ДАСТ, кисми бадани одам, ки чун олоти мехнат хизмат мекунад. Д. аз бозу, банди даст ва панча иборат аст. Устухони бозу тана, бандхои болои ва поёни дорад, ки ба воситаи онхо бо устухонхои китф ва банди даст пайваст мешавад. Аз пеши устухони бозу ба дарози мушакхои дусара (битсепс) ва бозу, …

«ДАСТУРУ-Л-ИЛОЧ», асари тиббии Султоналии Табиби Хуросони. С-хои 1526 – 27 таълиф ва с. 1899 дар ш. Лакхнави Хиндустон чоп шудааст. Муаллиф баъди чихил сол илми тиб омухтан ва тачриба андухтан, дар Самарканд ба таълифи ин китоб пардохта, матни асосии онро дар замони хокимияти Султон Абумансури Кучкунчихон ба анчом расондааст. Вале …

ДАРШАЙ, чашмаи минерали дар нох. Ишкошим. Дар сох. рости д. Даршай, 42 км шарктар аз маркази нохия чой гирифтааст. Чашма дар пояи шахи овезон дар баландии 3000 м аз с. б. карор дорад. Обаш буи гидрогенсулфид (46 мг/л) мекунад. Дебиташ 2,3 – 3,0 л/сон., минералнокиаш – 3,6 г/л; харор. обаш …

ДАВРАИ КЛИМАКС (Climax, climacterium), давраи гузариш аз балогати чинси ба пири. Дар Д. к. фаъолияти узвхои таносул тадричан суст мегардад. Д. к. дар занон бештар дар 45 – 50-солаги, дар мардон дар 50 – 55-солаги огоз меёбад. Д. к.-и занон шадиду зуд (дар 3 – 5 сол), Д. к.-и мардон …

ДАРСОНВАЛИЗАТСИЯ, як тарзи муолича бо барк. Дар мавриди Д. ба тамоми организм ё ягон кисми он бо чараёни импулсии баладбасомад (110 – 400 кГтс), баландшиддат (20 – 40 кВ) ва куввааш паст (то чанд миллиампер) таъсир мерасонанд. Аз номи физиологи франсави д’Арсонвал гирифта шудааст. у с. 1892 бо максади табобат …

ДАВРАИ ИНКУБАТСИЯ (Periodus incubationis), давраи нихони, фосилаи вактест аз лахзаи сироят ёфтани одам (аз беморихои сирояти) то зохир шудани аломатхои аёни бемори. Д. и.-ро мархалаи нихонии бемори низ меноманд, чунки одам дар ин маврид зохиран солим аст. Давомоти Д. и. хангоми беморихои гуногун як хел нест (аз чанд соат то …

ДАРОЗУМРи (Longaevitas), зухуроти ичтимоию биологиест, ки одам нисбат ба давомоти миёнаи хаёт хеле зиёд умр мебинад. Холо одами синаш аз 90, дар баъзе тадкикоти геронтологи ва статистики бошад, аз 100 сол гузаштаро дарозумр мегуянд. Мухаккикони гуногун асосан мисолхои мавчудаи Д.-ро ба назар гирифта, хадди умри одамро такр. 100 – 150 …

ДАВРАИ БАЪДИ ТАВАЛЛУД (Puerperium), мухлатест, ки аз вакти таваллуди тифл огоз ёфта, то 6 – 8 хафта давом мекунад. Дар ин давра узвхои зани навзо тадричан ба холати аввала (то хомилаги) бармегарданд. Бачадон дар рузхои аввали баъди зодан кашиш хурда, хачман хурд мешавад; минбаъд кашиши он суст хохад гашт. Рузхои …

ДАРМАНА (Artemisia mogoltavica), ших, шибог, сурхшибог, растаниест нимбутта. То 30 – 40 см кад мекашад; аз хар бехи он то 20 пояи бури сиёхтоб нуму меёбад. Баргаш нештаршакл, гулаш майдаи найчамонанд, кабудчаи зард. Мохи окт. гул карда, нояб. дон мебандад. Д. асосан дар Казокистон ва Точикистони Шимоли вомехурад. Асосан дар …

ДАВРАИ ОГОЗИ БЕМОРи (Stadium prodromorum), давраи пешхабар, мархалаи аввали бемории сирояти, ки дар аснои он аломатхои аввалини бемори – беиштихои, бесомонии хоб, дарди сар, бекуввати ва г. пайдо мешаванд. Д. хангоми беморихои сирояти баъди давраи инкубатсия (давраи нихони) сар мешавад. Пас аз Д. аломатхои хоси ин ё он маризи (таб, …