Home / Gunogun / KODEKSI FAZOI HAVOII JUMHURII TOJIKISTON

KODEKSI FAZOI HAVOII JUMHURII TOJIKISTON

 (Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1998, №23-24, mod. 342; s. 2005, №12, mod. 631; s. 2007, №7, mod. 685; s. 2008, №10, mod. 806; s. 2011, №12, mod. 839; s. 2013, №7, mod. 506; s. 2015, №3, mod. 203; Qonuni JT az 14.05.2016 s., № 1315)

havo

BOBI 1. QOIDAHOI UMUMI.. 1

Moddai 1. Istiqloliyati fazoi havoii Jumhurii Tojikiston. 1

Moddai 2. Vazifahoi Kodeksi fazoi havoii Jumhurii Tojikiston. 1

Moddai 3. Siyosati davlati dar sohai fazoi havoi va faoliyat dar sohai aviasiya. 1

Moddai 4. Qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston. 1

Moddai 5 bo QJT az 26.12.11s., №775 khorij karda shud. 1

Moddai 6 bo QJT az 18.03.15 s., № 1181 khorij karda shud. 1

Moddai 7. Munosibathoe, ki qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston ba tanzim medarorad  1

Moddai 8. Molu mulki aviatsiya. 2

Moddai 9. Sertifikasiya va attestasiyai hatmi dar aviasiyai grajdani. 2

Moddai 10. Ijozatnomadihii (litsenziyakunonii) faoliyat dar sohai naqliyoti havoi. 2

Moddai 11. Bozdoshtani amal va yo bekor kardani sertifikat. 2

BOBI 2. TANZIMI DAVLATII ISTIFODAI FAZOI HAVOi. 2

Moddai 12. Istifodai fazoi havoi. 2

Moddai 13. Tanzimi davlatii istifodai fazoi havoi. 3

Moddai 14. Afzaliyathoi davlati dar istifodai fazoi havoi. 3

Moddai 15. Tashkili istifodabarii fazoi havoi. 3

Moddai 16. Sokhtori fazoi havoi. 4

Moddai 17. Ijozat baroi istifodabarii fazoi havoi. 4

Moddai 18. Man yo mahdud kardani istifodabarii fazoi havoi. 4

Moddai 19. Nazorat ba rioyai qoidahoi istifodabarii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston. 4

BOBI 3. TANZIMI DAVLATII FAOLIYaT DAR SOHAI AVIASIYa.. 4

Moddai 20. Navhoi aviasiya. 4

Moddai 21. Aviasiyai davlati. 4

Moddai 22. Aviasiyai grajdani. 5

Moddai 23. Tanzimi davlatii faoliyat dar sohai aviasiyai davlati. 5

Moddai 24. Tanzimi davlatii faoliyat dar sohai aviasiyai grajdani. 5

BOBI 4. NAZORATI DAVLATI BA FAOLIYaT DAR SOHAI AVIASIYaI GRAJDANI.. 5

Moddai 25. Maqomi makhsusi vakolatdor, ki ba faoliyat dar sohai aviasiya grajdanii Jumhurii Tojikiston nazorati davlati mebarad. 5

Moddai 26. Maqomoti nazorati davlati ba faoliyat dar sohai aviasiyai grajdani. 5

Moddai 27. Huquq, uhdadori va masuliyati bozrashoi aviasiya. 5

Moddai 28. Hatmi budani ijroi talaboti bozrashoi aviasiya va khadamoti bozrasi. 5

BOBI 5. KORMANDONI AVIASIYa.. 5

Moddai 29. Mafhumi kormandoni aviasiya. 6

Moddai 30. Ba ijroi faoliyat roh dodani shakhsone, ki ba kormandoni aviasiya mansuband. 6

Moddai 31. Doroi etibor donistani sertifikati (shahodatnomai) davlati khoriji, ki ba kormandi aviasiya doda shudaast. 6

BOBI 6. HAYATI HAVOPAYMO.. 6

Moddai 32. Hayati havopaymo. 6

Moddai 33. Sarnishini havopaymo. 6

Moddai 34. Huquqi komandiri havopaymo. 7

Moddai 35. Amali ekipaji havopaymo dar holati falokat. 7

Moddai 36. Rasonidani kumak ba havopaymo va odamone, ki dar khatar meboshand. 7

BOBI 7. HAVOPAYMOHO.. 7

Moddai 37. Havopaymoho. 7

Moddai 38. Baqaydgirii davlati va bahisobgirii davlatii havopaymoho. 8

Moddai 39. Talaboti qobili parvoz budani havopaymohoi grajdani va hifzi muhiti zist az tasiri faoliyat dar sohai aviasiya. 8

Moddai 40. Ijozati istifodabarii havopaymohoi davlati va grajdani. 8

Moddai 41. Sertifikasiyai havopaymohoi grajdani. 9

Moddai 42. Alomathoe, ki ba havopaymo guzoshta meshavad. 9

BOBI 8. AERODROMHO, FURUDGOHHOI VA INShOOTI SISTEMAI YaGONAI TAShKILI HARAKATI HAVOI.. 10

Moddai 43. Aerodrom va furudgohhoi. 10

Moddai 44. Baqaydgirii davlatii aerodromho va aeroportho. 10

Moddai 45. Obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi. 10

Moddai 46. Judo kardani qitai zamin yo sathi ob. 11

Moddai 47. Aerodromhoi joygirshavii mushtarak va aerodromhoi istifodabarii mushtarak. 11

Moddai 48. Sokhtmon va aznavsozii aerodromho, furudgohhoi va  obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi. 11

Moddai 49. Sokhtmon dar hududi nazdi aerodrom.. 11

Moddai 50. Joygirkunii obekthoi gunogun dar mintaqai aerodrom.. 11

Moddai 51. Sertifikasiyai aerodromho va aeroportho, inchunin obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi. 12

Moddai 52. Khizmatrasonii havopaymoho dar aerodromho va aeroportho. 12

Moddai 53. Alomatguzorii binoho va inshoot. 12

BOBI 9. KORKhONAHOI AVIASIONI.. 12

Moddai 54. Korkhonahoi aviasioni va istifodabaranda. 12

Moddai 55. Faoliyati tijorati dar sohai aviasiyai grajdani az tarafi korkhonahoi aviasioni va sohibkoroni infirodii Jumhurii Tojikiston. 13

Moddai 56. Faoliyati tijorati dar sohai aviasiyai grajdani az tarafi korkhonahoi aviasiyai grajdanii khoriji, namoyandagihoi baynalmilalii istifodabari va sohibkoroni infirodii khoriji  13

Moddai 57. Tarifho va bojho dar sohai aviasiyai grajdani va qoidahoi furushi sanadhoi hamlu naql  13

Moddai 58. Nazorat az boloi faoliyati korkhonahoi aviasioni va sohibkoroni infirodi. 14

BOBI 10. PARVOZ HAVOPAYMOHO.. 14

Moddai 59. Ba parvozi havopaymo ijozat dodan. 14

Ba parvozi havopaymoe ijozat doda meshavad, ki alomathoi davlati va baqaydgiri yo bihisobgiriyu farqkunanda doshta az tayyorii zaruri guzashtaast va dar bort sanadhoi dakhldorro dorad. 14

Moddai 60. Sanadhoe, ki dar borti havopaymo mavjudand. 14

Moddai 61. Ba parvoz omoda kardani havopaymo va hayati on. 14

Moddai 62. Tamini parvozi havopaymoho. 14

Moddai 63. Naqshai parvozihavopaymo. 15

Moddai 64. Aloqai radioi bo havopaymo. 15

Moddai 65. Parvozi havopaymo az boloi mahalhoi aholinishin. 15

Moddai 66. Parvozi namoishii havopaymo. 15

Moddai 67. Parvozi havopaymoi surati favqussado doshta. 15

Moddai 68. Aksbardori, ba navorbargiri va digar usulhoi tahqiqi fosilavii zamin az borti havopaymo. 15

Moddai 69. Ijorai kanalhoi aloqa. 15

Moddai 70. Istifodai vositahoi aloqai tainoti umumi. 16

Moddai 71. Anjom dodani taminoti radiotekhnikii parvozi havopaymoho va aloqai radioi bo onho  16

BOBI 11. PARVOZI BAYNALMILALII HAVOPAYMOHO.. 16

Moddai 72. Parvozi baynalmilalii havopaymoho. 16

Moddai 73. Parvoz va furudoii havopaymohoi Jumhurii Tojikiston va havopaymohoi davlathoi khoriji hangomi ijroi parvozhoi baynalmilali. 16

Moddai 74. Dar qalamravi Jumhurii Tojikiston etirof kardani sanadhoi havopaymo, ki dar borti havopaymohoi grajdanii davlathoi khoriji mavjudand. 17

Moddai 75. Istifodai qoidahoi shinosnoma, gumruk va qoidahoi digar hangomi ijroi parvozi baynalmilalii havopaymoho. 17

BOBI 12. BEKhATARII AVIASIYa.. 17

Moddai 76. Bekhatarii aviasiya. 17

Moddai 77. Tamini bekhatarii aviasiya. 17

Moddai 78. Muoinai pesh az parvoz. 18

BOBI 13. JUSTUJU VA NAJOTDIHI.. 18

Moddai 79. Havopaymoe, ki ba falokat duchor shuda istodaast yo ba falokat giriftor shudaast. 18

Moddai 80. Bongi falokat. 18

Moddai 81. Justuju va najot dodani havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayathoi onho. 19

Moddai 82. Tamini korhoi justujui va sadamaviyu najotdihi. 19

Moddai 83. Korhoi sadamaviyu najotdihi dar aerodrom va mintaqai aerodrom.. 19

Moddai 84. Justuju va najot dodani havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayathoi onho dar qalamravi davlathoi khoriji. 20

Moddai 85. Khabarho dar borai havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda  20

Moddai 86. Khabardorkuni dar borai havopaymoi ba falokat giriftorshuda. 20

Moddai 87. Qat namudani justujui havopaymoi ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayati on  20

BOBI 14. TAHQIQI HODISA YO VOQEAI AVIASIONI.. 21

Moddai 88. Maqsad va tartibi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni. 21

Moddai 89. Vakolathoi komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni. 21

Moddai 90. Nigahdorii dalelhoi moddi. 21

Moddai 91. Tamini korho dar joi hodisa yo voqeai aviasioni. 22

Moddai 92. Mablagguzorii korhoi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni. 22

BOBI 15. HAMLU NAQLI HAVOI.. 22

Moddai 93. Hamlu naqldihanda. 22

Moddai 94. Hamlu naqli havoi. 22

Moddai 95. Ijroi qoidahoi hamlu naqli havoi. 22

Moddai 96. Shartnomai hamlu naqli havoii musofir. Shartnomai hamlu naqli havoii bor. Shartnomai hamlu naqli havoii murosilot. 23

Moddai 97. Shartnomai kiroyai havopaymo (charteri havoi) 23

Moddai 98. Sanadhoi intiqol. 23

Moddai 99. Khizmatrasoni va imtiyozote, ki ba musofironi havopaymo peshnihod karda meshavand  23

Moddai 100. Bo tashabbusi hamlu naqldihanda qat gardidani amali shartnomai intiqoli havoii musofir, shartnomai intiqoli havoii bor. 24

Moddai 101. Bo tashabbusi musofiri havopaymo qat gardidani amali shartnomai hamlu naqli havoii musofir. 24

Moddai 102. Muhlati rasonidani bor. 25

Moddai 103. Tagyir dodani shartnomai intiqoli havoii bor. 25

Moddai 104. Giriftani bor dar nuqtai tainshuda. 25

Moddai 105. Nagiriftani bor. 25

Moddai 106. Hamlu naqli havoii borhoi khatarnok. 25

BOBI 16. KORHOI AVIASIONI.. 25

Moddai 107. Korhoi aviasioni. 25

Moddai 108. Shartnoma dar borai ijroi korhoi aviasioni. 26

BOBI 17. MASULIYaTI HAMLU NAQLDIHANDA, ISTIFODABARANDA VA BORFIRISTANDA   26

Moddai 109. Asoshoi umumii masuliyat. 26

Moddai 110. Masuliyati hamlu naqldihanda baroi rasonidani zarar ba hayot va salomatii musofiri havopaymo. 26

Moddai 111. Masuliyati hamlu naqldihanda”,  baroi gamshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, bor, hamchunin ashyohoe, ki hamrohi musofir meboshand. 27

Moddai 112. Andozai masuliyati hamlu naqldihanda baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, bor, inchunin ashyohoe, ki hamrohi musofir meboshand. 27

Moddai 113. Masuliyati hamlu naqldihanda baroi bo takhir rasonidani musofir, bagoj yo bor. 27

Moddai 114. Masuliyati borfiristanda. 28

Moddai 115. Masuliyati hamlu naqldihanda baroi gumshavi, oseb didan (vayron shudan) yo bo takhir rasonidani murosilot. 28

Moddai 116. Sozishnomaho dar borai ziyod namudani hududi masuliyati hamlu naqldihanda. 28

Moddai 117. Tartibi peshnihodi talabot dar holati  vayron karda shudani shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai intiqoli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot. 28

Moddai 118. Shakhsone, ki dar surati vayron karda shudani shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai hamlu naqli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot huquqi peshnihodi talabotro dorand. 28

Moddai 119. Muhlati peshnihodi iddao ba hamlu naqldihanda hangomi hamlu naqli havoii dokhili  29

Moddai 120. Muhlati peshnihodi etiroz ba hamlu naqldihanda hangomi intiqoli havoii baynalmilali. 29

Moddai 121. Ogozi mururi muhlati  davo. 29

Moddai 122. Masuliyat baroi zarare, ki hangomi bo hamdigar barkhurdani havopaymoho rasidaast  30

Moddai 123. Andozahoi masuliyat baroi zarare, ki hangomi hamlu naqli havoi rasonida shudaast  30

Moddai 124. Sugurtai hatmii masuliyati moliki havopaymo dar nazdi shakhsoni seyum.. 30

Moddai 125. Sugurtai hatmii hayot va salomatii azoi hayati havopaymo. 30

Moddai 126. Sugurtai hatmii masuliyati hamlu naqldihanda dar nazdi musofiri havopaymo. 31

Moddai 127. Sugurtai hatmii masuliyati hamlu naqldihanda dar nazdi sohibi bor yo borfiristanda  31

Moddai 128. Sugurtai hatmii masuliyati istifodabaranda hangomi korhoi aviasioni. 31

BOBI 18. MUQARRAROTI KhOTIMAVI.. 31

Moddai 129. Hamkorii baynalmilali dar sohai istifodai fazoi havoii Jumhurii Tojikiston. 31

Moddai 130. Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Kodeksi mazkur. 31

 

 

Kodeksi mazkur munosibathoi vobasta ba istifodai fazoi havoii Jumhurii Tojikiston va faoliyati aviasiyaro ba tartib darovarda, asoshoi amali namudani siyosati davlatiro dar in soha muqarrar menamoyad. (QJT az 26.12.11g., № 775)

 

BOBI 1. QOIDAHOI UMUMI

 

Moddai 1. Istiqloliyati fazoi havoii Jumhurii Tojikiston

 

Mutobiqi Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston fazoi havoii Jumhurii Tojikiston molikiyati istisnoi davlat meboshad.

Jumhurii Tojikiston istiqloliyati purra va istisnoiro nisbati fazoi havoii Jumhurii Tojikiston dorad.

 

Moddai 2. Vazifahoi Kodeksi fazoi havoii Jumhurii Tojikiston

 

Vazifahoi Kodeksi mazkur tanzimi tamini hamlu naqli havoi, korhoi aviatsioni, mudofia va amniyati davlat, hifzi manfiathoi shahrvandon, bekhatarii parvozi havopaymoho, amniyati aviatsioni va muhiti zist meboshad. (QJT az 26.12.11s., №775)

 

Moddai 3. Siyosati davlati dar sohai fazoi havoi va faoliyat dar sohai aviasiya

 

Siyosati davlati dar sohai fazoi havoi va faoliyat dar sohai aviasiya majmui tadbirhoi huquqi, iqtisodi, tashkili, harbi va digarro dar bar girifta, chorahoi zerinro peshbini mekunad:

tamini amniyat va istifodai oqilonai fazoi havoi;

tahiya va tatbiqi barnomahoi maqsadnoki davlati;

takmili faoliyat dar sohai aviasiya;

hamkorii mutaqobilai sudbakhsh bo davlathoi khoriji oidi istifodai fazoi havoi va faoliyat dar sohai aviasiya.

 

Moddai 4. Qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston

 

Qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Kodeksi mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, iborat meboshad. (QJT az 26.12.11s., №775)

 

Moddai 5 bo QJT az 26.12.11s., №775 khorij karda shud.

Moddai 6 bo QJT az 18.03.15 s., № 1181 khorij karda shud.

 

Moddai 7. Munosibathoe, ki qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston ba tanzim medarorad

 

Qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston munosibathoro dar sohai istifodai fazoi havoi, munosibathoe, ki bo faoliyat dar sohai aviasiya dar qalamravi Jumhurii Tojikiston vobastaand, inchunin munosibathoero, ki az parvozi havopaymohoi Jumhurii Tojikiston berun az qalamravi Jumhurii Tojikiston ba vujud meoyand, tanzim menamoyad, agar qonunhoi kishvare, ki havopaymo dar on qaror dorad yo dar sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, tartibi digare peshbini nakrada boshand va munosibathoero tanzim menamoyad, ki vobasta ba parvozi havopaymohoi davlathoi khoriji dar fazoi havoii Jumhurii Tojikiston ba vujud meoyand, agar dar shartnomai baynalmilalii Jumhurii Tojikiston tavri digare peshbini nashuda boshad. (QJT az 26.12.11s., №775)

 

Moddai 8. Molu mulki aviatsiya

 

Molu mulki aviatsiyai grajdanii Jumhurii Tojikiston-havopaymoho, aerodromho, furudgohho, vositahoi tekhniki va digar vositahoe, ki baroi tamini parvozi havopaymoho peshbini shudaand, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar shaklhoi gunoguni molikiyat vujud doshta metavonad.

Molu mulki aviatsiyai davlati va obekthoi nizomi yagonai tashkili harakati havoi tanho dar shakli molikiyati davlati buda metavonand.

Shakhsoni voqei va huquqi metavonand dar molikiyati shakhsiashon havopaymohoi grajdani doshta boshand. (QJT az 26.12.11s., №775)

 

Moddai 9. Sertifikasiya va attestasiyai hatmi dar aviasiyai grajdani

 

Shakhsoni huquqi – korkhonahoi aviasioni va sohibkoroni alohida, ki hamlu naqli havoi va korhoi aviasioniro ijro va tamin mekunand; shakhsoni huquqie, ki khizmatrasonii tekhniki va tamiri tekhnikai aviasioniro anjom medihand; aerodromho, furudgohho; muassisahoi talimi, ki muvofiqi fehristi vazifahoi kormandoni aviasiya mutakhassisonro dar sathi dakhldor tayyor mekunand; havopaymoho, muharrikhoi aviasioni, parrahoi havoi, tajhizoti dokhili va zaminii havopaymoho va obekthoi digar, hamchunin shakhsoni huquqie, ki faoliyati onho mustaqiman bo tamini bekhatarii parvozi havopaymoho yo bekhatarii aviasioni vobasta meboshad, ba tavri hatmi mavridi sertifikasiya qaror doda meshavand.

Kormandoni aviasiya ba tavri hatmi az attestasiya meguzarand.

Sertifikasiya va attestasiyai hatmi az tarafi maqomoti makhsusi vakolatdore surat megirad, ki tashkil va guzaronidani sertifikasiya va attestasiyai hatmi ba zimmai onho voguzor gardidaast. Talaboti guzaronidani sertifikasiya va attestasiyai hatmi va tartibi guzaronidani onho, ki bo Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar gardidaand, boyad az tarafi hamai maqomoti hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston, hamchunin shakhsoni huquqi va shahrvandon hatman rioya karda shavand.

Guzaronidani sertifikasiyai hatmi pulaki meboshad.

 

Moddai 10. Ijozatnomadihii (litsenziyakunonii) faoliyat dar sohai naqliyoti havoi

 

Faoliyat dar sohai naqliyoti havoi dar asosi ijozatnoma ba amal barovarda meshavad.

Ijozatnomadihii faoliyat dar sohai naqliyoti havoi muvofiqi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai ijozatnomadihi ba baze namudhoi faoliyat» surat megirad.

 

Moddai 11. Bozdoshtani amal va yo bekor kardani sertifikat

 

Amali sertifikat az tarafi maqome, ki sertifikatro dodaast, mumkin ast bozdoshta shavad, inchunin bo tartibi muqarrarnamudai qoidahoi umumii aviatsiyai Jumhurii Tojikiston metavonad ba amali on mahdudiyatho jori karda shavand.

Sertifikat az tarafi maqome, ki in hujjatro dodaast, bo tartibi muqarrarnamudai qoidahoi umumii aviatsiyai Jumhurii Tojikiston metavonad bekor karda shavad.

 

BOBI 2. TANZIMI DAVLATII ISTIFODAI FAZOI HAVOi

 

Moddai 12. Istifodai fazoi havoi

 

Istifodai fazoi havoi faoliyate meboshad, ki dar jarayoni on dar fazoi havoi harakati obekthoi gunoguni moddi (tayyoraho, raketaho va obekthoi digar) surat megirad, inchunin faoliyathoi digar (sokhtmoni inshooti balandoshyona, faoliyate, ki dar jarayoni on shuodihii elektromagniti va gayra ba vujud meoyand, ba havo partoftani moddahoe, ki didanro dushvor megardonand, guzaronidani korhoi tarkonish va monandi inho) ijro karda meshavad, ki ba bekhatarii harakati havoi tahdid karda metavonad.

Istifodabarandagoni fazoi havoi-shahrvandon va shakhsoni huquqie meboshand, ki ba onho ba tartibi muqarrarshuda huquqi ijroi faoliyat oid ba istifodai fazoi havoi doda shudaast.

 

Moddai 13. Tanzimi davlatii istifodai fazoi havoi

 

Tanzimi davlatii istifodai fazoi havoi az tarafi davlat muqarrar karda shudani qoidahoi umumii chunin faoliyat, inchunin masuliyat baroi rioyai onho meboshad.

Tanzimi davlatii istifodai fazoi havoi az tarafi maqomoti zerin surat megirad:

1) maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia – tanzimi purrai davlatii istifodai fazoi havoi;

2) maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani – tanzimi davlatii faoliyat oid ba istifodai on qismi fazoi havoi, ki ba tartibi muqarrarshuda baroi rohhoi havoi (dokhili va baynalmilali), khathoi havoii mahalli, mintaqahoi korhoi aviasioni, aerodromu furudgohhoi grajdani muayyan karda shudaast.

 

Moddai 14. Afzaliyathoi davlati dar istifodai fazoi havoi

 

Hamai istifodabarandagoni fazoi havoi huquqi barobari istifodai onro dorand. Dar surati ba vujud omadani zarurati istifodai hamzamoni fazoi havoi az tarafi istifodabarandagon mutobiqi afzaliyathoi davlati bo tartibi zerin doda meshavad:

1) zada gardonidani hujumi havoi, peshgiri namudan va roh nadodan ba vayronkunii sarhadi davlatii Jumhurii Tojikiston yo hamlai musallahona ba qalamravi Jumhurii Tojikiston;

2) rasonidani kumak hangomi holathoi favquloddai doroi khususiyathoi tabii va tekhniki;

3) ba zamin shinondan, justuju namudan va ba joi digar kuchonidani tajhizoti kayhoni va ekipajho;

4) peshgiri namudan va roh nadodani vayronkunii qoidahoi istifodai fazoi havoii Jumhurii Tojikiston;

5) ijroi parvozi havopaymoho, az jumla ba manfiati iqtidori mudofiavi va amniyati davlat yo faoliyati digar oid ba istifodai fazoi havoi, ki ba tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston anjom doda meshavad;

6) ijroi parvozi havopaymoho yo faoliyati digar oid ba istifodai fazoi havoi, ki mutobiqi shartnomahoi makhsus anjom doda meshavad;

7) ijroi parvozi havopaymohoi aviasiyai davlati hangomi sanjishhoi nogahonii omodagii jangi, hamchunin hangomi ba joi digar kuchonidani qismho va vohidhoi aviasiyai davlati;

8) ijroi parvozi havopaymohoi aviasiyai davlati;

9) ijroi hamlu naqli muntazami havoii musofiron, bagoj, borho va murosilot;

10) ijroi hamlu naqli gayrimuntazami havoi, ijroi korhoi aviasioni;

11) guzaronidani chorabinihoi talimi, varzishi, namoishi va chorabinihoi digar;

12) ijroi parvozi havopaymoho yo faoliyati digar oid ba istifodai fazoi havoi, ki ba maqsadi qone kunonii talaboti shahrvandon anjom doda meshavad.

 

Moddai 15. Tashkili istifodabarii fazoi havoi

 

Tashkili istifodabarii fazoi havoi tamini harakati bekhatari, sarfakorona, muntazami havoi va faoliyati digarro doir ba istifodai fazoi havoi peshbini menamoyad. Tashkili istifodabarii fazoi havoi az inho iborat ast:

  • muqarrar namudani sokhtori fazoi havoi;

2) banaqshagiri va hamohangsozii istifodabarii fazoi havo mutobiqi afzaliyathoi davlatie, ki bo moddai 14 hamin Kodeks muqarrar karda shudaand;

3) tamini tartibi ijozatdihanda istifodabarii fazoi havoi;

4) tashkili harakati havoi, ki inhoro darbar megirad: khizmatrasonii (idorakunii) harakati havoi:

tashkili samthoi harakati havoi;

tashkili fazoi havoi ba maqsadi tamini khizmatrasonii (idorakunii) harakati havoi va tashkili samthoi harakati havoi;

5) nazorat ba rioyai qoidahoi istifodabarii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston.

Tashkili istifodabarii fazoi havoi az jonibi maqomoti sistemai yagonai tashkili harakati havoi, inchunin az tarafi maqomoti istifodabarandai fazoi havoi – maqomoti khizmatrasonii harakati havoi (idorakunii parvoz) dar mintaqaho va nohiyahoi baroi onho muqarrarshuda ba tartibi muayyannamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston surat megirad.

Nizomnomai sistemai yagonai tashkili harakati havoi az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad.

 

Moddai 16. Sokhtori fazoi havoi

 

Sokhtori fazoi havoi mintaqaho, nohiyaho va khathoi khizmatrasonii harakati havoi (rohhoi havoi, khathoi havoii mahalli va monandi inho), mintaqahoi aerodromho va nuqtahoi havoi, mintaqahoi makhsus va khathoi sayri parvozi havopaymoho, mintaqahoi mamnu, mintaqahoi khatarnok (mintaqahoi ozmoishgohho, korhoi tarkonish va monandi inho), mintaqahoi mahdudi parvozi havopaymoho va digar unsurhoi sokhtori fazoi havoiro, ki baroi anjom dodani faoliyat dar fazoi havoi muqarrar karda shudaand, darbar megirad. Sokhtori fazoi havoi ba tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad.

 

Moddai 17. Ijozat baroi istifodabarii fazoi havoi

 

Istifodabarii fazoi havoi dar asosi ijozati maqomi sistemai yagonai tashkili harakati havoi bo ogohonidani hatmii maqomi sistemai yagonai tashkili harakati havoi dar in bora surat megirad, ba gayr az holathoe, ki dar bandhoi 1-4 qismi duyumi moddai 14 hamin Kodeks peshbini shudaand.

 

Moddai 18. Man yo mahdud kardani istifodabarii fazoi havoi

 

Istifodabarii fazoi havoi yo mintaqahoi alohidai on metavonad ba tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston man yo mahdud karda shavad.

 

Moddai 19. Nazorat ba rioyai qoidahoi istifodabarii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston

 

Nazorat ba rioyai qoidahoi istifodabarii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston az tarafi maqomoti sistemai yagonai tashkili harakati havoi, maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia oid ba oshkor namudani havopaymohoi vayronkor, hamchunin maqomoti istifodakunandai fazoi havoi – maqomoti khizmatrasonii harakati havoi (idorakunii parvoz) dar mintaqaho va nohiyahoi baroi onho muqarrarshuda surat megirad.

Maqomoti dar qismi yakumi hamin modda zikrshuda, inchunin istifodabarandagoni fazoi havoi vazifadorand, ki baroi peshgiri va (yo) roh nadodan ba vayronkorihoi qoidahoi istifodai fazoi havoii Jumhurii Tojikiston chorahoi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro amali namoyand.

 

BOBI 3. TANZIMI DAVLATII FAOLIYaT DAR SOHAI AVIASIYa

 

Moddai 20. Navhoi aviasiya

 

Aviasiya ba du nav taqsim meshavad: davlati va grajdani.

 

Moddai 21. Aviasiyai davlati

 

Aviasiyae, ki baroi anjom dodani khizmati harbi, sarhadi, milisiya, gumruk va digar khizmati davlati, inchunin baroi ijroi vazifahoi safarbariyu mudofiavi istifoda burda meshavad, ba aviasiyai davlati mansub ast.

Istifodai aviasiyai davlati ba maqsadhoi tijorati ba tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 22. Aviasiyai grajdani

 

Aviasiyae, ki ba maqsadhoi tamini talaboti shahrvandon va iqtisodiyot istifoda burda meshavad, ba aviasiyai grajdani mansub ast.

Aviasiyai grajdanie, ki baroi hamlu naqli havoii musofiron, bagoj, borho, murosilot va korhoi aviasionii pulaki istifoda burda meshavad, ba aviasiyai grajdanii tijorati mansub ast.

Aviasiyai grajdanie, ki bepul istifoda burda meshavad, ba aviasiyai tainoti umumi mansub ast.

 

Moddai 23. Tanzimi davlatii faoliyat dar sohai aviasiyai davlati

 

Tanzimi davlatii faoliyat dar sohai aviasiyai davlati az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia surat megirad.

 

Moddai 24. Tanzimi davlatii faoliyat dar sohai aviasiyai grajdani

 

Tanzimi davlatii faoliyat dar sohai aviasiyai grajdani az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani dar hududi muqarrarnamudai qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

BOBI 4. NAZORATI DAVLATI BA FAOLIYaT DAR SOHAI AVIASIYaI GRAJDANI

 

Moddai 25. Maqomi makhsusi vakolatdor, ki ba faoliyat dar sohai aviasiya grajdanii Jumhurii Tojikiston nazorati davlati mebarad

 

Nazorati davlatiro ba faoliyat dar sohai aviasiyai grajdanii Jumhurii Tojikiston maqomi makhsusi vakolatdori davlati, ki Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad, amali megardonad.

Nizomnomai maqomi makhsusi vakolatdori davlatiro Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq menamoyad,

 

Moddai 26. Maqomoti nazorati davlati ba faoliyat dar sohai aviasiyai grajdani

 

Baroi nazorati davlati ba faoliyat dar sohai aviasiyai grajdani Idorai aviasiyai grajdanii (Departamenti aviasiyai grajdanii) Jumhurii Tojikiston khadamoti bozrasi tasis medihad.

Sokhtor va vazifahoi khadamoti bozrasi bo peshnihodi Idorai aviasiyai grajdanii (Departamenti aviasiyai grajdanii) Jumhurii Tojikiston az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.

 

Moddai 27. Huquq, uhdadori va masuliyati bozrashoi aviasiya

 

Huquq, uhdadori va masuliyati bozrashoi aviasiyaro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.

 

Moddai 28. Hatmi budani ijroi talaboti bozrashoi aviasiya va khadamoti bozrasi

 

Talaboti bozrashoi aviasiya va khadamoti bozrasi, ki dar asosi guzaronidani taftishot ba miyon guzoshta shudaand, az tarafi shahrvandon va shakhsoni huquqi boyad hatman ijro karda shavand.

 

BOBI 5. KORMANDONI AVIASIYa

 

Moddai 29. Mafhumi kormandoni aviasiya

 

Shakhsone, ki doroi omodagii makhsus va sertifikat (shahodatnoma) buda, faoliyatro oid ba tamini bekhatarii parvozi havopaymoho yo bekhatarii aviasioni, hamchunin faoliyatro oid ba tashkil, ijro, tamin va khizmatrasonii hamlu naqli havoi va parvozi havopaymoho, korhoi aviasioni, tashkili istifodabarii fazoi havoi, tashkil va khizmatrasonii harakati havoi anjom medihand, ba kormandoni aviasiya mansub meboshand.

Fehristi mansabhoi kormandoni aviasiya az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad.

Kormandoni aviasiya az kormandoni aviasiyai davlati va aviasiyai grajdani iboratand.

 

Moddai 30. Ba ijroi faoliyat roh dodani shakhsone, ki ba kormandoni aviasiya mansuband

 

Shakhsone, ki ba kormandoni aviasiyai davlati mansuband, ba ijroi faoliyat dar surati doshtani shahodatnoma roh doda meshavand.

Shakhsone, ki ba jumlai kormandoni aviasiyai grajdani mansuband, ba ijroi faoliyat dar surati doshtani sertifikat (shahodatnoma) roh doda meshavand.

Talabot nisbati kormandoni aviasiyai grajdani bo Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.

Nazorati davlati ba faoliyati kormandoni aviasiya az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia va maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani surat megirad.

 

Moddai 31. Doroi etibor donistani sertifikati (shahodatnomai) davlati khoriji, ki ba kormandi aviasiya doda shudaast

 

Sertifikati (shahodatnomai) davlati khoriji, ki ba kormandi aviasiya doda shudaast, dar Jumhurii Tojikiston ba sharte doroi etibor donista meshavad, ki in sertifikat (shahodatnoma) ba meyorhoi baynalmilalii az tarafi Jumhurii Tojikiston etirofshuda va Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston mutobiqat doshta boshad.

 

BOBI 6. HAYATI HAVOPAYMO

 

Moddai 32. Hayati havopaymo

 

Hayati havopaymo az hayati parvozkunanda (komandiri havopaymo va digar shakhsoni hayati parvozkunanda) va hayati kabina (operatoroni bort va rohbaladoni bort) iborat ast. Agar hayati parvozkunanda az hayati haddi aqali muqarrarshuda kamtar boshad, ba parvozi havopaymo ijozat doda nameshavad.

Hayati havopaymoi navi muayyan mutobiqi talaboti istifodabarii havopaymoi navi mazkur dar parvoz muqarrar karda meshavad.

Ba hayati parvozkunandai aviasiyai grajdanii Jumhurii Tojikiston tanho shahrvandoni Jumhurii Tojikiston shomil shuda metavonand, agar dar qonuni Jumhurii Tojikiston tavri digar peshbini nashuda boshad.

 

Moddai 33. Sarnishini havopaymo

 

Sarnishini havopaymo shakhse meboshad, ki sertifikati (shahodatnomai) amalkunandai pilot (lyotchik), inchunin tayyori va tajribai zaruri baroi idorakunii mustaqilonai navi muayyani havopaymo dorad.

Sarnishini havopaymo ba kori hayati havopaymo rohbari mekunad, baroi tartibu intizom dar havopaymo javobgar ast, inchuin oid ba tamini bekhatarii odamoni dar havopaymobuda, muhofizati havopaymo va molu mulki dar on buda tadbirhoi zaruri meandeshad.

 

Moddai 34. Huquqi komandiri havopaymo

 

Sarnishini havopaymo huquq dorad:

1) dar borai ogozi parvoz va furud omadani havopaymo, inchunin oid ba qati parvoz va bargashtan ba aerodrom yo doir ba furud omadani majburi dar surati tahdidi oshkor ba behtarin parvozi havopaymo bo maqsadi najoti hayoti odamon, peshgirii zarar ba muhiti zist qarori nihoi qabul kunad. Chunin qarorho bo digar kardani naqshai parvoz, dasturhoi maqomi dakhldori sistemai yagonai tashkili harakati havoi va suporish baroi parvoz bo ogohonidani hatmii maqomi dakhldori khizmatrasonii harakati havoi (idorakunii parvoz) va az rui imkon mutobiqi qoidahoi muqarrarshudai parvoz qabul karda shuda metavonand;

2) bo maqsadi tamini bekhatarii parvozi havopaymo ba har shakhsi dar havopaymobuda amr dihad va ijroi onro talab namoyad. Sarnishini havopaymo huquq dorad nisbat ba shakhsone, ki bo kirdori khud baroi bekhatarii parvozi havopaymo tahdidi bevosita ba vujud meorand va az ijroi amrhoi komnadiri havopaymo sarkashi mekunand, hamai tadbirhoi zaruri, az jumla chorahoi majbursoziro andeshad. Badi rasidani havopaymo ba aerodromi nazdiktarin, komandiri havopaymo huquq dorad, ki chunin shakhsonro az havopaymo farorad va dar surati sodir namudani kirdore, ki alomathoi jinoyat dorad, onhoro ba maqomoti hifzi huquq suporad;

3) dar borai rekhtani suzishvori dar jarayoni parvoz, partoftani bagoj, bor va murosilot, agar in amal baroi tamini bekhatarii parvozi havopaymo va furud omadani on zarur boshad, qaror qabul kunad. Dar surati mavjud nabudani khadamoti dakhldori bekhatarii aviasioni, komandiri havopaymo huquq dorad, ki pesh az parvoz shakhson va obekthoi dar moddai 80 hamin Kodeks zikrshudaro taftish namoyad;

4) oid ba tamini anjomi bekhatari parvozi havopaymo tadbirhoi digar andeshad.

Dar surati nishastani majburii havopaymo komandirihavopaymo ba amali shakhsone, ki dar havopaymo qaror dorand, to ba namoyandagoni khadamoti justuju va najoti havopaymo suporidani salohiyati khud rohbari mekunad.

 

Moddai 35. Amali ekipaji havopaymo dar holati falokat

 

Agar havopaymo ba falokat duchor shuda istoda boshad yo giriftori falokat gardida boshad, komandiri havopaymo va digar azoyoni hayati havopaymo uhdadorand, ki baroi hifzi hayot va salomatii odamoni dar havopaymobuda, inchunin dar bobati tamini hifzi havopaymo va molu mulki dar on buda tamomi tadbirhoro andeshand.

 

Moddai 36. Rasonidani kumak ba havopaymo va odamone, ki dar khatar meboshand

 

Sarnishini havopaymoe, ki bongi falokatro az digar havopaymoi ba falokat duchorshudaistoda yo ba falokat giriftorshuda qabul kardaast, mintaqai ofati ekologi yo odamoni dar khatar qarordoshtaro oshkor namudaast, uhdador ast, ki ba onho kumak rasonad, agar in amal ba havopaymo, musofiron va ekipaji ba u suporidashuda khatarnok naboshad, dar naqsha mahalli (mintaqai) falokatro qayd namoyad va dar in bobat ba maqomi khizmatrasoni harakati havoi (idorakunii parvoz) khabar dihad.

 

BOBI 7. HAVOPAYMOHO

 

Moddai 37. Havopaymoho

 

Havopaymo – dastgohi parvozkunanda meboshad, ki dar atmosfera az hisobi amali dutarafai havoe, ki on az havoi sathi zamin va havoi sathi ob farq mekunad, nigoh doshta meshavad.

Havopaymoi bosarnishin – havopaymoe, ki hangomi parvoz az jonibi sarnishini (hayati) dar dokhili on buda idora karda meshavad  (QJT az 14.05.2016 s., № 1315).

Havopaymoi besarnishin – dastgoh, havopaymo, charkhbole, ki be sarnishini (hayati) dar dokhili on buda parvoz mekunad va ba tavri fosilavi idora karda meshavad  (QJT az 14.05.2016 s., № 1315).

Sistemai aviatsionii besarnishin – havopaymo va juziyoti ba on vobasta, ki be sarnishini (hayati) dar dokhili on buda idora karda meshavad  (QJT az 14.05.2016 s., № 1315).

 

Moddai 38. Baqaydgirii davlati va bahisobgirii davlatii havopaymoho

 

Havopaymohoe, ki baroi ijroi parvoz tain shudaand, boyad bo tartibi zerin az qaydi davlati guzarand:

havopaymohoi davlati – bo tartibi muqarrarnamudai maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia;

havopaymohoi grajdani – dar Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii Jumhurii Tojikiston bo dodani shahodatnomai ba qaydi davlati giriftani onho yo dar Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii davlati khoriji, bo sharti bastani sozishnoma doir ba nigahdorii qobiliyati parvozi onho bayni davlati istifodabaranda va davlati baqaydgiranda, az qaydi davlati guzaronida meshavand. Malumot dar borai havopaymohoi grajdani dar surati doshtani sertifikat dar borai qobiliyati parvoz (guvohnomaho dar borai qobili parvoz budan) ba Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii Jumhurii Tojikiston dokhil karda meshavand.

Tartib dodani Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii Jumhurii Tojikiston ba zimmai Registri davlatii aviasiyai Jumhurii Tojikiston, ki ba hayati maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdanii Jumhurii Tojikiston dokhil meshavad, voguzor ast.

Havopaymoe, ki ba tartibi muqarrarshuda dar Jumhurii Tojikiston ba qaydi davlati va hisobi davlati girifta shudaast, doroi mansubiyati millii Jumhurii Tojikiston megardad.

Malumot dar borai havopaymoi grajdani dar holathoi zerin az Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii Jumhurii Tojikiston khorij karda meshavand:

az hisob barovardani havopaymoi grajdani yo az istifoda khorij kardani on;

furushi havopaymoi grajdani yo muvofiqi digar asoshoi qonuni ba davlati khoriji, inchunin ba shahrvandi khoriji, shakhsi beshahrvand yo shakhsi huquqii khoriji guzashtani huquqi molikiyat ba on, ba sharti barovardani havopaymoi grajdani berun az qalamravi Jumhurii Tojikiston;

vayron karda shudani talaboti baqaydgirii havopamoi grajdani.

Hangomi az Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii Jumhurii Tojikiston khorij kardani malumot dar borai havopaymoi grajdani, shahodatnoma dar borai baqaydgirii davlatii in havopaymo etiborikhudro gum mekunad va boyad ba maqome, ki shahodatnomai mazkurro dodaast, bargardonida shavad.

Qoidahoi baqaydgirii davlati va bahisobgirii davlatii havopaymoho az tarafi maqomi dakhldori makhsusi vakolatdor muqarrar karda meshavand.

Qoidahoi muomiloti havopaymohoi besarnishin az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavand  (QJT az 14.05.2016 s., № 1315).

Khizmatrasoni dar bobati baqaydgirii djavlatii havopaymoi grajdani pulaki meboshad. Andozai boj va tartibi sitonidani on az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

Baqaydgirii davlatii huquqi molikiyat va digar huquqi molumulki ba havopaymo, mahdud gardonidani huquqi mazkur, paydo shudani onho, guzarish va qat gardidani onho, hamchunin muqarrar namudani tartibi baqaydgirii davlati va asosho baroi rad namudani baqaydgirii davlatii havopaymo va ahdhoi bo on vobasta mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston surat megirad. (ЌЉT az 18.03.15 s., № 1181)

Dar surati ba garav guzoshtani havopaymoi grajdani malumot dar borai garav byaod ba Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii Jumhurii Tojikiston dokhil karda shavand.

 

Moddai 39. Talaboti qobili parvoz budani havopaymohoi grajdani va hifzi muhiti zist az tasiri faoliyat dar sohai aviasiya

 

Talaboti qobili parvoz budani havopaymohoi grajdani va hifzi muhiti zist az tasiri faoliyat dar sohai aviasiya (minbad – talabot doir ba qobiliyati parvoz va hifzi muhiti zist) bo Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand va ijroi onho az tarafi maqomoti hokimiyati ijroiyai mahallii Jumhurii Tojikiston, hamchunin shakhsoni huquqi va shahrvandone, ki dar qabul, istifodabari va tamiri havopaymohoi grajdani ishtirok mekunand, hatmist.

 

Moddai 40. Ijozati istifodabarii havopaymohoi davlati va grajdani

 

Ijozati istifodabarii havopaymohoi davlati bo tartibi muqarrarnamudai maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia surat megirad.

Istifodabarii havopaymohoi grajdani dar surati mavjudiyati sertifikatho dar borai qobiliyati parvoz (guvohnomaho dar borai qobili parvoz budan), ki dar asosi sertifakati nav (shahodatnoma dar borai qobili istifoda budan) doda shudaand va mutobiqati in havopaymohoro bo talabot doir ba qobiliyati parvozi havopaymohoi grajdani va hifzi muhiti zist tasdiq mekunand, ijozat doda meshavad.

Tartibi dodani ijozati istifodabarii havopaymohoi grajdani az jumla ba sharti kiroya, tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 41. Sertifikasiyai havopaymohoi grajdani

 

Sertifikasiyai havopaymohoi grajdani mutobiqi Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston, ki talabot va qoidahoi guzashtani sertifikasiyaro muqarrar mekunad, anjom doda meshavad. Agar dar jarayoni guzaronidani sertifikasiya muqarrar gardad, kei havopaymohoi ba sertifikasiya peshnihodshuda bo talabot doir ba qobiliyati parvoz va hifzi muhiti zist mutobiqat doshtan va muvofiqati sokhtmoni onho hamchun sokhtmoni namunavi ba tipashon etirof shudaast, sertifikasiya bo dodani sertifikat anjom meyobad.

Sertifikati nav az tarafi maqomi makhsusi vakolatdore doda meshavad, ki ba zimmai on bo tartibi muqarrarshuda tashkil va guzaronidani sertifikasiyai hatmii havopaymohoi grajdani voguzor gardidaast.

Rioyai qoidahoi istifodabarii parvoz va khizmatrasonii tekhnikii havopaymoi grajdani, ki dar hujjathoi istifodabarii havopaymoi grajdanii navi muayyan peshbini gardidaand va nigahdorii qobiliyati parvozi havopaymoro tamin mekunand, ba zimmai istifodabaranda voguzor ast.

Hangomi az tarafi istifodabaranda vayron karda shudani qoidahoi dar qismi seyumi hamin moddai zikrshuda, inchunin dar surati oshkor gardidani holati khilofi meyorhoi bekhatari budani havopaymoi grajdani, maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani huquq dorad, ki dar istifodai havopaymoi dodashuda mahdudiyat jori namoyad yo istifodai onro bozdorad.

Nazorati davlati ba qobili parvoz budani haopaymohoi grajdani dar davrai istifodai onho az tarafi maqomi makhsusi vakolatdore, ki ba zimmai on bo tartibi muqarrarshuda tashkil va guzaronidani sertifikasiyai hatmii havopaymohoi grajdani voguzor gardidaast, inchunin az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani surat megirad.

Istifodabarandagon vazifadorand ba maqomi makhsusi vakolatdor, ki ba zimmai on bo tartibi muqarrarshuda tashkil va guzaronidani sertifikasiyai hatmii havopaymohoi grajdani voguzor gardidaast, malumot dar borai holati tekhnikii tekhnikai aviasiya va khususiyathoi istifodabarii on peshnihod namoyand. Tarkibi malumot va tartibi peshnihodi onho bo Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.

Havopaymohoi grajdanie, ki dar davlati khoriji istehsol shuda, baroi istifodabari ba Jumhurii Tojikiston ovarda meshavand, mutobiqi Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston az sertifikasiya guzaronida meshavand.

 

Moddai 42. Alomathoe, ki ba havopaymo guzoshta meshavad

 

Hangomi ba Fehristi davlatii havopaymohoi grajdanii Jumhurii Tojikiston dokhil namudani malumotho dar borai havopaymohoi grajdani ba on havopaymoho alomathoi tafriqai davlati va baqaydgiri doda shuda, onho ba havopaymo naqsh karda meshavand.

Ba havopaymohoi davlati alomathoi tafriqai raqami guzoshta meshavand.

Ba havopaymohoi tainoti khizmati tibbi-sanitari gayr az in tasviri salibi surkh yo hiloli ahmar tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston naqsh karda meshavand. (QJT az 26.12.11s.,№775)

Ba havopaymohoi grajdani gayr az alomathoi tafriqai davlati va baqaydgiri boyad tasviri Parchami davlatii Jumhurii Tojikiston, inchunin ramzhoi ba tartibi muqarrarkardai qonun ba qayd giriftashuda naqsh karda shavand.

Tartibi ba havopaymohoi davlati naqsh kardani alomatho az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia muqarrar karda meshavad.

Alomathoi davlati va baqaydgirii havopaymohoi grajdani, inchunin tartibi naqsh kardani onho va ramzho az tarafi maqomoti makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani muqarrar karda meshavand.

 

BOBI 8. AERODROMHO, FURUDGOHHOI VA INShOOTI SISTEMAI YaGONAI TAShKILI HARAKATI HAVOI

 

Moddai 43. Aerodrom va furudgohhoi

 

Aerodrom – qitai zamin yo sathi ob bo binoho, inshoot va tajhizotest, ki baroi parvoz kardan, furud omadan, idora kardan va tavaqqufi havopaymoho tain shudaast.

Aerodrom du nav meshavad: aerodromi aviaisiya davlati va aerodromi aviasiyai grajdani.

Aeroport – majmui inshootest, ki az aerodrom, aerovokzal, digar inshoote, ki baroi qabul va guselonidani havopaymoho, khizmatrasonii hamlu naqli havoi iborat ast va baroi in maqsadho tajhizot, kormandoni aviasiya va digar kormandoni zaruriro dorad.

Aeroporti baynalmilali – aeroportest, ki baroi qabul va guselonidani havopaymoho, ki hamlu naqli baynalmilalii havoiro anjom medihad va dar on nazorati gumruki, sarhadi, sanitariyu karantini va digar navhoi nazorat surat megirand, kushoda ast.

Qaror dar borai kushodani aerodrom baroi ijroi parvozi baynalmilalii havopaymoho yo aeroporti baynalmilali az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston qabul karda meshavad.

Tartibi kushodan yo bastani aerodrom yo furudgohho tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 44. Baqaydgirii davlatii aerodromho va aeroportho

 

Aerodromhoi aviasiyai davlati boyad ba qaydi davlati girifta, malumot dar borai onho ba Fehristi davlatii aerodromhoi aviasiyai davlatii Jumhurii Tojikiston dokhil karda shavand. Tartibdihii fehristi mazkur ba zimmai maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia voguzor megardad.

Aerodromho va aeroporthoi grajdani boyad ba qaydi davlati girifta shuda, malumot dar borai onho faqat dar surati mavjud budani sertifikathoi (shahodatnomahoi) qobili istifoda budani onho mutobiqan ba Fehristi davlatii aerodromhoi grajdanii Jumhurii Tojikiston va Fehristi davlatii aeroporthoi Jumhurii Tojikiston dokhil karda shavand. Tartibdihii fehristhoi zikrshuda ba zimmai maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani voguzor megardad.

Malumot dar boria aerodrom yo aeroporthoi grajdani dar holathoi zerin az fehristhoi dakhldori davlati khorij karda meshavand:

vayron karda shudani talaboti baqaydgirii davlatii aerodrom yo aeroporti grajdani va talaboti tamini istifodabarii bekhatarii onho;

dar asosi arizai shakhse, ki aerodrom yo aeroporti grajdaniro ba qayd giriftaast.

Dar surati az fehristhoi dakhldori davlati khorij karda shudani malumot doir ba aerodrom yo aeroport istifodabarii aerodrom yo aeroport bozdoshta meshavad, shahodatnoma dar borai baqaydgirii davlatii aerodrom yo aroport etibori khudro gum mekunad va boyad ba maqome, ki baqaydgirii davlatii aerodrom yo aeroportro anjom medihad, bargardonida shavad.

Baqaydgirii davlatii aerodrom yo furudgohi grajdani tibqi  qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad. (QJT az 26.12.11s.,№775)

Baqaydgirii davlatii huquqi molikiyat va digar huquqi molumulki ba aerodrom yo aeroport, mahdud kardani in huquq, ba vujud omadan, guzarish va qati onho, hamchunin muqarrar namudani tartibi baqaydgirii davlatii huquq ba aerodrom yo aeroport yo asos baroi rad kardani onho va ahdhoi ba onho vobasta mutobiqi qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 45. Obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi

 

Kompleksi binoho, inshoot, khathoi aloqa, inchunin vositaho va sistemai zaminii khizmatrasonii harakati havoi, navigasiya ba zamin shinondan va robita, ki baroi tashkili harakati havoi tain shudaand, obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi meboshand.

Nomgui obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

 

Moddai 46. Judo kardani qitai zamin yo sathi ob

 

Judo kardani qitai zamin baroi aerodrom yo baroi obekti sistemai yagonai tashkili harakati havoi mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai zamin surat megirad.

Judo kardani sathi ob baroi aerodrom mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba ob surat megirad.

Judo kardani qitai zamin yo sathi ob baroi aerodrom, furudgohho yo obekti sistemai yagonai tashkili harakati havoi bo nazardoshti khususiyathoi ekologii mahal surat megirad.

 

Moddai 47. Aerodromhoi joygirshavii mushtarak va aerodromhoi istifodabarii mushtarak

 

Aerodromi joygirshavii mushtarak – aerodromest, ki dar on havopaymohoi grajdani va havopaymohoi davlati yakjoya joygir meshavand.

Fehristi aerodromhoi joygirshavii mushtarak az taraft Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad.

Aerodromi istifodabarii mushtarak – aerodromi aviasiyai davlatist, ki dar on ogozi parvoz, furud omadan, idorakuni va tavaqqufi havopaymohoi grajdanie, ki parvozro az rui jadval anjom medihand, surat megirad va onho huquq nadorand dar in aerodrom qarorgoh doshta boshand. Qarorho dar borai istifodabarii mushtaraki aerodromi aviasiyai davlati maqomi makhsusi vakolatdore, ki aerodromi mazkur dar ikhtiyori on meboshad, qabul mekunad.

Istifodabarii aerodromhoi joygirshavii mushtarak va istifodabarii mushtarak dar asosi shartnomaho surat megirad.

Aerodromhoi joygirshavii mushtaraki havopaymohoi grajdani va havopaymohoi davlati va aerodromhoi istifodabarii mushtarak boyad ba talabote, ki nisbati aerodromhoi grajdani peshnihod karda meshavand, javob doda tavonand.

 

Moddai 48. Sokhtmon va aznavsozii aerodromho, furudgohhoi va  obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi

 

Sokhtmon va aznavsozii aerodromho, furudgohhoi va obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi boyad bo maqomoti dakhldori hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston muvofiqa karda shavad.

Moddai 49. Sokhtmon dar hududi nazdi aerodrom

 

Loihakashi, sokhtmon va vasekunii mahalhoi aholinishini shahr va dehot, hamchunin sokhtmon va aznavsozii inshooti sanoati, kishovarzi va inshooti digar dar hududi nazdi aerodromho boyad bo rioyai talaboti bekhatarii parvozi havopaymoho, bo darnazardoshti oqibathoi imkonpaziri manfii tajhizoti aerodrom va parvozi havopaymoho ba salomatii shahrvandon va faoiyati shakhsoni huquqi va bo muvofiqai sohibi aerodrom anjom doda shavad.

 

Moddai 50. Joygirkunii obekthoi gunogun dar mintaqai aerodrom

 

Dar mintaqai aerodrom joygir kardani binoho, inshoot, akhthoi aloqa, akhthoi intiqoli barq, obekthoi radiotekhniki va obekthoi digare, ki metavonand  ba bekhatarii parvozi havopaymoho tahdid kunand yo ba kori tajhizoti radiotekhnikie, ki dar aerodrom guzoshta meshavand khalal rasonand, boyad bo sohibi aerodrom muvofiqa karda shavad va mutobiqi qonunguzorii fazoi havoii Jumhurii Tojikiston surat girad.

Joygirkunii khathoi aloqa va khathoi intiqoli barq, inshooti tainoti gunogun dar mintaqai amali sistemahoi furudoi, dar nazdikii obekthoi radiolokasiya va radionavigasiyai baroi tamini parvozi havopaymoho tainshuda va joygirkunii obekthoi shuodihanda boyad bo maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia, maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani, maqomoti sistemai yagonai tashkili harakati havoi, inchunin ba maqomoti dakhldori hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston muvofiqa karda shavad.

 

Moddai 51. Sertifikasiyai aerodromho va aeroportho, inchunin obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi

 

Aerodromho va furudgohhoe, ki ba maqsadhoi aviasiyai grajdani istifoda meshavand, boyad hatman sertifikasiya karda shavand. Tartibi sertifikasiyai aerodromho va aeroportho, tajhizoti onho va nomgui in tajhizot tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

Talabot nisbat ba aerodromho va aeroportho tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand va rioyai onho az tarafi maqomoti hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston, inchunin shahrvandon va shakhsoni huquqie, ki dar loihakashi, sokhtmon, qabulkuni, istifodabari va tamiri in aerodromho va aeroportho ishtirok mekunand, hatmist.

Tajhizoti radiotekhniki, ravshanidihi va obu havosanjie, ki dar aerodromhoi grajdani, aerodromhoi mushtaraki havopaymohoi grajdani va havopaymohoi davlati va aerodromhoi istifodabarii mushtarak, inchunin obekthoi sistemai yagonai tashkili harakati havoi guzoshta shudaand, boyad ba talaboti qobili istifoda budan javobguy boshand, ki on bo sertifikati dakhldori qobili istifoda budan tasdiq karda meshavad.

Nazorati davlati ba mutobiqati aerodrom va aeroportho ba talaboti nisbat ba onho peshnihodshavanda az tarafi maqomi makhsusi vakolatdore, ki ba zimmai on tashkil va guzaronidani sertifikasiyai hatmii aerodromho va aeroporthoi grajdani ba tartibi muqarrarshuda voguzor gardidaast, surat megirad.

 

Moddai 52. Khizmatrasonii havopaymoho dar aerodromho va aeroportho

 

Khizmatrasonii havopaymoho dar aerodromho va furudgohho, boyad bo sharoiti yakkhela tamin karda shavad, agar dar qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tavri digare peshbini nashuda boshad.

Aerodromho va furudgohho metavonand binobar sharoiti tekhniki yo obu havo, ki ba bekhatarii parvozi havopaymoho tahdid mekunand yo mutobiqi qarorhoi Hukumati Jumhurii Tojikiston baroi qabul va guselonidan basta boshand.

Aerodromho va furudgohho dar zamoni jang va (yo) hangomi jori namudani vaziyati harbi, holati favqulodda mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston istifoda burda meshavand.

 

Moddai 53. Alomatguzorii binoho va inshoot

 

Sohiboni binoho va inshoot, khathoi aloqa, khathoi intiqoli barq, tajhizoti radiotekhniki va obekthoi digar ba maqsadi tamini bekhatarii parvozi havopaymoho vazifadorand, ki mutobiqi Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston dar obekthoi mazkur az hisobi khud alomatho va olothoi farqkunanda shinonand.

Dar mintaqai aerodromho shinondani alomatho va olotho, ki ba alomatho va olothoi farqkunandai baroi aerodromho qabulshuda monand meboshand, man ast.

 

BOBI 9. KORKhONAHOI AVIASIONI

 

Moddai 54. Korkhonahoi aviasioni va istifodabaranda

 

Dar Kodeksi mazkur tahti mafhumi korkhonai aviasioni shakhsi huquqie dar nazar doshta meshavad, ki sarfi nazar az shakli tashkiliyu huquqi va shakli molikiyati khud, maqsadi asosii faoliyatash hamlu naqle pulakii musofiron, abgoj, borho, murosilot va (yo) ijroi korhoi aviasioni meboshad.

Tasisi korkhonai aviasioni dar qalamravi Jumhurii Tojikiston bo shirkati sarmoyai khoriji ba sharte ijozat doda meshavad, ki agar hissai shirkati sarmoyai khoriji az chilu nuh foizi sarmoyai oinnomavii korkhonai aviasioni ziyod nabuda, rohbari on shahrvandi Jumhurii Tojikiston boshad va miqdori shahrvandoni khoriji dar maqomi rohbarikunandai korkhonai havonavardi az seyaki hayati maqomi rohbarikunanda ziyod naboshad.

Istifodarabanda – shahrvand yo shakhsi huquqie meboshad, ki havopaymoro bo huquqi molikiyat, bo sharoiti kiroya yo bo digar asosi qonuni dar ikhtiyor dorad, havopaymoi mazkurro baroi parvoz istifoda mebarad va sertifikati (shahodatnoma) istifodabaranda dorad.

Ba maqsadhoi aviasiyai davlati istifoda shudani havopaymo az tarafi shahrvand yo shakhsi huquqi uhdador namesozad, ki shahrvand yo shakhsi huquqi sertifikati (shahodatnomai) istifodabaranda yo sanadi barobar bo sertifikat (shahodatnoma) doshta boshad.

 

Moddai 55. Faoliyati tijorati dar sohai aviasiyai grajdani az tarafi korkhonahoi aviasioni va sohibkoroni infirodii Jumhurii Tojikiston

 

Korkhonahoi aviasioni va sohibkoroni infirodii Jumhurii Tojikiston dar surati doshtani  ijozatnomai mutobiqi moddai 10 hamin Kodeks giriftashuda huquq dorand dar sohai aviasiya faoliyati tijoratiro ijro namoyand. . (QJT az 26.12.11s.,№775)

 

 

Moddai 56. Faoliyati tijorati dar sohai aviasiyai grajdani az tarafi korkhonahoi aviasiyai grajdanii khoriji, namoyandagihoi baynalmilalii istifodabari va sohibkoroni infirodii khoriji

 

Korkhonahoi aviasionii khoriji, namoyandagihoi baynalmilalii istifodabari va sohibkoroni infirodii khoriji huquq dorand, ki dar sohai aviasiyai grajdani ba tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast faoliyati tijoratiro ijro namoyand.

Hangomi dar qalamravi Jumhurii Tojikiston anjom dodani hamlu naqle baynalmilali va (yo) ijroi korhoi aviasioni korkhonahoi aviasionii khoriji, namoyandagihoi baynalmilalii istifodabari va sohibkoroni infirodii khoriji boyad  ijozatnomai  dakhldor girand.

Dodani chunin  ijozatnomai  mutobiqi moddai 10 hamin Kodeks surat megirad.

Dar mavridi korkhonai aviasionii khoriji, sertifikati (shahodatnomai) istifodabaranda yo sanadi barobar bo sertifikat (shahodatnoma) doroi etibor donista meshavad, ki az tarafi maqomi vakolatdori davlati khoriji doda shuda on bo meyorhoi baynalmilalii etirofnamudai Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast mutobiq boshad.

Korkhonahoi aviasionii khoriji metavonand dar qalamravi Jumhurii Tojikiston mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va (yo) shartnomahoi baynalmilalii Jumhurii Tojikiston namyaondagihoi khudro tasis dihand.

Korkhonahoi aviasionii khoriji, namoyandagihoi baynalmilalii istifodabari va sohibkoroni infirodii khoriji huquq nadorand, ki:

dar qalamravi Jumhurii Tojikiston ba havopaymoho musofiron, bagoj, borho va murosilotro baroi hamlu naqli havoi ba qalamravi davlati khoriji qabul namoyand yo onhoro az qalamravi davlati khoriji ba qalamravi Jumhurii Tojikiston biyorand, ba sharte, ki dar sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast yo ijozati yakdafainae, ki az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston doda meshavad, muqarraroti digare peshbini nashuda boshad;

dar qaalamravi Jumhurii Tojikiston ba havopaymoho musofiron, bagoj, borho va murosilotro baroi hamlu naql dar hududi qalamravi Jumhurii Tojikiston be ijozatnomahoi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani, ki bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston doda meshavand, qabul namoyand.

 

Moddai 57. Tarifho va bojho dar sohai aviasiyai grajdani va qoidahoi furushi sanadhoi hamlu naql

 

Qoidahoi tashakkul va istifodai tarifho, sitonidani bojho dar sohai aviasiyai grajdani, hamchunin qoidahoi furushi chiptaho, dodani barnomaho va digar sandahoi hamlu naqli az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani muqarrar karda meshavand.

Baroi intiqoloti havoie, ki mutobiqi shartnomai kiroyai havopaymo (charteri havoi) anjom doda meshavad, metavonand narkhhoi shartnomavi muqarrar karda shavand. Maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani metavonad baroi intiqolote, ki az rui khathoi muayyani aviasioni anjom doda meshavad, bo maqsadi hifzi intiqoloti muntazami havoie, ki az rui hamin khathoi aviasioni anjom doda meshavad, narkhhoi haddi aqal muqarrar namoyad.

Muzdi intiqoloti havoii musofiron, bagoj, borho va murosilot az tarafi intiqolotdihandagon muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 58. Nazorat az boloi faoliyati korkhonahoi aviasioni va sohibkoroni infirodi

 

Nazorat ba faoliyati korkhonahoi aviasioni va sohibkoroni infirodi, az jumla korkhonahoi aviasionii khoriji, namoyandagihoi baynalmilalii istifodabari va sohibkoroni khususii khoriji az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani surat megirad.

 

BOBI 10. PARVOZ HAVOPAYMOHO

 

Moddai 59. Ba parvozi havopaymo ijozat dodan

 

Ba parvozi havopaymoe ijozat doda meshavad, ki alomathoi davlati va baqaydgiri yo bihisobgiriyu farqkunanda doshta az tayyorii zaruri guzashtaast va dar bort sanadhoi dakhldorro dorad.

Tartibi ba parvozi havopaymohoi davlati ijozat dodanro maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia muqarrar menamoyad.

Tartibi ba parvozi havopaymohoi grajdani ijozat dodan tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 60. Sanadhoe, ki dar borti havopaymo mavjudand

 

Havopaymoi davlati boyad dar bort sanadhoero doshta boshad, ki nomgui onho az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia muqarrar karda meshavad.

Har yak havopaymoi grajdani boyad dar bort sanadhoi zerinro doshta boshad:

  • sanadhoi havopaymo:

shahodatnoma dar borai baqaydgirii davlati;

sertifikati (shahodatnomai) istifodabaranda (nuskha);

sertifikati qobiliyati parvoz (shahodatnoma dar borai qobili parvoz budan);

kitobhoi bort va sanitari;

ijozat baroi dastgohi radio, dar surate, ki agar havopaymo bo oloti radioi mujahhaz boshad;

dasturulamal oid ba istifodabarii parvoz;

  • asnodi dakhldor baroi har yak uzvi hayati;

3) asnode, ki az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani peshbini shudaand.

 

Moddai 61. Ba parvoz omoda kardani havopaymo va hayati on

 

Pesh az parvoz havopaymo va hayati on boyad omoda karda shavand. Qoidahoi ba parvoz omoda kradani haavopaymo va ekipaji on va nazorat ba omodagii onho az tarafi maqomi makhsusi vakolatdor muqarrar karda meshavand.

 

Moddai 62. Tamini parvozi havopaymoho

 

Hizmatrasonii harakati havoi, hamchunin taminoti meteorologi, radioi, barqi, ravshani, injeneriyu aviasioni dar aerodrom, justujui, sadamaviyu najotdihi va digar navhoi taminoti parvozi havopaymoho bo sharthoi yakkhela va pulaki surat megirad, agar qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tavri digare peshbini nakarda boshad.

 

Moddai 63. Naqshai parvozihavopaymo

 

Parvozi havopaymo mutobiqi naqshai parvoze, ki az tarafi istifodabarandai fazoi havoi ba maqomi dakhldori sistemai yagonai tashkili harakati havoi peshnihod karda meshavad, dar surati doshtani  ijozati baroi istifodai fazoi havoi amali megardad, ba istisnoi parvozi havopaymo, ki hangomi zada gardonidani hamlai havoi, peshgiri va qati vayronkunii Sarhadi davlatii Jumhurii Tojikiston yo hujumi musallahona ba qaalamravi Jumhurii Tojikiston, rasonidani kumak hangomi holathoi favquloddai doroi khislati tabii va  tekhnogeni, justuju va ba joi digar rasonidani tajhizoti kayhoni va ekipajhoi onho, peshgiri va (yo) qati vayronkunii qoidahoi istifodai fazoi havoi Jumhurii Tojikiston, hamchunin parvozi havopaymo, ki dar mintaqahoi makhsusi bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyangardida anjom doda meshavad.

Parvozi havopaymo berun az naqshai parvoz dar asosi ijozati maqomi dakhldori khizmatrasonii harakati havoi (idorakunii parvoz), ba istisnoi holathoi dar moddai 36 hamin Kodeks peshbinigardida, ijozat doda meshavad.

 

Moddai 64. Aloqai radioi bo havopaymo

 

Havopaymoe, ki vositahoi aloqai radioi dorad va maqomi dakhldori khizmatrasonii harakati havoi (idorakunii parvoz) vazifadorand, ki bayni khud aloqai radioi doshta boshand.

Hangomi parvoz bo rohhoi baynalmilalii havoi dar hududi qalamravi Jumhurii Tojikiston, az jumla dar mintaqahoi aerodromhoi baroi ijroi parvozi baynalmilali kushoda, aloqai radioi metavonad bo zabonhoi anglisi va rusi surat girad. Tartibi anjom dodani aloqai radioi tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 65. Parvozi havopaymo az boloi mahalhoi aholinishin

 

Parvozi havopaymo az boloi mahalhoi aholinishin byaod dar balandie ijro karda shavad, ki dar holati vayron shudani havopaymo baroi berun az hududi mahalhoi aholinishin yo dar maydonchahoi parvozu furudoii makhsus ba hamin maqsadho peshbinigardida dar hududi mahalhoi aholinishin furud omadan imkon dihad. Parvozi berun az in qoida bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

 

Moddai 66. Parvozi namoishii havopaymo

 

Parvozi namoishii havopaymo mutobiqi talaboti bekhatarii parvozi havopaymo, ki az tarafi maqomi dakhldori makhsusi vakolatdor muqarrar shudaand, surat megirad. Tartibi tashkil va guzaronidani parvozi namoishii havopaymo az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 67. Parvozi havopaymoi surati favqussado doshta

 

Parvozi havopaymoi surati favqussado doshta dar balandie ijozat doda meshavad, ki tasiri khatarnoki zarbai sadoro ba muhiti zist istisno namoyad. Qoidahoi ijroi parvozi havopaymo bo surati favqussado tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.

 

Moddai 68. Aksbardori, ba navorbargiri va digar usulhoi tahqiqi fosilavii zamin az borti havopaymo

 

Aksbardori, ba navorbargiri va digar usulhoi tahqiqi fosilavii zamin az borti havopaymo tibqi tartibi  muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston mumkin ast.

 

Moddai 69. Ijorai kanalhoi aloqa

 

Shahrvandon va shakhsoni huquqie, ki ba rasonidani khizmathoi aloqa huquq dorand, baroi tamini parvozi havopaymoho va faoliyati digar oid ba istifodai fazoi havoi kanalhoi zarurii aloqaro dar asosi shartnoma ba maqomoti dakhldori makhsusi vakolatdor az rui darkhosthoi onho ba ijora medihand.

Maqomi makhsusi vakolatdori sohai aloqa, maqomoti aloqai hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston, hamchunin shahrvandon va shakhsoni huquqie, ki ba rasonidani khizmathoi aloqa huquq dorand, baroi tamini parvozi havopaymoho va faoliyati digar oid ba itifodai fazoi havo dar navbati avval dodani kanalhoi aloqaro tamin mekunand va dar bobati ivaz kardani kanalhoi aloqa va dar surati vayronshavi barqaror namudani onho tadbirhoi betakhir meandeshand.

 

Moddai 70. Istifodai vositahoi aloqai tainoti umumi

 

Tartibi istifodai vositahoi aloqai tainoti umumi baroi tamini parvozi havopaymoho az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aloqa bo muvofiqai maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia va maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 71. Anjom dodani taminoti radiotekhnikii parvozi havopaymoho va aloqai radioi bo onho

 

Baroi tamini radiotekhnikii parvozi havopaymoho va aloqai ardioi bo onho az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia bo tartibi muqarrarshuda basomadhoi radioie, ki boyad az khalaho hifz shuda boshand, judo karda meshavand.

Shahrvandon va shakhsoni huquqii doroi tajhizot va olote, ki ba vosiathoi taminoti radiotekhnikii parvozi havopaymoho va aloqai radioi bo onho khalal merasonand, vazifadorand bo talabi maqomi vakolatdori sohai aloqa yo vohidhoi on bo quvva va az hisobi khud khalalhoro raf namoyand va to raf namudani onho kori chunin tajhizot va olotro qat gardonand.

 

BOBI 11. PARVOZI BAYNALMILALII HAVOPAYMOHO

 

Moddai 72. Parvozi baynalmilalii havopaymoho

 

Parvozi baynalmilalii havopaymo – parvozi havopaymo dar fazoi havoii ziyodatar az yak davlat meboshad.

Parvozi baynalmilalii havopaymoho dar fazoi havoi Jumhurii Tojikiston mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, prinsipho va meyorhoi qabulshudai huquqi baynalmilali va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast ijro karda meshavad.

Parvozi baynalmilalii havopaymoho dar asosi sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast yo  ijozathoe, ki bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston doda meshavand, ijro karda meshavad.

Alomathoi farqkunandai havopaymohoi davlathoi khoriji az tarafi istifodabarandagon to ogozi ijroi parvozi baynalmilali ba maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia va maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani khabar doda meshavand.

Baroi ijroi parvozi havopaymohoi davlathoi khoriji dar fazoi havoii Jumhurii Tojikiston istifodabarandagon vazifadorand, ki ba maqmoi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani malumotro dar borai sugurta yo tamini digari masuliyat baroi rasonidani zarar ba shakhsoni seyum va havopaymoho peshnihod namoyand. Sharoiti chunin taminot az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 73. Parvoz va furudoii havopaymohoi Jumhurii Tojikiston va havopaymohoi davlathoi khoriji hangomi ijroi parvozhoi baynalmilali

 

Parvoz va furudoii havopaymohoi Jumhurii Tojikiston va havopaymohoi davlathoi khoriji hangomi ijroi parvoz dar fazoi havoii Jumhurii Tojikiston dar furudgohhoi baynalmilali va aerodromhoe, ki baroi parvozi baynalmilali kushodaand, ba istisnoi holathoi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 74. Dar qalamravi Jumhurii Tojikiston etirof kardani sanadhoi havopaymo, ki dar borti havopaymohoi grajdanii davlathoi khoriji mavjudand

 

Sanadhoi havopaymo, ki dar borti havopaymohoi grajdanii davlathoi khoriji mavjudand, agar onho bo meyorhoi baynalmilalii aviasionie, ki az tarafi Jumhurii Tojikiston etirof shudaand, mutobiq boshand, dar qalamravi Jumhurii Tojikiston etirof karda meshavand.

Havopaymohoi grajdanii davlathoi khoriji hangomi dar qalamravi Jumhurii Tojikiston furud omadan mumkin ast mavridi muoina va taftishi sanadhoi havopaymo, ki az tarafi shakhsoni vakolatdori maqomoti dakhldori makhsusi vakolatdor surat megirad, qaror girand.

Dar holathoe, ki agar dar borti havopaymoi grajdanii davlati khoriji sanadhoi baroi parvozi baynalmilali muqarrarshuda mavjud naboshand va baroi gayrifaol donistani havopaymoi mazkur asosh vujud doshta boshand, maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani metavonad parvoz karda raftani chunin havopaymoro bozdorad.

 

Moddai 75. Istifodai qoidahoi shinosnoma, gumruk va qoidahoi digar hangomi ijroi parvozi baynalmilalii havopaymoho

 

Ba havopaymoho, hayathoi onho va musofirone, ki ba Jumhurii Tojikiston meoyand, az Jumhurii Tojikiston meravand va ba tavri tranzit bo nishastan dar qalamravi Jumhurii Tojikiston harakat mekunand, hamchunin ba molu mulk bagoj, borho va murosilote, ki ba Jumhurii Tojikiston ovarda meshavand va az Jumhurii Tojikiston burda meshavand, amali qoidahoi shinosnoma, gumruk va qoidahoi digari muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tatbiq megardand.

 

BOBI 12. BEKhATARII AVIASIYa

 

Moddai 76. Bekhatarii aviasiya

 

Bekhatarii aviasiya – holati hifzi aviasiya az dakholati gayriqonuni ba faoliyat dar sohai aviasiya meboshad.

Bekhatarii aviasiya az tarafi khadamoti bekhatarii aviasionii aerodromho yo aeroportho, juzu tomhoi harbikunonidashudai muhofizati aerodromho yo furudgohho, khadamoti bekhatarii aviasionii istifodabarandagon (korkhonahoi aviasioni), inchunin maqomoti makhsusi vakolatdore, ki ba onho bo qonunhoi Jumhurii Tojikiston chunin huquq doda shudaast, tamin karda meshavad.

Khadamoti bekhatarii aviasionii aerodromho yo furudgohho va akhadmoti bekhatarii aviasionii istifodabarandagon (korkhonahoi aviasioni) khadamote meboshand, ki vazifahoi makhsusi oinnomavi dorand.

Dakholati gayriqonuni ba faoliyat dar sohai aviasiya – amali (beamalii) ziddihuquqie meboshand, ki ba faoliyati bekhatarii sohai aviasiya tahdid namuda, boisi hodisahoi nokhush bo odamon, zarari moddi, rabudan yo duzdinai havopaymo shudaand yo tahdid ruy dodani chunin oqibathoro ba vujud ovardaand.

 

Moddai 77. Tamini bekhatarii aviasiya

 

Shakhsone, ki qabul, guselonidan yo khizmatrasonii havopaymoro anjom medihand, vazifadorand, ki oid ba tamini bekhatarii aviasiya tadbirho andeshand.

Bekhatarii aviasiya bo rohhoi zerin tamin karda meshavad:

1) peshgirii dokhil shudani shakhsoni begona va vositahoi naqliyot ba mintaqai tahti nazorati furudgoh yo aerodrom;

2) muhofizati havopaymoho dar istgohho bo maqsadi roh nadodan ba dokhilshavii shakhsoni begona ba havopaymoho;

3) roh nadodan ba hamlu naqli gayriqonunii siloњ, muhimoti jangi, moddahoi tarkanda, radioaktivi, zahroludkunanda, zud otashgiranda va digar ashyovu moddahoi khavfnok va jori namudani chorahoi makhsusi ehtiyoti hangomi ijozatii intiqoli onho;

4) muoinai pesh az parvoz;

5) mahdud namudani imkoniyati dastrasii gayriqonunii shakhsoni begona ba sistemai aviatsionii besarnishin  (QJT az 14.05.2016 s., № 1315).

6) tatbiqi chorahoi muqobiliyat dar mavridi dakhoolati gayriqonuni ba faoliyat dar sohai aviasiya va tadbirhoi digar, az jumla tadbirhoe, ki bo shirkati maqomoti hifzi huquq, anjom doda meshavand (QJT az 14.05.2016 s., № 1315).

Khadamoti bekhatarii aviasioni khuquq dorand shakhsonero, ki talaboti bekhatarii aviasiyaro vayron kardaand, inchunin bagoj, borho va murosilotero, ki ashyo va moddahoi baroi hamlu naqli havoi manshuda dorand, baroi ba maqomoti hifzi huquq suporidan bozdosht namoyand va dar holathoe, ki ba hayot va salomatii musofiron, azoi hayathoi havopaymo yo digar shakhrvandon khatar tahdid mekunad, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston choraho binand. Ba kormandoni khadamoti bekhatarii aviasioni hangomi ijroi vazifahoi khizmati bo tartibi muqarrarnamudai qonunhoi Jumhurii Tojikiston girifta gashtan va istifodai siloњi khizmati ijozat doda meshavad.

Talaboti bekhatarii aviasiya va tartibi ijroi onho tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.

 

Moddai 78. Muoinai pesh az parvoz

 

Bo maqsadi tamini bekhatarii musofiron va azoi hayathoi havopaymo pesh az parvoz havopaymo, zakhirahoi borti on, azoi hayathoi, musofiron, bagoj, az jumla ashyohoe, ki hamrohi musofiron meboshand, inchunin borho va murosilot boyad az muoinai hatmi guzaronida shavand.

Muoinai pesh az parvozi musofiron, bagoj, az jumla ashyohoe, ki hamrohi musofiron meboshand, dar maydoni havoi yo dar havopaymo az tarafi shakhsoni vakolatdori khadamoti bekhatarii aviasioni anjom doda meshavad. Ba ishtirok dar muoinai pesh az parvoz metavonand kormandoni maqomoti korhoi dokhili dar naqliyot jalb karda shavand.

Guzaronidani muoinai pesh az parvoz imkoniyati aznazarguzaroniro hangomi anjom dodani faoliyati operativi-justujui, jinoyati-murofiavi va faoliyati digar az jonibi shakhsoni vakolatdor bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston istisno namekunad.

Hangomi ijroi parvozi baynalmilalii havopaymoho muoinai pesh az parvoz badi anjom yoftani nazorati sarhadi, gumruki, sanitariyu karantini, muhojiri, veterinari, fitosanitari va nazorati digar surat megirad.

Dar holati az muoinai pesh az parvoz sarkashi kardani musofiri havopaymo shartnoma dar borai hamlu naqli havoi bekorshuda donista meshavad.

Qoidahoi guzaronidani muoinai pesh az parvoz tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.

 

BOBI 13. JUSTUJU VA NAJOTDIHI

 

Moddai 79. Havopaymoe, ki ba falokat duchor shuda istodaast yo ba falokat giriftor shudaast

 

Havopaymo vaqte ba falokat duchor shudaistoda donista meshavad, ki agar ba chunin havopaymo yo shakhsoni dar borti on qarordoshta khatare tahdid mekunad, ki on dar natijai amalhoi azoi hayathoi bartaraf shuda nametavonad yo havopaymoe, ki aloqa bo on kanda shudaast va dar kujo budani on malum nest.

Havopaymoe ba falokat giriftorshuda donista meshavad, ki on hangomi idorakuni, ogozi parvoz, parvoz, furdoi yo dar natijai aftidan osebi jiddi didaast yo purra kharob shudaast, hamchunin havopaymoe, ki berun az aerodrom majburan ba zamin faromadaast.

Havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda boyad favran justuju karda va najot doda shavand.

Justuju va najotdihii havopaymoi besarnishini ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshudaro sohibmulki on tashkil va amali menamoyad  (QJT az 14.05.2016 s., № 1315).

 

Moddai 80. Bongi falokat

 

Baroi sari vaqt rasonidani kumak ba havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayathoi“, onho bonghoi yagonai baynalmilalii falokat, favri budan va ogohi az khatar (minbad – bongi falokat) istifoda burda meshavand.

Nomgui vositahoi tekhnikie, ki boyad hatman dar havopaymoho baroi dodani bongi falokat shinonda shavand, tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

 

Moddai 81. Justuju va najot dodani havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayathoi onho

 

Justuju va najot dodani havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayathoi onhoro maqomoti dakhldori makhsusi vakolatdor bo hamkorii maqomoti hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston, ki ba zimmai onho muvofiqi tartibi muqarrarshuda vazifahoi tashkil va tamini khadamoti justuju va najotdihi voguzor gardidaand, tashkil mekunand va anjom medihand.

Korkhonahoi aviasioni ba tamini korhoi justujui va sadamaviyu najotdihi va guzaronidani onho jalb karda shuda metavonand.

Nomgui chunin korkhonahoi aviasioni az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia bo muvofiqai maqomoti dakhldori hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad.

Korkhonahoi aviasionie, ki ba guzaronidani korhoi justujui va sadmaviyu najotdihi jalb karda meshavand, vazifadorand, ki neruho va vositahoi justujui va sadamaviyu najotdihiro dar holati omodagii doimi nigoh dorand. Kharojoti korkhonahoi aviasioni baroi taminoti neruho va vositahoi justujui va sadamaviyu najotdihi, guzaronidani korhoi jusutujui va sadamaviyu najotdihi va ishtirok dar tamini onho az hisobi mablaghoi bujeti davlati jubron karda meshavand.

Parvozi havopaymohoe, ki bo vositahoi justujui va sadamaviyu najotdihi tamin nashudaand, man ast.

Tartibi jalb namudani korkhonahoi aviasioni ba guzaronidani korhoi justujui va sadamaviyu najotdihi, jubroni kharojot baroi ijroi in korho, tamini korhoi justujui va sadamaviyu najotdihii parvoz az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 82. Tamini korhoi justujui va sadamaviyu najotdihi

 

Justuju va najot dodani musofiron va hayathoi havopaymohoe, ki ba falokat duchor shuda istodaand yo ba falokat giriftor shudaand, bepul meboshad

Az joi falokat ba joi digar burdani havopaymoe, ki ba falokat giriftor shudaast, bo quvvai istifodabaranda yo digar quvvaho az hisobi mablaghoi istifodabaranda anjom doda meshavad

Maqomoti hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, hamchunin korkhonahoi aviasioni vazifadorand, ki dar tashkili justujui havopaymoi ba falokat giriftorshuda ishtirok namoyand va to omadani neruhoi justujui va sadamaviyu najotdihi oid ba najoitdihii odamon, rasonidani kumaki tibbi ba onho, kumaki digar, muhofizati havopaymoi mazkur va sanadhoyu molu mulki dar borti on mavjuda tadbirhoi betakhir andeshand.

Maqomoti hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston va maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot huquq dorand, ki baroi guzaronidani korhoi justujui va sadamaviyu najotdihi shakhsoni huquqiro ba sharti jubroni kharojoti onho az hisobi mablaghoi bujeti davlati jalb namoyand.

Ba musofiron va ekipajhhavopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshudai davlathoi khoriji bo sharoiti barobar ba musofiron va hayathoi havopaymohoi ba falokat giriftorshudai Jumhurii Tojikiston kumak rasonida meshavad.

 

Moddai 83. Korhoi sadamaviyu najotdihi dar aerodrom va mintaqai aerodrom

 

Korhoi sadamaviyu najotdihi dar aerodrom va mintaqai aerodrom bo quvvai sohibi aerodrom yo furudgoh anjom doda meshavand.

 

Moddai 84. Justuju va najot dodani havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayathoi onho dar qalamravi davlathoi khoriji

 

Justuju va najot dodani havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayati on dar qalamravi davlati khoriji bo tartibe, ki dar hamon davlat muqarrar shudaast va bo rioyai prinsipho va meyorhoi qabulshudai huquqi baynalmilali va mutobiqi sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast anjom doda meshavad.

 

Moddai 85. Khabarho dar borai havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda

 

Khabarho dar borai havopaymohoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda ba khabarhoe mansuband, ki kategoriyai afzaliyati mutlaq dorand. Shakhsoni huquqie, ki vositahoi aloqa dorand, sarfi nazar az shakli tashkiliyu huquqi va shakli molikiyat va shahrvandon vazifadorand, ki vositai aloqaro baroi tariqi favri dodani khabar dar borai havopaymoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda peshnihod namoyand yo chunin khabarro khudashon dihand. Shahrvandon va shakhsoni huquqie, ki ba peshnihodi khizmatrasonii aloqa huquq dorand, boyad favri dodani chunin khabarro tamin namoyand.

Baroi dodani khabari avval dar borai havopaymoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda muzd sitonida nameshavad. Muzdi mukhobiroti baynishahrii telefoni dar borai rasonidani kumak ba havopaymoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayati on mutobiqi tarifho baroi khizmatrasonii umumii aloqa pardokhta meshavad; muzdi khabarhoe, ki bo telegraf doda meshavand, – mutobiqi tarifi baroi firistodani khabari favri muqarrarshuda pardokhta meshavad. Baroi mukhobiroti baynishahrii telefoni bo maqsadi dodani khabar dar borai havopaymoi ba falokat duchor shudaistoda yo ba falokat giriftorshuda muzd sitonida nameshavad.

 

Moddai 86. Khabardorkuni dar borai havopaymoi ba falokat giriftorshuda

 

Komandiri havopaymoi ba falokat giriftorshuda yo digar uzvi hayati in havopaymo, inchunin digar shahrvande, ki dar borai havopaymoi ba falokat giriftorshuda khabar dorad, vazifadorand, ki favran dar in bobat ba maqomi nazdiktarini khudidorai mahalli, tashkilot yo qismi harbi khabar dihand. Maqomi mazkur, tashkilot yo qismi harbi dar navbati khud vazifadorand, ki dar borai hodisai ruydoda korkhonai dakhldori aviasioni yo maqomi makhsusi vakolatdori sohai mudofia, maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdaniro khabardor namoyand.

Shakhsoni mansabdori korkhonai aviasioni, ki dar borai havopaymoi ba falokat giriftorshuda khabar dorand, vazifadorand, ki dar in bora maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdaniro khabardor namoyand.

 

Moddai 87. Qat namudani justujui havopaymoi ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayati on

 

Dar holate, ki agar tamomi tadbirhoi dar borai justujui havopaymoi ba falokat giriftorshuda, musofiron va hayati on andeshidashuda natijae nabakhshand, qaror dar qat namudani justujui in havopaymoro maqomi makhsusi vakolatdore, ki baqaydgirii davlati yo bahisobgirii davlatii havopaymoi mazkurro anjom dodaast, qabul mekunad.

Qaror dar borai qat namudani justujui havopaymoi davlatii ba falokat giriftorshudai davlati khoriji az tarafi maqomi makhsusi vakolatdor dar sohai mudofia, dar borai havopaymoi grajdanii ba falokat giriftorshudai davlati khoriji az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani qabul karda meshavad.

Havopaymoi ba falokat giriftorshudae, ki justujui on rasman qat gashtaast, bedarak goibshuda donista meshavad.

 

BOBI 14. TAHQIQI HODISA YO VOQEAI AVIASIONI

 

Moddai 88. Maqsad va tartibi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni

 

Hodisa yo voqeai aviasionie, ki bo havopaymoii davlati yo grajdanii Jumhurii Tojikiston yo havopaymoi davlati khoriji dar qalamravi Jumhurii Tojikiston ruy dodaast, boyad hatman tahqiq karda shavad.

Maqsadi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni muqarrar namudani sababhoi hodisa yo voqeai aviasioni va didani choraho baroi peshgirii onho dar oyanda meboshad.

Muqarrar namudani gunoh va masuliyati yagon shakhs maqsadi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni nameboshad.

Tahqiqot, darajabandi va bahisobgirii hodisa yo voqeahoi aviasioni az tarafi maqomoti makhsusi vakolatdore, ki ba zimmai onho chunin vakolatho mutobiqan dar sohahoi aviasiyai davlati va grajdani voguzor gardidaand, anjom doda meshavad.

Guzaronidani tahqiqot, darajabandi va bahisobgirii hodisaho yo voqeahoi aviasioni bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 89. Vakolathoi komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni

 

Hodisa yo voqeai aviasioni az tarafi komissiya tahqiq karda meshavad.

Komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni huquq dorad, ki :

1) baroi muayyan kardani holathoi hodisa yo voqeai aviasioni ba borti havopaymoi ba falokat giriftorshuda bemamoniat dokhil shavad;

2) havopaymoi ba falokat giriftorshuda, qsimhoi tarkibii on, molu mulki dar borti havopaymoi ba falokat giriftorshuda mavjud yo amvoli ba hodisa yo voqeai aviasioni az berun jalbshuda, sarfi nazar az mansubiyati in amvol, hamchunin vositaho va obekthoi tamini parvozi havopaymohoro muoina namoyad;

3) ba shakhsoni huquqi, sarfi nazar az shakli tashkiliyu huquqi va shakli molikiyat guzaronidani tahqiqot va korhoi vobasta ba tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioniro suporad;

4) baroi halli masalahoe, ki donishi sohahoi dakhldori ilm va tekhnikaro taqozo mekunand, kormandoni tashkilothoro sarfi nazar az shakli tashkiliyu huquqi va shakli molikiyat jalb namoyad;

5) shohidoni hodisa yo voqeai aviasioni, shakhsone, ki ba hodisa yo voqeai aviasioni munosibat dorand yo doshta metavonand, bozpursi kunad, az maqomoti hifzi huquq malumoti zaruriro girad;

6) hamai masalahoi istifodabari va tamiri havopaymoi ba falokat giriftorshuda, tayyorii shakhson az jumlai kormandoni aviasiya, tashkili harakati havoi, ijro va tamini parvozi havopaymohoro omuzad; az maqomoti dakhldori hokimiyati ijroiya, hamchunin az shahrvandon va shakhsoni huquqi dar borai masalahoi marbut ba hodisa yo voqeai aviasioni sanadho va mavodro darkhost namoyad va girad:

7) tahqiqi holati ruhiyu fiziologii azoi hayati havopaymoi ba falokat giriftorshuda, inchunin shakhsoni dakhldorro az jumlai kormandoni aviasiya guzaronad.

Azoi komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni, hamchunin shakhsone, ki baroi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni jalb karda meshavand, dar surati peshnihod kardani guvohnomai safari khizmati baroi benavbat giriftani chipta ba naqliyoti istifodai umum hangomi raftan ba joi hodisa yo voqeai aviasioni yo raftuomad bo maqsadi tahqiq huquq dorand.

 

Moddai 90. Nigahdorii dalelhoi moddi

 

Azoi hayati havopaymoi ba falokat giriftorshuda, shahrvandoni digar, inchunin shakhsoni huquqi, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot to omadani komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni boyad dar bobati tamini nigahdorii havopaymoi ba falokat giriftorshuda, qismhoi tarkibi va shikastaporahoi on, vositahoi nazorati obektivii bort va zamini, ashyoi dar borti in havopaymo mavjuda yo ashyoe, ki ba hodisa yo voqeai aviasioni az berun jalb shudaand, hamchunin sanadhoe, ki ba istifodabari va tamiri in havopaymo va tamiri parvozi on mansuband, tamomi tadbirhoi imkonpazirro andeshand.

Shakhsone, ki dar qasdan pinhon kardani hodisa yo voqeai aviasioni, malumot dar borai onho, inchunin dar tahrifi malumot, vayron yo nobud kardani vositahoi nazorati obektivii bort va zaminii marbut ba hodisa yo voqeai aviasioni va daleli moddi gunahgorand, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

 

Moddai 91. Tamini korho dar joi hodisa yo voqeai aviasioni

 

Maqomoti hokimiyati ijroiyai Jumhurii Tojikiston, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, shakhsoni huquqi, sarfi nazar az shakli tashkiliyu huquqi va shakli molikiyati onho, farmondehii qismhoi harbi vazifadorand, ki ba komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni hamajoniba kumak rasonand, az jumla ba ikhtiyori komissiya quvva va vositahoi zaruriro judo namoyand, dar bobati tamini muhofizati joi hodisa yo voqeai aviasioni, faroham ovardani sharoiti bekhatar baroi kor dar joi hodisa yo voqeai aviasioni tadbirho andeshand.

Maqomoti khudidorai mahalli baroi azoi komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni va mutakhassisone, ki baroi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni jalb karda meshavand, hamai sharoiti zaruriro jihati guzaronidani korho dar joi hodisa yo voqeai aviasioni faroham meorand, az jumla bo libos, poyafzol, vositahoi zarurii hifzi infirodi, vositahoi naqliyot va aloqa, asbobhoi zaruri, mavodi masrafi, joi istiqomat va khurok tamin mekunand.

Korhoe, ki dar joi hodisa yo voqeai aviasioni ba maqsadi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni guzaronida meshavand, bo korho oid ba rafi holathoi favqulodda barobar meboshand.

 

Moddai 92. Mablagguzorii korhoi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni

 

Kharojoti tamini kori komissiyai tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni az hisobi mablaghoi bujeti davlati va baroi tahqiqi hodisa yo voqeai bo havopaymoi grajdani ruydoda, gayr az in bo tartibi muqarrarnamudai qonun az hisobi mablaghoi mutamarkazi tashkilothoi aviasiyai grajdani bo jubroni minbadai in mablagho az hisobi gunahgoron ba tartibe, ki dar qonunguzorii Jumhurii Tojikiston peshbini gardidaast, mablagguzori karda meshavand.

Tartibi mablagguzorii korhoi tahqiqi hodisa yo voqeai aviasioni az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai moliya muqarrar karda meshavad.

 

BOBI 15. HAMLU NAQLI HAVOI

 

Moddai 93. Hamlu naqldihanda

 

Hamlu naqldihanda on istifodabarandae meboshad, ki  ijozatnoma baroi anjom dodani hamlu naqli havoii musofiron, bagoj, borho va murosilot dar asosi shartnomahoi hamlu naqli havoi dorad.

 

Moddai 94. Hamlu naqli havoi

 

Hamlu naqli havoii dokhili – hamlu naqli havoiest, ki dar vaqti ijroi on naqtai firistodan, nuqtai tainot va hamai nuqtahoi nishast dar qalamravi Jumhurii Tojikiston voqe gardidaand.

Hamlu naqli havoii baynalmilali – hamlu naqli havoiest, ki nuqtai firistodan va nuqtai tainot:

mutobiqan dar qalamravhoi du davlat;

dar qalamravi yak davlat, agar nuqtai (nuqtahoi) nishast dar qalamravi davlati digar peshbini shuda boshad, voqe gardidaand.

 

Moddai 95. Ijroi qoidahoi hamlu naqli havoi

 

Hamlu naqldihandagon hangomi ijroi hamlu naqli havoi vazifadorand, ki qoidahoi umumii hamlu naqli havoii musofiron, bagoj va borho va talabotro oidi khizmatrasonii musofiron, borfiristodagon, borgirandagon, ki tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand, rioya namoyand.

Hamlu naqldihandagon huquq dorand, ki qoidahoi hamlu naqli khudro muqarrar namoyand. In qoidaho naboyad ba qoidahoi umumii intiqoloti havoi mukholifat doshta boshand va naboyad sathi khizmatrasoniro ba musofiron, borfiristodagon va borgirandagon past namoyand.

Qoidahoi hamlu naqli havoii murosilot boyad bo maqomi makhsusi vakolatdori sohai aloqai murosilot muvofiqa karda shavand.

 

Moddai 96. Shartnomai hamlu naqli havoii musofir. Shartnomai hamlu naqli havoii bor. Shartnomai hamlu naqli havoii murosilot

 

Muvofiqi shartnomai hamlu naqli havoii musofir hamlu naqldihanda vazifador ast musofiri havopaymoro ba nuqtai tainshuda bo peshnihodi joy dar havopaymoe, ki muvofiqi khatti harakati dar chipta zikrshuda harakat mekunad, rasonad va hangomi hamlu naqli“,  havoii bagoji musofir, inchunin in bagojro ba nuqtai tainshuda rasonad va ba musofir yo shakhsi ba giriftani bagoj vakolatdor onro suporad. Muhlati rasonidani musofir va bagoj tavassuti qoidahoi az tarafi hamlu naqldihanda muqarrargardida muayyan karda meshavad. Musofiri havopaymo vazifador meshavad, ki muzdi hamlu naqliro suporad va dar surati mavjud budani bagoje, ki az meyori az tarafi hamlu naqldihanda muqarrarshudai hamlu naqli bepuli bagoj ziyod ast, muzdi hamlu naqli in bagojro niz pardozad.

Muvofiqi shartnomai hamlu naqli havoii bor yo muvofiqi shartnomai hamlu naqli havoii murosilot hamlu naqldihanda vazifador meshavad, ki bor yo murosiloti ba vay suporidai borfiristandaro ba nuqtai tainshuda rasonad va onhoro ba shakhsi baroi giriftani bor yo murosilot vakolatdor (borgiranda) suporad va borfiristanda vazifador meshavad, ki muzdi hamlu naqli havoii bor yo murosilotro pardozad.

 

Moddai 97. Shartnomai kiroyai havopaymo (charteri havoi)

 

Muvofiqi shartnomai kiroyai havopaymo (charteri havoi) yak taraf (kiroyadihanda) vazifador meshavad, ki ba tarafi digar (kiroyagiranda) baroi ijroi yak yo yakchand parvoz yak yo  yakchand havopaymo yo yak qismi havopaymoro baroi intiqoli havoii musofiron, bagoj, borho yo murosilot ba ivazi muzd peshnihod namoyad. Ijroi hamlu naqli havoii kiroya bo hamin Kodeks tanzim karda meshavad.

 

Moddai 98. Sanadhoi intiqol

 

Shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai hamlu naqli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot mutobiqan bo chipta, bagojnoma, bornomai bor yo murosilot tasdiq karda meshavand.

Shaklhoi chipta, bagojnoma va bornoma az tarafi maqomi makhsusi vakolatdor dar sohai aviasiyai grajdani muqarrar karda meshavand.

Shaklhoi bornomai murosilot az tarafi maqomi makhsusi vakolatdori sohai aloqai murosilot yakjoya bo maqomi makhsusi vakolatdori sohai aviasiyai grajdani muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 99. Khizmatrasoni va imtiyozote, ki ba musofironi havopaymo peshnihod karda meshavand

 

Hamlu naqldihanda vazifador ast, ki khizmatrasonii musofironi havopaymohoro tashkil namoyad, onhoro bo malumoti aniq va sarivaqti dar borai harakati havopaymoho va khizmatrasonii peshnihodshavanda tamin kunad.

Musofiri havopaymo huquq dorad, ki:

1) mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va qoidahoi az tarafi hamlu naqldihanda muqarrarshudai intiqoloti havoi bo sharthoi imtiyoznok raftuomad kunad;

2) dar hududi meyori muqarrarshuda bagoji khudro bepul hamlu naql dihad. Meyorhoi hamlu naqli bepuli bagoj, az jumla ashyohoe, ki hamrohi musofir meboshand, vobasta ba navi havopaymo muqarrar karda meshavand va nametavonand kamtar az bist kilogramm baroi yak musofir boshand;

3) hangomi intiqoli havoii baynalmilali – mutobiqi tarifi imtiyoznok hamrohi khud yak tifli na kalontar az panjsolaro va dar mavridi intiqoli havoii dokhili kishvar yak kudaki na kalontar az panjsolaro be joi alohida bepul barad. Digar kudakoni na kalontar az panjsola va dar mavridi intiqoli havoii dokhili kishvar, inchunin kudakoni az panj to duvozdahsola mutobiqi tarifi imtiyoznok bo peshnihodi joi alohida burda meshavand;

4) az khizmatrasonii utoqi istirohat, utoqi modar va kudak, inchunin joy dar mehmonkhona hangomi ba vujud omadani tanaffus dar intiqoli havoi bo gunohi intiqoldihanda yo hangomi majburan ba takhir aftodani parvozi havopaymo va (yo) hangomi parvoz dar mondan bepul istifoda barad.

Musofironi digarro, ki huquqi bepul yo mutobiqi tarifi imtiyoznok bo havopaymo safar kardanro dorand, tanho qonunhoi Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.

Tartibi ba musofironi havopaymo peshnihod namudani khizmatrasoni va imtiyozot tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 100. Bo tashabbusi hamlu naqldihanda qat gardidani amali shartnomai intiqoli havoii musofir, shartnomai intiqoli havoii bor

 

Hamlu naqldihanda dar holathoi zerin metavonad, ki shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai hamlu naqli havoii borro ba tarzi yakjoniba bekor namoyad:

1) az tarafi musofir, sohibi bor, borfiristonanda vayron karda shudani talaboti shinosnomavi, gumruki, sanitari va digar talaboti muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar mavridi intiqoli havoi va hangomi hamlu naqli havoii baynlamilali inchunin qoidahoe, ki az tarafi maqomoti dakhldori davlati parvoz, tainot yo tranzit muayyan karda shudaand;

2) sarkashi kardani musofir, sohibi bor, borfiristanda az ijroi talabote, ki ba u tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston peshnihod karda meshavand;

3) agar vazi salomatii musofiri havopaymo sharoiti makhsusi hamlu naqli havoiro taqozo namoyad yo ba bekhatarii khudi musofir yo digar shakhson tahdid namoyad, ki in holat bo sanadhoi tibbi tasdiq gardad, inchunin baroi digar shakhson betartibi va norohatii rafnashavanda ba vujud orad;

4) sarkashi kardani musofirihavopaymo az pardokhti muzdi hamlu naqli bagoji khud, ki vazni on az meyorhoi muqarrarshudai hamlu naqli bepuli bagoj ziyod ast;

5) sarkashi kardani musofiri havopaymo az pardokhti muzdi hamlu naqli kudake, ki hamrohi u meravad, ba istisnoi holathoi dar bandi 3 qismi duyumi moddai 99 hmin Kodeks peshbinigardida;

6) za tarafi musofiri havopaymo vayron karda shudani qoidahoi raftor dar borti havopaymo, ki in ba bekhatarii parvozi havopaymo yo ba hayot va salomatii digar shakhson tahdid mekunad, inchunin az tarafi musofiri havopaymo ijro nakardani dasturhoi sarnishini havopaymo, ki mutobiqi moddai 36 hamin Kodeks peshnihod shudaand;

7) dar ashyohoe, ki hamrohi musofir meboshand, inchunin dar bagoj, bor mavjud budani ashyo yo moddahoi baroi hamlu naqli havoi manshuda.

Dar surati bo tashabbusi intiqoldihanda qat gardidani amali shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai hamlu naqli havoii bor ba musofir, sohibi bor va borfiristanda mablage, ki baroi hamlu naqli havoi pardokhta shudaast bargardonida meshavad, ba istisnoi holati dar bandi 6 qismi yakumi hamin modda peshbini gardida. Dar holate, ki dar bandi 6 qismi yakumi hamin modda peshbini gardidaast, mablagi baroi hamlu naqli havoi pardokhtashuda ba musofiri havopaymo bargardonida nameshavad.

 

Moddai 101. Bo tashabbusi musofiri havopaymo qat gardidani amali shartnomai hamlu naqli havoii musofir

 

Musofiri havopaymo huquq dorad, ki az parvoz dast kashad va dar in bobat hamlu naqldihandaro na dertar az bistuchor soat pesh az parvozi havopaymo ogoh namoyad, ba sharte, ki bo qoidahoi dar borai hamlu naqli havoi muqarrarnamudai hamlu naqldihanda muhlati imtiyoznok va bargashta giriftani mablagi baroi hamlu naqli havoi pardokhtashuda muayyan nashuda boshad.

Dar surati az parvoz dast kashidani musofiri havopaymo dertar az muhlati muqarrarshuda musofir huquq dorad, ki mablagi baroi hamlu naqli havoi pardokhtashudaro bo nigoh doshtani boj, ki andozai on nametavonad az dah foizi mablagi baroi hamlu naqli havoi pardokhtashuda ziyodtar boshad, bargashta girad.

 

Moddai 102. Muhlati rasonidani bor

 

Hamlu naqldihanda vazifador ast, ki bori baroi hamlu naqli qabulshudaro dar muhlati muqarrarshuda ba nuqtai tainshuda rasonad. Muhlati rasonidani bor tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston yo qoidahoi az tarafi hamlu naqldihanda muqarrarshudai intiqoloti havoi muayyan karda meshavad, agar dar shartnomai hamlu naqli havoii bor tavri digar peshbini nashuda boshad.

 

Moddai 103. Tagyir dodani shartnomai intiqoli havoii bor

 

Borfiristanda huquq dorad, ki ba tartibi dar Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston yo qoidahoi az tarafi hamlu naqldihanda muqarrarshudai hamlu naqli havoi bori baroi hamlu naqli suporidashudaro to firistodani on bargashta girad, dar bornoma borgirandaro to ba shakhsi vakolatdor suporida shudani bor tagyir dihad, dar surati borro qabul nakardani borgiranda yo gayriimkon budani suporidani on ba borgiranda borro ikhtiyordori namoyad.

Dar surati tagyir yoftani sharoiti hamlu naqli havoi, ki dar shartnomai hamlu naqli havoii bor peshbini shudaand, hamlu naqldihanda vazifador ast, ki dar in bobat borfiristanda yo borgirandaro khabardor kunad yo dasturi onhoro dar mavridi in bor darkhost namoyad.

 

Moddai 104. Giriftani bor dar nuqtai tainshuda

 

Hamlu naqldihanda vazifador ast borgirandaro doir ba rasidani bor dar muhlathoe, ki dar Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston yo qoidahoi az tarafi hamlu naqldihanda muqarrarshudai hamlu naql khabardor namoyad, agar dar shartnomai hamlu naqli havoii bor tavri digare peshbini nashuda boshad.

Borgiranda vazifador ast, ki borro qabul namoyad va kashonad. Borgiranda huquq dorad az qabuli bori osebdida yo vayronshuda dast kashad, agar muqarrar gardad, ki sifati bor to ba darajai gayriimkon budani istifodai purra va (yo) juzi on mutobiqi tainoti avvali tagyir yoftaast.

 

Moddai 105. Nagiriftani bor

 

Agar borgiranda bori rasidaro dar muhlate, ki dar Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston, qoidahoi az tarafi hamlu naqldihanda muqarrarshudai hamlu naqli havoi yo shartnomai hamlu naqli havoii bor peshbini shudaast, nagirad yo az qabuli on dast kashad, hamlu naqldihanda vazifador ast, ki dar in bora borfiristandaro khabardor namoyad, borro dar ikhtiyori khud az hisobi borfiristanda va bo tavakkali u nigoh dorad.

Bore, ki dar muhlati dar Qoidahoi umumii avisiyai Jumhurii Tojikiston, qoidahoiaz tarafi hamlu naqldihanda muqarrarshudai hamlu naqli havoi yo shartnomai hamlu naqli havoii bor peshbinigardida girifta nashudaast, darkhostnashuda donista meshavad va bo tartibi muayyannamudai Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston furukhta meshavad.

Nigohdorii bore, ki boyad az nazorati gumruki guzaronida shavad va ikhtiyordorii on bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii gumruki Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 106. Hamlu naqli havoii borhoi khatarnok

 

Hamlu naqli havoii siloњ, muhimoti jangi, moddahoi tarkanda, ashyo va moddahoi zahroludkunanda, zud otashgiranda, radioaktivi va digar ashyovu moddaho mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast surat megirad.

 

BOBI 16. KORHOI AVIASIONI

 

Moddai 107. Korhoi aviasioni

 

Korhoi aviasioni – korhoe meboshand, ki bo istifodai parvozi havopaymoho dar sohai kishovarzi, sokhtmon, nigohdori va hifzi tabiat, rasonidani kumaki tibbi va maqsadhoi digar anjom doda meshavand.

Qoidahoi umumii ijroi korhoi aviasioni va qoidahoi ijroi navhoi muayyani korhoi aviasioni tavassuti Qoidahoi umumii aviasiyai Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.

Maqomoti hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston huquq dorand, ki sharoiti ijroi korhoi aviasioni va mahdudiyathoro dar ijroi onho vobasta ba mushakhkhasoti ekologii qalamravi dakhldor yo nizomi makhsusi dar in qalamrav qaror doshtani vositahoi naqliyot va odamon muqarrar namoyand. Ba muvofiqa rasonidani sharoit va mahdudiyathoi mazkur ba zimmai farmoishgari korhoi aviasioni voguzor megradad.

 

Moddai 108. Shartnoma dar borai ijroi korhoi aviasioni

 

Muvofiqi shartnoma dar borai ijroi korhoi aviasioni pudratchi (istifodabaranda) vazifador meshavad, ki baroi farmoishgar korhoi aviasioniro bo tartib, dar muhlat, bo hajm va dar sharoiti dar in shartnoma peshbinigardida ijro namoyad. Farmoishgar vazifador ast, ki hajmi korhoi aviasioniro, ki dar shartnoma peshbini shudaast, peshnihod namoyad va muzdi korhoi aviasioniro pardozad.

Dar shartnomai ijroi korhoi aviasioni boyad inchunin inho peshbini karda shavand:

tartibi istifoda va dar holati istifodabari nigoh doshtani aerodromho, maydonhoi nishast va tajhizoti onho;

ba vujud ovardani sharoiti zarurii zindagiyu maishi baroi istifrohati azoi hayathoi havopaymoho;

digar sharoiti tamini ijroi korhoi aviasioni bo darnazardoshti mushakhkhasoti onho.

Tarifhoi ijroi korhoi aviasioni dar asosi shartnoma muqarrar karda meshavand.

 

BOBI 17. MASULIYaTI HAMLU NAQLDIHANDA, ISTIFODABARANDA VA BORFIRISTANDA

 

Moddai 109. Asoshoi umumii masuliyat

 

Hamlu naqldihanda dar nazdi musofiri havopaymo va sohibi bor bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, inchunin shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai hamlu naqli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot masuliyat dorad.

Istifodabaranda vazifador ast, ki zarari hangomi istifodabarii havopaymo rasonidashudaro, agar isbot nakunad, ki zarar dar natijai quvvai bartarafnashavanda yo garazi jabrdida ba vujud omadaast, jubro namoyad.

Hamlu naqldihanda, musofir, borfiristanda va borgiranda baroi vayron kardani qoidahoi gumruki, asori, sanitari, karantini va qoidahoi digari mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston masuliyat dorand.

 

Moddai 110. Masuliyati hamlu naqldihanda baroi rasonidani zarar ba hayot va salomatii musofiri havopaymo

 

Masuliyati hamlu naqldihanda baroi zarare, ki hangomi hamlu naqli havoi ba hayot yo salomatii musofiri havopaymo rasonida shudaast, agar dar qonun yo shartnomai hamlu naqli havoii musofir andozai balandtari masuliyat peshbini nashuda boshad, mutobiqi qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston, hamchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast muayyan karda meshavand.

Muvofiqi in modda hamlu naqli havoii musofir davrai az lahzai muoinai pesh az parvozi musofiri havopaymo baroi savorshavi ba havopaymo to lahzae, ki musofiri havopaymo zeri nazorati shakhsoni masuli hamlu naqldihanda“, erodromro tark menamoyad, darbar megirad.

 

Moddai 111. Masuliyati hamlu naqldihanda”,  baroi gamshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, bor, hamchunin ashyohoe, ki hamrohi musofir meboshand.

 

Hamlu naqldihanda,  baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj va bor badi qabuli onho ba hamlu naqli havoi to ba borgiranda dodan yo to mutobiqi qoidahoi muqarrarshuda suporidan ba digar shahrvand yo shakhsi huquqi dar holate ki agar isbot nakunad, ki az tarafi u tamomi tadbirhoi zaruri dar bobati peshgiri namudani zarar andeshida shudand yo andeshidani chunin tadbirho az imkon berun bud, masuliyat dorad.

Hamlu naqldihanda baroi hifzi ashyohoe hamrohi musofirbuda, agar isbot nakunad, ki gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) in ashyovu anjom bo sababhoe ba vujud omadaast, ki onhoro hamlu naqldihanda bartaraf karda nametavonist va bartaraf kardani onho az u vobasta nabud yo gumshavi, kamomad yo oseb dodani (vayron shudani) ashyovu anjom bo garazi musofir ruy dodaast, masuliyat dorad.

Hamlu naqldihanda baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj yo bor, agar isbot nakunad, ki in hol dar natijai amali (beamalii) qasdan sodirnamudai hamlu naqldihanda ba vujud omadaast yo berun az vaqti hamlu naqli havoi ruy dodaast, masuliyat dorad.

 

Moddai 112. Andozai masuliyati hamlu naqldihanda baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, bor, inchunin ashyohoe, ki hamrohi musofir meboshand

 

Baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, bor, inchunin ashyohoe, ki hamrohi musofir meboshand, hamlu naqldihanda ba andozahoi zerin masuliyat dorad:

1) baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, bore, ki bo arzishi tainshuda baroi hamlu naqli qabul karda shudaast, – ba andozai arzishi tainshuda. Baroi hamlu naqli havoii bagoj yo bor bo arzishi tainshuda az borfiristanda yo borgiranda muzdi ilovagie, ki andozai on bo shartnomai hamlu naqli havoii bor muqarrar gardidaast, sitonida meshavad;

2) baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj va bore, ki be arzishi tainshuda baroi hamlu naqli qabul karda shudaast, – ba andozai arzishi onho, ammo na ziyoda az andozai chorkaratai nishondihanda baroi hisobho muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston baroi har kilogramm vazni bagoj yo bor;

3) baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) ashyovu anjome, ki hamrohi musofir meboshand, – ba andozai arzishi onho va dar surati gayriimkon budani muqarrarkunii on – ba andozai na ziyoda az andozai dahkaratai nishondihanda baroi hisobho muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston.

Arzishi bagoj, bor, inchunin ashyovu anjome, ki hamrohi musofir meboshand, bo darnazardoshti narkhe, ki dar hisobnomai furushanda yo dar shartnoma peshbini shudaast va dar surati mavjud nabudani on bo darnazardoshti narkhi miyonai moli hammonand, ki dar joi suporidani bor mavjud ast, dar ruzi ba ikhtiyori qone namudani chunin talabot yo dar ruzi barovardani qarori sud, agar talabot ba tavri ikhtiyori qone gardonida nashuda boshad, muayyan karda meshavad.

Baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, bor, inchunin ashyovu anjome, ki hangomi hamlu naqli havoii baynalmilali hamrohi musofir meboshand, hamlu naqldihanda mutobiqi sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast masuliyat dorad.

 

Moddai 113. Masuliyati hamlu naqldihanda baroi bo takhir rasonidani musofir, bagoj yo bor

 

Baroi bo takhir ba nuqtai tainshuda rasonidani musofir, bagoj yo bor intiqoldihanda ba andozai panjoh foizi nishondihanda baroi hisobho muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston baroi har soati ba takhir aftodan, ammo na ziyoda az panjoh foizi muzdi intiqol jarima mesuporad, ba sharte, ki agar intiqoldihanda isbot nakunad, ki ba takhir aftodan bo sababi quvvai bartarafnashavanda, rafi vayronii havopaymo, ki ba hayot va salomatii musofir tahdid mekunad yo digar holathoi az intiqoldihanda vobastanabuda ruy dodaast.

 

Moddai 114. Masuliyati borfiristanda

 

Borfiristanda baroi zarare, ki az tarafi hamlu naqldihanda yo shakhse, ki hamlu naqldihanda dar nazdi u masuliyat dorad, bo sababi nodurusti yo nopurragii malumoti peshnihodkardai borfiristanda rasonida shudaast, masuliyat dorad.

 

Moddai 115. Masuliyati hamlu naqldihanda baroi gumshavi, oseb didan (vayron shudan) yo bo takhir rasonidani murosilot

 

Hamlu naqldihanda dar nazdi tashkilothoi murosilot baroi gumshavi, oseb didan (vayron shudan) yo bo takhir rasonidani murosilot bo gunohi hamlu naqldihanda mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston masuliyat dorad.

 

Moddai 116. Sozishnomaho dar borai ziyod namudani hududi masuliyati hamlu naqldihanda

 

Hamlu naqldihanda huquq dorad, ki bo musofiron, borfiristonandagon yo borgirandagon dar borai ziyod namudani hududi masuliyati khud nisbat ba hudude, ki dar hamin Kodeks yo sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast muqarrar karda shudaast, sozishnoma bandad.

 

Moddai 117. Tartibi peshnihodi talabot dar holati  vayron karda shudani shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai intiqoli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot

 

Bo talabi musofir, borfiristanda yo borgiranda va hangomi peshnihodi sanadi hamlu naqli az tarafi yake az onho hamlu naqldihanda vazifador ast, ki sanadi tijorati tartib dihad.

Bo sanadi tijorati holathoe, ki metavonand baroi masuliyati molu mulkii hamlu naqldihanda, musofir, borfiristanda yo borgiranda asos shavand, tasdiq karda meshavad.

Akti tijorati hangomi dodani bagoj yo bor baroi tasdiqi holathoi zerin tartib doda meshavad:

1) mutobiqat nadoshtani nom, vazn yo miqdori vohidhoi voqeii bor bo malumote, ki dar sanadi hamlu naqli zikr shudaand;

2) oseb didani (vayron shudani) bor;

3) kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj;

4) oshkor gardidani bagoj yo bori be sanadi hamlu naqli yo  sanadi hamlu naqli be bagoj yo bor.

Baroi tasdiqi holathoi zikrshuda oid ba murosilot hamlu naqldihanda va tashkiloti aloqai murosilot sanadi tijorati tartib medihand.

To peshnihodi davo ba hamlu naqldihanda dar holati vayron karda shudani shartnomai hamlu naqli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot ba hamlu naqldihanda iddao peshnihod karda meshavad.

Dar surati vayron karda shudani hamlu naqli havoii musofir, shartnomai hamlu naqli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot ba hamlu naqldihanda bo salohdidi arizadihanda dar aeroporti nuqtai parvoz yo furudgohi nuqtai tainshuda ariza yo iddao peshnihod karda meshavad.

Vujud nadoshtani akti tijorati musofir, borfiristanda yo borgirandaro az huquqi peshnihodi iddao yo davo mahrum namesozad.

 

Moddai 118. Shakhsone, ki dar surati vayron karda shudani shartnomai hamlu naqli havoii musofir, shartnomai hamlu naqli havoii bor yo shartnomai hamlu naqli havoii murosilot huquqi peshnihodi talabotro dorand

 

Huquqi ba hamlu naqldihanda peshnihod kardani arizaro, dar surati vayron karda shudani shartnomai hamlu naqli havoii musofir, inho dorand:

1) dar surati gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, inchunin ba takhir aftodani rasonidani on – musofir yo shakhsi vakolatdori vay hangomi peshnihodi barnomai bagoj yo sanadi tijorati:

2) dar surati bo tashabbusi hamlu naqldihanda qat gardidani shartnomai hamlu naqli havoii musofir – musofir.

Huquqi peshnihodi etirz va davoro ba hamlu naqldihanda inho dorand:

1) dar surati gum shudani bor – borgiranda hangomi peshnihodi barnomae, ki hamlu naqldihanda ba borfiristanda dodaast, bo qaydi aeroporti nuqtai tainshuda dar borai rasidani (narasidani) bor va hangomi gayriimkon budani peshnihodi chunin barnoma – sanad dar borai pardokhti arzishi bor va tasdiqnomai hamlu naqldihanda dar borai firistoda shudani bor bo qaydi furudgohi nuqtai tainshuda dar borai rasidani (narasidani) bor;

2) dar surati kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bor – borgiranda hangomi peshnihodi barnoma yo sanadi tijorati;

3) dar surati ba takhir aftodani rasonidani bor – borgiranda hangomi peshnihodi barnoma;

4) dar surati gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) murosilot, inchunin ba takhir aftodani rasonidani on – tashkiloti aloqai murosiloti nuqtai tainshudai murosilot;

5) sugurtakunanda – hangomi peshnihodi asnodi dakhldori hamlu naqli, inchunin sanadhoe, ki dalelhoi basta shudani shartnomai sugurta va aprdokhti jubroni sugurtaro tasdiq mekunand.

 

Moddai 119. Muhlati peshnihodi iddao ba hamlu naqldihanda hangomi hamlu naqli havoii dokhili

 

Ba hamlu naqldihanda hangomi hamlu naqli havoii dokhili iddaoro dar davomi shash moh peshnihod kardan mumkin ast. Muhlati mazkur ba tavri zerin hisob karda meshavad:

1) dar borai jubroni zarar dar surati kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bor yo murosilot, inchunin dar surati ba takhir aftodani hamlu naqli onho – az ruzi suporidani bor va dar mavridi murosilot – az sanai tartib dodani akti tijorati;

2) dar borai jubroni zarar dar surati gum shudani bor – badi dah ruzi ba okhir rasidani muhlati rasonidan;

3) dar borai jubroni zarar dar surati gum shudani murosilot – badi ba okhir rasidani muhlati rasonidan;

4) dar borai jubroni zarar dar hama holathoi digar – az ruzi ba vujud omadani voqeae, ki boisi peshnihodi iddao gardidaast.

Hamlu naqldihanda huquq dorad etirozro badi ba okhir rasidani muhlati muqarrarshuda, agar etirof namoyad, ki ba takhir aftodani peshnihodi etiroz bo sababi uzrnok ba vujud omadaast, qabul kunad.

 

Moddai 120. Muhlati peshnihodi etiroz ba hamlu naqldihanda hangomi intiqoli havoii baynalmilali

 

Dar surati oseb didani (vayron shudani) bagoj yo bor hangomi hamlu naqli havoii baynalmilali, shakhs, ki ba giriftani on huquq dorad, dar surati oshkor namudani zarar boyad ba hamlu naqldihanda na dertar az haft ruzi badi giriftani bagoj va na dertar az chordah ruzi badi giriftani bor ba tavri khatti khabarnoma peshnihod namoyad. Dar surati ba takhir aftodani rasonidani bagoj yo bor iddao boyad dar davomi bistu yak ruz az ruzi ba ikhtiyori shakhsi ba giriftani bagoj yo bor huquqdoshta doda shudani bagoj yo bor peshnihod karda shavad. Khabarnomai mazkur baroi tartib dodani sanadi tijorati asos meboshad.

Dar surati gum shudani bagoj, bor yo murosilot iddao ba hamlu naqldihanda metavonad dar davomi hajdah moh az ruzi ba maydoni havoii nuqtai tainshuda rasidani havopaymo, az ruze, ki havopaymo boyad rasad yo az ruzi qati hamlu naqli havoi peshnihod karda shavad.

 

Moddai 121. Ogozi mururi muhlati  davo

 

Hamlu naqldihanda vazifador ast, ki dar davomi si ruz az sanai vorid shudani etiroz onro barrasi kunad va ba tavri khatti ba firistanda yo borgiranda dar borai qone gardonidan yo rad namudani iddao khabar dihad.

Mururi muhlati davo badi yak ruzi az tarafi borfiristanda yo borgiranda girifta shudani javob dar borai rad namudani etiroz yo qisman qone gardonida shudani on va dar surati nagiriftani chunin javob – badi chilu panj ruzi az tarafi hamlu naqldihanda girifta shudani iddao, agar dar shartnomai intiqoli havoii bor yo shartnomai intiqoli havoii murosilot muqarraroti digare peshbini nashuda boshad, ogoz meyobad.

 

Moddai 122. Masuliyat baroi zarare, ki hangomi bo hamdigar barkhurdani havopaymoho rasidaast

 

Hangomi bo hamdigar barkhurdani havopaymoho, hamchunin hangomi az tarafi yak havopaymo rasonida shudani oseb ba havopaymoi digar, garchi onho bo hamdigar barnakhurdaand, masuliyati molu mulkii sohiboni havopaymo ba tarzi zerin muayyan karda meshavad:

1) zarare, ki ba yake az sohibon bo gunohi sohibi digar rasonida shudaast, az tarafi gunahgor jubron karda meshavad;

2) dar surati mavjud budani gunohi hardu (yakchand) sohibon andozai jubroni zarar barobar bo darajai gunohi har kadomi onho muayyan karda meshavad. Hangomi gayriimkon budani muqarrarsozii darajai gunoh masuliyat dar bayni sohibon barobar taqsim karda meshavad.

Dar surati mavjud nabudani gunohi sohiboni havopaymoho dar rasidani zarar yagontoi onho huquq nadorad jubroni zararro az digarash talab namoyad

Hej yake az sohiboni havopaymohoi bo hamdigar barkhurda gunahgor tasavvur karda nameshavad, agar bo tartibi muqarrarshuda tavri digare isbot karda nashavad.

Masuliyati amvoli baroi zarare, ki ba hayot va salomatii musofiri havopaymo rasonanda shudaast, hamchunin baroi zarare, ki ba molu mulki shakhsoni seyumi dar havopaymobuda rasonida shudaast, ba zimmai sohibi havopaymo voguzor megardad. Dar ayni zamon u mutobiqi qismi yakumi hamin modda huquqi ba gunahgor peshnihod namudani talaboti baraks (bargashta)-ro dorad.

 

Moddai 123. Andozahoi masuliyat baroi zarare, ki hangomi hamlu naqli havoi rasonida shudaast

 

Baroi zarare, ki bahayot yo salomati yo amvoli musofiri havopaymo hangomi hamlu naqli havoi rasonida shudaast, sohibi havopaymo ba andozai peshbininamudai qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston  masuliyat dorad, agar dar shartnomai dar sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, tartibi digare peshbini nashuda boshad. (QJT az 26.12.11s., №775)

Baroi zarare, ki ba hayot yo salomati yo molu mulki shakhsoni seyum hangomi hamlu naqli havoi rasonida shudaast, sohibi havopaymo ba andozai peshbininamudai qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston masuliyat dorad, agar dar shartnomai bayonalmilalii Jumhurii Tojikiston tavri digare peshbini nashuda boshad.

 

Moddai 124. Sugurtai hatmii masuliyati moliki havopaymo dar nazdi shakhsoni seyum

 

Sugurta kardani masuliyati sohibi havopaymo dar nazdi shakhsoni seyum baroi zarare, ki ba hayot yo salomati yo molu mulki shakhsoni seyum hangomi istifodabarii havopaymo rasonida shudaast, hatmi meboshad.

Hangomi ijroi parvoz va korhoi aviasioni dar fazoi havoii Jumhurii Tojikiston andozai haddi aqali  mablagi sugurta ba andozai na kamtar az du nishondihanda baroi hisobho dar lahzai bastani shartnomai sugurta baroi har kilogrammi vazni haddi aksari parvozii havopaymo muqarrar karda meshavad.

Hangomi ijroi parvoz va korhoi aviasionii baynalmilali dar fazoi havoi davlathoi khoriji andozai haddi aqali mablagi sugurta mutobiqi qonunhoi davlati dakhldori khoriji muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 125. Sugurtai hatmii hayot va salomatii azoi hayati havopaymo

 

Sugurta kardani hayot va salomatii azoi hayati havopaymol hangomi az tarafi onho ijro karda shudani vazifahoi khizmati hatmist.

Mablagi sugurta baroi har uzvi hayati havopaymo ba andozai na kamtar az hazor nishondihanda baroi hisobho dar lahzai bastani shartnomai sugurta muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 126. Sugurtai hatmii masuliyati hamlu naqldihanda dar nazdi musofiri havopaymo

 

Hamlu naqldihanda vazifador ast, ki masuliyatro baroi zarari ba hayot va salomatii musofiri havopaymo rasonidashuda, hamchunin baroi zarare, ki ba bagoj va ashyohoi hamrohi musofirbuda rasonida shudaast, sugurta kunad.

Mablagi sugurta baroi har yak musofiri havopaymo, ki dar shartnomai sugurtai hayot va salomatii musofir peshbini shudaast, ba andozai na kamtar az hazor nishondihanda baroi hisobho dar ruzi furushi chipta muqarrar karda meshavad.

Mablagi sugurtae, ki dar shartnomai sugurtai bagoj peshbini shudaast, ba andozai na kamtar az du nishondihanda baroi hisobho baroi har kilogramm vazni bagoj muqarrar karda meshavad.

Mablagi sugurtae, ki dar shartnomai sugurtai ashyohoi hamrohi musofirbuda peshbini shudaast, ba andozai na kamtar az dah nishondihanda baroi hisobho muqarrar karda meshavad.

Hangomi ijroi parvozi baynalmilalii havopaymo sugurta kardani masuliyati intiqoldihanda dar nazdi musofironi havopaymo, az jumla masuliyat baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bagoj, hamchunin ashyohoi, ki hamrohi musofiron meboshand, hatmi meboshad. Andozai mablagi sugurta naboyad az andozai dar sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast yo qonunhoi davlati dakhldori khoriji peshbinishuda kamtar boshad.

 

Moddai 127. Sugurtai hatmii masuliyati hamlu naqldihanda dar nazdi sohibi bor yo borfiristanda

 

Hamlu naqldihanda vazifador ast masuliyatro dar nazdi sohibi bor yo borfiristanda baroi gumshavi, kamomad yo oseb didani (vayron shudani) bor ba mablagi sugurtae, ki andozai on boyad na kamtar az du nishondihanda baroi hisobho dar lahzai dodani bornoma har kilogramm vazni bor boshad, sugurta kunad.

 

Moddai 128. Sugurtai hatmii masuliyati istifodabaranda hangomi korhoi aviasioni

 

Istifodabaranda vazifador ast masuliyati khudro baroi zarare, ki binobar ijroi korhoi aviasioni az tarafi u rasonida shudanash mumkin ast, sugurta kunad.

 

BOBI 18. MUQARRAROTI KhOTIMAVI

(QJT az 18.03.15 s., № 1181)

 

Moddai 129. Hamkorii baynalmilali dar sohai istifodai fazoi havoii Jumhurii Tojikiston

 

Hamkorii baynalmilali dar sohai istifodai fazoi havoii Jumhurii Tojikiston mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, ba roh monda meshavad.  (ЌЉT az 18.03.15 s., № 1181)

 

Moddai 130. Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Kodeksi mazkur

 

Shakhsoni voqei va huquqi baroi rioya nakardani talaboti Kodeksi mazkur mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.  (ЌЉT az 18.03.15 s., № 1181)

 

 

       Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                                                                        E.Rahmonov

 

sh. Dushanbe, 13 noyabri soli 1998,

№ 720

 

Инчунин кобед

urolog

Urologi behtarin az Hinduston oktyabri 2021 ba Tojikiston meoyad

Dar Markazi tibbii «SHafran» muolijai bemorihoi uroloji be jarohi tariqi dastgohhoi endoskopi va lazeri az …