва г.), инчунин дар холатхои барои хаёт хавфовар (аз хуш рафтан, дарди дил ва г.) хох рузу хох шаб расонда мешавад. Ё.-ро дар чои ходиса (куча, хавли, чои кор), агар …

ЗОНГ, чашмаи минеарли дар нох. Ишкошим. Дар андароби д.-хои Помир ва Вахон, такр. 111 км дуртар аз маркази нохия вокеъ аст. Баландиаш аз с. б. 2840 – 3020 м. Оби чашма аз 9 чой, ки оби шаштои он хунук ва оби сетоаш гарм аст, мебарояд. Мавзеи чашма ба шибарзамин табдил …

ЁРИИ ТИББИИ БЕРУН АЗ БЕМОРИСТОН, як навъи маъмули кумаки тибби. Онро асосан дармонгоххо, амбулаторияхо, диспансерхо, бунгоххои фелдшерию акушери, бунгоххои тибби, стансияхои ёрии тиббии таъчили ва г. мерасонанд. Муассисахои Ё. хангоми мурочиат кардани беморон, инчунин ба шахсоне, ки дар хона, корхона, наклиёт, чойхои чамъияти бемор шудаанд ва осеб дидаанд, ёри хоханд …

ЗОИКА (Gustus), чашои, маза, таъм, яке аз хиссхои панчгона. Таъм чахор навъ мешавад: турш, шур, ширин ва талх. Хама гуна таъмхои дигар дар натичаи омезиши ин чахор маза пайдо мешаванд. Таъм дар кисмхои гуногуни забон эхсос мегардад, мас., нуги забон – таъми ширин, нуг ва канорхои он – таъми шур, …

ЁРИИ АВВАЛИН, тадбирхои оддитарин ва таъчилиеро гуянд, ки барои начот додани хаёти одам ва пешгирии окибати ногувори фалокат ва бемории ногахони то омадани корманди тиб ё то ба муассисаи табобати бурдан ба зарардида расонда мешаванд. Ё. а.-е, ки худи зарардида мегузаронад (агар он имконпазир бошад), худёрирасони ном дорад, мас., гузоштани …

ЗОДАН (Partus), зоиш, валодат, таваллуд, амали мураккаби физиологиест, ки дар мавриди он давраи хомилаги анчом пазируфта, тифл ба дунё меояд. Дар шароити физиологи З. баъди 10 мохи момоии хомилаги (9 мохи таквими, 280 руз ё 40 хафта) фаро мерасад. Дар ин давра тифл пурра ташаккул ёфта, ба зиндагии берун аз …

ЁРДАМПУЛи ДАР ДАВРАИ ХОМИЛАГи ВА БАЪДИ ТАВАЛЛУД ба коргарзанон, хизматчиён ва г. дар рухсатии давраи хомилаги ва баъди таваллуд катъи назар аз стажи мехнати дар хачми пурраи музди кор дода мешавад. Давомнокии рухсатии давраи хомилаги ва баъди таваллуд мутаносибан барои 140 рузи таквими пардохта мешавад. Дар мавриди таваллуди душвор, кумакпули …