ДЕРМАТОЗХО (Dermatosis), беморихои пуст, номи умумии амрози пуст ва зоидхои он. Сабабхои Д. гуногун мебошанд. Дар китобхои тибби такр. 2 хаз. Д. кайд шудаанд. Хусусан псориаз, экзема, нейродермит барин Д. бештар густариш ёфтаанд. Беморихои римнок, вируси ва занбуругии пуст низ бисёр дучор меоянд. Д. таснифи ягона надоранд. Хангоми тартиб додани …

ДИАЛИЗ (юн. diálysis – чудокуни), чудо кардани омехтаи моддахои хурдмолекула аз системаи коллоиди ва махлули пайвастхои калонмолекула бо ёрии мембранахои табии (пуфаки гов, пергаменти наботот) ва сунъи (селлофан, коллодий ва г.). Д. мувофики конунхои диффузия суст чараён мегирад. Аз ин ру, барои тезондани Д. гайр аз диализаторхо (асбобхо барои Д.) …

ДИАДИНАМОТЕРАПИЯ, яке аз усулхои физиотерапия. Д. ба истифодаи чараёни диадинами асос ёфтааст. Асосгузори Д. духтури франсави П. Д. Бернар мебошад. Чараёни диадинами ба организм таъсири зиддиилтихоби, бедардгардони, ангезишовар ва г. мерасонад. Чараёни диадинами ретсепторхои пуст ва асабу мушакхоро ба ангезиш оварда, харакати хун ва тагзияи бофтахоро бехтар месозад, махсули зарарноки …

ДИАБЕТИ КАНДи (Diabetes mellitus), касалии канд, кандпешоби, бемории гадудхои дохили, ки хангоми он аз сабаби дар организм нарасидани гормони гадуди зери меъда – инсулин мубодилаи моддахо халал меёбад. Тибки маълумоти омории Ташкилоти Умумичахонии Тандурусти микдори беморони гирифтори Д. к. дар тамоми кураи замин 159 млн. нафарро ташкил медихад. Ин нишондод …

ДИАБЕТИ ГУРДА (Diabetes renalis), холати маризиест, ки хангоми он дар таркиби пешоб глюкоза пайдо мешавад (гликозурия), хол он ки микдори он дар хун муътадил аст. Сабаби Д. г. халал ёфтани чаббиши баръакс (реабсорбсия) – и глюкоза аз пешоби аввалин дар найчахои канории гурда мебошад. Д. г. дар натичаи ихтилоли полоиши …

ДИАБЕТИ БЕКАНД (Diabetes insipidus), серпешобии беканд, бемориест, ки хангоми он мариз бисёр ташна монда, аз хад зиёд пешоб мекунад. Дар хун кохиш ёфтани микдори гормони вазопрессин, ки ба ихрочи барзиёди моеъ аз организм монеъ мешавад, боиси ба вучуд омадани Д. б. мегардад. Сабаби Д. б. беморихои сирояти (грипп махмалак сил, …

ДЕФЕКТОЛОГИЯ (лот. defectus – нукс ва …логия), илме, ки конуният ва хусусияти инкишофи бачагони аз чихати рухи ва чисмони нокисро омухта, бо масъалахои таълиму тарбияи онхо машгул аст. Д. сурдопедагогика, тифлопедагогика, олигофренопедагогика ва логопедияро дарбар мегирад. Д. бо неврология, патофизиология, патопсихология, психологияи умуми ва педагоги ва диг. фанхо робита дорад. …

ДЕТЕРГЕНТХО (лот. detergens, detergentis – шуянда), маводе, ки дар тиб ба сифати васоити шуянда ва гандзудо истифода мешаванд. Д.-ро дар лабораторияхои биохимияви, хангоми истехсоли баъзе дорухо, фунгисидхо, дар саноати хуроквори низ кор мефармоянд. Хангоми ба микдори муайян дар об чамъ шудан, молекуллахои Д. ба агрегат (митселла)-хо муттахид мегарданд. Онхо бо …

ДЕСМОИД (юн. desmos – алока, бандак ва eidos – намуд), фибромаи десмоиди, омосе, ки аз бофтахои пайвандии байнимушаки, апоневрозхо ва ниём (мушакпарда) бармеояд. Бештар дар занхои 25 – 35-солаи таваллудкарда ба назар мерасад. Д. омоси танхо, сахт ва бедард буда, дар девораи пеши шикам чой мегирад; суст месабзад. Вобаста ба …

ДЕРМОИД (аз дерма – пуст ва eidos – намуд), омоси кисташакли гайрисаратони, ки аз моддаи равганмонанд ва баъзан калобачахои муй иборат аст. Д. дар руй, гардан, чорбанд, тухмдон пайдо мешавад. Бисёр вакт дар пуст дар намуди омосчаи нарми курашакл падид меояд. Гохо он зардоб пайдо мекунад. Табобати Д. бо рохи …