Илм

МАХСУЛОТИ КАННОДи, гизохоеро гуянд, ки дар онхо микдори канд нисбатан зиёд буда, хушхазманд. М. к. вобаста ба ашёи хоми асоси кандин (карамел, конфет, шоколад, мармелад, халво) ва орди (кулчахои кандин, вафли, кекс, торт, пирожни) мешавад. Барои тайёр кардани М. к. ба сифати ашёи хом канд, шир, какао, сабзавоту мева, орд, …

МАШГУЛИЯТИ СПОРТи. Хангоми мунтазам бо варзиш машгул шудан, дар организми одам тагйироти морфологи ва физиологие ба амал меояд, ки фаъолияти тамоми узву бофтахоро таквият мебахшад. Дар натича муковамати организм ба таъсири омилхои номусоиди мухит ва мутобикати он ба тахмили гуногун афзуда, чисми одам нагз инкишоф меёбад. Дар ин тагйирот, ки …

МАЧУСИИ АХВОЗи Али ибни Аббоси Мачуссии Ахвози (с. тав. номаълум – ваф. 994), олими намоёни тибби а. 10 форс-точик. М. А. дар ш. Ахвози Эрон таваллуд ёфта, дар хамон чо зиндаи ва эчод кардааст. Вай дорухоеро, ки дар Юнони Кадим номаълум буданд, омухта, таъсири онхоро дар хайвоноти зинда санчидааст. М. …

«МАЪДАНУ-Ш-ШИФО» («Кони шифобахш»), асари Бхува ибни Хавосхон дар боби тиб, ки дар Хиндустон ба забони точики таълиф ёфтааст. «М.» бо номи «Тибби искандари» ва «Тибби сикандари» низ маъруф мебошад. Муаллиф онро ба амри хокими замони худ Искандаршохи Луди с. 1512 дар асоси китобхои Аюрведаи хинди дар як мучаллади бузург таълиф …

МАШМАША (Malleus), сап, бемории сироятии одаму хайвонот, ки хангоми он дар узву бофтахо думбалхо пайдо мешаванд. Ангезандаи бемори бактерияи чубчашакл (Pseudomonas mellei) аст. Он дар чойхои сернам ва обу хок то 1 – 2 мох, дар тарашшухи беморону часади хайвоноти фавтида чанд хафта зинда мемонад; аз таъсири гандзудои (дезинфекция) зуд …

МЕДИАТОРХО (лот. mediator – миёнарав, воситачи), моддахои нокил, моддахои химиявие, ки дар нуги асаб ташаккул ёфта, ангезишро аз як хучайраи асаб ба хучайраи дигар ё аз нуги тори асаб ба узви кори (нахи мушак, хучайраи гадуд ва г.) мегузаронанд. М.-ро с. 1921 дорушиноси машхури австрияги О. Леви кашф кардааст. у …

МЕДИАСТИНОГРАФИЯ (Mediastinographia; юн. mediastinum – миёндевор ва …графия), усули тадкики рентгенологии узвхои миёндевор баъди ба насчи он фиристодани газ (закиси нитроген, гази карбонат). М. имкон медихад, ки омосхои миёндевор ва узвхои он, калон гаштани укдахои лимфави ва г. ошкор карда шаванд.

МЕДИАСТИНИТ (Mediastinitis; лот. mediastinum – миёндевор), илтихоби насчи миёндевор. Хамчун оризаи беморихои римдори плевра, шуш, дабилаи руй ва гардан, инчунин дар натичаи осеби узвхои миёндевор (мас., сурхрударо сурох кардани чисмхои бегона), зимни тадкики эндоскопи ё баъди чаррохи (мас., буридани сурхруда, протезгузори ба клапанхои дил, чок кардани хирной ва бронххо) ба …

МЕГАКОЛОН (Megacolon; юн. megas – калон ва лот. colon – кулун), кисман ё пурра васеъ гаштани рудаи гафс. Васеъшавии патологии рудаи сигмашаклро «мегасигма» меноманд. Сабабхои М. гуногун мебошанд: пурра таракки накардани дастгохи асабхои рудаи гафс (аганглиоз), осеби силсилаи асабхои маркази, ночурихои эндокрини, гиповитаминозхо, омилхои равони. Дар кудакон сабаби нисбатан бештари …

МЕБЕЛ, асбобу анчоми хона ва истехсолот. Барои сохтани М. тахта, пластмасса, металл ва диг. масолехро истифода мебаранд. М. – хое маъмул гаштаанд, ки аз чанд кисм иборатанду як блоки мукаммалро ташкил медиханд. М. чунин талаботи хатмии гигиени дорад: бояд ба андозаи тани одам ва синну сол мувофикат кунад, зеро мизхои …