ЗАХРИ ЗАНБуР, апитоксин, махсули гадуди неши занбури асали коргар. Аз сафедаи фаъоли биологи (мелиттон), ферментхо (гиалуронидаза ва фасфолипазаи А), кислотахои органики, систамин ва диг. моддахо иборат аст. З. з. хосияти ангезишовари, рафъи илтихоб ва холинолизи дошта, лахтабанди ва холестерини хунро кам, гемоглобинро зиёд мекунад. З. з. барои муоличаи беморихои тарбоди, …

ЗАХР (Toxinum), саммхо, токсинхо, моддахои химияви ва маводи гуногуни табии, ки хангоми ба организм рох ёфтан, боиси захролуди ва хатто марг мешаванд. Вобаста ба пайдоиш ду навъи З.-хоро фарк мекунанд: табии (З.-и наботот, хайвонот, микробхо, минералхо) ва сунъи ё химияви. Мувофики сохти химияви З.-хо одди (кислотаи синил, пайвастхои симоб ва …

ЗАХМ (Vulnus), чарохат, осеб дидани бофтахост, ки аз он пуст, луобпарда, мушак ва г. иллат меёбанд. Аз яраи чукур нафакат пусту гози тахти он, балки мушакхо, устухонхо, асабхо, пай, бандакхо, баъзан рагхои калони хун низ зиён мебинанд. Агар захм чукур ва ба ягон чавф (шикам, косаи сар ва г.) сар …

ЗАЪФАРМА, зард гаштани бофтахои организми одам бинобар афзудани пигменти талха – билирубин ё махсули мубодилаи он дар хун. Ниг. низ Зардпарвин.

ЗАХРШИНОСи (Toxicologia), токсикология, илмест оид ба хосиятхои физики ва химиявии захрхо, тарзи таъсир ва тагйироте, ки онхо дар организм ба вучуд меоваранд. З. воситахои пешгири ва табобати захролуди, инчунин имконияти дар сохахои гуногуни хочагии халк истифода бурдани захрхоро дарёфт мекунад. З. аз руи вазифа ва усулхои тадкик бо фармакология сахт …

ЗАХРОЛУДи АЗ ЗАНБуРУГХО. Захролудии шадид аз занбуругхо асосан тирамоху бахор руй медихад. Вале ба як хисоб З. тамоми сол мушохида мешавад. Ин далели он аст, ки рагбати мардум ба чамъовари, тайёр ва захира кардани занбуругхо афзуда бошад хам, онхо дар бораи занбуругхо маълумоти кофи надоранд. Гайр аз ин пастсифат тайёр …

ЗАХРОЛУДи АЗ ДОРУ. Дорухои хобовар ва таскинбахш воситаи асосии захролуди мебошанд. Шахс ба онхо чунон одат мекунад, ки хатто баъзан аз хоби ширин бедор шуда, дар торики зуд ба чустучуи таблетка медарояд. Баъзе одамон гумон доранд, ки меъёри мукарраршуда дигар ба онхо таъсир намерасонад. Бинобар ин худсарона доруро зиёдтар истеъмол …

ЗАХРОЛУДи АЗ ВАСОИТИ ХИМИЯВИИ РуЗГОР. Хар як сохибхона анвои гуногуни маводи химиявиро дорад. Истифодаи нодурусти маводи мазкур ё истеъмоли онхо бо максади масти метавонад сабаби захролудии вазнин гардад. Воситахои химиявии рузгор мувофики таъиноташон ба чанд гурух таксим мешаванд: косметики, догбар, инсектисидхо, васоити шустушу, локу ранг ва г. Гурухи асосиро воситахои …

ЗАХРОЛУДи АЗ ГИЗО. Хурокворихое, ки бо баъзе микробхо сироят ёфтаанд, яке аз манбаъхои асосии захролуди ба шумор мераванд. Микроби аз хама хавфнок ботулинус мебошад, ки захри он котил аст. Меъёри марговари он хамаги 0,тиб0002 мг мебошад; 1 мг-и ин захр метавонад беш аз 3 хаз. наф. одамро нобуд созад; 200 …

ЗАХРОЛУДи (Intoxicatio), беморие, ки аз таъсири захрхо ба вучуд меояд. З.-и шадид дар натичаи ба организми одам рох ёфтани моддахои химиявии таъсирашон гуногун сар мезанад. Дар натичаи он функсияхои хаётан мухимми организм халалдор шуда, ба хаёт хавфи чидди тахдид мекунад. Аз тачриба маълум аст, ки истеъмоли аксар дорухои химияви фаъолияти …