Ба ин оила такрибан 1700 хели растанихои шаклашон буттагиву дарахти, лианмонанд (чуброст), хамешасабз ё хазонрез ва баъзе гиёххои яксола ва бисёрсола дохил мешаванд. Аксари онхо дар минтакахои тропики ва субтропикии кураи Замин месабзанд. Дар Точикистон аз оилаи тутхо махсусан навъхои гуногуни тут ва анчир васеъ парвариш карда мешаванд. Тана, шох …

Дар Олами наботот шуъбаи растанихои пушидатухм аз хама сернамояндатар буда, такрибан 250 хазор хели растанихоро дарбар мегирад. Чи тавре ки аз дарсхои гузашта ба шумо маълум гардид, шуъба дар навбати худ ба синф, тартиб, оила таксим мешавад. Шуъбаи растанихои пушидатухм (ё гулдор) ба ду синф – ду- палла ва якпалла …

Олами наботот дар руи Замин сарчашмаи хаёт мебошад. Дар хакикат, мавчудият ва фаъолияти хаётии инсон, хайвонот ва микроорганизмхоро бе мавчудияти он “укёнуси сабз”, ки растанихо онро ба вучуд овардаанд, тасаввур кардан гайриимкон аст. Наботот тамоми мавчудоти зиндаро бо гази оксиген таъмин мекунад. Ба туфайли раванди фотосинтез растанихои сабз атмосфераро бо …

Оилаи чиноракхо зиёда аз 2000 хели растанихоро дарбар гирифта, онхо асосан дар минтакахои иклимашон муътадил ва хунуки кураи Замин васеъ пахн шудаанд. Дар Точикистон 112 хели онхо маълуманд. Чиноракхо растанихои алафии як ё бисёрсола буда, баъзан дар шакли нимбуттаву бутта ва растанихои лианмонанд (чуброст) вомехуранд. Решаашон тирреша ё дар баъзе …

Шумо дар бобхои аввали китоби дарсии синфи 5-ум ба сохт ва хусусиятхои махсуси узвхои нашви ва чинсии растанихои гулдор шинос шуда будед. Растанихои пушидатухм назар ба он гурухи растанихое, ки то алхол шинос шудаед, сохти мураккабтар дошта, дар онхо бори аввал гул пайдо мешавад. Хамин тавр, пайдо шуда- ни гул …

Аз растанихое, ки то алхол шинос шудаед, лучтухмон бо доштани тухм фарк мекунанд. Инчунин, лучтухмон аз ушнахо, чилбанд ва сарахсхо бо он фарк мекунанд, ки дар онхо барои бордор шудани хучайратухм катраи об хамчун омили мухим дигар зарурият надорад. Ин холат ба растанихои лучтухм имкон дод, ки дар мин- такахои …

Арча растании (дарахти) хамешасабз буда, ба синфи сузанбаргон дохил мешавад. Хелхои он асосан дарахт ё бутташакл буда, баъзан хобраванда мешаванд. Шаклхои дарахтии он 10-12 м ва хатто то 20-30 м ба боло кад мекашанд. Баргхои аксари растанихои чавони арча дар солхои аввали сабзишашон сузанмонанд буда, баъд шакли пулакчаро мегиранд. Дар …

Дарахти арча ба монанди дигар растанихои сузанбарг асосан тавассути тухмаш афзоиш мекунад. Тухми арча дар пулакчахои чалгузааш ба таври кушод (яъне луч) чойгир аст. Аз ин ру, арча ва дигар растанихои сузанбаргро растанихои лучтухм ном мебаранд. Арча растании духонаги, баъзан якхонаги мебошад. Пулакчахои хурд (микроспорофилл) дар чалгузаи (мардонаи) хурди тухмшакл …

Такрибан 300 миллион сол мукаддам дар хама чои сатхи Замин тамоми сол хавои гарму серрутубат хукмрон буд. Бар асари боридани боронхои гарму омадани сел дарёхо сероб шуда, кулхо ва ботлокзаминхо пайдо шуданд. Тумани тираи бухори об аксар вакт офтобро панах мекард. Чунин шароит боиси нашъунамои боавчи набототи наздисохили ва ботлоки, …

Чилбанд ё чилбугум гиёхи бисёрсола буда, чун сарахсшаклон растанихои хеле кадима ба хисоб мераванд. Онхо такрибан 32 намудро ташкил дода, дар бисёр мамлакатхои чахон, ба чуз Австралия ва Зеландияи Нав, меруянд. Дар Точикистон ду намуди он чилбанди сахрои ва шохронда месабзад. Баландии пояи чилбаcliндхо аз 80 то 100 см буда, …