Аз руи нахи худ бофтаи мушак 3 хел мешавад: бофтаи кундаланграхи мушаки скелети; бофтаи кундаланграхи мушаки дил; бофтаи мушаки суфта. Ба хар як намуди ин бофтахо хучайрахои шаклан тагйирёфтаи хосияти нахи мушакро дошта мансуб аст. Мушакхои скелет аз бофтахои мушакии кундаланграх аркиб ёфтаанд. Торхои мушакии он ба намуди даста чамъ шудаанд. …

Вазифаи системаи такягох ва харакат. Скелету мушакхо такягохи бадани инсон ва аъзои харакат мебошанд. Онхо ба хам пайваст шуда, ковокихои махсусро хосил мекунанд (расми 4). Дар ин ковокихо узвхо чойгир ва химоя карда мешаванд. Масалан, дил ва шушро устухонхои кафаси сина ва мушакхои синаю тахтапушт, узвхои холигии шикам (меъда, руда, …

Пайвастшавии устухонхо. Дар бадани одам зиёда аз 220 устухон мавчуд аст. Хамаи онхо байни худ пайвастанд. Пайвастшавии устухонхо гуногунанд. Баъзеашон ба воситаи дандонахо бехаракат пайваст мешаванд (устухонхои косаи сар), дигар устухонхо бо якдигар ба таври мутахаррик ё ниммутахаррик пайваст мешаванд. Пайвастшавии мутахаррики устухонхо, масалан, устухонхои рон, зону, оринчро банд меноманд. …

Ёрии аввалин дар вакти ёзидани пойхо ва баромадани бугумхо. Дар натичаи харакатхои ночо ё зарбхури мумкин аст пайхои пайвасткунандаи устухонхои бугум зарар бинанд. Дар натича атрофи бугум варам карда дардманд мешавад. Чунин чойи зарарёфтаи баданро ёзиш меноманд. Хангоми расонидани ёрии аввалин ба чойи зарбхурда халтачаи ях ё латтаи ба оби …

Низомии Арузии Самарканди ё худ «Ахмад» ном дошта, падару бобояш Умар ва Али будаанд. Тахалусаш — Низоми. Лакабаш Арузи будааст. Самарканд зодгохи уст. Аз руи анъанаи роичи замон, нисбаи у Самарканди шудааст. Тахмин меравад, ки шояд солхои 475-80 хичри (1086-91 мелоди) ба дунё омада бошад. Чавони бисёр хушсалика, донишомуз, теззехне …

Агар ду бародар нихад пушт, пушт, Тани кухро хок молад ба мушт. Бузурги саросар ба гуфтор нест, Дусад гуфта чун ними кирдор нест. Чу неки кунад кас, ту подош кун В-агар бад кунад , низ пархош кун. Ба ранч андар аст, ай хирадманд, ганч, Наёбад касе ганч нобурда ранч. Чавонмардию …

Тиру тег аст бар дилу чигарам, Гаму тимори духтару писарам. Хам бад — ин сон гудозадам шабу руз Гаму тимори модару падарам. Чигарам пора асту дил хаста Аз гаму дарди он дилу чигарам. На хабар мерасад маро з-эшон, На бад — эшон хамерасад хабарам. Боз гаштам асири калъаи Ной, Суд …

Инкишофи системаи такягох ва харакати одам. Скелети мушакходар бачаги ва навраси инкишоф меёбад. Мушакхо дар синни 14-17-солаги босуръат инкишоф ёфта, дар синни 18-солаги баробари мушакхои калонсолон мешаванд. Ба хадди инкишоф ва ташаккул ёфтани кудак харакатхояш хам торафт мукаммал ва гуногун мешаванд. Дар инкишофи тавонои, чобукию чолоки ва тобоварии одам машкхои …

Масъуд дар Лохур, дар хонаводаи дафтардори дарбори Мачдуд ибни Масъуди Газнави ба дунё омад. Падараш Саъди Салмони Хамадони марди фозиле буд. Иктисоду сиёсати давлатдории ахди Газнавиёнро хуб медонист, гох-гохе шеър хам менавишт. Писараш-Масъудро, ки хамноми фарзанди нахустини Султон Махмуди Газнави буд, хеле хуб тарбия дод, илму адаб омузонд. Масъуд аввал …

Мухаммад ибни Али ибни Хасан Захирии Самарканди аз дабирон ва адибони асри 12 форс-точик буда, доир ба хаёт ва фаъолияти илмию адабии у маълумоти хеле кам аст. Мувофики гуфтаи Мухаммад Авфии Бухорои дар тазкираи «Лубоб-ул-албоб», Захирии Самарканди муддате дар дарбори Карохонихои Самарканд котиби карда, «Сохиби девон»-и иншои Рукнуддин Масъуд будааст. Муаллифони …