ДОНОР (Donor, donator; лот. dono – тухфа мекунам), шахсест, ки бо ихтиёри худ хунашро барои гузаронидан ба беморон ва мачрухон, инчунин барои тайёр намудани маводи шифобахш медихад. Донори ба кори хайри начот додани хаёт ва хифзи саломатии маризон равона шудааст. Хунгири аз Д.-хо ва консервонии хун дар стансияхои хунгузарони ба …

ДОРУГУЗАРОНи, инъексия, яке аз усулхои ба организм фиристодани дору ё маводи ташхис. Д. тавассути шпритс ва сузандору ба амал бароварда мешавад. Доруро асосан ба зери пуст, дохили пуст, дохили мушак ва вена мефиристанд. Хангоми Д. самараи муолича зудтар фаро мерасад. Д. хусусан дар мавриди имконият надоштани истеъмоли дору муфид аст. …

ДОРУХОИ ВИТАМИНи, давохое, ки моддаи таъсирбахши онхо аз витаминхо иборат мебошад. Д. в.-ро асосан бо рохи сунъи хосил мекунанд, хамчунин аз ашёи наботи ё хайвони ба даст меоранд. Дар амалияи тиб Д. в.-и гуногун, ки аз як ё чанд витамин (дорухои поливитамини) иборатанд, истифода мешаванд. Дар баробари ин, шаклхои коферментии …

ДОРУХОИ ВАСЕЪКУНАНДАИ РАГ, моддахое, ки ташаннучи ногахонии рагхои хунро пешгири ё бартараф месозанд. Истеъмоли Д. мумкин аст фишори шараёнро паст кунанд. Ин дорухо барои табобати бемории гипертония ва диг. амрозе, ки пайваста бо ташаннучи рагхо чараён мегиранд, таъин карда мешаванд. Баъзе Д. ба рагхои узвхо, мас., дил таъсири хос мерасонанд. …

ДОРУХОИ АНТИГИСТАМИНи, дорухои зиддигистамини, моддахое, ки таъсири гистаминро кисман ё пурра фуру менишонанд. Ретсепторхои нисбати гистамин хассос ду намуд мебошанд: H1-ретсепторхо ва H2-ретсепторхо. Хангоми ба H1-ретсепторхо таъсир расондани гистамин мушакхои суфтаи руда, бронххо ва бачадон кашиш мехуранд; дар мавриди ба H2-ретсепторхо таъсир кардани он бошад, тарашшухи гадуди меъда меафзояд. Дар …

ДОРУХОИ БЕХИСКУНАНДА, дорухои анестезияви, моддахое, ки барангезиши узвхои мактаъи асабхои хассосро бартараф намуда, ба интиколи чонбахо монеъ мешаванд. Анестезин, новокаин, бенакаин, дикаин, тримекаин, ксикани, совками ва г. Д. б. мебошанд. Мувофики тарзи истифодаи Д. б. намудхои зерини бехискуни маълуманд: 1) бехискунии руяки (терминали) – хангоми чаррохии чашм, бини, халк, гулу …

ДОРУХОИ БАЧАДОН, моддахое, ки ба фаъолияти миометрия таъсири интихоби мерасонанд. Д. б. ду навъ мешаванд: дорухое, ки асосан ба кашишхурии миометрия таъсир меоранд ва дорухое, ки тонуси миометрияро баланд мебардоранд. Ба дорухои ангезандаи фаъолияти кашишхурии миометрия гормони хиссаи кафои гипофиз (окситотсин), питуитрин, гифототсин, простагландинхо (динопрост, динопростон), баъзе маводи синтези (изоверин, …

ДОРУХОИ БАЛГАМОВАР, моддахое, ки хангоми сурфа чудо гаштани балгамро осон мекунанд. Ба сифати Д. б. дорухое истифода мешаванд, ки кори гадудхои луобпардаи бронххои шушро метезонанд. Д. б. шилмакии балгамро кам мекунанд. Дар натича зимни сурфа он зуд чудо мешавад. Таъсири Д. б. бевосита ва бавосита аст. Гурухи аввал бевосита ба …

ДОРУСОЗ (Provisor), провизор, мутахассиси дорои маълумоти олии фармасевти, ки ба чустучу, тахия, тадкик, стандартони, нигахдори ва фуруши дорухо машгул буда, дархости ахолиро ба онхо муайян месозад. Д. тамоми ахолиро бо дору таъмин мекунад. Ба духтур доир ба таъсири фармакологии дору, тарики истифодаи он, мутобикат, таъсири мутакобила, тартиб ва мухлати истеъмоли …

ДОРУХОИ ЗИДДИ ХАМЛ, моддахое, ки барои пешгири намудани хамл истифода мегарданд. Д. химияви ва гормони мешаванд. Дорухои химияви (никосептин, галосептин грамисидин ва г.)-ро пеш аз мубошарат ба дохили махбал мегузоранд. Онхо хаёти нутфа (сперматозоид)-ро бархам медиханд. Дорухои гормони (инфекудин, мерулен, эновид ва г.) хар руз 1 курс дар давоми 21 …