کادیکس فضای هوایی جمهوری تاجیکستان

  (اخبار مجلس عالی جمهوری تاجیکستان، س. 1998، ش23-24، ماد. 342؛ س. 2005، ش12، ماد. 631؛ س. 2007، ش7، ماد. 685؛ س. 2008، ش10، ماد. 806؛ س. 2011، ش12، ماد. 839؛ س. 2013، ش7، ماد. 506؛ س. 2015، ش3، ماد. 203؛ قانون جت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315)

باب 1. قاعده‌های عمومی. . 1

مادّة 1. استقلالیّت فضای هوایی جمهوری تاجیکستان. 1

مادّة 2. وظیفه‌های کادکس فضای هوایی جمهوری تاجیکستان. 1

مادّة 3. سیاست دولتی در ساحة فضای هوایی و فعالیت در ساحة اویتسیه. 1

مادّة 4. قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان. 1

مادّة 5 با قجت از 26. 12. 11س. ، ش775 خارج کرده شد. 1

مادّة 6 با قجت از 18. 03. 15 س. ، ش 1181 خارج کرده شد. 1

مادّة 7. مناسبتهایی، که قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان به تنظیم می‌درارد  1

مادّة 8. مال و ملک اویتسیه. 2

مادّة 9. سیرتیفیکتسیه و اتّیستتسیة حتمی در اویتسیة گرجدنی. 2

مادّة 10. اجازتنامدیهی (لیتسینزییکنانی) فعالیت در ساحة نقلیات هوایی. 2

مادّة 11. بازداشتن عمل و یا بیکار کردن سیرتیفیکت. 2

باب 2. تنظیم دولتی استفادة فضای هوایی. 2

مادّة 12. استفادة فضای هوایی. 2

مادّة 13. تنظیم دولتی استفادة فضای هوایی. 3

مادّة 14. افضلیّتهای دولتی در استفادة فضای هوایی. 3

مادّة 15. تشکیل استفاد‌بری فضای هوایی. 3

مادّة 16. ساختار فضای هوایی. 4

مادّة 17. اجازت برای استفاد‌بری فضای هوایی. 4

مادّة 18. منع یا محدود کردن استفاد‌بری فضای هوایی. 4

مادّة 19. نظارت به رعایة قاعده‌های استفاد‌بری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان. 4

باب 3. تنظیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیه. . 4

مادّة 20. نوعهای اویتسیه. 4

مادّة 21. اویتسیة دولتی. 4

مادّة 22. اویتسیة گرجدنی. 5

مادّة 23. تنظیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیة دولتی. 5

مادّة 24. تنظیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی. 5

باب 4. نظارت دولتی به فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی. . 5

مادّة 25. مقام مخصوص وکالت‌دار، که به فعالیت در ساحة اویتسیه گرجدنی جمهوری تاجیکستان نظارت دولتی می‌برد. 5

مادّة 26. مقامات نظارت دولتی به فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی. 5

مادّة 27. حقوق، عهده‌داری و مسئولیت بازرسهای اویتسیه. 5

مادّة 28. حتمی بودن اجرای طلبات بازرسهای اویتسیه و خدمات بازرسی. 5

باب 5. کارمندان اویتسیه. . 5

مادّة 29. مفهوم کارمندان اویتسیه. 6

مادّة 30. به اجرای فعالیت راه دادن شخصانی، که به کارمندان اویتسیه منسوبند. 6

مادّة 31. دارای اعتبار دانستن سیرتیفیکت (شهادتنامة) دولت خارجی، که به کارمند اویتسیه داده شده است. 6

باب 6. هیت هواپیما. . 6

مادّة 32. هیت هواپیما. 6

مادّة 33. سرنشین هواپیما. 6

مادّة 34. حقوق کامندیر هواپیما. 7

مادّة 35. عمل ایکیپج هواپیما در حالت فلاکت. 7

مادّة 36. رسانیدن کمک به هواپیما و آدمانی، که در خطر می‌باشند. 7

باب 7. هواپیماها. . 7

مادّة 37. هواپیماها. 7

مادّة 38. بقیدگیری دولتی و به حساب‌گیری دولتی هواپیماها. 8

مادّة 39. طلبات قابل پرواز بودن هواپیماهای گرجدنی و حفظ محیط زیست از تأثیر فعالیت در ساحة اویتسیه. 8

مادّة 40. اجازت استفاد‌بری هواپیماهای دولتی و گرجدنی. 8

مادّة 41. سیرتیفیکتسیة هواپیماهای گرجدنی. 9

مادّة 42. علامتهایی، که به هواپیما گذاشته می‌شود. 9

باب 8. ایرادرامها، فرودگاههای و انشائات سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی. . 10

مادّة 43. ایرادرام و فرودگاههای. 10

مادّة 44. بقیدگیری دولتی ایرادرامها و ایراپارتها. 10

مادّة 45. ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی. 10

مادّة 46. جدا کردن قطعة زمین یا سطح آب. 11

مادّة 47. ایرادرامهای جایگیرشوی مشترک و ایرادرامهای استفاد‌بری مشترک. 11

مادّة 48. ساختمان و ازنوسازی ایرادرامها، فرودگاههای و  ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی. 11

مادّة 49. ساختمان در حدود نزد ایرادرام. . 11

مادّة 50. جایگیرکنی ابژکتهای گوناگون در منطقة ایرادرام. . 11

مادّة 51. سیرتیفیکتسیة ایرادرامها و ایراپارتها، اینچنین ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی. 12

مادّة 52. خذمت‌رسانی هواپیماها در ایرادرامها و ایراپارتها. 12

مادّة 53. علامت‌‌گذاری بناها و انشائات. 12

باب 9. کارخانه‌های اویتسیانی. . 12

مادّة 54. کارخانه‌های اویتسیانی و استفاد‌برنده. 12

مادّة 55. فعالیّت تجارتی در ساحة اویتسیة گرجدنی از طرف کارخانه‌های اویتسیانی و صاحبکاران انفرادی جمهوری تاجیکستان. 13

مادّة 56. فعالیّت تجارتی در ساحة اویتسیة گرجدنی از طرف کارخانه‌های اویتسیة گرجدنی خارجی، نمایندگیهای بینلمیللی استفاد‌بری و صاحبکاران انفرادی خارجی  13

مادّة 57. طریفها و باجها در ساحة اویتسیة گرجدنی و قاعده‌های فروش سندهای حمل و نقل  13

مادّة 58. نظارت از بالای فعالیّت کارخانه‌های اویتسیانی و صاحبکاران انفرادی. 14

باب 10. پرواز هواپیماها. . 14

مادّة 59. به پرواز هواپیما اجازت دادن. 14

به پرواز هواپیمایی اجازت داده می‌شود، که علامتهای دولتی و بقیدگیری یا بهیسابگیری و فرق‌کننده داشته از تییاری ضروری گذشته است و در بارت سندهای دخلدار را دارد. 14

مادّة 60. سندهایی، که در بارت هواپیما موجودند. 14

مادّة 61. به پرواز آماده کردن هواپیما و هیت آن. 14

مادّة 62. تأمین پرواز هواپیماها. 14

مادّة 63. نقشة پروازیهواپیما. 15

مادّة 64. علاقة رادیویی با هواپیما. 15

مادّة 65. پرواز هواپیما از بالای محلهای اهالی‌نشین. 15

مادّة 66. پرواز نمایشی هواپیما. 15

مادّة 67. پرواز هواپیمای سرعت فوق‌الصدا داشته. 15

مادّة 68. عکسبرداری، به نواربرگیری و دیگر اصولهای تحقیق فاصلوی زمین از بارت هواپیما. 15

مادّة 69. اجارة کانالهای علاقه. 15

مادّة 70. استفادة واسطه‌های علاقة تعیینات عمومی. 16

مادّة 71. انجام دادن تأمینات رادیوتیخنیکی پرواز هواپیماها و علاقة رادیویی با آنها  16

باب 11. پرواز بینلمیللی هواپیماها. . 16

مادّة 72. پرواز بینلمیللی هواپیماها. 16

مادّة 73. پرواز و فرودایی هواپیماهای جمهوری تاجیکستان و هواپیماهای دولتهای خارجی هنگام اجرای پروازهای بینلمیللی. 16

مادّة 74. در قلمرو جمهوری تاجیکستان اعتراف کردن سندهای هواپیما، که در بارت هواپیماهای گرجدنی دولتهای خارجی موجودند. 17

مادّة 75. استفادة قاعده‌های شناسنامه، گمرک و قاعده‌های دیگر هنگام اجرای پرواز بینلمیللی هواپیماها. 17

باب 12. بی‌خطری اویتسیه. . 17

مادّة 76. بی‌خطری اویتسیه. 17

مادّة 77. تأمین بی‌خطری اویتسیه. 17

مادّة 78. معاینة پیش از پرواز. 18

باب 13. جستجو و نجات‌دهی. . 18

مادّة 79. هواپیمایی، که به فلاکت دچار شده ایستاده است یا به فلاکت گرفتار شده است. 18

مادّة 80. بانگ فلاکت. 18

مادّة 81. جستجو و نجات دادن هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتهای آنها. 19

مادّة 82. تأمین کارهای جستجویی و صدموی و نجات‌دهی. 19

مادّة 83. کارهای صدموی و نجات‌دهی در ایرادرام و منطقة ایرادرام. . 19

مادّة 84. جستجو و نجات دادن هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتهای آنها در قلمرو دولتهای خارجی. 20

مادّة 85. خبرها در بارة هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشد  20

مادّة 86. خبردارکنی در بارة هواپیمای به فلاکت گرفتارشده. 20

مادّة 87. قطع نمودن جستجوی هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیت آن  20

باب 14. تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی. . 21

مادّة 88. مقصد و ترتیب تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی. 21

مادّة 89. وکالتهای کمیسیون تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی. 21

مادّة 90. نگهداری دلیلهای مادّی. 21

مادّة 91. تأمین کارها در جای حادثه یا واقعة اویتسیانی. 22

مادّة 92. مبلغ‌گذاری کارهای تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی. 22

باب 15. حمل و نقل هوایی. . 22

مادّة 93. حمل و نقل‌دهنده. 22

مادّة 94. حمل و نقل هوایی. 22

مادّة 95. اجرای قاعده‌های حمل و نقل هوایی. 22

مادّة 96. شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر. شرطنامة حمل و نقل هوایی بار. شرطنامة حمل و نقل هوایی مراسلات. 23

مادّة 97. شرطنامة کرایه هواپیما (چرتیر هوایی) 23

مادّة 98. سندهای انتقال. 23

مادّة 99. خذمت‌رسانی و امتیازاتی، که به مسافران هواپیما پیشنهاد کرده می‌شوند  23

مادّة 100. با تشبث حمل و نقل‌دهنده قطع گردیدن عمل شرطنامة انتقال هوایی مسافر، شرطنامة انتقال هوایی بار. 24

مادّة 101. با تشبث مسافر هواپیما قطع گردیدن عمل شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر. 24

مادّة 102. مهلت رسانیدن بار. 25

مادّة 103. تغییر دادن شرطنامة انتقال هوایی بار. 25

مادّة 104. گرفتن بار در نقطة تعیینشده. 25

مادّة 105. نگرفتن بار. 25

مادّة 106. حمل و نقل هوایی بارهای خطرناک. 25

باب 16. کارهای اویتسیانی. . 25

مادّة 107. کارهای اویتسیانی. 25

مادّة 108. شرطنامه در بارة اجرای کارهای اویتسیانی. 26

باب 17. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده، استفاد‌برنده و بارفرستند   26

مادّة 109. اساسهای عمومی مسئولیت. 26

مادّة 110. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای رسانیدن ضرر به حیات و سلامتی مسافر هواپیما. 26

مادّة 111. مسئولیت حمل و نقل‌دهند”،   برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، بار، همچنین اشیاهایی، که همراه مسافر می‌باشند. 27

مادّة 112. اندازة مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، بار، اینچنین اشیاهایی، که همراه مسافر می‌باشند. 27

مادّة 113. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای با تأخیر رسانیدن مسافر، بغاج یا بار. 27

مادّة 114. مسئولیت بارفرستنده. 28

مادّة 115. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای گمشوی، آسیب دیدن (ویران شدن) یا با تأخیر رسانیدن مراسلات. 28

مادّة 116. سازشنامه‌ها در بارة زیاد نمودن حدود مسئولیت حمل و نقل‌دهنده. 28

مادّة 117. ترتیب پیشنهاد طلبات در حالتی  ویران کرده شدن شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر، شرطنامة انتقال هوایی بار یا شرطنامة حمل و نقل هوایی مراسلات. 28

مادّة 118. شخصانی، که در صورت ویران کرده شدن شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر، شرطنامة حمل و نقل هوایی بار یا شرطنامة حمل و نقل هوایی مراسلات حقوق پیشنهاد طلبات را دارند. 28

مادّة 119. مهلت پیشنهاد ادّعا به حمل و نقل‌دهنده هنگام حمل و نقل هوایی داخلی  29

مادّة 120. مهلت پیشنهاد اعتراض به حمل و نقل‌دهنده هنگام انتقال هوایی بینلمیللی. 29

مادّة 121. آغاز مرور مهلتی  دعوا. 29

مادّة 122. مسئولیت برای ضرری، که هنگام با همدیگر برخوردن هواپیماها رسیده‌است  30

مادّة 123. ‌اندازه‌های مسئولیت برای ضرری، که هنگام حمل و نقل هوایی رسانیده شده‌است  30

مادّة 124. سغرتة حتمی مسئولیت مالک هواپیما در نزد شخصان سوّم. . 30

مادّة 125. سغرتة حتمی حیات و سلامتی اعضای هیت هواپیما. 30

مادّة 126. سغرتة حتمی مسئولیت حمل و نقل‌دهنده در نزد مسافر هواپیما. 31

مادّة 127. سغرتة حتمی مسئولیت حمل و نقل‌دهنده در نزد صاحب بار یا بارفرستند  31

مادّة 128. سغرتة حتمی مسئولیت استفاد‌برنده هنگام کارهای اویتسیانی. 31

باب 18. مقرّرات خاتموی. . 31

مادّة 129. همکاری بینلمیللی در ساحة استفادة فضای هوایی جمهوری تاجیکستان. 31

مادّة 130. جوابگری برای رعایه نکردن طلبات کادکس مذکور. 31

 

 

کادیکس مذکور مناسبتهای وابسته به استفادة فضای هوایی جمهوری تاجیکستان و فعالیّت اویتسیّه را به ترتیب درآورده، اساسهای عملی نمودن سیاست دولتی را در این ساحه مقرّر می‌نماید. (قجت از 26. 12. 11گ. ، ش 775)

 
باب 1. قاعده‌های عمومی
 
مادّة 1. استقلالیّت فضای هوایی جمهوری تاجیکستان
 

موتابیق کانستیتوتسیة (سرقانون) جمهوری تاجیکستان فضای هوایی جمهوری تاجیکستان مالکیّت استثنای دولت می‌باشد.

جومهوری تاجیکستان استقلالیّت پرّه و استثنایی را نسبت فضای هوایی جمهوری تاجیکستان دارد.

 
مادّة 2. وظیفه‌های کادکس فضای هوایی جمهوری تاجیکستان
 

وزیفه‌های کادکس مذکور تنظیم تأمین حمل و نقل هوایی، کارهای اویتسیانی، مدافعه‌ و امنیت دولت، حفظ منفعتهای شهروندان، بی‌خطری پرواز هواپیماها، امنیت اویتسیانی و محیط زیست می‌باشد. (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

 
مادّة 3. سیاست دولتی در ساحة فضای هوایی و فعالیت در ساحة اویتسیی
 

سیاست دولتی در ساحة فضای هوایی و فعالیت در ساحة اویتسیه مجموع تدبیرهای حقوقی، اقتصادی، تشکیلی، حربی و دیگر را در بر گرفته، چاره‌های زیرین را پیش‌بینی می‌کند:

تعمین امنیت و استفادة عاقلانة فضای هوایی؛

تهیه و تطبیق برنامه‌های مقصدناک دولتی؛

تکمیل فعالیت در ساحة اویتسیه؛

همکاری متقابلة سودبخش با دولتهای خارجی عاید استفادة فضای هوایی و فعالیت در ساحة اویتسیه.

 
مادّة 4. قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان
 

قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان به کانستیتوتسیة (سرقانون) جمهوری تاجیکستان اساس یافته، از کادکس مذکور، دیگر سندهای معیاری حقوقی جمهوری تاجیکستان، اینچنین سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده است، عبارت می‌باشد. (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

 
مادّة 5 با قجت از 26. 12. 11س. ، ش775 خارج کرده شد.

مادّة 6 با قجت از 18. 03. 15 س. ، ش 1181 خارج کرده شد.
 
مادّة 7. مناسبتهایی، که قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان به تنظیم می‌درارد
 

قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان مناسبتها را در ساحة استفادة فضای هوایی، مناسبتهایی، که با فعالیت در ساحة اویتسیه در قلمرو جمهوری تاجیکستان وابسته‌اند، اینچنین مناسبتهای را، که از پرواز هواپیماهای جمهوری تاجیکستان بیرون از قلمرو جمهوری تاجیکستان به وجود می‌آیند، تنظیم می‌نماید، اگر قانونهای کشوری، که هواپیما در آن قرار دارد یا در سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده است، ترتیب دیگری پیش‌بینی نکرده باشند و مناسبتهای را تنظیم می‌نماید، که وابسته به پرواز هواپیماهای دولتهای خارجی در فضای هوایی جمهوری تاجیکستان به وجود می‌آیند، اگر در شرطنامة بینلمیللی جمهوری تاجیکستان طور دیگری پیش‌بینی نشده باشد. (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

 
مادّة 8. مال و ملک اویتسیی
 

مال و ملک اویتسیة گرجدنی جمهوری تاجیکستان-هواپیماها، ایرادرامها، فرودگاهها، واسطه‌های تکنیکی و دیگر واسطهایی، که برای تأمین پرواز هواپیماها پیش‌بینی شده‌اند، مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان در شکلهای گوناگون مالکیت وجود داشته می‌تواند.

مال و ملک اویتسیة دولتی و ابژکتهای نظام یگانة تشکیل حرکت هوایی تنها در شکل مالکیّت دولتی بوده می‌توانند.

شخسان واقعی و حقوقی می‌توانند در مالکیّت شخصیشان هواپیماهای گرجدنی داشته باشند. (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

 
مادّة 9. سیرتیفیکتسیه و اتّیستتسیة حتمی در اویتسیة گرجدنی
 

شخسان حقوقی – کارخانه‌های اویتسیانی و صاحبکاران علی‌حده، که همل و نقلی هوایی و کارهای اویتسیانی را اجرا و تأمین می‌کنند؛ شخصان حقوقی، که خذمت‌رسانی تکنیکی و تعمیر تکنیکة اویتسیانی را انجام می‌دهند؛ ایرادرامها، فورودگاهها؛ مؤسسه‌های تعلیمی، که موافق فهرست وظیفه‌های کارمندان اویتسیه متخصصان را در سطح دخلدار تییار می‌کنند؛ هواپیماها، موهرّیکهای اویتسیانی، پرّه‌های هوایی، تجهیزات داخلی و زمینی هواپیماها و ابژکتهای دیگر، همچنین شخصان حقوقی، که فعالیّت آنها مستقیماً با تأمین بی‌خطری پرواز هواپیماها یا بی‌خطری اویتسیانی وابسته می‌باشد، به طور حتمی مورد سیرتیفیکتسیه قرار داده می‌شوند.

کارمندان اویتسیه به طور حتمی از اتّیستتسیه می‌گذرند.

سیرتیفیکتسیه و اتّیستتسیة حتمی از طرف مقامات مخصوص وکالت‌داری صورت می‌گیرد، که تشکیل و گذرانیدن سیرتیفیکتسیه و اتّیستتسیة حتمی به ذمّة آنها وا‌گذار گردیده است. طلبات گذرانیدن سیرتیفیکتسیه و اتّیستتسیة حتمی و ترتیب گذرانیدن آنها، که با قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر گردیده‌اند، باید از طرف همة مقامات حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان، همچنین شخصان حقوقی و شهروندان حتماً رعایه کرده شوند.

‌گذرانیدن سیرتیفیکتسیة حتمی پولکی می‌باشد.

 
مادّة 10. اجازتنامدیهی (لیتسینزییکنانی) فعالیت در ساحة نقلیات هوای
 

فعالیت در ساحة نقلیات هوایی در اساس اجازتنامه به عمل برآورده می‌شود.

یجازتنامدیهی فعالیت در ساحة نقلیات هوایی موافق قانون جمهوری تاجیکستان «در بارة اجازتنامدیهی به بعضی نمودهای فعالیت» صورت می‌گیرد.

 
مادّة 11. بازداشتن عمل و یا بیکار کردن سیرتیفیکت
 

مل سیرتیفیکت از طرف مقامی، که سیرتیفیکت را داده است، ممکن است بازداشته شود، اینچنین با ترتیب مقرّرنمودة قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان می‌تواند به عمل آن محدودیّتها جاری کرده شوند.

سیرتیفیکت از طرف مقامی، که این حجّت را داده است، با ترتیب مقرّرنمودة قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان می‌تواند بیکار کرده شود.

 
باب 2. تنظیم دولتی استفادة فضای هوای
 
مادّة 12. استفادة فضای هوای
 

یستیفادة فضای هوایی فعّالیّتی می‌باشد، که در جریان آن در فضای هوایی حرکت ابژکتهای گوناگون مادّی (تییاره‌ها، رکیته‌ها و ابژکتهای دیگر) صورت می‌گیرد، اینچنین فعالیّتهای دیگر (ساختمان انشائات بلندآشیانه، فعّالیّتی، که در جریان آن شعاع‌دهی الکترومگنیتی و غیره به وجود می‌آیند، به هوا پرتافتن مادّهایی، که دیدن را دشوار می‌گردانند، گذرانیدن کارهای ترکانیش و مانند اینها) اجرا کرده می‌شود، که به بی‌خطری حرکت هوایی تهدید کرده می‌تواند.

یستیفادبرندگان فضای هوایی-شهروندان و شخصان حقوقی می‌باشند، که به آنها به ترتیب مقرّرشده حقوق اجرای فعالیت عاید به استفادة فضای هوایی داده شده است.

 
مادّة 13. تنظیم دولتی استفادة فضای هوای
 

تنزیم دولتی استفادة فضای هوایی از طرف دولت مقرّر کرده شدن قاعده‌های عمومی چنین فعالیت، اینچنین مسئولیت برای رعایة آنها می‌باشد.

تنزیم دولتی استفادة فضای هوایی از طرف مقامات زیرین صورت می‌گیرد:

1) مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ – تنظیم پُرّة دولتی استفادة فضای هوایی؛

2) مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی – تنظیم دولتی فعالیت عاید به استفادة آن قسم فضای هوایی، که به ترتیب مقرّرشده برای راههای هوایی (داخلی و بینلمیللی) ، خطهای هوایی محلی، منطقه‌های کارهای اویتسیانی، ایرادرام و فورودگاههای گرجدنی مویین کرده شده است.

 
مادّة 14. افضلیّتهای دولتی در استفادة فضای هوای
 

همة استفاد‌برندگان فضای هوایی حقوق برابر استفادة آن را دارند. در صورت به وجود آمدن ضرورت استفادة همزمان فضای هوایی از طرف استفاد‌برندگان مطابق افضلیّتهای دولتی با ترتیب زیرین داده می‌شود:

1) زده گردانیدن هجوم هوایی، پیشگیری نمودن و راه ندادن به ویرانکنی سرحد دولتی جمهوری تاجیکستان یا حملة مسلّحانه به قلمرو جمهوری تاجیکستان؛

2) رسانیدن کمک هنگام حالتهای فوق‌العادّة دارای خصوصیتهای طبیعی و تکنیکی؛

3) به زمین شناندن، جستجو نمودن و به جای دیگر کوچانیدن تجهیزات کیهانی و اکیپجها؛

4) پیشگیری نمودن و راه ندادن ویرانکنی قاعده‌های استفادة فضای هوایی جمهوری تاجیکستان؛

5) اجرای پرواز هواپیماها، از جمله به منفعت اقتدار مدافعویی و امنیت دولت یا فعالیّت دیگر عاید به استفادة فضای هوایی، که به ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان انجام داده می‌شود؛

6) اجرای پرواز هواپیماها یا فعالیّت دیگر عاید به استفادة فضای هوایی، که مطابق شرطنامه‌های مخصوص انجام داده می‌شود؛

7) اجرای پرواز هواپیماهای اویتسیة دولتی هنگام سنجشهای ناگهانی آمادگی جنگی، همچنین هنگام به جای دیگر کوچانیدن قسمها و واحدهای اویتسیة دولتی؛

8) اجرای پرواز هواپیماهای اویتسیة دولتی؛

9) اجرای همل و نقلی منتظم هوایی مسافران، بغاج، بارها و مراسلات؛

10) اجرای همل و نقلی غیریمونتزم هوایی، اجرای کارهای اویتسیانی؛

11) گذرانیدن چاره‌بینیهای تعلیمی، ورزشی، نمایشی و چاره‌بینیهای دیگر؛

12) اجرای پرواز هواپیماها یا فعالیّت دیگر عاید به استفادة فضای هوایی، که به مقصد قانع کنانی طلبات شهروندان انجام داده می‌شود.

 
مادّة 15. تشکیل استفاد‌بری فضای هوای
 

تشکیل استفاد‌بری فضای هوایی تأمین حرکت بی‌خطری، صرفه‌کارانه، منتظم هوایی و فعالیّت دیگر را دایر به استفادة فضای هوایی پیش‌بینی می‌نماید. تشکیل استفاد‌بری فضای هوایی از اینها عبارت است:

مقرّر نمودن ساختار فضای هوایی؛

2) به نقشه‌گیری و هماهنگسازی استفاد‌بری فضای هوا مطابق افضلیّتهای دولتی، که با مادّة 14 همین کادکس مقرّر کرده شده‌اند؛

3) تأمین ترتیب اجازت‌دهنده استفاد‌بری فضای هوایی؛

4) تشکیل حرکت هوایی، که اینها را دربر می‌گیرد: خذمت‌رسانی (اداره‌کنی) حرکت هوایی:

تشکیل سمتهای حرکت هوایی؛

تشکیل فضای هوایی به مقصد تأمین خذمت‌رسانی (اداره‌کنی) حرکت هوایی و تشکیل سمتهای حرکت هوایی؛

5) نظارت به رعایة قاعده‌های استفاد‌بری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان.

تشکیل استفاد‌بری فضای هوایی از جانب مقامات سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی، اینچنین از طرف مقامات استفاد‌برندة فضای هوایی – مقامات خذمت‌رسانی حرکت هوایی (اداره‌کنی پرواز) در منطقه‌ها و ناحیه‌های برای آنها مقرّرشده به ترتیب مویینّمودة حکومت جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

نیزامنامة سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق کرده می‌شود.

 
مادّة 16. ساختار فضای هوای
 

ساختار فضای هوایی منطقه‌ها، ناحیه‌ها و خطهای خذمت‌رسانی حرکت هوایی (راههای هوایی، خطهای هوایی محلی و مانند اینها) ، منطقه‌های ایرادرامها و نقطه‌های هوایی، منطقه‌های مخصوص و خطهای سیر پرواز هواپیماها، منطقه‌های ممنوع، منطقه‌های خطرناک (منطقه‌های آزمایشگاهها، کارهای ترکانیش و مانند اینها) ، منطقه‌های محدود پرواز هواپیماها و دیگر عنصرهای ساختار فضای هوایی را، که برای انجام دادن فعالیت در فضای هوایی مقرّر کرده شده‌اند، دربر می‌گیرد. ساختار فضای هوایی به ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق کرده می‌شود.

 
مادّة 17. اجازت برای استفاد‌بری فضای هوای
 

یستیفادبری فضای هوایی در اساس اجازت مقام سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی با آگاهانیدن حتمی مقام سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی در این باره صورت می‌گیرد، به غیر از حالتهایی، که در بندهای 1-4 قسم دوّم مادّة 14 همین کادکس پیش‌بینی شده‌اند.

 
مادّة 18. منع یا محدود کردن استفاد‌بری فضای هوای
 

یستیفادبری فضای هوایی یا منطقه‌های علی‌حدة آن می‌تواند به ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان منع یا محدود کرده شود.

 
مادّة 19. نظارت به رعایة قاعده‌های استفاد‌بری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان
 

نزارت به رعایة قاعده‌های استفاد‌بری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان از طرف مقامات سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی، مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ عاید به آشکار نمودن هواپیماهای ویرانکار، همچنین مقامات استفاد‌کنندة فضای هوایی – مقامات خذمت‌رسانی حرکت هوایی (اداره‌کنی پرواز) در منطقه‌ها و ناحیه‌های برای آنها مقرّرشده صورت می‌گیرد.

مقامات در قسم یکم همین مادّه ذکرشده، اینچنین استفاد‌برندگان فضای هوایی وظیفه‌دارند، که برای پیشگیری و (یا) راه ندادن به ویرانکاریهای قاعده‌های استفادة فضای هوایی جمهوری تاجیکستان چاره‌های پیش‌بینینمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان را عملی نمایند.

 
باب 3. تنظیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیی
 
مادّة 20. نوعهای اویتسیی
 

ویتسیه به دو نوع تقسیم می‌شود: دولتی و گرجدنی.

 
مادّة 21. اویتسیة دولتی
 

ویتسییی، که برای انجام دادن خذمت حربی، سرحدی، میلیتسیه، گمرک و دیگر خذمت دولتی، اینچنین برای اجرای وظیفه‌های سفربری و مدافعویی استفاده برده می‌شود، به اویتسیة دولتی منسوب است.

یستیفادة اویتسیة دولتی به مقصدهای تجارتی به ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

 
مادّة 22. اویتسیة گرجدنی
 

ویتسییی، که به مقصدهای تأمین طلبات شهروندان و اقتصادیات استفاده برده می‌شود، به اویتسیة گرجدنی منسوب است.

ویتسیة گرجدنی، که برای همل و نقلی هوایی مسافران، بغاج، بارها، مراسلات و کارهای اویتسیانی پولکی استفاده برده می‌شود، به اویتسیة گرجدنی تجارتی منسوب است.

ویتسیة گرجدنی، که بی‌پول استفاده برده می‌شود، به اویتسیة تعیینات عمومی منسوب است.

 
مادّة 23. تنظیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیة دولتی
 

تنزیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیة دولتی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ صورت می‌گیرد.

 
مادّة 24. تنظیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی
 

تنزیم دولتی فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی در حدود مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

 
باب 4. نظارت دولتی به فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی
 
مادّة 25. مقام مخصوص وکالت‌دار، که به فعالیت در ساحة اویتسیه گرجدنی جمهوری تاجیکستان نظارت دولتی می‌برد
 

نزارت دولتی را به فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی جمهوری تاجیکستان مقام مخصوص وکالت‌دار دولتی، که حکومت جمهوری تاجیکستان مویین می‌نماید، عملی می‌گرداند.

نیزامنامة مقام مخصوص وکالت‌دار دولتی را حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق می‌نماید،

 
مادّة 26. مقامات نظارت دولتی به فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی
 

برای نظارت دولتی به فعالیت در ساحة اویتسیة گرجدنی ادارة اویتسیة گرجدنی (دیپرتمینت اویتسیة گرجدنی) جمهوری تاجیکستان خدمات بازرسی تأسیس می‌دهد.

ساختار و وظیفه‌های خدمات بازرسی با پیشنهاد ادارة اویتسیة گرجدنی (دیپرتمینت اویتسیة گرجدنی) جمهوری تاجیکستان از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند.

 
مادّة 27. حقوق، عهده‌داری و مسئولیت بازرسهای اویتسیی
 

هوقوق، عهده‌داری و مسئولیت بازرسهای اویتسیّه را قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان مقرّر می‌نماید.

 
مادّة 28. حتمی بودن اجرای طلبات بازرسهای اویتسیه و خدمات بازرسی
 

‌طلبات بازرسهای اویتسیه و خدمات بازرسی، که در اساس گذرانیدن تفتیشات به میان گذاشته شده‌اند، از طرف شهروندان و شخصان حقوقی باید حتماً اجرا کرده شوند.

 
باب 5. کارمندان اویتسیی
 
مادّة 29. مفهوم کارمندان اویتسیی
 

شخسانی، که دارای آمادگی مخصوص و سیرتیفیکت (شهادتنامه) بوده، فعالیّت را عاید به تأمین بی‌خطری پرواز هواپیماها یا بی‌خطری اویتسیانی، همچنین فعالیّت را عاید به تشکیل، اجرا، تأمین و خذمت‌رسانی همل و نقلی هوایی و پرواز هواپیماها، کارهای اویتسیانی، تشکیل استفاد‌بری فضای هوایی، تشکیل و خذمت‌رسانی حرکت هوایی انجام می‌دهند، به کارمندان اویتسیه منسوب می‌باشند.

فیهریست منصبهای کارمندان اویتسیه از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق کرده می‌شود.

کارمندان اویتسیه از کارمندان اویتسیة دولتی و اویتسیة گرجدنی عبارتند.

 
مادّة 30. به اجرای فعالیت راه دادن شخصانی، که به کارمندان اویتسیه منسوبند
 

شخسانی، که به کارمندان اویتسیة دولتی منسوبند، به اجرای فعالیت در صورت داشتن شهادتنامه راه داده می‌شوند.

شخسانی، که به جملة کارمندان اویتسیة گرجدنی منسوبند، به اجرای فعالیت در صورت داشتن سیرتیفیکت (شهادتنامه) راه داده می‌شوند.

‌طلبات نسبت کارمندان اویتسیة گرجدنی با قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند.

نزارت دولتی به فعالیّت کارمندان اویتسیه از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ و مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی صورت می‌گیرد.

 
مادّة 31. دارای اعتبار دانستن سیرتیفیکت (شهادتنامة) دولت خارجی، که به کارمند اویتسیه داده شده‌است
 

سیرتیفیکت (شهادتنامة) دولت خارجی، که به کارمند اویتسیه داده شده است، در جمهوری تاجیکستان به شرطی دارای اعتبار دانسته می‌شود، که این سیرتیفیکت (شهادتنامه) به معیارهای بینلمیللیی از طرف جمهوری تاجیکستان اعترافشده و قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مطابقت داشته باشد.

 
باب 6. هیت هواپیما
 
مادّة 32. هیت هواپیما
 

هیتی هواپیما از هیتی پروازکننده (کامندیر هواپیما و دیگر شخصان هیت پروازکننده) و هیتی کبینه (آپیرتاران بارت و راهبلدان بارت) عبارت است. اگر هیتی پروازکننده از هیت حداقل مقرّرشده کمتر باشد، به پرواز هواپیما اجازت داده نمی‌شود.

هیتی هواپیمای نوع مویین مطابق طلبات استفاد‌بری هواپیمای نوع مذکور در پرواز مقرّر کرده می‌شود.

به هیتی پروازکنندة اویتسیة گرجدنی جمهوری تاجیکستان تنها شهروندان جمهوری تاجیکستان شامل شده می‌توانند، اگر در قانون جمهوری تاجیکستان طور دیگر پیش‌بینی نشده باشد.

 
مادّة 33. سرنشین هواپیما
 

سر‌نشینی هواپیما شخصی می‌باشد، که سیرتیفیکت (شهادتنامة) عملکنندة پیلات (لیاتچیک) ، اینچنین تییاری و تجربة ضروری برای اداره‌کنی مستقلانة نوع مویین هواپیما دارد.

سر‌نشینی هواپیما به کار هیتی هواپیما راهبری می‌کند، برای ترتیب و انتظام در هواپیما جوابگر است، انچوین عاید به تأمین بی‌خطری آدمان در هواپیمابوده، محافظت هواپیما و مال و ملکی در آن بوده تدبیرهای ضروری می‌‌اندیشد.

 
مادّة 34. حقوق کامندیر هواپیما
 

سر‌نشینی هواپیما حقوق دارد:

1) در بارة آغاز پرواز و فرود آمدن هواپیما، اینچنین عاید به قطع پرواز و برگشتن به ایرادرام یا دایر به فرود آمدن مجبوری در صورت تهدید آشکار به بهترین پرواز هواپیما با مقصد نجات حیات آدمان، پیشگیری ضرر به محیط زیست قرار نهایی قبول کند. چنین قرارها با دیگر کردن نقشة پرواز، دستورهای مقام دخلدار سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی و سپارش برای پرواز با آگاهانیدن حتمی مقام دخلدار خذمت‌رسانی حرکت هوایی (اداره‌کنی پرواز) و از روی امکان مطابق قاعده‌های مقرّرشدة پرواز قبول کرده شده می‌توانند؛

2) با مقصد تأمین بی‌خطری پرواز هواپیما به هر شخص در هواپیمابوده امر دهد و اجرای آن را طلب نماید. سر‌نشینی هواپیما حقوق دارد نسبت به شخصانی، که با کردار خود برای بی‌خطری پرواز هواپیما تهدید بی‌واسطه به وجود می‌آرند و از اجرای امرهای کامندیر هواپیما سرکشی می‌کنند، همة تدبیرهای ضروری، از جمله چاره‌های مجبورسازی را اندیشهد. بعد رسیدن هواپیما به ایرادرام نزدیکترین، کامندیر هواپیما حقوق دارد، که چنین شخصان را از هواپیما فرارد و در صورت صادر نمودن کرداری، که علامتهای جنایت دارد، آنها را به مقامات حفظ حقوق سپارد؛

3) در بارة ریختن سوزشواری در جریان پرواز، پرتافتن بغاج، بار و مراسلات، اگر این عمل برای تأمین بی‌خطری پرواز هواپیما و فرود آمدن آن ضرور باشد، قرار قبول کند. در صورت موجود نبودن خدمات دخلدار بی‌خطری اویتسیانی، کامندیر هواپیما هوقوق دارد، که پیش از پرواز شخصان و ابژکتهای در مادّة 80 همین کادکس ذکرشده را تفتیش نماید؛

4) عاید به تأمین انجام بی‌خطر پرواز هواپیما تدبیرهای دیگر اندیشهد.

در صورت نشستن مجبوری هواپیما کامندیریهواپیما به عمل شخصانی، که در هواپیما قرار دارند، تا به نمایندگان خدمات جستجو و نجات هواپیما سپاریدن صلاحیّت خود راهبری می‌کند.

 
مادّة 35. عمل ایکیپج هواپیما در حالت فلاکت
 

گر هواپیما به فلاکت دچار شده ایستاده باشد یا گرفتار فلاکت گردیده باشد، کامندیر هواپیما و دیگر اعضایان هیتی هواپیما عهده‌دارند، که برای حفظ حیات و سلامتی آدمان در هواپیمابوده، اینچنین در بابت تأمین حفظ هواپیما و مال و ملکی در آن بوده تمام تدبیرها را اندیشهند.

 
مادّة 36. رسانیدن کمک به هواپیما و آدمانی، که در خطر می‌باشند
 

سر‌نشینی هواپیمایی، که بانگ فلاکت را از دیگر هواپیمای به فلاکت دچارشدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده قبول کرده است، منطقة آفت ایکالاگی یا آدمان در خطر قرارداشته را آشکار نموده است، عهده‌دار است، که به آنها کمک رساند، اگر این عمل به هواپیما، مسافران و ایکیپج به او سپاریدشده خطرناک نباشد، در نقشه محل (منطقة) فلاکت را قید نماید و در این بابت به مقام خذمت‌رسان حرکت هوایی (اداره‌کنی پرواز) خبر دهد.

 
باب 7. هواپیماها
 
مادّة 37. هواپیماها
 

هواپیما – دستگاه پروازکننده می‌باشد، که در اتمسفره از حساب عمل دوطرفة هوایی، که آن از هوای سطح زمین و هوای سطح آب فرق می‌کند، نگاه داشته می‌شود.

هواپیمای باسر‌نشین-هواپیمایی، که هنگام پرواز از جانب سرنشین (هیت) در داخل آن بوده اداره کرده می‌شود  (قجت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315).

هواپیمای بیسر‌نشین-دستگاه، هواپیما، چرخبالی، که بی سرنشین (هیت) در داخل آن بوده پرواز می‌کند و به طور فاصلوی اداره کرده می‌شود  (قجت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315).

سیستیمة اویتسیانی بیسر‌نشین-هواپیما و جزئیات به آن وابسته، که بی سرنشین (هیت) در داخل آن بوده اداره کرده می‌شود  (قجت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315).

 
مادّة 38. بقیدگیری دولتی و به حساب‌گیری دولتی هواپیماها
 

هواپیماهایی، که برای اجرای پرواز تعیین شده‌اند، باید با ترتیب زیرین از قید دولتی گذرند:

هواپیماهای دولتی-با ترتیب مقرّرنمودة مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌؛

هواپیماهای گرجدنی – در فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان با دادن شهادتنامة به قید دولتی گرفتن آنها یا در فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی دولت خارجی، با شرط بستن سازشنامه دایر به نگهداری قابلیّت پرواز آنها بین دولت استفاد‌برنده و دولت بقیدگیرنده، از قید دولتی گذرانیده می‌شوند. معلومات در بارة هواپیماهای گرجدنی در صورت داشتن سیرتیفیکت در بارة قابلیّت پرواز (گواهنامه‌ها در بارة قابل پرواز بودن) به فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان داخل کرده می‌شوند.

ترتیب دادن فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان به ذمّة ریگیستر دولتی اویتسیة جمهوری تاجیکستان، که به هیت مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی جمهوری تاجیکستان داخل می‌شود، وا‌گذار است.

هواپیمایی، که به ترتیب مقرّرشده در جمهوری تاجیکستان به قید دولتی و حساب دولتی گرفته شده است، دارای منسوبیّت ملّی جمهوری تاجیکستان می‌گردد.

معلومات در بارة هواپیمای گرجدنی در حالتهای زیرین از فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان خارج کرده می‌شوند:

ز حساب برآوردن هواپیمای گرجدنی یا از استفاده خارج کردن آن؛

‌فروش هواپیمای گرجدنی یا موافق دیگر اساسهای قانونی به دولت خارجی، اینچنین به شهروند خارجی، شخص بی‌شهروند یا شخص حقوقی خارجی گذشتن حقوق مالکیت به آن، به شرط برآوردن هواپیمای گرجدنی بیرون از قلمرو جمهوری تاجیکستان؛

ویران کرده شدن طلبات بقیدگیری هواپمای گرجدنی.

هنگام از فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان خارج کردن معلومات در بارة هواپیمای گرجدنی، شهادتنامه در بارة بقیدگیری دولتی این هواپیما اعتباریخود را گم می‌کند و باید به مقامی، که شهادتنامة مذکور را داده است، برگردانیده شود.

قایده‌های بقیدگیری دولتی و به حساب‌گیری دولتی هواپیماها از طرف مقام دخلدار مخصوص وکالت‌دار مقرّر کرده می‌شوند.

قایده‌های معاملات هواپیماهای بیسر‌نشین از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق کرده می‌شوند  (قجت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315).

خیزمترسانی در بابت بقیدگیری دجولتی هواپیمای گرجدنی پولکی می‌باشد. اندازة باج و ترتیب ستانیدن آن از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

بقیدگیری دولتی حقوق مالکیت و دیگر حقوق مالومولکی به هواپیما، محدود گردانیدن حقوق مذکور، پیدا شدن آنها، گذرش و قطع گردیدن آنها، همچنین مقرّر نمودن ترتیب بقیدگیری دولتی و اساسها برای رد نمودن بقیدگیری دولتی هواپیما و اهدهای با آن وابسته مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد. (قجت از 18. 03. 15 س. ، ش 1181)

در صورت به گرو گذاشتن هواپیمای گرجدنی معلومات در بارة گرو بیاد به فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان داخل کرده شوند.

 
مادّة 39. طلبات قابل پرواز بودن هواپیماهای گرجدنی و حفظ محیط زیست از تأثیر فعالیت در ساحة اویتسیی
 

‌طلبات قابل پرواز بودن هواپیماهای گرجدنی و حفظ محیط زیست از تأثیر فعالیت در ساحة اویتسیه (منبعد – طلبات دایر به قابلیّت پرواز و حفظ محیط زیست) با قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مویین کرده می‌شوند و اجرای آنها از طرف مقامات حاکمیت اجرائیة محلی جمهوری تاجیکستان، همچنین شخصان حقوقی و شهروندانی، که در قبول، استفاد‌بری و تعمیر هواپیماهای گرجدنی اشتراک می‌کنند، حتمیست.

 
مادّة 40. اجازت استفاد‌بری هواپیماهای دولتی و گرجدنی
 

یجازت استفاد‌بری هواپیماهای دولتی با ترتیب مقرّرنمودة مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ صورت می‌گیرد.

یستیفادبری هواپیماهای گرجدنی در صورت موجودیّت سیرتیفیکتها در بارة قابلیّت پرواز (گواهنامه‌ها در بارة قابل پرواز بودن) ، که در اساس سیرتیفکت نوع (شهادتنامه در بارة قابل استفاده بودن) داده شده‌اند و مطابقت این هواپیماها را با طلبات دایر به قابلیّت پرواز هواپیماهای گرجدنی و حفظ محیط زیست تصدیق می‌کنند، اجازت داده می‌شود.

ترتیب دادن اجازت استفاد‌بری هواپیماهای گرجدنی از جمله به شرط کرایه، توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 41. سیرتیفیکتسیة هواپیماهای گرجدنی
 

سیرتیفیکتسیة هواپیماهای گرجدنی مطابق قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان، که طلبات و قاعده‌های گذشتن سیرتیفیکتسیّه را مقرّر می‌کند، انجام داده می‌شود. اگر در جریان گذرانیدن سیرتیفیکتسیه مقرّر گردد، کی هواپیماهای به سیرتیفیکتسیه پیشنهادشده با طلبات دایر به قابلیّت پرواز و حفظ محیط زیست مطابقت داشتن و موافقت ساختمان آنها همچون ساختمان نمونوی به تیپشان اعتراف شده است، سیرتیفیکتسیه با دادن سیرتیفیکت انجام می‌یابد.

سیرتیفیکت نوع از طرف مقام مخصوص وکالت‌داری داده می‌شود، که به ذمّة آن با ترتیب مقرّرشده تشکیل و گذرانیدن سیرتیفیکتسیة حتمی هواپیماهای گرجدنی وا‌گذار گردیده است.

ریایه قاعده‌های استفاد‌بری پرواز و خذمت‌رسانی تکنیکی هواپیمای گرجدنی، که در حجّتهای استفاد‌بری هواپیمای گرجدنی نوع مویین پیش‌بینی گردیده‌اند و نگهداری قابلیّت پرواز هواپیما را تأمین می‌کنند، به ذمّة استفاد‌برنده وا‌گذار است.

هنگام از طرف استفاد‌برنده ویران کرده شدن قاعده‌های در قسم سوّم همین مادّة ذکرشده، اینچنین در صورت آشکار گردیدن حالت خلاف معیارهای بی‌خطری بودن هواپیمای گرجدنی، مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی حقوق دارد، که در استفادة هواپیمای داده شده محدودیت جاری نماید یا استفادة آن را بازدارد.

نزارت دولتی به قابل پرواز بودن هاپیماهای گرجدنی در دورة استفادة آنها از طرف مقام مخصوص وکالت‌داری، که به ذمّة آن با ترتیب مقرّرشده تشکیل و گذرانیدن سیرتیفیکتسیة حتمی هواپیماهای گرجدنی وا‌گذار گردیده است، اینچنین از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی صورت می‌گیرد.

یستیفادبرندگان وظیفه‌دارند به مقام مخصوص وکالت‌دار، که به ذمّة آن با ترتیب مقرّرشده تشکیل و گذرانیدن سیرتیفیکتسیة حتمی هواپیماهای گرجدنی وا‌گذار گردیده است، معلومات در بارة حالت تکنیکی تکنیکة اویتسیه و خصوصیتهای استفاد‌بری آن پیشنهاد نمایند. ترکیب معلومات و ترتیب پیشنهاد آنها با قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند.

هواپیماهای گرجدنی، که در دولت خارجی استحصال شده، برای استفاد‌بری به جمهوری تاجیکستان آورده می‌شوند، مطابق قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان از سیرتیفیکتسیه گذرانیده می‌شوند.

 
مادّة 42. علامتهایی، که به هواپیما گذاشته می‌شود
 

هنگام به فهرست دولتی هواپیماهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان داخل نمودن معلوماتها در بارة هواپیماهای گرجدنی به آن هواپیماها علامتهای تفرقة دولتی و بقیدگیری داده شده، آنها به هواپیما نقش کرده می‌شوند.

به هواپیماهای دولتی علامتهای تفرقة رقمی گذاشته می‌شوند.

به هواپیماهای تعیینات خذمت طبّی-سنیتری غیر از این تصویر صلیب سرخ یا هلال احمر طبق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان نقش کرده می‌شوند. (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

به هواپیماهای گرجدنی غیر از علامتهای تفرقة دولتی و بقیدگیری باید تصویر پرچم دولتی جمهوری تاجیکستان، اینچنین رمزهای به ترتیب مقرّرکردة قانون به قید گرفته شده نقش کرده شوند.

ترتیب به هواپیماهای دولتی نقش کردن علامتها از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ مقرّر کرده می‌شود.

لامتهای دولتی و بقیدگیری هواپیماهای گرجدنی، اینچنین ترتیب نقش کردن آنها و رمزها از طرف مقامات مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی مقرّر کرده می‌شوند.

 
باب 8. ایرادرامها، فرودگاههای و انشائات سیستم یگانة تشکیل حرکت هوای
 
مادّة 43. ایرادرام و فرودگاههای
 

ارادرام – قطعة زمین یا سطح آب با بناها، انشائات و تجهیزاتیست، که برای پرواز کردن، فرود آمدن، اداره کردن و توقف هواپیماها تعیین شده است.

ارادرام دو نوع می‌شود: ایرادرام اوییتسیه دولتی و ایرادرام اویتسیة گرجدنی.

اراپارت – مجموع انشائاتیست، که از ایرادرام، ایراواکزل، دیگر انشائاتی، که برای قبول و گسیلانیدن هواپیماها، خذمت‌رسانی همل و نقلی هوایی عبارت است و برای این مقصدها تجهیزات، کارمندان اویتسیه و دیگر کارمندان ضروری را دارد.

اراپارت بینلمیللی – ایراپارتیست، که برای قبول و گسیلانیدن هواپیماها، که همل و نقلی بینلمیللی هوایی را انجام می‌دهد و در آن نظارت گمرکی، سرحدی، سنیتری و کرنتینی و دیگر نوعهای نظارت صورت می‌گیرند، گشاده است.

قرار در بارة گشادن ایرادرام برای اجرای پرواز بینلمیللی هواپیماها یا ایراپارت بینلمیللی از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان قبول کرده می‌شود.

ترتیب گشادن یا بستن ایرادرام یا فورودگاهها توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 44. بقیدگیری دولتی ایرادرامها و ایراپارتها
 

ارادرامهای اویتسیة دولتی باید به قید دولتی گرفته، معلومات در بارة آنها به فهرست دولتی ایرادرامهای اویتسیة دولتی جمهوری تاجیکستان داخل کرده شوند. ترتیب‌دهی فهرست مذکور به ذمّة مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ وا‌گذار می‌گردد.

ارادرامها و ایراپارتهای گرجدنی باید به قید دولتی گرفته شده، معلومات در بارة آنها فقط در صورت موجود بودن سیرتیفیکتهای (شهادتنامه‌های) قابل استفاده بودن آنها مطابقاً به فهرست دولتی ایرادرامهای گرجدنی جمهوری تاجیکستان و فهرست دولتی ایراپارتهای جمهوری تاجیکستان داخل کرده شوند. ترتیب‌دهی فهرستهای ذکرشده به ذمّة مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی وا‌گذار می‌گردد.

معلومات در باریه ایرادرام یا ایراپارتهای گرجدنی در حالتهای زیرین از فهرستهای دخلدار دولتی خارج کرده می‌شوند:

ویران کرده شدن طلبات بقیدگیری دولتی ایرادرام یا ایراپارت گرجدنی و طلبات تأمین استفاد‌بری بی‌خطری آنها؛

در اساس عریضة شخصی، که ایرادرام یا ایراپارت گرجدنی را به قید گرفته است.

در صورت از فهرستهای دخلدار دولتی خارج کرده شدن معلومات دایر به ایرادرام یا ایراپارت استفاد‌بری ایرادرام یا ایراپارت بازداشته می‌شود، شهادتنامه در بارة بقیدگیری دولتی ایرادرام یا اراپارت اعتبار خود را گم می‌کند و باید به مقامی، که بقیدگیری دولتی ایرادرام یا ایراپارت را انجام می‌دهد، برگردانیده شود.

بقیدگیری دولتی ایرادرام یا فرودگاه گرجدنی طبقی  قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود. (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

بقیدگیری دولتی حقوق مالکیت و دیگر حقوق مالومولکی به ایرادرام یا ایراپارت، محدود کردن این حقوق، به وجود آمدن، گذرش و قطع آنها، همچنین مقرّر نمودن ترتیب بقیدگیری دولتی حقوق به ایرادرام یا ایراپارت یا اساس برای رد کردن آنها و اهدهای به آنها وابسته مطابق قانون‌‌گذاری گرجدنی جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

 
مادّة 45. ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوای
 

کامپلیکس بناها، انشائات، خطهای علاقه، اینچنین واسطه‌ها و سیستم زمینی خذمت‌رسانی حرکت هوایی، نویگتسیه به زمین شناندن و رابطه، که برای تشکیل حرکت هوایی تعیین شده‌اند، ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی می‌باشند.

نامگوی ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مویین کرده می‌شود.

 
مادّة 46. جدا کردن قطعة زمین یا سطح آب
 

جودا کردن قطعة زمین برای ایرادرام یا برای ابژکت سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان در بارة زمین صورت می‌گیرد.

جودا کردن سطح آب برای ایرادرام مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان عاید به آب صورت می‌گیرد.

جودا کردن قطعة زمین یا سطح آب برای ایرادرام، فورودگاهها یا ابژکت سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی با نظرداشت خصوصیتهای ایکالاگی محل صورت می‌گیرد.

 
مادّة 47. ایرادرامهای جایگیرشوی مشترک و ایرادرامهای استفاد‌بری مشترک
 

ارادرام جایگیرشوی مشترک – ایرادرامیست، که در آن هواپیماهای گرجدنی و هواپیماهای دولتی یکجایه جایگیر می‌شوند.

فیهریست ایرادرامهای جایگیرشوی مشترک از طرفت حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق کرده می‌شود.

ارادرام استفاد‌بری مشترک – ایرادرام اویتسیة دولتیست، که در آن آغاز پرواز، فرود آمدن، اداره‌کنی و توقف هواپیماهای گرجدنی، که پرواز را از روی جدول انجام می‌دهند، صورت می‌گیرد و آنها هوقوق ندارند در این ایرادرام قرارگاه داشته باشند. قرارها در بارة استفاد‌بری مشترک ایرادرام اویتسیة دولتی مقام مخصوص وکالت‌داری، که ایرادرام مذکور در اختیار آن می‌باشد، قبول می‌کند.

یستیفادبری ایرادرامهای جایگیرشوی مشترک و استفاد‌بری مشترک در اساس شرطنامه‌ها صورت می‌گیرد.

ارادرامهای جایگیرشوی مشترک هواپیماهای گرجدنی و هواپیماهای دولتی و ایرادرامهای استفاد‌بری مشترک باید به طلباتی، که نسبت ایرادرامهای گرجدنی پیشنهاد کرده می‌شوند، جواب داده توانند.

 
مادّة 48. ساختمان و ازنوسازی ایرادرامها، فرودگاههای و  ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوای
 

ساختمان و ازنوسازی ایرادرامها، فورودگاههای و ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی باید با مقامات دخلدار حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان موافقه کرده شود.

مادّة 49. ساختمان در حدود نزد ایرادرام
 

لایهکشی، ساختمان و وسیعکنی محلهای اهالی‌نشین شهر و دهات، همچنین ساختمان و ازنوسازی انشائات صناعتی، کشاورزی و انشائات دیگر در حدود نزد ایرادرامها باید با رعایة طلبات بی‌خطری پرواز هواپیماها، با درنظرداشت عاقبتهای امکان‌پذیر منفی تجهیزات ایرادرام و پرواز هواپیماها به سلامتی شهروندان و فعایّت شخصان حقوقی و با موافقة صاحب ایرادرام انجام داده شود.

 
مادّة 50. جایگیرکنی ابژکتهای گوناگون در منطقة ایرادرام
 

در منطقة ایرادرام جایگیر کردن بناها، انشائات، اختهای علاقه، اختهای انتقال برق، ابژکتهای رادیوتیخنیکی و ابژکتهای دیگری، که می‌توانند  به بی‌خطری پرواز هواپیماها تهدید کنند یا به کار تجهیزات رادیوتیخنیکی، که در ایرادرام گذاشته می‌شوند خلل رسانند، باید با صاحب ایرادرام موافقه کرده شود و مطابق قانون‌‌گذاری فضای هوایی جمهوری تاجیکستان صورت گیرد.

جایگیرکنی خطهای علاقه و خطهای انتقال برق، انشائات تعیینات گوناگون در منطقة عمل سیستمه‌های فروآیی، در نزدیکی ابژکتهای رادیولاکتسیه و رادیونویگتسیة برای تأمین پرواز هواپیماها تعیینشده و جایگیرکنی ابژکتهای شعاع‌دهنده باید با مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌، مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی، مقامات سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی، اینچنین به مقامات دخلدار حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان موافقه کرده شود.

 
مادّة 51. سیرتیفیکتسیة ایرادرامها و ایراپارتها، اینچنین ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوای
 

ارادرامها و فورودگاههای، که به مقصدهای اویتسیة گرجدنی استفاده می‌شوند، باید حتماً سیرتیفیکتسیه کرده شوند. ترتیب سیرتیفیکتسیة ایرادرامها و ایراپارتها، تجهیزات آنها و نامگوی این تجهیزات توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مویین کرده می‌شود.

‌طلبات نسبت به ایرادرامها و ایراپارتها توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند و رعایة آنها از طرف مقامات حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان، اینچنین شهروندان و شخصان حقوقی، که در لایحه‌کشی، ساختمان، قبول‌کنی، استفاد‌بری و تعمیر این ایرادرامها و ایراپارتها اشتراک می‌کنند، حتمیست.

تجهیزات رادیوتیخنیکی، روشنیدیهی و آب و هواسنجی، که در ایرادرامهای گرجدنی، ایرادرامهای مشترک هواپیماهای گرجدنی و هواپیماهای دولتی و ایرادرامهای استفاد‌بری مشترک، اینچنین ابژکتهای سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی گذاشته شده‌اند، باید به طلبات قابل استفاده بودن جوابگویی باشند، که آن با سیرتیفیکت دخلدار قابل استفاده بودن تصدیق کرده می‌شود.

نزارت دولتی به مطابقت ایرادرام و ایراپارتها به طلبات نسبت به آنها پیشنهادشونده از طرف مقام مخصوص وکالت‌داری، که به ذمّة آن تشکیل و گذرانیدن سیرتیفیکتسیة حتمی ایرادرامها و ایراپارتهای گرجدنی به ترتیب مقرّرشده وا‌گذار گردیده است، صورت می‌گیرد.

 
مادّة 52. خذمت‌رسانی هواپیماها در ایرادرامها و ایراپارتها
 

خیزمترسانی هواپیماها در ایرادرامها و فورودگاهها، باید با شرایط یک‌خِله تأمین کرده شود، اگر در قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان طور دیگری پیش‌بینی نشده باشد.

ارادرامها و فورودگاهها می‌توانند بنا بر شرایط تکنیکی یا آب و هوا، که به بی‌خطری پرواز هواپیماها تهدید می‌کنند یا مطابق قرارهای حکومت جمهوری تاجیکستان برای قبول و گسیلانیدن بسته باشند.

ارادرامها و فورودگاهها در زمان جنگ و (یا) هنگام جاری نمودن وضعیت حربی، حالت فوق‌العادّه مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان استفاده برده می‌شوند.

 
مادّة 53. علامت‌‌گذاری بناها و انشائات
 

ساهیبان بناها و انشائات، خطهای علاقه، خطهای انتقال برق، تجهیزات رادیوتیخنیکی و ابژکتهای دیگر به مقصد تأمین بی‌خطری پرواز هواپیماها وظیفه‌دارند، که مطابق قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان در ابژکتهای مذکور از حساب خود علامتها و آلاتهای فرق‌کننده شنانند.

در منطقة ایرادرامها شناندن علامتها و آلاتها، که به علامتها و آلاتهای فرق‌کنندة برای ایرادرامها قبول‌شده مانند می‌باشند، منع است.

 
باب 9. کارخانه‌های اویتسیانی
 
مادّة 54. کارخانه‌های اویتسیانی و استفاد‌برند
 

در کادیکس مذکور تحت مفهوم کارخانة اویتسیانی شخص حقوقی در نظر داشته می‌شود، که صرف نظر از شکل تشکیلی و حقوقی و شکل مالکیّت خود، مقصد اساسی فعّالیّتش همل و نقلی پولکی مسافران، ابغاج، بارها، مراسلات و (یا) اجرای کارهای اویتسیانی می‌باشد.

تعسیس کارخانة اویتسیانی در قلمرو جمهوری تاجیکستان با شرکت سرمایة خارجی به شرطی اجازت داده می‌شود، که اگر حصّة ‌شیرکت سرمایة خارجی از چل و نه فایض سرمایة آیین‌ناموی کارخانة اویتسیانی زیاد نبوده، راهبر آن شهروند جمهوری تاجیکستان باشد و مقدار شهروندان خارجی در مقام راهبریکنندة کارخانة هوانوردی از سه‌یک هیت مقام راهبریکننده زیاد نباشد.

یستیفادربنده – شهروند یا شخص حقوقی می‌باشد، که هواپیما را با حقوق مالکیت، با شرایط کرایه یا با دیگر اساس قانونی در اختیار دارد، هواپیمای مذکور را برای پرواز استفاده می‌برد و سیرتیفیکت (شهادتنامه) استفاد‌برنده دارد.

به مقصدهای اویتسیة دولتی استفاده شدن هواپیما از طرف شهروند یا شخص حقوقی عهده‌دار نمی‌سازد، که شهروند یا شخص حقوقی سیرتیفیکت (شهادتنامة) استفاد‌برنده یا سند برابر با سیرتیفیکت (شهادتنامه) داشته باشد.

 
مادّة 55. فعالیّت تجارتی در ساحة اویتسیة گرجدنی از طرف کارخانه‌های اویتسیانی و صاحبکاران انفرادی جمهوری تاجیکستان
 

کارخانه‌های اویتسیانی و صاحبکاران انفرادی جمهوری تاجیکستان در صورت داشتن  یجازتنامة مطابق مادّة 10 همین کادکس گرفته شده حقوق دارند در ساحة اویتسیه فعالیّت تجارتی را اجرا نمایند. . (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

 

 
مادّة 56. فعالیّت تجارتی در ساحة اویتسیة گرجدنی از طرف کارخانه‌های اویتسیة گرجدنی خارجی، نمایندگیهای بینلمیللی استفاد‌بری و صاحبکاران انفرادی خارجی
 

کارخانه‌های اویتسیانی خارجی، نمایندگیهای بینلمیللی استفاد‌بری و صاحبکاران ینفیرادیی خارجی حقوق دارند، که در ساحة اویتسیة گرجدنی به ترتیب مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان و سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است فعالیّت تجارتی را اجرا نمایند.

هنگام در قلمرو جمهوری تاجیکستان انجام دادن همل و نقلی بینلمیللی و (یا) اجرای کارهای اویتسیانی کارخانه‌های اویتسیانی خارجی، نمایندگیهای بینلمیللی استفاد‌بری و صاحبکاران ینفیرادیی خارجی باید  یجازتنامة  دخلدار گیرند.

دادن چنین  یجازتنامة  موتابیق مادّة 10 همین کادکس صورت می‌گیرد.

در مورد کارخانة اویتسیانی خارجی، سیرتیفیکت (شهادتنامة) استفاد‌برنده یا سند برابر با سیرتیفیکت (شهادتنامه) دارای اعتبار دانسته می‌شود، که از طرف مقام وکالت‌دار دولت خارجی داده شده آن با معیارهای بینلمیللی اعترافنمودة جمهوری تاجیکستان، اینچنین سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده است موتابیق باشد.

کارخانه‌های اویتسیانی خارجی می‌توانند در قلمرو جمهوری تاجیکستان مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان و (یا) شرطنامه‌های بینلمیللی جمهوری تاجیکستان نمیاندگیهای خود را تأسیس دهند.

کارخانه‌های اویتسیانی خارجی، نمایندگیهای بینلمیللی استفاد‌بری و صاحبکاران ینفیرادیی خارجی حقوق ندارند، که:

در قلمرو جمهوری تاجیکستان به هواپیماها مسافران، بغاج، بارها و مراسلات را برای همل و نقلی هوایی به قلمرو دولت خارجی قبول نمایند یا آنها را از قلمرو دولت خارجی به قلمرو جمهوری تاجیکستان بیارند، به شرطی، که در سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است یا اجازت یکدفعینه‌ای، که از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی با ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان داده می‌شود، موقرّراتی دیگری پیش‌بینی نشده باشد؛

در قه‌المرو جمهوری تاجیکستان به هواپیماها مسافران، بغاج، بارها و مراسلات را برای همل و نقل در حدود قلمرو جمهوری تاجیکستان بی اجازتنامه‌های مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی، که با ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان داده می‌شوند، قبول نمایند.

 
مادّة 57. طریفها و باجها در ساحة اویتسیة گرجدنی و قاعده‌های فروش سندهای حمل و نقل
 

قایده‌های تشکّل و استفادة طریفها، ستانیدن باجها در ساحة اویتسیة گرجدنی، همچنین قاعده‌های فروش چیپته‌ها، دادن برنامه‌ها و دیگر سنده‌های همل و نقلی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی مقرّر کرده می‌شوند.

برای انتقالات هوای، که مطابق شرطنامة کرایه هواپیما (چرتیر هوایی) انجام داده می‌شود، می‌توانند نرخهای شرطناموی مقرّر کرده شوند. مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی می‌تواند برای انتقالاتی، که از روی خطهای مویین اویتسیانی انجام داده می‌شود، با مقصد حفظ انتقالات منتظم هوای، که از روی همین خطهای اویتسیانی انجام داده می‌شود، نرخهای حداقل مقرّر نماید.

موزد انتقالات هوایی مسافران، بغاج، بارها و مراسلات از طرف انتقالات‌دهندگان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 58. نظارت از بالای فعالیّت کارخانه‌های اویتسیانی و صاحبکاران انفرادی
 

نزارت به فعالیّت کارخانه‌های اویتسیانی و صاحبکاران ینفیرادی، از جمله کارخانه‌های اویتسیانی خارجی، نمایندگیهای بینلمیللی استفاد‌بری و صاحبکاران خصوصی خارجی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی صورت می‌گیرد.

 
باب 10. پرواز هواپیماها
 
مادّة 59. به پرواز هواپیما اجازت دادن
 
به پرواز هواپیمایی اجازت داده می‌شود، که علامتهای دولتی و بقیدگیری یا بهیسابگیری و فرق‌کننده داشته از تییاری ضروری گذشته است و در بارت سندهای دخلدار را دارد.
ترتیب به پرواز هواپیماهای دولتی اجازت دادن را مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ مقرّر می‌نماید.

ترتیب به پرواز هواپیماهای گرجدنی اجازت دادن توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 60. سندهایی، که در بارت هواپیما موجودند
 

هواپیمای دولتی باید در بارت سندهای را داشته باشد، که نامگوی آنها از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ مقرّر کرده می‌شود.

هر یک هواپیمای گرجدنی باید در بارت سندهای زیرین را داشته باشد:

سندهای هواپیما:

شهادتنامه در بارة بقیدگیری دولتی؛

سیرتیفیکت (شهادتنامة) استفاد‌برنده (نسخه)؛

سیرتیفیکت قابلیّت پرواز (شهادتنامه در بارة قابل پرواز بودن)؛

کیتابهای بارت و سنیتری؛

یجازت برای دستگاه رادیو، در صورتی، که اگر هواپیما با آلات رادیویی مجهز باشد؛

دستورولمل عاید به استفاد‌بری پرواز؛

اسناد دخلدار برای هر یک عضو هیتی؛

3) اسنادی، که از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی پیش‌بینی شده‌اند.

 
مادّة 61. به پرواز آماده کردن هواپیما و هیت آن
 

پیش از پرواز هواپیما و هیتی آن باید آماده کرده شوند. قاعده‌های به پرواز آماده کردن هه‌اواپیما و ایکیپج آن و نظارت به آمادگی آنها از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار مقرّر کرده می‌شوند.

 
مادّة 62. تأمین پرواز هواپیماها
 

هیزمترسانی حرکت هوایی، همچنین تأمینات میتارالاگی، رادیویی، برقی، روشنی، اینجینیری و اویتسیانی در ایرادرام، جستجویی، صدموی و نجات‌دهی و دیگر نوعهای تأمینات پرواز هواپیماها با شرطهای یک‌خِله و پولکی صورت می‌گیرد، اگر قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان طور دیگری پیش‌بینی نکرده باشد.

 
مادّة 63. نقشة پروازیهواپیما
 

پرواز هواپیما مطابق نقشة پروازی، که از طرف استفاد‌برندة فضای هوایی به مقام دخلدار سیستم یگانة تشکیل حرکت هوایی پیشنهاد کرده می‌شود، در صورت داشتن  یجازتی برای استفادة فضای هوایی عملی می‌گردد، به استثنای پرواز هواپیما، که هنگام زده گردانیدن حملة هوایی، پیشگیری و قطع ویرانکنی سرحد دولتی جمهوری تاجیکستان یا هجوم مسلّحانه به قه‌المرو جمهوری تاجیکستان، رسانیدن کمک هنگام حالتهای فوق‌العادّة دارای خصلت طبیعی و  تیخناگینی، جستجو و به جای دیگر رسانیدن تجهیزات کیهانی و ایکیپجهای آنها، پیشگیری و (یا) قطع ویرانکنی قاعده‌های استفادة فضای هوای جمهوری تاجیکستان، همچنین پرواز هواپیما، که در منطقه‌های مخصوص با ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان مویینگردیده انجام داده می‌شود.

پرواز هواپیما بیرون از نقشة پرواز در اساس یجازتی مقام دخلدار خذمت‌رسانی حرکت هوایی (اداره‌کنی پرواز) ، به استثنای حالتهای در مادّة 36 همین کادکس پیش‌بینیگردیده، اجازت داده می‌شود.

 
مادّة 64. علاقة رادیویی با هواپیما
 

هواپیمایی، که واسطه‌های علاقة رادیویی دارد و مقام دخلدار خذمت‌رسانی حرکت هوایی (اداره‌کنی پرواز) وظیفه‌دارند، که بین خود علاقة رادیویی داشته باشند.

هنگام پرواز با راههای بینلمیللی هوایی در حدود قلمرو جمهوری تاجیکستان، از جمله در منطقه‌های ایرادرامهای برای اجرای پرواز بینلمیللی گشاده، علاقة رادیویی می‌تواند با زبانهای انگلیسی و روسی صورت گیرد. ترتیب انجام دادن علاقة رادیویی توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 65. پرواز هواپیما از بالای محلهای اهالی‌نشین
 

پرواز هواپیما از بالای محلهای اهالی‌نشین بیاد در بلندی اجرا کرده شود، که در حالت ویران شدن هواپیما برای بیرون از حدود محلهای اهالی‌نشین یا در میدانچه‌های پرواز و فرودایی مخصوص به همین مقصدها پیش‌بینیگردیده در حدود محلهای اهالی‌نشین فرود آمدن امکان دهد. پرواز بیرون از این قاعده با ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان مویین کرده می‌شود.

 
مادّة 66. پرواز نمایشی هواپیما
 

پرواز نمایشی هواپیما مطابق طلبات بی‌خطری پرواز هواپیما، که از طرف مقام دخلدار مخصوص وکالت‌دار مقرّر شده‌اند، صورت می‌گیرد. ترتیب تشکیل و گذرانیدن پرواز نمایشی هواپیما از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 67. پرواز هواپیمای سرعت فوق‌الصدا داشت
 

پرواز هواپیمای سرعت فوق‌الصدا داشته در بلندی اجازت داده می‌شود، که تأثیر خطرناک ضربة سدا را به محیط زیست استثنا نماید. قاعده‌های اجرای پرواز هواپیما با سرعت فوق‌الصدا توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند.

 
مادّة 68. عکسبرداری، به نواربرگیری و دیگر اصولهای تحقیق فاصلوی زمین از بارت هواپیما
 

کسبرداری، به نواربرگیری و دیگر اصولهای تحقیق فاصلوی زمین از بارت هواپیما طبق ترتیبی  مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان ممکن است.

 
مادّة 69. اجارة کانالهای علاق
 

شهروندان و شخسانی حقوقی، که به رسانیدن خذمتهای علاقه هوقوق دارند، برای تأمین پرواز هواپیماها و فعالیّت دیگر عاید به استفادة فضای هوایی کانالهای ضروری علاقه را در اساس شرطنامه به مقامات دخلدار مخصوص وکالت‌دار از روی درخواستهای آنها به اجاره می‌دهند.

مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة علاقه، مقامات علاقة حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان، همچنین شهروندان و شخسانی حقوقی، که به رسانیدن خذمتهای علاقه حقوق دارند، برای تأمین پرواز هواپیماها و فعالیّت دیگر عاید به اتیفادة فضای هوا در نوبت اوّل دادن کانالهای علاقه را تأمین می‌کنند و در بابت عوض کردن کانالهای علاقه و در صورت ویرانشوی برقرار نمودن آنها تدبیرهای بی‌تأخیر می‌‌اندیشند.

 
مادّة 70. استفادة واسطه‌های علاقة تعیینات عمومی
 

ترتیب استفادة واسطه‌های علاقة تعیینات عمومی برای تأمین پرواز هواپیماها از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة علاقه با موافقة مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ و مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 71. انجام دادن تأمینات رادیوتیخنیکی پرواز هواپیماها و علاقة رادیویی با آنها
 

برای تأمین رادیوتیخنیکی پرواز هواپیماها و علاقة اردیایی با آنها از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ با ترتیب مقرّرشده بسامدهای رادیوی، که باید از خله‌ها حفظ شده باشند، جدا کرده می‌شوند.

شهروندان و شخصان حقوقی دارای تجهیزات و آلاتی، که به واسیتهای تأمینات رادیوتیخنیکی پرواز هواپیماها و علاقة رادیویی با آنها خلل می‌رسانند، وظیفه‌دارند با طلب مقام وکالت‌دار ساحة علاقه یا واحدهای آن با قوّه و از حساب خود خللها را رفع نمایند و تا رفع نمودن آنها کار چنین تجهیزات و آلات را قطع گردانند.

 
باب 11. پرواز بینلمیللی هواپیماها
 
مادّة 72. پرواز بینلمیللی هواپیماها
 

پرواز بینلمیللی هواپیما – پرواز هواپیما در فضای هوایی زیادتر از یک دولت می‌باشد.

پرواز بینلمیللی هواپیماها در فضای هوای جمهوری تاجیکستان مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان، پرینتسیپها و معیارهای قبول‌شدة حقوق بینلمیللی و سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است اجرا کرده می‌شود.

پرواز بینلمیللی هواپیماها در اساس سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است یا  یجازتهایی، که با ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان داده می‌شوند، اجرا کرده می‌شود.

لامتهای فرق‌کنندة هواپیماهای دولتهای خارجی از طرف استفاد‌برندگان تا آغاز اجرای پرواز بینلمیللی به مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ و مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی خبر داده می‌شوند.

برای اجرای پرواز هواپیماهای دولتهای خارجی در فضای هوایی جمهوری تاجیکستان استفاد‌برندگان وظیفه‌دارند، که به مقمای مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی معلومات را در بارة سغرته یا تأمین دیگر مسئولیت برای رسانیدن ضرر به شخسانی سوّم و هواپیماها پیشنهاد نمایند. شرایط چنین تأمینات از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 73. پرواز و فرودایی هواپیماهای جمهوری تاجیکستان و هواپیماهای دولتهای خارجی هنگام اجرای پروازهای بینلمیللی
 

پرواز و فرودایی هواپیماهای جمهوری تاجیکستان و هواپیماهای دولتهای خارجی هنگام اجرای پرواز در فضای هوایی جمهوری تاجیکستان در فورودگاههای بینلمیللی و ایرادرامهایی، که برای پرواز بینلمیللی گشاده‌اند، به استثنای حالتهای مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

 
مادّة 74. در قلمرو جمهوری تاجیکستان اعتراف کردن سندهای هواپیما، که در بارت هواپیماهای گرجدنی دولتهای خارجی موجودند
 

سندهای هواپیما، که در بارت هواپیماهای گرجدنی دولتهای خارجی موجودند، اگر آنها با معیارهای بینلمیللی اویتسیانی، که از طرف جمهوری تاجیکستان اعتراف شده‌اند، مطابق باشند، در قلمرو جمهوری تاجیکستان اعتراف کرده می‌شوند.

هواپیماهای گرجدنی دولتهای خارجی هنگام در قلمرو جمهوری تاجیکستان فرود آمدن ممکن است مورد معاینه و تفتیش سندهای هواپیما، که از طرف شخصان وکالت‌دار مقامات دخلدار مخصوص وکالت‌دار صورت می‌گیرد، قرار گیرند.

در حالتهایی، که اگر در بارت هواپیمای گرجدنی دولت خارجی سندهای برای پرواز بینلمیللی مقرّرشده موجود نباشند و برای غیریفعال دانستن هواپیمای مذکور اساسه وجود داشته باشند، مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی می‌تواند پرواز کرده رفتن چنین هواپیما را بازدارد.

 
مادّة 75. استفادة قاعده‌های شناسنامه، گمرک و قاعده‌های دیگر هنگام اجرای پرواز بینلمیللی هواپیماها
 

به هواپیماها، هیتهای آنها و مسافرانی، که به جمهوری تاجیکستان می‌آیند، از جمهوری تاجیکستان می‌روند و به طور ترنزیت با نشستن در قلمرو جمهوری تاجیکستان حرکت می‌کنند، همچنین به مال و ملک بغاج، بارها و مراسلاتی، که به جمهوری تاجیکستان آورده می‌شوند و از جمهوری تاجیکستان برده می‌شوند، عمل قاعده‌های شناسنامه، گمرک و قاعده‌های دیگر مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان تطبیق می‌گردند.

 
باب 12. بی‌خطری اویتسیی
 
مادّة 76. بی‌خطری اویتسیی
 

بیختری اویتسیه – حالت حفظ اویتسیه از دخالت غیریقانونی به فعالیت در ساحة اویتسیه می‌باشد.

بیختری اویتسیه از طرف خدمات بی‌خطری اویتسیانی ایرادرامها یا ایراپارتها، جزء و تامهای حربیکنانیدشدة محافظت ایرادرامها یا فورودگاهها، خدمات بی‌خطری اویتسیانی استفاد‌برندگان (کارخانه‌های اویتسیانی) ، اینچنین مقامات مخصوص وکالت‌داری، که به آنها با قانونهای جمهوری تاجیکستان چنین حقوق داده شده است، تأمین کرده می‌شود.

خدمات بی‌خطری اویتسیانی ایرادرامها یا فورودگاهها و اخدمات بی‌خطری اویتسیانی استفاد‌برندگان (کارخانه‌های اویتسیانی) خدماتی می‌باشند، که وظیفه‌های مخصوص آیین‌ناموی دارند.

دخالت غیریقانونی به فعالیت در ساحة اویتسیه – عمل (بی‌عملی) ضدهوقوقی می‌باشند، که به فعالیّت بی‌خطری ساحة اویتسیه تهدید نموده، باعث حادثه‌های ناخوش با آدمان، ضرر مادّی، ربودن یا دزدینة هواپیما شده‌اند یا تهدید رویی دادن چنین عاقبتها را به وجود آورده‌اند.

 
مادّة 77. تأمین بی‌خطری اویتسیی
 

شخسانی، که قبول، گسیلانیدن یا خذمت‌رسانی هواپیما را انجام می‌دهند، وظیفه‌دارند، که عاید به تأمین بی‌خطری اویتسیه تدبیرها اندیشهند.

بیختری اویتسیه با راههای زیرین تأمین کرده می‌شود:

1) پیشگیری داخل شدن شخصان بیگانه و واسطه‌های نقلیات به منطقة تحت نظارت فورودگاه یا ایرادرام؛

2) محافظت هواپیماها در ایستگاهها با مقصد راه ندادن به داخل‌شوی شخصان بیگانه به هواپیماها؛

3) راه ندادن به همل و نقلی غیریقانونی سیلاه، مهمات جنگی، مادّه‌های ترکنده، رادیواکتیویی، زهرآلودکننده، زود آتشگیرنده و دیگر اشیا و مادّه‌های خوفناک و جاری نمودن چاره‌های مخصوص احتیاطی هنگام اجازتی انتقال آنها؛

4) معاینة پیش از پرواز؛

5) محدود نمودن امکانیّت دسترسی غیریقانونی شخصان بیگانه به سیستم اویتسیانی بیسر‌نشین  (قجت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315).

6) تطبیق چاره‌های مقابلیت در مورد دخاالت غیریقانونی به فعالیت در ساحة اویتسیه و تدبیرهای دیگر، از جمله تدبیرهایی، که با شرکت مقامات حفظ حقوق، انجام داده می‌شوند (قجت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315) .

خدمات بی‌خطری اویتسیانی خوقوق دارند شخصانی را، که طلبات بی‌خطری اویتسیّه را ویران کرده‌اند، اینچنین بغاج، بارها و مراسلاتی را، که اشیا و مادّه‌های برای همل و نقلی هوایی منعشده دارند، برای به مقامات حفظ حقوق سپاریدن بازداشت نمایند و در حالتهایی، که به حیات و سلامتی مسافران، اعضای هیتهای هواپیما یا دیگر شخروندان خطر تهدید می‌کند، مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان چاره‌ها بینند. به کارمندان خدمات بی‌خطری اویتسیانی هنگام اجرای وظیفه‌های خذمتی با ترتیب مقرّرنمودة قانونهای جمهوری تاجیکستان گرفته گشتن و استفادة سیلاهی خذمتی اجازت داده می‌شود.

‌طلبات بی‌خطری اویتسیه و ترتیب اجرای آنها توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند.

 
مادّة 78. معاینة پیش از پرواز
 

با مقصد تأمین بی‌خطری مسافران و اعضای هیتهای هواپیما پیش از پرواز هواپیما، ذخیره‌های بارت آن، اعضای هیتهای، مسافران، بغاج، از جمله شیاهای، که همراه مسافران می‌باشند، اینچنین بارها و مراسلات باید از معاینة حتمی گذرانیده شوند.

مواینة پیش از پرواز مسافران، بغاج، از جمله شیاهای، که همراه مسافران می‌باشند، در میدان هوایی یا در هواپیما از طرف شخصان وکالت‌دار خدمات بی‌خطری اویتسیانی انجام داده می‌شود. به اشتراک در معاینة پیش از پرواز می‌توانند کارمندان مقامات کارهای داخلی در نقلیات جلب کرده شوند.

‌گذرانیدن معاینة پیش از پرواز امکانیّت ازنزر‌گذرانی را هنگام انجام دادن فعالیّت اُپرتیوی-جستجویی، جنایتی-مرافعهوی و فعالیّت دیگر از جانب شخصان وکالت‌دار با ترتیب مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان استثنا نمی‌کند.

هنگام اجرای پرواز بینلمیللی هواپیماها معاینة پیش از پرواز بعد انجام یافتن نظارت سرحدی، گمرکی، سنیتری و کرنتینی، مهاجری، ویتیرینری، فیتاسنیتری و نظارت دیگر صورت می‌گیرد.

در حالت از معاینة پیش از پرواز سرکشی کردن مسافر هواپیما شرطنامه در بارة همل و نقلی هوایی بیکارشده دانسته می‌شود.

قایده‌های گذرانیدن معاینة پیش از پرواز توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند.

 
باب 13. جستجو و نجات‌دهی
 
مادّة 79. هواپیمایی، که به فلاکت دچار شده ایستاده است یا به فلاکت گرفتار شده‌است
 

هواپیما وقتی به فلاکت دچار شدیستاده دانسته می‌شود، که اگر به چنین هواپیما یا شخصان در بارت آن قرارداشته خطری تهدید می‌کند، که آن در نتیجة عملهای اعضای هیتهای برطرف شده نمی‌تواند یا هواپیمایی، که علاقه با آن کنده شده است و در کجا بودن آن معلوم نیست.

هواپیمایی به فلاکت گرفتارشده دانسته می‌شود، که آن هنگام اداره‌کنی، آغاز پرواز، پرواز، فوردایی یا در نتیجة افتیدن آسیب جدّی دیده است یا پرّه خراب شده است، همچنین هواپیمایی، که بیرون از ایرادرام مجبوراً به زمین فرآمده است.

هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده باید فوراً جستجو کرده و نجات داده شوند.

جوستوجو و نجات‌دهی هواپیمای بیسر‌نشین به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده را صاحبمولک آن تشکیل و عملی می‌نماید  (قجت از 14. 05. 2016 س. ، ش 1315).

 
مادّة 80. بانگ فلاکت
 

برای سر وقت رسانیدن کمک به هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتهای“، آنها بانگهای یگانة بینلمیللی فلاکت، فوری بودن و آگاهی از خطر (منبعد – بانگ فلاکت) استفاده برده می‌شوند.

نامگوی واسطه‌های تکنیکی، که باید حتماً در هواپیماها برای دادن بانگ فلاکت شنانده شوند، توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مویین کرده می‌شود.

 
مادّة 81. جستجو و نجات دادن هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتهای آنها
 

جوستوجو و نجات دادن هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتهای آنها را مقامات دخلدار مخصوص وکالت‌دار با همکاری مقامات حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان، که به ذمّة آنها موافق ترتیب مقرّرشده وظیفه‌های تشکیل و تأمین خدمات جستجو و نجات‌دهی وا‌گذار گردیده‌اند، تشکیل می‌کنند و انجام می‌دهند.

کارخانه‌های اویتسیانی به تأمین کارهای جستجویی و صدموی و نجات‌دهی و گذرانیدن آنها جلب کرده شده می‌توانند.

نامگوی چنین کارخانه‌های اویتسیانی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌ با موافقة مقامات دخلدار حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان تصدیق کرده می‌شود.

کارخانه‌های اویتسیانی، که به گذرانیدن کارهای جستجویی و سدموی و نجات‌دهی جلب کرده می‌شوند، وظیفه‌دارند، که نیروها و واسطه‌های جستجویی و صدموی و نجات‌دهی را در حالت آمادگی دائمی نگاه دارند. خراجات کارخانه‌های اویتسیانی برای تأمینات نیروها و واسطه‌های جستجویی و صدموی و نجات‌دهی، گذرانیدن کارهای جوسوتوجویی و صدموی و نجات‌دهی و اشتراک در تأمین آنها از حساب مبلغهای بوجیت دولتی جبران کرده می‌شوند.

پرواز هواپیماهایی، که با واسطه‌های جستجویی و صدموی و نجات‌دهی تأمین نشده‌اند، منع است.

ترتیب جلب نمودن کارخانه‌های اویتسیانی به گذرانیدن کارهای جستجویی و صدموی و نجات‌دهی، جبران خراجات برای اجرای این کارها، تأمین کارهای جستجویی و صدموی و نجات‌دهی پرواز از طرف حکومت جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 82. تأمین کارهای جستجویی و صدموی و نجات‌دهی
 

جوستوجو و نجات دادن مسافران و هیتهای هواپیماهایی، که به فلاکت دچار شده ایستاده‌اند یا به فلاکت گرفتار شده‌اند، بی‌پول می‌باشد

ز جای فلاکت به جای دیگر بردن هواپیمایی، که به فلاکت گرفتار شده است، با قوّة استفاد‌برنده یا دیگر قوّه‌ها از حساب مبلغهای استفاد‌برنده انجام داده می‌شود

مقامات حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان، مقامات خوداداره‌کنی شهرک و دهات، همچنین کارخانه‌های اویتسیانی وظیفه‌دارند، که در تشکیل جستجویی هواپیمای به فلاکت گرفتارشده اشتراک نمایند و تا آمدن نیروهای جستجویی و صدموی و نجات‌دهی عاید به نجایتدیهی آدمان، رسانیدن کمک طبّی به آنها، کمک دیگر، محافظت هواپیمای مذکور و سندهای و مال و ملکی در بارت آن موجوده تدبیرهای بی‌تأخیر اندیشهند.

مقامات حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان و مقامات خوداداره‌کنی شهرک و دهات حقوق دارند، که برای گذرانیدن کارهای جستجویی و صدموی و نجات‌دهی شخصان حقوقی را به شرط جبران خراجات آنها از حساب مبلغهای بوجیت دولتی جلب نمایند.

به مسافران و ایکیپجههواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشدة دولتهای خارجی با شرایط برابر به مسافران و هیتهای هواپیماهای به فلاکت گرفتارشدة جمهوری تاجیکستان کمک رسانیده می‌شود.

 
مادّة 83. کارهای صدموی و نجات‌دهی در ایرادرام و منطقة ایرادرام
 

کارهای صدموی و نجات‌دهی در ایرادرام و منطقة ایرادرام با قوّة صاحب ایرادرام یا فورودگاه انجام داده می‌شوند.

 
مادّة 84. جستجو و نجات دادن هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتهای آنها در قلمرو دولتهای خارجی
 

جوستوجو و نجات دادن هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتی آن در قلمرو دولت خارجی با ترتیبی، که در همان دولت مقرّر شده است و با رعایة پرینتسیپها و معیارهای قبول‌شدة حقوق بینلمیللی و مطابق سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است انجام داده می‌شود.

 
مادّة 85. خبرها در بارة هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشد
 

خبرها در بارة هواپیماهای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده به خبرهایی منسوبند، که کتگوری افضلیّت مطلق دارند. شخصان حقوقی، که واسطه‌های علاقه دارند، صرف نظر از شکل تشکیلی و حقوقی و شکل مالکیت و شهروندان وظیفه‌دارند، که واسطة علاقه را برای طریق فوری دادن خبر در بارة هواپیمای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده پیشنهاد نمایند یا چنین خبر را خودشان دهند. شهروندان و شخصان حقوقی، که به پیشنهاد خذمت‌رسانی علاقه حقوق دارند، باید فوری دادن چنین خبر را تأمین نمایند.

برای دادن خبر اوّل در بارة هواپیمای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده مزد ستانیده نمی‌شود. مزد مخابرات بینیشهری تلفنی در بارة رسانیدن کمک به هواپیمای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتی آن مطابق طریفها برای خذمت‌رسانی عمومی علاقه پرداخته می‌شود؛ مزد خبرهایی، که با تلگراف داده می‌شوند، -مطابق طریف برای فرستادن خبر فوری مقرّرشده پرداخته می‌شود. برای مخابرات بینیشهری تلفنی با مقصد دادن خبر در بارة هواپیمای به فلاکت دچار شدیستاده یا به فلاکت گرفتارشده مزد ستانیده نمی‌شود.

 
مادّة 86. خبردارکنی در بارة هواپیمای به فلاکت گرفتارشد
 

کامندیر هواپیمای به فلاکت گرفتارشده یا دیگر عضو هیتی این هواپیما، اینچنین دیگر شهروندی، که در بارة هواپیمای به فلاکت گرفتارشده خبر دارد، وظیفه‌دارند، که فوراً در این بابت به مقام نزدیکترین خوداداره‌ محلی، تشکیلات یا قسم حربی خبر دهند. مقام مذکور، تشکیلات یا قسم حربی در نوبت خود وظیفه‌دارند، که در بارة حادثة رویداده کارخانة دخلدار اویتسیانی یا مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مدافعه‌، مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی را خبردار نمایند.

شخسان منصبدار کارخانة اویتسیانی، که در بارة هواپیمای به فلاکت گرفتارشده خبر دارند، وظیفه‌دارند، که در این باره مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی را خبردار نمایند.

 
مادّة 87. قطع نمودن جستجوی هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیت آن
 

در حالتی، که اگر تمام تدبیرهای در بارة جستجوی هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، مسافران و هیتی آن ‌اندیشیدشده نتیجه‌ای نبخشند، قرار در قطع نمودن جستجوی این هواپیما را مقام مخصوص وکالت‌داری، که بقیدگیری دولتی یا به حساب‌گیری دولتی هواپیمای مذکور را انجام داده است، قبول می‌کند.

قرار در بارة قطع نمودن جستجوی هواپیمای دولتی به فلاکت گرفتارشدة دولت خارجی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار در ساحة مدافعه‌، در بارة هواپیمای گرجدنی به فلاکت گرفتارشدة دولت خارجی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی قبول کرده می‌شود.

هواپیمای به فلاکت گرفتارشده‌ای، که جستجوی آن رسماً قطع گشته است، بی‌درک غایبشده دانسته می‌شود.

 
باب 14. تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی
 
مادّة 88. مقصد و ترتیب تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی
 

هادیسه یا واقعة اویتسیانی، که با هواپیمایی دولتی یا گرجدنی جمهوری تاجیکستان یا هواپیمای دولت خارجی در قلمرو جمهوری تاجیکستان رویی داده است، باید حتماً تحقیق کرده شود.

مقسد تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی مقرّر نمودن سببهای حادثه یا واقعة اویتسیانی و دیدن چاره‌ها برای پیشگیری آنها در آینده می‌باشد.

موقرّر نمودن گناه و مسئولیت یگان شخص مقصد تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی نمی‌باشد.

تهقیقات، درجه‌بندی و به حساب‌گیری حادثه یا واقعه‌های اویتسیانی از طرف مقامات مخصوص وکالت‌داری، که به ذمّة آنها چنین وکالتها مطابقاً در ساحه‌های اویتسیة دولتی و گرجدنی وا‌گذار گردیده‌اند، انجام داده می‌شود.

‌گذرانیدن تحقیقات، درجه‌بندی و به حساب‌گیری حادثه‌ها یا واقعه‌های اویتسیانی با ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

 
مادّة 89. وکالتهای کمیسیون تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی
 

هادیسه یا واقعة اویتسیانی از طرف کمیسیون تحقیق کرده می‌شود.

کامیسّیة تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی حقوق دارد، که:

1) برای مویین کردن حالتهای حادثه یا واقعة اویتسیانی به بارت هواپیمای به فلاکت گرفتارشده بی‌ممانعت داخل شود؛

2) هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، قسیمهای ترکیبی آن، مال و ملکی در بارت هواپیمای به فلاکت گرفتارشده موجود یا اموال به حادثه یا واقعة اویتسیانی از بیرون جلبشده، صرف نظر از منسوبیّت این اموال، همچنین واسطه‌ها و ابژکتهای تأمین پرواز هواپیماها را معاینه نماید؛

3) به شخصان حقوقی، صرف نظر از شکل تشکیلی و حقوقی و شکل مالکیت گذرانیدن تحقیقات و کارهای وابسته به تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی را سپارد؛

4) برای حلّ مسئله‌هایی، که دانش ساحه‌های دخلدار علم و تکنیکه را تقاضا می‌کنند، کارمندان تشکیلاتها را صرف نظر از شکل تشکیلی و حقوقی و شکل مالکیت جلب نماید؛

5) شاهدان حادثه یا واقعة اویتسیانی، شخصانی، که به حادثه یا واقعة اویتسیانی مناسبت دارند یا داشته می‌توانند، بازپرسی کند، از مقامات حفظ حقوق معلومات ضروری را گیرد؛

6) همة مسئله‌های استفاد‌بری و تعمیر هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، تییاری شخصان از جملة کارمندان اویتسیه، تشکیل حرکت هوایی، اجرا و تأمین پرواز هواپیماها را آموزد؛ از مقامات دخلدار حاکمیت اجرائیه‌، همچنین از شهروندان و شخصان حقوقی در بارة مسئله‌های مربوط به حادثه یا واقعة اویتسیانی سندها و مواد را درخواست نماید و گیرد:

7) تحقیق حالت روحی و فیزیولوژی اعضای هیتی هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، اینچنین شخصان دخلدار را از جملة کارمندان اویتسیه گذراند.

عزای کمیسیون تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی، همچنین شخصانی، که برای تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی جلب کرده می‌شوند، در صورت پیشنهاد کردن گواهنامة سفر خذمتی برای بی‌نوبت گرفتن چیپته به نقلیات استفادة عموم هنگام رفتن به جای حادثه یا واقعة اویتسیانی یا رفت و آمد با مقصد تحقیق حقوق دارند.

 
مادّة 90. نگهداری دلیلهای مادّی
 

عزای هیتی هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، شهروندان دیگر، اینچنین شخصان حقوقی، مقامات خوداداره‌کنی شهرک و دهات تا آمدن کمیسیون تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی باید در بابت تأمین نگهداری هواپیمای به فلاکت گرفتارشده، قسمهای ترکیبی و شکسته‌پاره‌های آن، واسطه‌های نظارت ابژکتیوی بارت و زمینی، اشیای در بارت این هواپیما موجوده یا اشیایی، که به حادثه یا واقعة اویتسیانی از بیرون جلب شده‌اند، همچنین سندهایی، که به استفاد‌بری و تعمیر این هواپیما و تعمیر پرواز آن منسوبند، تمام تدبیرهای امکانپزیر را اندیشهند.

شخسانی، که در قصداً پنهان کردن حادثه یا واقعة اویتسیانی، معلومات در بارة آنها، اینچنین در تحریف معلومات، ویران یا نابود کردن واسطه‌های نظارت ابژکتیوی بارت و زمینی مربوط به حادثه یا واقعة اویتسیانی و دلیل مادّی گنهگارند، مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان به جوابگری کشیده می‌شوند.

 
مادّة 91. تأمین کارها در جای حادثه یا واقعة اویتسیانی
 

مقامات حاکمیت اجرائیة جمهوری تاجیکستان، مقامات خوداداره‌کنی شهرک و دهات، شخصان حقوقی، صرف نظر از شکل تشکیلی و حقوقی و شکل مالکیّت آنها، فرماندهی قسمهای حربی وظیفه‌دارند، که به کمیسیون تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی همه‌جانبه کمک رسانند، از جمله به اختیار کمیسیون قوّه و واسطه‌های ضروری را جدا نمایند، در بابت تأمین محافظت جای حادثه یا واقعة اویتسیانی، فراهم آوردن شرایط بی‌خطر برای کار در جای حادثه یا واقعة اویتسیانی تدبیرها اندیشهند.

مقامات خوداداره‌ محلی برای اعضای کمیسیون تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی و متخصصانی، که برای تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی جلب کرده می‌شوند، همة شرایط ضروری را جهت گذرانیدن کارها در جای حادثه یا واقعة اویتسیانی فراهم می‌آرند، از جمله با لباس، پایفزال، واسطه‌های ضروری حفظ انفرادی، واسطه‌های نقلیات و علاقه، اسبابهای ضروری، مواد مصرفی، جای استقامت و خوراک تأمین می‌کنند.

کارهایی، که در جای حادثه یا واقعة اویتسیانی به مقصد تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی گذرانیده می‌شوند، با کارها عاید به رفع حالتهای فوق‌العادّه برابر می‌باشند.

 
مادّة 92. مبلغ‌گذاری کارهای تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی
 

خراجات تأمین کار کمیسیون تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی از حساب مبلغهای بوجیت دولتی و برای تحقیق حادثه یا واقعة با هواپیمای گرجدنی رویداده، غیر از این با ترتیب مقرّرنمودة قانون از حساب مبلغهای متمرکز تشکیلاتهای اویتسیة گرجدنی با جبران منبعدة این مبلغها از حساب گنهگاران به ترتیبی، که در قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان پیش‌بینی گردیده است، مبلغ‌گذاری کرده می‌شوند.

ترتیب مبلغ‌گذاری کارهای تحقیق حادثه یا واقعة اویتسیانی از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة مالیه مقرّر کرده می‌شود.

 
باب 15. حمل و نقل هوای
 
مادّة 93. حمل و نقل‌دهند
 

همل و نقل‌دهند آن استفاد‌برنده‌ای می‌باشد، که  یجازتنام برای انجام دادن همل و نقلی هوایی مسافران، بغاج، بارها و مراسلات در اساس شرطنامه‌های همل و نقلی هوایی دارد.

 
مادّة 94. حمل و نقل هوای
 

همل و نقلی هوایی داخلی – همل و نقلی هواییست، که در وقت اجرای آن نقتة فرستادن، نقطة تعیینات و همة نقطه‌های نشست در قلمرو جمهوری تاجیکستان واقع گردیده‌اند.

همل و نقلی هوایی بینلمیللی – همل و نقلی هواییست، که نقطة فرستادن و نقطة تعیینات:

موتابیقن در قلمروهای دو دولت؛

در قلمرو یک دولت، اگر نقطة (نقطه‌های) نشست در قلمرو دولت دیگر پیش‌بینی شده باشد، واقع گردیده‌اند.

 
مادّة 95. اجرای قاعده‌های حمل و نقل هوای
 

همل و نقل‌دهندگان هنگام اجرای همل و نقلی هوایی وظیفه‌دارند، که قاعده‌های عمومی همل و نقلی هوایی مسافران، بغاج و بارها و طلبات را عاید خذمت‌رسانی مسافران، بارفرستادگان، بارگیرندگان، که توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند، رعایه نمایند.

همل و نقل‌دهندگان حقوق دارند، که قاعده‌های همل و نقلی خود را مقرّر نمایند. این قاعده‌ها نباید به قاعده‌های عمومی انتقالات هوایی مخالفت داشته باشند و نباید سطح خذمت‌رسانی را به مسافران، بارفرستادگان و بارگیرندگان پست نمایند.

قایده‌های همل و نقلی هوایی مراسلات باید با مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة علاقة مراسلات موافقه کرده شوند.

 
مادّة 96. شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر. شرطنامة حمل و نقل هوایی بار. شرطنامة حمل و نقل هوایی مراسلات
 

موافیق شرطنامة همل و نقلی هوایی مسافر همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است مسافر هواپیما را به نقطة تعیینشده با پیشنهاد جایی در هواپیمایی، که موافق خطّ حرکت در چیپته ذکرشده حرکت می‌کند، رساند و هنگام همل و نقلی“،  هوایی بغاج مسافر، اینچنین این بغاج را به نقطة تعیینشده رساند و به مسافر یا شخص به گرفتن بغاج وکالت‌دار آن را سپارد. مهلت رسانیدن مسافر و بغاج توسط قاعده‌های از طرف همل و نقل‌دهند مقرّرگردیده مویین کرده می‌شود. مسافر هواپیما وظیفه‌دار می‌شود، که مزد همل و نقلیرا سپارد و در صورت موجود بودن بغاجی، که از معیار از طرف همل و نقل‌دهند مقرّرشدة همل و نقلی بی‌پول بغاج زیاد است، مزد همل و نقلی این بغاج را نیز پردازد.

موافیق شرطنامة همل و نقلی هوایی بار یا موافق شرطنامی حمل و نقلی هوایی مراسلات همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار می‌شود، که بار یا مراسلات به وه‌ای سپاریدة بارفرستنده را به نقطة تعیینشده رساند و آنها را به شخص برای گرفتن بار یا مراسلات وکالت‌دار (بارگیرنده) سپارد و بارفرستنده وظیفه‌دار می‌شود، که مزد همل و نقلی هوایی بار یا مراسلات را پردازد.

 
مادّة 97. شرطنامة کرایه هواپیما (چرتیر هوایی)
 

موافیق شرطنامة کرایه هواپیما (چرتیر هوایی) یک طرف (کرای‌دهنده) وظیفه‌دار می‌شود، که به طرف دیگر (کرایگیرنده) برای اجرای یک یا یکچند پرواز یک یا  یکچند هواپیما یا یک قسم هواپیما را برای انتقال هوایی مسافران، بغاج، بارها یا مراسلات به عوض مزد پیشنهاد نماید. اجرای همل و نقلی هوایی کرایه با همین کادکس تنظیم کرده می‌شود.

 
مادّة 98. سندهای انتقال
 

شرتنامی حمل و نقلی هوایی مسافر، شرطنامة همل و نقلی هوایی بار یا شرطنامة همل و نقلی هوایی مراسلات مطابقاً با چیپته، بغاجنامه، بارنامة بار یا مراسلات تصدیق کرده می‌شوند.

شکلهای چیپته، بغاجنامه و بارنامه از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار در ساحة اویتسیة گرجدنی مقرّر کرده می‌شوند.

شکلهای بارنامة مراسلات از طرف مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة علاقة مراسلات یکجایه با مقام مخصوص وکالت‌دار ساحة اویتسیة گرجدنی مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 99. خذمت‌رسانی و امتیازاتی، که به مسافران هواپیما پیشنهاد کرده می‌شوند
 

همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است، که خذمت‌رسانی مسافران هواپیماها را تشکیل نماید، آنها را با معلومات عنیق و سروقتی در بارة حرکت هواپیماها و خذمت‌رسانی پیشنهادشونده تأمین کند.

موسافیر هواپیما حقوق دارد، که:

1) مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان و قاعده‌های از طرف همل و نقل‌دهند مقرّرشدة انتقالات هوایی با شرطهای امتیازناک رفت و آمد کند؛

2) در حدود معیار مقرّرشده بغاج خود را بی‌پول همل و نقل دهد. معیارهای همل و نقلی بی‌پول بغاج، از جمله شیاهای، که همراه مسافر می‌باشند، وابسته به نوع هواپیما مقرّر کرده می‌شوند و نمی‌توانند کمتر از بیست کیلوگرم برای یک مسافر باشند؛

3) هنگام انتقال هوایی بینلمیللی – مطابق طریف امتیازناک همراه خود یک طفل نه کلانتر از پنج‌ساله را و در مورد انتقال هوایی داخل کشور یک کودک نه کلانتر از پنج‌ساله را بی جای علی‌حده بی‌پول برد. دیگر کودکان نه کلانتر از پنج‌ساله و در مورد انتقال هوایی داخل کشور، اینچنین کودکان از پنج تا دوازده‌ساله مطابق طریف امتیازناک با پیشنهاد جای علی‌حده برده می‌شوند؛

4) از خذمت‌رسانی اتاق استراحت، اتاق مادر و کودک، اینچنین جایی در مهمانخانه هنگام به وجود آمدن تنفس در انتقال هوایی با گناه انتقال‌دهنده یا هنگام مجبوراً به تأخیر افتادن پرواز هواپیما و (یا) هنگام پرواز در ماندن بی‌پول استفاده برد.

موسافیران دیگر را، که حقوق بی‌پول یا مطابق طریف امتیازناک با هواپیما سفر کردن را دارند، تنها قانونهای جمهوری تاجیکستان مقرّر می‌نماید.

ترتیب به مسافران هواپیما پیشنهاد نمودن خذمت‌رسانی و امتیازات توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 100. با تشبث حمل و نقل‌دهنده قطع گردیدن عمل شرطنامة انتقال هوایی مسافر، شرطنامة انتقال هوایی بار
 

همل و نقل‌دهند در حالتهای زیرین می‌تواند، که شرطنامة همل و نقلی هوایی مسافر، شرطنامة همل و نقلی هوایی بار را به طرز یک‌جانبه بیکار نماید:

1) از طرف مسافر، صاحب بار، بارفرستاننده ویران کرده شدن طلبات شناسناموی، گمرکی، سنیتری و دیگر طلبات مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان در مورد انتقال هوایی و هنگام همل و نقلی هوایی بینلمیللی اینچنین قاعدهایی، که از طرف مقامات دخلدار دولتی پرواز، تعیینات یا ترنزیت مویین کرده شده‌اند؛

2) سرکشی کردن مسافر، صاحب بار، بارفرستنده از اجرای طلباتی، که به او توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان پیشنهاد کرده می‌شوند؛

3) اگر وضع سلامتی مسافر هواپیما شرایط مخصوص همل و نقلی هوایی را تقاضا نماید یا به بی‌خطری خود مسافر یا دیگر شخصان تهدید نماید، که این حالت با سندهای طبّی تصدیق گردد، اینچنین برای دیگر شخصان بی‌ترتیبی و ناراحتی رفعنشونده به وجود آرد؛

4) سرکشی کردن مسافریهواپیما از پرداخت مزد همل و نقلی بغاج خود، که وزن آن از معیارهای مقرّرشدة همل و نقلی بی‌پول بغاج زیاد است؛

5) سرکشی کردن مسافر هواپیما از پرداخت مزد حمل و نقل کودکی، که همراه او می‌رود، به استثنای حالتهای در بند 3 قسم دوّم مادّة 99 همین کادکس پیش‌بینیگردیده؛

6) زه طرف مسافر هواپیما ویران کرده شدن قاعده‌های رفتار در بارت هواپیما، که این به بی‌خطری پرواز هواپیما یا به حیات و سلامتی دیگر شخصان تهدید می‌کند، اینچنین از طرف مسافر هواپیما اجرا نکردن دستورهای سر‌نشینی هواپیما، که مطابق مادّة 36 همین کادکس پیشنهاد شده‌اند؛

7) در شیاهای، که همراه مسافر می‌باشند، اینچنین در بغاج، بار موجود بودن اشیا یا مادّه‌های برای همل و نقلی هوایی منعشده.

در صورت با تشبث انتقال‌دهنده قطع گردیدن عمل شرطنامة همل و نقلی هوایی مسافر، شرطنامة همل و نقلی هوایی بار به مسافر، صاحب بار و بارفرستنده مبلغی، که برای همل و نقلی هوایی پرداخته شده است برگردانیده می‌شود، به استثنای حالت در بند 6 قسم یکم همین مادّه پیش‌بینی گردیده. در حالتی، که در بند 6 قسم یکم همین مادّه پیش‌بینی گردیده است، مبلغ برای همل و نقلی هوایی پرداختشده به مسافر هواپیما برگردانیده نمی‌شود.

 
مادّة 101. با تشبث مسافر هواپیما قطع گردیدن عمل شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر
 

موسافیر هواپیما حقوق دارد، که از پرواز دست کشد و در این بابت همل و نقل‌دهندرا نه دیرتر از بیستوچار ساعت پیش از پرواز هواپیما آگاه نماید، به شرطی، که با قاعده‌های در بارة همل و نقلی هوایی مقرّرنمودة همل و نقل‌دهند مهلت امتیازناک و برگشته گرفتن مبلغ برای همل و نقلی هوایی پرداختشده مویین نشده باشد.

در صورت از پرواز دست کشیدن مسافر هواپیما دیرتر از مهلت مقرّرشده مسافر هوقوق دارد، که مبلغ برای همل و نقلی هوایی پرداختشده را با نگاه داشتن باج، که اندازة آن نمی‌تواند از ده فایض مبلغ برای همل و نقلی هوایی پرداختشده زیادتر باشد، برگشته گیرد.

 
مادّة 102. مهلت رسانیدن بار
 

همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است، که بار برای همل و نقلی قبول‌شده را در مهلت مقرّرشده به نقطة تعیینشده رساند. مهلت رسانیدن بار توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان یا قاعده‌های از طرف همل و نقل‌دهند مقرّرشدة انتقالات هوایی مویین کرده می‌شود، اگر در شرطنامة همل و نقلی هوایی بار طور دیگر پیش‌بینی نشده باشد.

 
مادّة 103. تغییر دادن شرطنامة انتقال هوایی بار
 

بار‌فرستنده حقوق دارد، که به ترتیب در قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان یا قاعده‌های از طرف همل و نقل‌دهند مقرّرشدة همل و نقلی هوایی بار برای همل و نقلی سپاریدشده را تا فرستادن آن برگشته گیرد، در بارنامه بارگیرنده را تا به شخص وکالت‌دار سپاریده شدن بار تغییر دهد، در صورت بار را قبول نکردن بارگیرنده یا غیرییمکان بودن سپاریدن آن به بارگیرنده بار را اختیارداری نماید.

در صورت تغییر یافتن شرایط همل و نقلی هوایی، که در شرطنامة همل و نقلی هوایی بار پیش‌بینی شده‌اند، همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است، که در این بابت بارفرستنده یا بارگیرنده را خبردار کند یا دستور آنها را در مورد این بار درخواست نماید.

 
مادّة 104. گرفتن بار در نقطة تعیینشد
 

همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است بارگیرنده را دایر به رسیدن بار در مهلتهایی، که در قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان یا قاعده‌های از طرف همل و نقل‌دهند مقرّرشدة همل و نقل خبردار نماید، اگر در شرطنامة همل و نقلی هوایی بار طور دیگری پیش‌بینی نشده باشد.

بارگیرنده وظیفه‌دار است، که بار را قبول نماید و کشاند. بارگیرنده حقوق دارد از قبول بار آسیب‌دیده یا ویرانشده دست کشد، اگر مقرّر گردد، که صفت بار تا به درجة غیرییمکان بودن استفادة پرّه و (یا) جزء آن مطابق تعیینات اوّلی تغییر یافته است.

 
مادّة 105. نگرفتن بار
 

گر بارگیرنده بار رسیده را در مهلتی، که در قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان، قاعده‌های از طرف همل و نقل‌دهند مقرّرشدة همل و نقلی هوایی یا شرطنامة همل و نقلی هوایی بار پیش‌بینی شده است، نگیرد یا از قبول آن دست کشد، همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است، که در این باره بارفرستنده را خبردار نماید، بار را در اختیار خود از حساب بارفرستنده و با توکّل او نگاه دارد.

باری، که در مهلت در قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان، قاعدهایز طرف همل و نقل‌دهند مقرّرشدة همل و نقلی هوایی یا شرطنامة همل و نقلی هوایی بار پیش‌بینیگردیده گرفته نشده است، درخواستنشده دانسته می‌شود و با ترتیب مویینّمودة قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان فروخته می‌شود.

نیگاهداری باری، که باید از نظارت گمرکی گذرانیده شود و اختیارداری آن با ترتیب مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری گمرک جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

 
مادّة 106. حمل و نقل هوایی بارهای خطرناک
 

همل و نقلی هوایی سیلاه، مهمات جنگی، مادّه‌های ترکنده، اشیا و مادّه‌های زهرآلودکننده، زود آتشگیرنده، رادیواکتیویی و دیگر اشیا و مادّه‌ها مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان، قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان، اینچنین سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است صورت می‌گیرد.

 
باب 16. کارهای اویتسیانی
 
مادّة 107. کارهای اویتسیانی
 

کارهای اویتسیانی – کارهایی می‌باشند، که با استفادة پرواز هواپیماها در ساحة کشاورزی، ساختمان، نگاهداری و حفظ طبیعت، رسانیدن کمک طبّی و مقصدهای دیگر انجام داده می‌شوند.

قایده‌های عمومی اجرای کارهای اویتسیانی و قاعده‌های اجرای نوعهای مویین کارهای اویتسیانی توسط قاعده‌های عمومی اویتسیة جمهوری تاجیکستان مقرّر کرده می‌شوند.

مقامات حاکمیت دولتی جمهوری تاجیکستان حقوق دارند، که شرایط اجرای کارهای اویتسیانی و محدودیّتها را در اجرای آنها وابسته به مشخّصات ایکالاگی قلمرو دخلدار یا نظام مخصوص در این قلمرو قرار داشتن واسطه‌های نقلیات و آدمان مقرّر نمایند. به موافقه رسانیدن شرایط و محدودیّتهای مذکور به ذمّة فرمایشگر کارهای اویتسیانی وا‌گذار می‌گردد.

 
مادّة 108. شرطنامه در بارة اجرای کارهای اویتسیانی
 

موافیق شرطنامه در بارة اجرای کارهای اویتسیانی پودرتچی (استفاد‌برنده) وظیفه‌دار می‌شود، که برای فرمایشگر کارهای اویتسیانی را با ترتیب، در مهلت، با حجم و در شرایط در این شرطنامه پیش‌بینیگردیده اجرا نماید. فرمایشگر وظیفه‌دار است، که حجم کارهای اویتسیانی را، که در شرطنامه پیش‌بینی شده است، پیشنهاد نماید و مزد کارهای اویتسیانی را پردازد.

در شرطنامة اجرای کارهای اویتسیانی باید اینچنین اینها پیش‌بینی کرده شوند:

ترتیب استفاده و در حالت استفاد‌بری نگاه داشتن ایرادرامها، میدانهای نشست و تجهیزات آنها؛

به وجود آوردن شرایط ضروری زندگی و میشی برای استیفراهت اعضای هیتهای هواپیماها؛

دیگر شرایط تأمین اجرای کارهای اویتسیانی با درنظرداشت مشخّصات آنها.

تریفهای اجرای کارهای اویتسیانی در اساس شرطنامه مقرّر کرده می‌شوند.

 
باب 17. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده، استفاد‌برنده و بارفرستند
 
مادّة 109. اساسهای عمومی مسئولیت
 

همل و نقل‌دهند در نزد مسافر هواپیما و صاحب بار با ترتیب مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان، اینچنین شرطنامة همل و نقلی هوایی مسافر، شرطنامة همل و نقلی هوایی بار یا شرطنامة همل و نقلی هوایی مراسلات مسئولیت دارد.

یستیفادبرنده وظیفه‌دار است، که ضرر هنگام استفاد‌بری هواپیما رسانیدشده را، اگر اثبات نکند، که ضرر در نتیجة قوّة برطرفنشونده یا غرض جبردیده به وجود آمده است، جوب را نماید.

همل و نقل‌دهند، مسافر، بارفرستنده و بارگیرنده برای ویران کردن قاعده‌های گمرکی، اسعاری، سنیتری، کرنتینی و قاعده‌های دیگر مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان مسئولیت دارند.

 
مادّة 110. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای رسانیدن ضرر به حیات و سلامتی مسافر هواپیما
 

مسعولیّت همل و نقل‌دهند برای ضرری، که هنگام همل و نقلی هوایی به حیات یا سلامتی مسافر هواپیما رسانیده شده است، اگر در قانون یا شرطنامة همل و نقلی هوایی مسافر اندازة بلندتر مسئولیت پیش‌بینی نشده باشد، مطابق قانون‌‌گذاری گرجدنی جمهوری تاجیکستان، همچنین سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است مویین کرده می‌شوند.

موافیق این مادّه همل و نقلی هوایی مسافر دورة از لحظة معاینة پیش از پرواز مسافر هواپیما برای سوارشوی به هواپیما تا لحظه‌ای، که مسافر هواپیما زیر نظارت شخصان مسئول همل و نقل‌دهند“، ایرادرام را ترک می‌نماید، دربر می‌گیرد.

 
مادّة 111. مسئولیت حمل و نقل‌دهند”،  برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، بار، همچنین اشیاهایی، که همراه مسافر می‌باشند.
 

همل و نقل‌دهند،  برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج و بار بعد قبول آنها به همل و نقلی هوایی تا به بارگیرنده دادن یا تا مطابق قاعده‌های مقرّرشده سپاریدن به دیگر شهروند یا شخص حقوقی در حالتی که اگر اثبات نکند، که از طرف او تمام تدبیرهای ضروری در بابت پیشگیری نمودن ضرر ‌اندیشیده شدند یا ‌اندیشیدن چنین تدبیرها از امکان بیرون بود، مسئولیت دارد.

همل و نقل‌دهند برای حفظ شیاهای همراه مسافربوده، اگر اثبات نکند، که گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) این اشیا و انجام با سببهایی به وجود آمده است، که آنها را همل و نقل‌دهند برطرف کرده نمی‌توانست و برطرف کردن آنها از او وابسته نبود یا گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دادن (ویران شدن) اشیا و انجام با غرض مسافر رویی داده است، مسئولیت دارد.

همل و نقل‌دهند برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج یا بار، اگر اثبات نکند، که این حال در نتیجة عمل (بی‌عملی) قصداً صادرنمودة همل و نقل‌دهند به وجود آمده است یا بیرون از وقت همل و نقلی هوایی رویی داده است، مسئولیت دارد.

 
مادّة 112. اندازة مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، بار، اینچنین اشیاهایی، که همراه مسافر می‌باشند
 

برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، بار، اینچنین شیاهای، که همراه مسافر می‌باشند، همل و نقل‌دهند به ‌اندازه‌های زیرین مسئولیت دارد:

1) برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، باری، که با ارزش تعیینشده برای همل و نقلی قبول کرده شده است، -به اندازة ارزش تعیینشده. برای همل و نقلی هوایی بغاج یا بار با ارزش تعیینشده از بارفرستنده یا بارگیرنده مزد علاوگی، که اندازة آن با شرطنامة همل و نقلی هوایی بار مقرّر گردیده است، ستانیده می‌شود؛

2) برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج و باری، که بی ارزش تعیینشده برای همل و نقلی قبول کرده شده است، -به اندازة ارزش آنها، امّا نه زیاده از اندازة چارکرتة نشان‌دهنده برای حسابها مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان برای هر کیلوگرم وزن بغاج یا بار؛

3) برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) اشیا و انجامی، که همراه مسافر می‌باشند، -به اندازة ارزش آنها و در صورت غیرییمکان بودن مقرّرکنی آن – به اندازة نه زیاده از اندازة ده‌کرتة نشان‌دهنده برای حسابها مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان.

رزیش بغاج، بار، اینچنین اشیا و انجامی، که همراه مسافر می‌باشند، با درنظرداشت نرخی، که در حسابنامة فروشنده یا در شرطنامه پیش‌بینی شده است و در صورت موجود نبودن آن با درنظرداشت نرخ میانة مال هم‌مانند، که در جای سپاریدن بار موجود است، در روز به اختیاری قانع نمودن چنین طلبات یا در روز برآوردن قرار سود، اگر طلبات به طور اختیاری قانع گردانیده نشده باشد، مویین کرده می‌شود.

برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، بار، اینچنین اشیا و انجامی، که هنگام همل و نقلی هوایی بینلمیللی همراه مسافر می‌باشند، همل و نقل‌دهند مطابق سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است مسئولیت دارد.

 
مادّة 113. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای با تأخیر رسانیدن مسافر، بغاج یا بار
 

برای با تأخیر به نقطة تعیینشده رسانیدن مسافر، بغاج یا بار انتقال‌دهنده به اندازة پنجاه فایض نشان‌دهنده برای حسابها مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان برای هر ساعت به تأخیر افتادن، امّا نه زیاده از پنجاه فایض مزد انتقال جریمه می‌سپارد، به شرطی، که اگر انتقال‌دهنده اثبات نکند، که به تأخیر افتادن با سبب قوّة برطرفنشونده، رفع ویرانی هواپیما، که به حیات و سلامتی مسافر تهدید می‌کند یا دیگر حالتهای از انتقال‌دهنده وابستنبوده رویی داده است.

 
مادّة 114. مسئولیت بارفرستند
 

بار‌فرستنده برای ضرری، که از طرف همل و نقل‌دهند یا شخصی، که همل و نقل‌دهند در نزد او مسئولیت دارد، با سبب نادرستی یا ناپرّگی معلومات پیشنهادکردة بارفرستنده رسانیده شده است، مسئولیت دارد.

 
مادّة 115. مسئولیت حمل و نقل‌دهنده برای گمشوی، آسیب دیدن (ویران شدن) یا با تأخیر رسانیدن مراسلات
 

همل و نقل‌دهند در نزد تشکیلاتهای مراسلات برای گمشوی، آسیب دیدن (ویران شدن) یا با تأخیر رسانیدن مراسلات با گناه همل و نقل‌دهند مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان مسئولیت دارد.

 
مادّة 116. سازشنامه‌ها در بارة زیاد نمودن حدود مسئولیت حمل و نقل‌دهند
 

همل و نقل‌دهند حقوق دارد، که با مسافران، بارفرستانندگان یا بارگیرندگان در بارة زیاد نمودن حدود مسئولیت خود نسبت به حدودی، که در همین کادکس یا سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است مقرّر کرده شده است، سازشنامه بندد.

 
مادّة 117. ترتیب پیشنهاد طلبات در حالت  ویران کرده شدن شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر، شرطنامة انتقال هوایی بار یا شرطنامة حمل و نقل هوایی مراسلات
 

با طلب مسافر، بارفرستنده یا بارگیرنده و هنگام پیشنهاد سند همل و نقلی از طرف یکی از آنها همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است، که سندی تجارتی ترتیب دهد.

با سندی تجارتی حالتهایی، که می‌توانند برای مسئولیت مال و ملکی حمل و نقل‌دهند، مسافر، بارفرستنده یا بارگیرنده اساس شوند، تصدیق کرده می‌شود.

کت تجارتی هنگام دادن بغاج یا بار برای تصدیق حالتهای زیرین ترتیب داده می‌شود:

1) مطابقت نداشتن نام، وزن یا مقدار واحدهای واقعی بار با معلوماتی، که در سند همل و نقلی ذکر شده‌اند؛

2) آسیب دیدن (ویران شدن) بار؛

3) کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج؛

4) آشکار گردیدن بغاج یا بار بی سندی همل و نقلی یا  سند همل و نقلی بی بغاج یا بار.

برای تصدیق حالتهای ذکرشده عاید به مراسلات همل و نقل‌دهند و تشکیلات علاقة مراسلات سندی تجارتی ترتیب می‌دهند.

تا پیشنهاد دعوا به همل و نقل‌دهند در حالت ویران کرده شدن شرطنامة همل و نقلی هوایی بار یا شرطنامة همل و نقلی هوایی مراسلات به همل و نقل‌دهند یدّا پیشنهاد کرده می‌شود.

در صورت ویران کرده شدن همل و نقلی هوایی مسافر، شرطنامة همل و نقلی هوایی بار یا شرطنامة همل و نقلی هوایی مراسلات به همل و نقل‌دهند با صلاحدید عریض‌دهنده در ایراپارت نقطة پرواز یا فورودگاهی نقطة تعیینشده عریضه یا یدّا پیشنهاد کرده می‌شود.

ووجود نداشتن اکت تجارتی مسافر، بارفرستنده یا بارگیرنده را از حقوق پیشنهاد یدّا یا دعوا محروم نمی‌سازد.

 
مادّة 118. شخصانی، که در صورت ویران کرده شدن شرطنامة حمل و نقل هوایی مسافر، شرطنامة حمل و نقل هوایی بار یا شرطنامة حمل و نقل هوایی مراسلات حقوق پیشنهاد طلبات را دارند
 

هوقوق به همل و نقل‌دهند پیشنهاد کردن عریضه را، در صورت ویران کرده شدن شرطنامة همل و نقلی هوایی مسافر، اینها دارند:

1) در صورت گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، اینچنین به تأخیر افتادن رسانیدن آن – مسافر یا شخص وکالت‌دار وه‌ای هنگام پیشنهاد برنامة بغاج یا سندی تجارتی:

2) در صورت با تشبث همل و نقل‌دهند قطع گردیدن شرطنامة همل و نقلی هوایی مسافر – مسافر.

هوقوق پیشنهاد ایعتیرز و دعوا را به همل و نقل‌دهند اینها دارند:

1) در صورت گم شدن بار – بارگیرنده هنگام پیشنهاد برنامه‌ای، که همل و نقل‌دهند به بارفرستنده داده است، با قید ایراپارت نقطة تعیینشده در بارة رسیدن (نرسیدن) بار و هنگام غیرییمکان بودن پیشنهاد چنین برنامه – سند در بارة پرداخت ارزش بار و تصدیقنامة همل و نقل‌دهند در بارة فرستاده شدن بار با قید فورودگاهی نقطة تعیینشده در بارة رسیدن (نرسیدن) بار؛

2) در صورت کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بار – بارگیرنده هنگام پیشنهاد برنامه یا سندی تجارتی؛

3) در صورت به تأخیر افتادن رسانیدن بار – بارگیرنده هنگام پیشنهاد برنامه؛

4) در صورت گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) مراسلات، اینچنین به تأخیر افتادن رسانیدن آن – تشکیلات علاقة مراسلات نقطة تعیینشدة مراسلات؛

5) سغرتکننده – هنگام پیشنهاد اسناد دخلدار همل و نقلی، اینچنین سندهایی، که دلیلهای بسته شدن شرطنامة سغرته و اپرداخت جبران سغرته را تصدیق می‌کنند.

 
مادّة 119. مهلت پیشنهاد ادّعا به حمل و نقل‌دهنده هنگام حمل و نقل هوایی داخلی
 

به همل و نقل‌دهند هنگام همل و نقلی هوایی داخلی یدّارا در دوام شش ماه پیشنهاد کردن ممکن است. مهلت مذکور به طور زیرین حساب کرده می‌شود:

1) در بارة جبران ضرر در صورت کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بار یا مراسلات، اینچنین در صورت به تأخیر افتادن همل و نقلی آنها – از روز سپاریدن بار و در مورد مراسلات – از سنة ترتیب دادن اکت تجارتی؛

2) در بارة جبران ضرر در صورت گم شدن بار – بعد ده روز به آخر رسیدن مهلت رسانیدن؛

3) در بارة جبران ضرر در صورت گم شدن مراسلات – بعد به آخر رسیدن مهلت رسانیدن؛

4) در بارة جبران ضرر در همه حالتهای دیگر – از روز به وجود آمدن واقعه‌ای، که باعث پیشنهاد یدّا گردیده است.

همل و نقل‌دهند حقوق دارد اعتراض را بعد به آخر رسیدن مهلت مقرّرشده، اگر اعتراف نماید، که به تأخیر افتادن پیشنهاد اعتراض با سبب عذرناک به وجود آمده است، قبول کند.

 
مادّة 120. مهلت پیشنهاد اعتراض به حمل و نقل‌دهنده هنگام انتقال هوایی بینلمیللی
 

در صورت آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج یا بار هنگام همل و نقلی هوایی بینلمیللی، شخص، که به گرفتن آن حقوق دارد، در صورت آشکار نمودن ضرر باید به همل و نقل‌دهند نه دیرتر از هفت روز بعد گرفتن بغاج و نه دیرتر از چارده روز بعد گرفتن بار به طور خطّی خبرنامه پیشنهاد نماید. در صورت به تأخیر افتادن رسانیدن بغاج یا بار یدّا باید در دوام بیست و یک روز از روز به اختیار شخص به گرفتن بغاج یا بار حقوقداشته داده شدن بغاج یا بار پیشنهاد کرده شود. خبرنامة مذکور برای ترتیب دادن سندی تجارتی اساس می‌باشد.

در صورت گم شدن بغاج، بار یا مراسلات یدّا به همل و نقل‌دهند می‌تواند در دوام هجده ماه از روز به میدان هوایی نقطة تعیینشده رسیدن هواپیما، از روزی، که هواپیما باید رسد یا از روز قطع همل و نقلی هوایی پیشنهاد کرده شود.

 
مادّة 121. آغاز مرور مهلتی  دعوا
 

همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است، که در دوام سی روز از سنة وارد شدن اعتراض آن را بررسی کند و به طور خطّی به فرستنده یا بارگیرنده در بارة قانع گردانیدن یا رد نمودن یدّا خبر دهد.

مورور مهلت دعوا بعد یک روز از طرف بارفرستنده یا بارگیرنده گرفته شدن جواب در بارة رد نمودن اعتراض یا قسماً قانع گردانیده شدن آن و در صورت نگرفتن چنین جواب – بعد چل و پنج روز از طرف همل و نقل‌دهند گرفته شدن یدّا، اگر در شرطنامة انتقال هوایی بار یا شرطنامة انتقال هوایی مراسلات موقرّراتی دیگری پیش‌بینی نشده باشد، آغاز می‌یابد.

 
مادّة 122. مسئولیت برای ضرری، که هنگام با همدیگر برخوردن هواپیماها رسیده‌است
 

هنگام با همدیگر برخوردن هواپیماها، همچنین هنگام از طرف یک هواپیما رسانیده شدن آسیب به هواپیمای دیگر، گرچی آنها با همدیگر برنخورده‌اند، مسئولیت مال و ملکیی صاحبان هواپیما به طرز زیرین مویین کرده می‌شود:

1) ضرری، که به یکی از صاحبان با گناه صاحب دیگر رسانیده شده است، از طرف گنهگار جبران کرده می‌شود؛

2) در صورت موجود بودن گناه هر دو (یکچند) صاحبان اندازة جبران ضرر برابر با درجة گناه هر کدام آنها مویین کرده می‌شود. هنگام غیرییمکان بودن مقرّرسازی درجة گناه مسئولیت در بین صاحبان برابر تقسیم کرده می‌شود.

در صورت موجود نبودن گناه صاحبان هواپیماها در رسیدن ضرر یگانتای آنها حقوق ندارد جبران ضرر را از دیگرش طلب نماید

هیج یکی از صاحبان هواپیماهای با همدیگر برخورده گنهگار تصوّر کرده نمی‌شود، اگر با ترتیب مقرّرشده طور دیگری اثبات کرده نشود.

مسعولیّت اموالی برای ضرری، که به حیات و سلامتی مسافر هواپیما رساننده شده است، همچنین برای ضرری، که به مال و ملکی شخسانی سوّم در هواپیمابوده رسانیده شده است، به ذمّة صاحب هواپیما وا‌گذار می‌گردد. در این زمان او مطابق قسم یکم همین مادّه حقوق به گنهگار پیشنهاد نمودن طلبات برعکس (برگشته) را دارد.

 
مادّة 123. ‌اندازه‌های مسئولیت برای ضرری، که هنگام حمل و نقل هوایی رسانیده شده‌است
 

برای ضرری، که بهیات یا سلامتی یا اموال مسافر هواپیما هنگام همل و نقلی هوایی رسانیده شده است، صاحب هواپیما به اندازة پیش‌بینینمودة قانون‌‌گذاری گرجدنی جمهوری تاجیکستان  مسئولیت دارد، اگر در شرطنامة در سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده است، ترتیب دیگری پیش‌بینی نشده باشد. (قجت از 26. 12. 11س. ، ش775)

برای ضرری، که به حیات یا سلامتی یا مال و ملکی شخسانی سوّم هنگام همل و نقلی هوایی رسانیده شده است، صاحب هواپیما به اندازة پیش‌بینینمودة قانون‌‌گذاری گرجدنی جمهوری تاجیکستان مسئولیت دارد، اگر در شرطنامة بیانلمیللی جمهوری تاجیکستان طور دیگری پیش‌بینی نشده باشد.

 
مادّة 124. سغرتة حتمی مسئولیت مالک هواپیما در نزد شخصان سوّم
 

سوغورته کردن مسئولیت صاحب هواپیما در نزد شخصان سوّم برای ضرری، که به حیات یا سلامتی یا مال و ملکی شخسانی سوّم هنگام استفاد‌بری هواپیما رسانیده شده است، حتمی می‌باشد.

هنگام اجرای پرواز و کارهای اویتسیانی در فضای هوایی جمهوری تاجیکستان اندازة حداقلی  مبلغ سغرته به اندازة نه کمتر از دو نشان‌دهنده برای حسابها در لحظة بستن شرطنامة سغرته برای هر کیلوگرم وزن حدّ اکثر پروازی هواپیما مقرّر کرده می‌شود.

هنگام اجرای پرواز و کارهای اویتسیانی بینلمیللی در فضای هوای دولتهای خارجی اندازة حداقل مبلغ سغرته مطابق قانونهای دولت دخلدار خارجی مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 125. سغرتة حتمی حیات و سلامتی اعضای هیت هواپیما
 

سوغورته کردن حیات و سلامتی اعضای هیتی هواپیمال هنگام از طرف آنها اجرا کرده شدن وظیفه‌های خذمتی حتمیست.

مبلغ سغرته برای هر عضو هیتی هواپیما به اندازة نه کمتر از هزار نشان‌دهنده برای حسابها در لحظة بستن شرطنامة سغرته مقرّر کرده می‌شود.

 
مادّة 126. سغرتة حتمی مسئولیت حمل و نقل‌دهنده در نزد مسافر هواپیما
 

همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است، که مسئولیت را برای ضرر به حیات و سلامتی مسافر هواپیما رسانیدشده، همچنین برای ضرری، که به بغاج و شیاهای همراه مسافربوده رسانیده شده است، سغرته کند.

مبلغ سغرته برای هر یک مسافر هواپیما، که در شرطنامة سغرتة حیات و سلامتی مسافر پیش‌بینی شده است، به اندازة نه کمتر از هزار نشان‌دهنده برای حسابها در روز فروش چیپته مقرّر کرده می‌شود.

مبلغ سغرته‌ای، که در شرطنامة سغرتة بغاج پیش‌بینی شده است، به اندازة نه کمتر از دو نشان‌دهنده برای حسابها برای هر کیلوگرم وزن بغاج مقرّر کرده می‌شود.

مبلغ سغرته‌ای، که در شرطنامة سغرتة شیاهای همراه مسافربوده پیش‌بینی شده است، به اندازة نه کمتر از ده نشان‌دهنده برای حسابها مقرّر کرده می‌شود.

هنگام اجرای پرواز بینلمیللی هواپیما سغرته کردن مسئولیت انتقال‌دهنده در نزد مسافران هواپیما، از جمله مسئولیت برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بغاج، همچنین شیاهای، که همراه مسافران می‌باشند، حتمی می‌باشد. اندازة مبلغ سغرته نباید از اندازة در سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده‌است یا قانونهای دولت دخلدار خارجی پیش‌بینی‌شده کمتر باشد.

 
مادّة 127. سغرتة حتمی مسئولیت حمل و نقل‌دهنده در نزد صاحب بار یا بارفرستند
 

همل و نقل‌دهند وظیفه‌دار است مسئولیت را در نزد صاحب بار یا بارفرستنده برای گمشوی، کم‌آمد یا آسیب دیدن (ویران شدن) بار به مبلغ سغرته‌ای، که اندازة آن باید نه کمتر از دو نشان‌دهنده برای حسابها در لحظة دادن بارنامه هر کیلوگرم وزن بار باشد، سغرته کند.

 
مادّة 128. سغرتة حتمی مسئولیت استفاد‌برنده هنگام کارهای اویتسیانی
 

یستیفادبرنده وظیفه‌دار است مسئولیت خود را برای ضرری، که بنا بر اجرای کارهای اویتسیانی از طرف او رسانیده شدنش ممکن است، سغرته کند.

 
باب 18. مقرّرات خاتموی
(قجت از 18. 03. 15 س. ، ش 1181)

 
مادّة 129. همکاری بینلمیللی در ساحة استفادة فضای هوایی جمهوری تاجیکستان
 

همکاری بینلمیللی در ساحة استفادة فضای هوایی جمهوری تاجیکستان مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان و سندهای حقوقی بینلمیللی، که تاجیکستان آنها را اعتراف نموده است، به راه مانده می‌شود.   (قجت از 18. 03. 15 س. ، ش 1181)

 
مادّة 130. جوابگری برای رعایه نکردن طلبات کادکس مذکور
 

شخسان واقعی و حقوقی برای رعایه نکردن طلبات کادکس مذکور مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان به جوابگری کشیده می‌شوند.   (قجت از 18. 03. 15 س. ، ش 1181)

 

 

       پریزیدینتی

جومهوری تاجیکستان                                                                        ه. رحماناو

 

ش. دوشنبه، 13 نوامبر سال 1998،

ش 720