БАКТЕРИОФАГ (Bacteriophagus; аз бактерияхо ва юн. phagos – хуранда), вирусе, ки ба хучайраи бактерия гузашта, дар он меафзояд ва окибат хучайраро хал (лизис) мекунад. Ходисаи хал шудани бактерияхоро, ки зери таъсири омили сироят ба вучуд меояд, бори аввал микробиологи рус Н.Ф. Гамалея мушохида карда буд (1898). С. 1915 духтури англис …

БАКТЕРИОЛИЗ (Bacteriolysis; аз бактерияхо ва юн. lysis – хал шудан, вайрон гаштан), тачзияи бактерияхо, ки дар натичаи ихтилоли сохтори хучайрахо рух намуда, мухтавои онхо ба мухит хорич мешавад. Б. бинобар таъсири унсурхои комплемент, моддахои гуногуни химияви, ферментхо, антибиотикхо, бактериофагхо ва г. ба вукуъ мепайвандад.

БАКТЕРИЕМИЯ (Bacteriaemia; аз бактерияхо ва haima – хун), дар хун вучуд доштани бактерияхо. Ангезандахо ба хун асосан дар мавриди беморихои сирояти рох меёбанд. Микдори онхо дар вохиди хачми хун ба дарачаи сироятангези, инчунин аз мукобилати организми мариз вобаста аст. Дар сурати Б.-и бардавом, одатан, сирояти уфунати ба вукуъ мепайвандад. Хангоми …

БАЛНЕОЛОГИЯ (аз лот. balneum – хаммом, оббози ва …логия), як сохаи илми тиб, ки обхои шифобахш, обшифои ва таъсири обро ба организми одам меомузад. Б. аз бахшхои гуногун таркиб ёфтааст, мас., балнеография (тавсифи курортхо), балнеотерапия (муолича бо оби минерали), балнеохимия (тадкики хосиятхои химиявии обхои минерали), балнеотехника (хифзи оби минерали ва …

БАЛНЕОТЕРАПИЯ (Balneotherapia; аз лот. balneum – хаммом, обози ва терапия), барои табобату пешгирии беморихо истифода кардани обхои минералии табии ва сунъи. Дар мавриди Б. обхои минерали барои обзан (ванна) ё нушидан кор фармуда мешаванд. Онхоро инчунин барои оббози, обгардон кардани дахон, ингалятсия, шустани меъдаю руда ва диг. узвхо истифода мебаранд. …

БАЛЛИСТОКАРДИОГРАФИЯ (аз юн. ballo – партофтан, kardia – дил, grapho – навиштан), усули тадкики кобилияти кашиши мушакхои дил. Бо рохи кайд намудани чойивазкунии механикии тан, ки хангоми аз дил ба аорта ва артерияи шуш партофтани хун ба вучуд меояд, амали гардонда мешавад. Б. тавассути асбоби махсус – баллистокардиограф амали ва …

БАЙЗАБАНД (Suspensorium; аз лот. suspensus – овезон), бандинаи махсусест барои нигах доштани хоя. Б. бо таъиноти духтур хангоми илтихоби хояхо (ниг. Орхит) ва зоидхои онхо (ниг. Эпидидимит), васеъ шудани сиёхрагхои танобаки мани ва баъди чаррохии узвхои хоядон истифода мешавад. Дар вакти баъзе бозихои спорти барои пешгирии осеби хоядон низ бастани …

БАЛГАМ (Sputum), яке аз хилтхои чахоргона. Б. хангоми беморихои гуногуни узвхои нафас чудо шуда, дар вакти сурфидан хорич мегардад. Микдори Б. аз чанд мл (хангоми бронхит ва пневмония) то 1 – 2 л (хангоми беморихои фасодноки шуш, ниг. Бронхоэктаз) мешавад. Ихрочи Б. ба фаъолияти бронххо ва мавкеи бемор вобаста аст …

БАЛАНТИДИАЗ (Balantidiasis; balantidiosis), як навъ беморие, ки протозойхо (соддатаринхо) меангезанд. Хангоми он дар рудаи гафс захм пайдо шуда, исхол, дарди шикам ва табларза ба вучуд меояд. Б. асосан дар нохияхои хукпарвари пахн гаштааст. Ангезандаи бемори балантидияхо (Balantidium coli) буда, онхо дар рудаи гафси хук, баъзан саг ва одам зиндаги мекунанд. …

БАНД (Articulatio), мафсил, пайванди мутахаррики байни устухонхо ё тагоякро гуянд, ки байни онхо рог (диартрозхо) мавчуд аст. Б. як тарзи пайваст шудани устухонхост. Пайванди бехаракати устухонхоро васла (синартроз) меноманд. Б. хамзамон вазифаи такя ва харакатро низ ичро мекунад. Б. аз интихо (сатхи устухон), халта ва чавф иборат аст. Дар бештарин …