ДЕВОНАЕВ Олимчон Темурович (тав. 18. 07. 1961, дехаи Зиракии нох. Кулоби вил. Хатлон), анатом, доктори илмхои тиб (2007), проф. (2011), Аълочии маорифи ЧТ (2009). Хатмкардаи факултаи муоличавии ДДТТ (1984). Ассистент (1984 – 87), аспирант (1987 – 90), ассистент (1990 – 94), дотсент ва мудири кафедраи анатомияи одами ДДТТ ба номи …

ДЕОНТОЛОГИЯ (аз юн. deon – зарури, даркори, вазифашиноси ва логия), илмест дар бораи ичрои вазифа ва масъалахои одобу ахлоки кормандони тиб ва самаранокии муолича. Д.-ро хамчун истилохи ифодакунандаи назарияи ахлок ох. а. 18 файласуфи англис И. Бентам пешниход кардааст. Д.-и тибби чамъбасти коидаю талабот оид ба ичрои вазифа, одобу рафтор …

ДЕВГАНДУМ (Agrostemma githago), гиёхест худруй. Пояаш рост (30 – 80 см)-и камшоха, баргаш борики дароз ва нештармонанд. Гулаш тока-тока, калон, гулоби. Баргу пояаш серпашмак. Гузааш то 40 дона тухм (дарозиаш 2,5 – 3,5 мм) дорад; тухмаш гурдашакл; тухми расидааш 98 – 100% месабзад. Д. дар водихои паст ва доманакуххо меруяд. …

ДЕНТИН (лот. dens – дандон), яке аз намудхои бофтаи устухонии дандон. Д. аз устухон бо сахтиаш худ фарк мекунад. Таркиби Д. аз 64% намакхои минерали, 28% моддахои органики ва кариб 8% об иборат аст. Д. аз моддахое, ки торхои коллагени доранд ва чуякхои дандон (ба воситаи онхо ба Д. шохчахои …

ДЕРМАТО…, кисми таркибии калимахои мураккаб, ки ба пуст, беморихои пуст мансуб буданро ифода мекунад, мас., дерматозхо, дерматология, дерматомикозхо, дерматомиозит.

ДЕНГЕ (Dengue), як навъ бемории сирояти. Дар ду шакл чараён мегирад: табларзаи мукаррари ва табларзаи хунрез. Д. дар баъзе мамлакатхои Америка, Африка, Осиёи Чан. ва Чан. Шарки, Юнон. Испания ва г. дучор меояд. Ангезандаи бемори вирус аст. Онро дар хуни мариз дар ох. давраи нихони ва 3 – 5 рузи …

ДЕМОДЕКС, як навъ кана. Дар фолликулахои муйи одам ва пашми хайвонот зиндаги мекунад; онро дар гадудхои равган низ пайдо кардан мумкин аст. Рангаш сафедча, дарозиаш 0,15 – 0,48 мм. Гизои Д. хучайрахои фолликулахои муй, маводи косметикие, ки ба пуст молида мешаванд, хамчунин мухтавои гадудхои равган мебошанд. Д. метавонад аз масомаи …

ДЕМОГРАФИЯ (аз юн. démos – халк ва …графия), илмест, ки бахисобгирии ахоли ва конунхои тараккиёти онро меомузад. Истилохи «Д.»-ро бори аввал олими франсави А. Гийар с. 1855 дар асари тадкикотиаш «Унсурхои статистикаи ахоли ё демографияи мукоисави» истифода кардааст. Д. конунияти ходисот ва протсессхоеро, ки дар структура ва афзоиши ахоли ба …

ДЕМЕНСИЯ, камаклии гайримодарзоди,заъфи устувори кобилияти зехни ва интеллект, ки бо кам шудани захираи дониш, ихтилоли хотира (хофиза) ва мухокимарони, коста шудани тахаюлот, аз даст додани малака ва г. падид меояд. Д. дар натичаи беморихои гуногун, мас., фалачи хуручёбанда, амрози кишри магзи сар (бемории Алтсгеймер ва Пик), саръ, шизофрения, осеби майна, …

ДЕКСТРОКАРДИЯ (Dextrocardia; лот. dexter – рост ва юн. kardia – дил), аз хати мобайни кафаси сина ба тарафи рост чой гирифтани дил. Хангоми Д. бисёр вакт дил мисли акси оинавии дили чойгириаш дуруст менамояд. Агар Д. бо нукси инкишофи дахлезу даричахои дил ва рагхо хамрох нашуда бошад, пас гардиши хун …