Илм

Кавар (Камар) — ин растаниест, ки хорхо дорад, шоххояш аксар ба руйи замин пахн гаштаанд ва ба русси Каперс мегуянд; баргаш сабзи гирдактар ва монанди фулус гафс, гулаш дар гилофи сабз, бузургиаш кариб ба андозаи нахуд, сабз, баъд калон шуда, гунча мегардаду гул мекунад ва дар миёнаи гулаш монанди муйхо …

Харбузаи сагак — инро сабчаи сагак хам мегуянд. Ба забони узбеки итковун ва ба руси кукумис сорнополевой меноманд. Гиёхаш дар заминхои гайри корам меруяд. Баргаш монанди барги харбуза ва бодиринг, шахшул, дар биёра, самараш хурдгар аз тухми мург, монанди харбуза дарозак, дар хомиаш сабз ва бирасад, зард мегардад Таъмаш талх …

Парпи ду навъ аст: навъеро гул сафед баргаш монанди барги кашниз инро парпии сафед меноманд; синфи дувумро гул сиёхи бунафшранг — инро парпии сиёх меноманд, баргхояш монанди баргхои зуфи кучак аст. Навъи дувумашро точикон  гули кафтарак низ мегуянд, ба руси горечавка оливьи мехонанд. Сурати Парпи Мизочи парпии сафед дар дарачаи …

Газна   — Ин гиёхро дар баъзе махалхо точикони шимол талванг хам мегуянд. Зеро агар ин тала кунад, яъне бигазад, баданро ванг (варам) мекунонад.   Баргаш бо кунгуранокиаш ба барги тут андак шабохат дорад. Инро баргаш хам, пояаш хам пурхор, хорхояш монанди неши занбур борик-борик. Ба воситаи хамин хорхояш касонеро, ки …

АРАК, моеъи берангест, ки гадуди араки баъзе ширмакхо ва одам ихроч мекунад. Гадудхои А. дар руй, кафи дасту по ва зери багал чой гирифтаанд. А.-и одам аз 98 – 99% об, такр. 0,1% карбамид, кислотаи пешоб, креатинин, серин, чарб, кислотахои чарб, холестерин, намакхои металлхои ишкори – хлоридхо (аз хама зиёд …

АРАКШОРи, раванди физиологист, ки сардшавии организмро (аз хисоби ба буг табдил ёфтани араки руи пуст ва нигох доштани мувозинати обу намак) таъмин мекунад. Аракро гадудхои махсус, ки дар насчи чарби зери пуст чойгиранд, чудо менамоянд. Гадудхои арак бештар дар зери багал, кафи дасту пой чо гирифтаанд. Арак аз 99% об, …

АРАКИ ДАСТи, нушокии дастисохти спиртдор, ки захрогин аст. Гайриконуни дар хона бо рохи полоиши масолехи гуногуни гизои тавассути дастгоххо тайёр карда мешавад. Истифодаи А. д. аксар вакт боиси захролудии вазнини шадид ва музмин мегардад, чунки дар таркиби он омехтахои гуногуни зарарнок (равганхои сивуха, алдегидхо, фурфуролхо ва г.) мавчуданд.

АРБОВИРУСХО (Arbоviruses), вирусхои хайвонот ва одам, ки чонварони бандпой (кана, хомушакхо, курпашша, харакхо) интикол медиханд. А. дар организми бандпойхо инкишоф ёбанд хам, ба худи онхо зарар намеоранд. А. ангезандаи энсефалитхои гуногун, табларзаи хунрез ва диг. беморихо мебошанд. Зиёда аз 200 намуди А. маълум аст. Онхо аз руи хусусияти подгуни (антигени) …

АРАХНОИДИТ (Arachnoiditis; юн. arachne – тортанак ва eidos – шакл), газаки анкабудпардаи магзи сар ё хароммагз. Одатан, хамрохи газаки пардаи нарми магзи сар пайдо мешавад. А. баъд аз беморихои сироятии шадид ва музмин, мас, грипп, газаки римноки бинивораи иловаги (ниг. Бини), гуш (ниг. Отит), бодомак (ниг. Ангина, Тонзиллит), баъд аз …

АРАХНОДАКТИЛИЯ (Arachnodactylia; аз arachne – тортанак, анкабуд ва dactylo – ангушт), долихостеномалия, анкабутпанчаги, нукси инкишофи панчаи дасту пойхо. Дар мавриди А. панчахо борику дароз шуда, пойхои тортанакро мемонанд. А. аломати баъзе беморихои ирсии бофтахои пайванди мебошад, мас., бемории Марфан.