Асосгузори фанни генетика олими чех Грегор Мендел мебошад. Ў соли 1865 қонунҳои меросгузории аломатҳои ирсиро кашф намуда буд. Лекин дар давоми 35 сол аҳли илми онвақта бо ин кашфиёт мароқ зоҳир накард ва ё сарфаҳм нарафт. Фақат соли 1900 ин қонунҳо аз сари нав кашф шуданд ва он соли тавлиди …
Муфассал »
Организм бе муҳити зист вуҷуд дошта наметавонад. Аз ин ҷост, ки инкишофи организм бе муҳит ва бидуни омилҳои таъсиррасони он ғайримумкин аст. Чуноне ки медонем, тухми мурғ танҳо дар ҳарорати муайян инкишаф меёбад, агар ҳарорати муҳит мўътадил набошад, раванди инкишоф қатъ мегардад. Ҳамчунин барои мавҷудоти обӣ таркиби ионии об муҳим …
Муфассал »
Тамоми организмҳои серҳуҷайра аз ҳисоби тухми бордор ё бордорнашуда инкишоф меёбанд. Инкишофи ҷанин дар ҳайвоноти мансуби як тип монанд аст. Дар ҳамаи ҷонварони хордадор дар давраи ҷанинӣ камонаки скелети пайдо мешавад, масалан, хорда, найчаи асаб, ҷавфи ғалсама. Дар зинаҳои аввали инкишофи ҷанинӣ ҳайвоноти мўҳрадор ба ҳам бисёр монанданд (расми 7.10). …
Муфассал »
Аз вақти таваллуд шудани организм ё аз парда берун шудан, давраи ҷанинӣ ба охир расида, давраи инкишофи баъдиҷанинӣ оғоз меёбад. Давраи баъдиҷанинӣ пурра ва нопурра мешавад. Дар давраи инкишофи пурраи ҷанин аз тухм ё батни модар организме пайдо мешавад, ки ҳамаи узв ва хосиятҳои фарди болиғро дорад (масалан, дар ҳазандагон, …
Муфассал »
Ба ин савол бори нахуст олими барҷастаи олмонӣ, асосгузори эмбриологияи таҷрибавӣ Г.Шпеман мароқ зоҳир намудааст. Солҳои 20-30-уми асри ХХ Шпеман чунин таҷриба гузаронид. Аз ҷанини қурбоққа дар давраи аввали гаструлӣ маншаи хорда ва ҳамроҳи он маншаи мезодермаро бурида ба зери эктодермаи ҷанини дигар, ки аз вай бояд пўст пайдо мешуд, …
Муфассал »
Баъди ба охир расидани гаструлятсия дар ҷанин узвҳои марказӣ ба монанди, найчаи асаб, хорда, найчарўда пайдо мешаванд. Дар нештаршаклҳо узвҳои марказӣ ба чунин роҳ ташаккул меёбанд (расми 7.4). Эктодермаи тарафи тахтапушт хам гашта, ба новача табдил меёбад. Эктодермаи ҷонибҳои чап ва рост бошад, меафзояд ва болои новачаро мепўшонад. Новача ибтидои …
Муфассал »
Бластула аз миқдори зиёди бластамераҳо иборат буда (масалан, дар нештаршаклҳо аз 3000 ҳуҷайра), дар рафти инкишоф ба давраи нав мегузарад, ки гаструла (аз юнонӣ gastro – меъда) ном дорад. Дар ин давра ҷанин аз қабатҳои ҷудо-шудаи ҳуҷайрагӣ – баргчаҳои ҷанин иборат аст. Қабати беруниро эктодерма (аз калимаи юнонии еcto – …
Муфассал »
Аксарияти ҳайвоноти серҳуҷайра қатъи назар аз мураккабии сохт, зинаи инкишофи ҷанинро аз сар мегузаронанд. Давраи ҷанинӣ ба се марҳила ҷудо мешавад: тақсимшавӣ (порашавӣ) гаструлятсия ва органогенез (инкишофи узвҳо). Инкишофи организм аз давраи якҳуҷайрагӣ оғоз меёбад. Тухми бордор – ҷанин – зигота, ки организм дар он вақт дар марҳилаи аввали давраи …
Муфассал »
Онтогенез инкишофи фардии организмҳо, яъне такрори филогенез дар шакли кўтоҳу зуд ва ё инкишофи таърихии намуд аст, ки ин фард ба он дохил мешавад. Қонуни биогенетикӣ Ибтидои организми нави ҳайвонот ва растанӣ новобаста аз тарзи афзоиш аз як ё чанд ҳуҷайра оғоз меёбад, ки онҳо фақат дорои ҳиссачаҳои ирсӣ буда, …
Муфассал »
Кабудӣ – шибит, кашнич, пиёзи кабуд, райҳон, пудина, ҷаъфарӣ ва ғайра ба миқдори зиёд витамину намаки маъданӣ, равғани эфир дошта таомро болаззат мекунад. Онҳоро ҳам тару тоза ва ҳам хушконида истеъмол мекунад.
Муфассал »
Комрон.инфо