Илм

ВАРАМИ КВИНКЕ, бемориест, ки ҳангоми он пӯст, насҷи зери пӯст ва луобпардаҳо ногаҳон варам мекунанд. Аз номи духтури немис Н.И. Квинке (1842 – 1922) гирифта шудааст. В. К. аллергӣ ва ирсӣ мешавад. В. к.-и аллергӣ дар натиҷаи истеъмоли ғизоҳои нофорам, дору ва ғ. сар мезанад. Дар мавриди он якбора аксуламали …

ВАРАҶА (Malaria) табдард, таби ботлоқӣ, малярия, бемориест, ки бо табларза, камхунӣ (анемия), калон шудани ҷигар ва сипурз падид меояд. Ангезаи маризӣ плазмодияҳои В. ба шумор мераванд. В. бештар дар кишварҳои гармсер рух менамояд. Ангезаҳои В. ба типи Protozoa, синфи Sporozoa, оилаи Plasmodiidae, ҷинси Plasmodium мансубанд. В.-ро 4 намуди ангезандаҳо ба …

ВАРАҶАИ ТРОПИКӣ, як навъи вараҷа. В. т. бемории ниҳоят вазнин буда, ох. с-ҳои 90-уми а. 20 дар Тоҷикистон ба эпидемия табдил ёфта буд. С. 1997 дар ҷумҳурӣ 29794 наф. маризони В. т. ба қайд гирифта шуданд. Бино ба ақидаи мутахассисони Созмони байналмилалии тандурустӣ (СБТ) дар сурати дуруст ба роҳ монда …

ВАРЗИШИ ШИФОӣ (Kinetotherapia, therapia correctiva), яке аз воситаҳои табобат ва пешгирии бемориҳо. Асосан дар дармонгоҳу санаторияҳо истифода бурда мешавад. Усули асосии реабилитатсияи тиббист. Истифодаи бамаврид ва дурусти В. ш. барои зуд табобат ёфтан ва барқарор шудани қобилияти кории беморон кӯмак мерасонад. Самараи В. ш. дар тӯли асрҳо санҷида шудааст. Табибони …

ВАРИКОСЕЛЕ (Varicocele; аз лот. varix, varicis – дамиши вена ва юн. kele – омос), васеъ шудани танобакҳои манидон. В. бинобар баланд гаштани фишори венаи гурдаҳо (мас., ҳангоми танг шудани онҳо) ба вуҷуд меояд. В. дар 95 фоизи ҳолатҳо дар ҷониби чап мушоҳида мешавад, зеро шароити ҳаракати хун дар ин қисми …

ВАСВОС, бред, ихтилоли рӯҳӣ, ки дар шакли ақидаю фикрҳои аз ҳақиқат дур падид омада, ба ғалат будани онҳо беморро бовар кунондан ғайриимкон аст. В. яке аз нишонаҳои асосӣ ва маъмулии бемориҳои рӯҳӣ мебошад. Мазмуни ғояҳои васвосӣ метавонанд хеле гуногун бошанд, мас., муносибати бад, таъкибот, заҳролудӣ, осеби ҷисмонӣ, зарар расондан, гунаҳгорӣ …

ВАСЕЪУ ДУРУШТ ШУДАНИ СИЁҲРАГ (Varices venorum; аз лот. varix, varicis – дамидани венаҳо), иллатест, ки дар васеъ шудани андоза ва тағйири шаклу чандирии сиёҳраг (вена)-ҳо зоҳир мегардад. Ба беморӣ бештар сиёҳрагҳои пой, рӯдаи рост ва танобаки манирон гирифтор мешаванд. Ба инкишофи В. ҳар гуна омилҳо, ки ҳаракати хунро дар сиёҳраг …

ВАСКУЛИТ (Vasculitis; аз лот. vasculum – раги хурд ва -itis – илтиҳоб, газак), илтиҳоби девораи рагҳои хунгард. Вобаста ба пайдоиш В.-ҳо якумин ва дуюмин мешаванд. В.-ҳои якумин бемории мустақил буда, ба артерияҳо, венаҳо, ҳамчунин рагҳои хурди организм зарар мерасонанд. Онҳоро В.-ҳои системавӣ низ меноманд. В.-ҳои дуюмин падидаи бемории дигар, мас., …

ВИРИЛИЗМ (Virilismus; аз лот. virilis – мардона, хоси мард), мардандомӣ, мардмонандии зан, дар занон пайдо шудани нишонаҳои хоси мардон (ришу мӯйлаб, овози ғафс, мушаку устухонҳои қавӣ). В. дар натиҷаи ба хун бисёр дохил шудани гормони андроген (тавлидкунандаи хислатҳои мардӣ) ба вуҷуд меояд. Миқдори зиёди андрогенҳо дар натиҷаи бо ҳар гуна …

ВИСМУТ (лот. Bismuthum), Bi, элементи химиявии гурӯҳи V ҷадвали Менделеев; рақами ат. 83, массаи ат. 208, 980. В. металли нуқрагуни хокистарранг аст; t гуд. 271,3°С, t чӯш. 1560°С. В. дар табиат дар намуди минералҳои висмутин, бисмит ва чун металли холис вомехӯрад. Хӯлаҳои зудгудози В.-ро дар асбобҳои сӯхторнишон ва дандонсозӣ кор …