Дар айни хол хазандахо ба хамдигар хешигари дошта, ачдоди онхо, аз як тараф, ба Обхокихо, аз тарафи дигар ба паррандахову ширхурхо хамчун «купруки биологй» алокамандиро ба вучуд овардаанд. Аксарияти хазандахо микдори зиёди хашароту моллюскхои зарарнокро хурда, ба хочагихои мо ёрии амали мерасонанд. Африкоихои ба сохил наздик фермахои махсуси шахси ташкил …

Дар як сол ба хисоби миёна 50-60 хазор наханг сайд карда мешавад. Агар вазни миёнаи як нахангро 50 тонна хисоб кунем, онгох шикори яксолаи китхо 2 миллиону 500 хазор тоннаро ташкил медихад. Дар Зеландияи Нав, дар чазирахои санглохи беодам гаттерия ном калтакалосхо зиндаги мекунанд. Ин калтакалосхо 75 см дарози дошта, …

Сангпуштхо аз чихати сохти бадан ба катори хазандахои сустхаракаткунанда дохил мешаванд. Аксарияти сангпуштхо аз боло сипари барчаста ва аз поён сипарки пахни шохини пулакчаги доранд. Вазифаи сипар он аст, ки баданро аз шароити номусоиди беруна, аз зарбу лат ва аз душман мухофизат мекунад. Сипари тахтапушт бо сутунмухраю кабургахои бадан васл …

Кариб 300 миллион сол пеш дар об мохиён, дар чойхои камобу хушки обхокихо, дар чойхои хушки камборон хазандагон зиндаги мекарданд. Хазандагон авлоди шаклдигаркардаи обхокихо буда, дар айни замон васеъ пахн нашудаанд. Дар мамлакатхои хунук хазандагон кариб, ки нестанд. Дар чойхои иклимашон муътадил онхо камтар буда, дар минтакахои гарм хеле зиёд …

Тимсоххо хазандахои нисбатан инкишофёфтаи кадима мебошанд. Дар гузашта тимсох дар обанборхои гарми хамаи китъахо (хусусан дар Америкаи Чануби, Африка, Осиё) бисёр вомехурд. Тимсох торафт кам шуда истодааст. Онро барои пусти мустахкаму зебо доштанаш шикор мекунанд. Хатто баъзе давлатхои Африка, ки дар сохили Нил чой гирифтаанд, фермахои махсуси тимсохпарвари доранд. Дарозии …

Морхои калбакипой – 60 намуд дошта, аксаран калончусса мебошанд. Намудхои хурдтарини онхо то 1 м мешавад. Яке аз морхои калбакипой мори печон аст, ки сари калон дорад. Дар наздикии макъадаш ду барчастагие хаст, ки он нишонаи пойхои акиб мебошад. Ин нишон медихад, ки ачдоди морон пойхои чуфт доштаанд. Ранги аксарияташон …

Сусморхо ё ин ки эчкемархо  – калтакалосхои калончусса буда, то 4 м дарозии бадан доранд. Думи дарози серхаракат ва пойхои нагзинкишофёфта дошта, тез медаванд. Сусморхо дар Африка, Осиёи Чануби, Австралия бисёр вомехуранд. Баъзеи онхоро назди об ё дар дохили об хам дидан мумкин аст. Дар Туркманистону Узбекистон ва Точикистон сусмори …

Калтакалосхои хакики хачман хурд, миёна ва нисбатан калон буда, пойхои панчадори нагз инкишофёфта доранд. To хол 150 намуди онхо маълум аст. Намудхои он дар дашту биёбонхо, нишебии куху теппахои офтобруя зиндаги мекунанд. Дар минтакахои шимолии чангалзорхои Россия намуди калтакалоси оддии зиндазой вомехурад. Намудхои калтакалосхои хакики ранги сабз доранд, ки бештар …

Хамелеонхо хазандахои ба калтакалос монанд буда, хаёти болоидарахти мегузаронанд. Хачмашон майда ва миёна мешавад. Аксар Намудхояш 25-35 см., калонаш 50-60 см ва аз хама хурдаш 3-5 см дарози дорад. Тана аз пахлухояшон фишурда буда, пойхои дарозе дорад, ки барои ба танаи дарахт часпида баромадан мувофик шудааст. Панчахояшон ба ду кисм …

Хазандахо ба хаёти хушки мувофик шудаанд. Тухмашон пардаи чанини дорад. To хол дар илми зоологияи чахони зиёда аз 6 хазор намуди хазандахо маълуманд. Ба омузиши хаматарафаи хазандахо як шохаи илми зоология — герпитология машгул аст. Баъзе хусусияти хазандахо ба Обхокихои кадима монанд аст. Дар байни хазандахо намояндахое хастанд, ки кисми …