Биология

Арча растании (дарахти) хамешасабз буда, ба синфи сузанбаргон дохил мешавад. Хелхои он асосан дарахт ё бутташакл буда, баъзан хобраванда мешаванд. Шаклхои дарахтии он 10-12 м ва хатто то 20-30 м ба боло кад мекашанд. Баргхои аксари растанихои чавони арча дар солхои аввали сабзишашон сузанмонанд буда, баъд шакли пулакчаро мегиранд. Дар …

Дарахти арча ба монанди дигар растанихои сузанбарг асосан тавассути тухмаш афзоиш мекунад. Тухми арча дар пулакчахои чалгузааш ба таври кушод (яъне луч) чойгир аст. Аз ин ру, арча ва дигар растанихои сузанбаргро растанихои лучтухм ном мебаранд. Арча растании духонаги, баъзан якхонаги мебошад. Пулакчахои хурд (микроспорофилл) дар чалгузаи (мардонаи) хурди тухмшакл …

Такрибан 300 миллион сол мукаддам дар хама чои сатхи Замин тамоми сол хавои гарму серрутубат хукмрон буд. Бар асари боридани боронхои гарму омадани сел дарёхо сероб шуда, кулхо ва ботлокзаминхо пайдо шуданд. Тумани тираи бухори об аксар вакт офтобро панах мекард. Чунин шароит боиси нашъунамои боавчи набототи наздисохили ва ботлоки, …

Чилбанд ё чилбугум гиёхи бисёрсола буда, чун сарахсшаклон растанихои хеле кадима ба хисоб мераванд. Онхо такрибан 32 намудро ташкил дода, дар бисёр мамлакатхои чахон, ба чуз Австралия ва Зеландияи Нав, меруянд. Дар Точикистон ду намуди он чилбанди сахрои ва шохронда месабзад. Баландии пояи чилбаcliндхо аз 80 то 100 см буда, …

Сарахсхо ба гурухи растанихои кадимтарин дохил мешаванд. Онхо дар руи Замин васеъ пахн гардидаанд. Дах хазор хели онхо маълум аст. Дар шароитхои гуногуни зист, дар биёбон ва ботлокзорхо, кулхо, майдонхои кишти шоли, обхои нисбатан шур, дар чойхои сернаму сояи дарахтони бешазор сукунат доранд. Сарахсхо дар минтакахои кухсор, дар чойхои сернаму …

Ушнаи торфи ё сфагнум чун дигар намуди ушнахо бошандагони ботлокзорхо мебошад. Он такрибан 300 хелро дарбар мегирад. Ушнаи торфиро бо ибораи дигар ушнаи сафед хам мегуянд, чунки дар холати хушк буданаш ранги зарду сафед ё бо пурраги сафедро дорад. Дар ботлокзорхои сернам сфагнум пушиши колинмонанди яклухтро пайдо мекунад. Дар он …

Дар обхои ширини сустчараёни чуйхо, дарёхо, хавзхо мо бештар ба анбухи риштахои абрешиммонанди сабзи равшан дучор мешавем, ки онхо аз тарафи асосашон ба ягон чисмхои сахти зериоби (санг, кундахои дарахтон ва гайрахо) часпида, тарафи нугиашон дар об озод чавлон мезананд. Ин обсабзи бисёрхучайраги улотрикс ном дошта, аз силсилаи хучайрахои кутохи …

Яке аз намояндаи обсабзхои тудаги, ки дар обхои ширини обанборхо ва кулхо васеъ пахн гардидааст волвокс мебошад. Волвокс курашакл буда, рангаш сабз аст. Хар як туда андозааш (кутраш) аз 0,5 то 1-3 мм буда, аз 60-70 хазор хучайра иборат аст. Ин микдори хучайрахо як кабатро хосил карда, ба таври давраги …

Обсабзхои бур ва сурх асосан сокинони обхои шури бахру укёнусхо ба хисоб мераванд. Онхо дар шароитхои басо мусоид тез афзуда, дар зери об анбухи азими обсабзхоро ба вучуд меоранд, ки бахрнавардон онро “садди зинда” меноманд. Ин анбухи азими обсабзхо суръати харакати наклиёти обиро халалдор мекунад ва ба фурудоии гидросамолётхо монеъ …

Обсабзхо яке аз организмхои ибтидои ва кадимтарини сайёраамон ба хисоб мераванд. Аз ин чихат факат бактерияхо, хамчун кадимтарин организмхо, ба онхо баробар шуда метавонанд. Дар даврахои гузаштаи дури геологи обсабзхо дар укёнусхо, бахрхо, дарёхо, кулхо ва дигар обанборхо васеъ пахн шуда буданд. Обсабзхо аввалин организмхои сабзи фотосинтезкунанда мебошанд. То ба …