То ба инҳо, мо асосан, бо тағйироти зоҳирии ҷисмҳо, ба ибораи дигар бо ҳодисаҳои физикй шинос шудем. Мисли ҷисмҳо, моддаҳо низ ба тағйирот дучор мешаванд. Мисол меоварем. Ҳангоми даргирифтани гӯгирд, моддаҳои таркибии он маҳсулоти сӯзандаро ба вуҷуд меоваранд: зуголи ангишт, газ ва об. Маълум мегардад: А Табдили як модда ба …
Муфассал »Архив Месяца: June 2019
ҲОДИСАҲОИ РӮШНОӢ
Сарчашмаҳои рӯшноӣ. Офтоб сарчашмаи асосии рӯшноӣ ва гармӣ аст. Аз ин рӯ, аз замонҳои қадим гар- миву рӯшной дар шуури одамон ба таври яке аз дигар ногусастанй арзи ҳастӣ менамоянд. Сарчашмаҳои сунъии рӯшноӣ ин оташ, чароғакҳои пилтай ва газӣ, лампаҳои барқӣ ва ғайра мебошанд. Гармию рӯшной дар забонаи оташ, параха ё …
Муфассал »ҲОДИСАҲОИ МАГНИТӢ
Мо бо калимаи магнит шинос ҳастем. Дар биноҳо даҳҳо ҳодисаҳои истифодаи магнитро дучор омадан мумкин аст. Онҳоро дар магнитофонҳо, ришгиракҳои барқӣ, баландгӯякҳо, дар дари мебелҳои хонагӣ ва дигар ашё истифода мебаранд. Замине, ки мо дар он зиндагй мекунем, магнити бузург шуморида мешавад. Офтоб ин магнити боз ҳам бузургтар шуморида мешавад. …
Муфассал »ҲОДИСАҲОИ БАРҚЙ
Агар мӯйҳои тоза ва хушкро тавассути шонаҳои пласмассавй шона кунем ва онро ба пораҳои хурди коғаз расонем, мебинем, ки ин пораи коғазҳо ба шона майл мекунанд. Чунин ҳодисаро бори нахуст бофандаҳои Юнони қадим мушоҳида кардаанд. Баъзе аз қисматҳои дастгоҳҳои кории онҳо аз каҳрабо сохта шуда буданд. Каҳрабо ин ин мулуҳи …
Муфассал »АҲАМИЯТИ БУХОРШАВИИ ОБ ДАР ҲАЁТИ РАСТАНИҲО, ҲАЙВОНОТ ВА ОДАМ
Шумо бисёр вақт мушоҳида кардаед, ки одам пас аз оббозй дар рӯзи гарм, хунукиро ҳис менамояд. Оё фикр кардаед, ки чй ҳодиса pyx медиҳад? Барой он ки боқимондаи оби бадан пас аз оббозй бухор мешавад. Ҳангоми бухоршавй бошад ҳарорати бадан паст мешавад. Миқдори зиёди оби дар рӯи хушкибуда тавассути растаниҳо …
Муфассал »ҲОДИСАҲОИ ГАРМЙ
Дар Табиат ҳодисаҳои марбут ба гарму хунук кардани ҷисмҳо, аз як ҳолат ба ҳолати дигар ёфтани модда, ба назар мерасанд. Таври мисол, хунуку гарм кардани ҳаво ва ё хок, обшавии барфҳо, ях ва ғайра. Чунин ҳодисаҳоро ҳодисаҳои гармӣ меноманд. Ҳангоми аз ҳад зиёд гарм кардани моддаҳо, ҳаракати ҳиссачаҳои хурди он …
Муфассал »ҲОДИСАҲОИ ОВОЗЙ
Аз байни ҳодисаҳои табиӣ дар ҳаёти инсон ҳодисаҳои овозй (ва ё овоз) аҳамияти вижа дорад. Оламе, ки мо дар он зиндагӣ мекунем, аз овозҳои гуногун пур аст. Хониши паррандагон, мусиқй, садои оби ҷӯй, хиширроси баргҳо, раъду барқ ин ҳама овозҳои гуногун мебошанд. Нутқи мо низ аз як қатор овозҳои яке …
Муфассал »ҲАРАКАТИ МЕХАНИКЙ
Олами моро иҳотакунанда ҳамеша дар ҳаракат карор дорад. Замин дар гирди Офтоб, Моҳ дар гирди Замин давр мезанад. Дар натиҷаи ҳаракати молекаҳо моеъҳои ба ҳам ҳамҳудуд ба якдигар омехта мегарданд. Таври мисол, ҳангоми пухтани карамшӯрбо, ҳама ранги сурхи лаблабуро ба худ мегиранд. Ҳиссачаҳои об, ки аз ҷониби решаҳои растаниҳо ҷалб …
Муфассал »ВАҚТ ЧИСТ
Тамоми зиндагии мо аз ҳодисаҳои яке паси дигар рухдиҳанда иборат мебошад. А Фосилаи фаъолият, ки дар он ҳодиса ба вуқуъ мепайвандад, вақт номида мешавад. Одамон хеле вақт туда, ки шабонарӯзро ҳамчун яке аз воҳидҳои ченаки вақт интихоб кардаанд. Шабонарӯз ин фосилаи вақтест, ки дар он Замин дар гирди меҳвари хеш …
Муфассал »ҲОДИСАҲОИ ТАБИӢ
Ҳамаи дигаргуниҳои дар муҳити зисти мо ба вуҷудояндаро ҳодисаҳои табиӣ меноманд. Онҳо ҳамеша дар натиҷаи кадом як сабаб ба вуҷуд меоянд. Тағйирёбии таркиби ҷинсу моддаҳо, табдил ёфтани як модда ба моддаи дигар ҳодисаи кимиёвӣ номида мешавад. Оташ гирифтани сӯзишворй, занг задани мехҳои оҳанй ва ғайра намунаи ҳодисаҳои кимиёвй ба шумор …
Муфассал »