Aз кушта шудани Нодиршшоҳ дере нагузашта, Муҳаммадраҳимбӣ Абулфайзхонро бо ду писараш ба қатл расонида, ба тахти хонии Бухоро нишаст. Ӯ соли 1753 силсилаи хонадони манғитияро асосгузошта, худро хон эълон кард. Дар ин солҳо ҳар як ҳокими мулкҳои алоҳида аз сустшавии ҳокимияти марказӣ ва иваз шудани сулолаҳо дар Бухоро истифода бурда …
Муфассал »Архивы за год: 2019
Ҳуҷуми Нодиршоҳ
Дар солҳои ҳукмронии намояндаи сулолаи Ҷониён Абулфайзхон (1711-1747) дар Осиёи Миёна давлати ягона вуҷуд надошт. Дар Самарқанд мулки мустақиле ба вуҷуд омада буд, ки бо Бухоро рақобат мекард. Ҳокими Самарқанд аз бодиянишинон кӯмак хост ва онҳо дар давоми ҳафт сол (1723-1730) водии Зарафшон (Миёнкол)-ро ба харобазор табдил доданд. Бо суми …
Муфассал »Инкишофи илм дар асрҳои XVII-XVIII
Дар асри XVII ва нимаи аввали асри XVIII бо вуҷуди ҳараҷу мараҷи сиёсӣ ва вазнин шудани шароит илму фанни тоҷик ривоҷ дошта як зумра олимон ба таълифу таснифи асарҳои илмӣ ва тадрис дар мадрасаҳо машғул буданд. Баъзе аз олимон баробари фаъолияти илмӣ ба шеъру адаб низ сарукор доштанд. Дар даврони …
Муфассал »Адабиёт дар асрҳои XVII-XVIII
Асри XVII- нимаи аввали асри XVIII давраҳои бисёр муҳими таърихи адабиёти тоҷик мебошад. Дар аҳди Ҷониён якчанд ҳавзаҳои адабӣ вуҷуд дошт. Калонтарини он Самарқанд ва Бухоро буданд. Ҳамаи шоирони ин ду ҳавза аз 150 нафар бештар буд. Аз ин миқдор бештар аз 20 нафар шоирони ҳунарманд буданд. Баъзеи онҳо деҳқонӣ …
Муфассал »Мусаввирӣ ва хаттотӣ дар асрҳои XVII-XVIII
Дар китобхона ва музейҳои мамлакатҳои ҷахон нусхаҳои хаттии китобҳои гуногун мазмуни асрҳои XVII- XVIII маҳфузанд. Баъзе аз онҳо бо миннатюраи мусаввирони Осиёи Миёна зинат ёфтаанд. Аз намунаи кори онҳо маълум мешавад, ки анъанаи мактаби миниатюрии асри XVI давом ва инкишофи босазои худро дар асрҳои баъдина пайдо намудааст. Мисоли онро мо …
Муфассал »МАДАНИЯТИ МОДДӢ ВА МАЪНАВӢ ДАР АСРҲОИ XII-XIII
Меъморӣ ва санъат. Бо вуҷуди он ки замона пур аз низову ҷангҳои харобиовар буд, дар шаҳрҳои марказӣ ва баъзе маркази вилоятҳо иншоотҳои меъморӣ хеле афзуданд. Биноҳои боҳашаматро бештар аъёну ашрофи сарватманд месохтанд. Яке аз онҳо Ялангтушбӣ (1608-1656) дар Регистони Самарқанд сохтмонн бузургеро вусъат дод. Дар рӯбарӯи мадрасаи Улуғбек бо амри …
Муфассал »Ҷунбишҳои халқӣ дар асрҳои XVII-XVIII
Дар асри XVII ва нимаи аввали асри XVIII норозигии оммаи халқ ниҳоят зиёд шуд. Сабабҳои асосии он зулму ситами тоқатшикан ва истисмори бераҳмона, ҷангҳои дохилӣ ва ҳамлаи давлатҳои ҳамсоя ва фақру гуруснагӣ буд. Дар замонн Абдулазизхон (1645-1680) шӯрише дар деҳаи Даҳбеди Самарқанд рӯй дод. Хон шахсан ба муқобили шӯришчиён …
Муфассал »Савдо дар асрҳои 16-18
Савдои дохилӣ ва берунӣ тараққӣ кард. Мисли асрҳои гузашта бо қабилаҳои кӯчманчии ҳамсоя ва давлатҳои Хиндустону Хитой алоқаҳои мӯътадили тиҷоратӣ давом мекард. Дар асри XVII тиҷорати байни Русия ва Осиси Миёна авҷ гирифт. Аз як мамлакат ба мамлакати дигар корвонҳои зиёде ҳаракат доштанд. Дар ҳар навбат ба Бухоро ё шаҳри …
Муфассал »Касбу ҳунар
Дар давлати Ҷониён шароит барои тараққиёти касбу ҳунар номусоид буд. Вале косибон ҳунари худро фаромӯш намекарданд. Шоҳиди замон, шоири ширинкалом Сайидои Насафӣ дар як худи Бухоро дусад намуди ҳунарро ном бурдааст. Касбу ҳунар, ки маҳсулоти он ба хориҷ содир мешуд, як дараҷа вазъи беҳтаре дошт. Талаботи берунӣ дар чунин шароити …
Муфассал »Муносибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ дар асрҳои XVI – XVIII
Феодалон – соҳиби замин. Дар асри XVII ва нимаи аввали асри XVIII ҳуқуқи атолиқҳо ва қудрату ихтиёри ашрофи баъзе тоифаҳо назар ба асри XVI бағоят афзуд. Умури идораи давлат комилан ба дасти онҳо гузашт, мансабҳои калони давлатиро ишғол намуданд. Дар нимаи аввали асри XVIII дар сарзамини Осиси Миёна, алалхусус, дар …
Муфассал »