Home / Jugrofia / Viloyati Hatlon

Viloyati Hatlon

Viloyati Hatlon – yake az mintaqahoi aholiash bisër va zaminhoi obërishavandaash ziëd meboshad, ki dar qismi janubi kishvar bo aholii 2,98 million nafar joygir shudaast, ki 35% aholii jumhuriro tashkil medihad.  Hatlon 2 dekabri soli 1992 tasis yofta, markazi mamurii viloyat shahri Qurgonteppa meboshad. Viloyati Hatlon az 5 shahr va 19 nohiya iborat ast. 80% aholii Hatlon tojikon buda, uzbekho  niz dar onjo, asosan dar garbi mintaqa zindagi mekunand.

khatlon-oblast-tajikistan-kZaminhoi obyorishavandai Hatlon ba 338 hazor gektar rasidaast, ki 45% zaminhoi obyorishavandai Tojikistonro tashkil medihad.  Hatlon baroi pakhtai sifatash baland, kharbuza, tarbuzi barvaqtpaz, piyoz, zavodi sementi shahri Norak, zavodi khimiyavii YOvon va Sarband, daryoi Vakhsh, joyi istirohatii CHiluchorchashma, kuhi CHildukhtaron,  nerugohi barqi obii Norak, qalahoi tarikhi hamchun Qalai “Hulbuk” dar Vose va qabristoni Hazrat Amirjon mashhur ast.

Iqlim va havoi viloyati Hatlon:

Iqlimi viloyati Hatlon kontinentalist. Nisbat ba  digar mintaqahoi Tojikiston, viloyati Hatlon garmtarin viloyat ba hisob meravad, az jumla nohiyahoi SHahrituz va Beshkent. Zimiston dar qitahoi viloyati Hatlon harorati havo -20 daraja khunuk va dar kuhho to -35.Tobiston dar on jo sakht garm shuda  harorati havo to + 500 ast.

Jugrofiyai Hatlon:          

 Viloyati Hatlon dar janubi sharqii Dushanbe joygir ast. YAke az shahrhoi kaloni viloyati Hatlon – Kulob meboshad. Hamchunin, Kulob shahrest, ki az nohiyahoi Dangara, Vose, Temurmalik, Muminobod, Hovaling, Baljuvon, Farkhor, Hamadoni va SHurobod iborat ast. Dar garb,  bo qitai Qurgonteppa hamsarhad meboshad. Dar mintaqahoi balandkuhi aholinishin, aholi asosan ba chorvodori mashgul ast. Dar mintaqahoi kuhii poën dar vodii daryoho pakhta va sabzavot parvarish karda meshavand, dar on jo bogho va tokzorho niz mavjudand.

Hatlon dar kharitai Gugl

Qurgonteppa – yak soat parvoz az furudgohi Dushanbe ba Kulob meboshad. Dar Qurgonteppa furudgohi baynalmilali mavjud ast, ki 12 km az shahr durtar ast. Furudgohi baynulmilalii Kulob doroi payvandhoi havoi ba viloyati Sugd va markazi nohiyavii Qurgonteppa meboshad. SHumo metavoned ba shahri Kulob tavassuti avtobus yo moshin az Dushanbe raved. Rohi shumo tavassuti Norak va Vahdat meguzarad, pas shumo vodii Hisorro burida, ba CHormagzak meraved. Rohi tuloni va rohpaymoi shumoro ba kuhhoi Rangon meorad va pas az guzashtani CHormagzak shumo ba vodihoi zeboi Puli Sangin meraved. Dar vodihoi rohi Kulob dar fasli bahor ajib ast, vaqte ki kuhho bo qolabhoi surkh va lablabui pushida shudaand. In vodihoi zebo dar solhoi qadim joyhoi asosi baroi aholi budand.

Arkheologho oshkor kardaand, ki mardon az asri sang dar in jo dar magoraho zindagi mekardand. Hamchunin shahrakho bo aholiash az 2000 sol pesh zindagi mekardand. Kulob chun nomi shahr avval dar asri 13 zikr yoftaast. Dar on jo yake az rohhoi Rohi buzurgi abreshim joygir shuda, robitahoi tijorativu farhangii bisyor kishvarhoi SHarqu Garb dosht. Dar zamonhoi miyona, Kulob markazi benaziri Honigarii Bukhoro bud. Badtar, dar asrhoi 17 -19-um, taqriban 40 shoiron korhoi khudro dar Kulob anjom dodaand. Baze az mashhurtarinho Naseh (Hoja Abdurahmon), Hoja Huseyn kangurti, Bismil va SHahi budand. Guri yake az shoir va  faylasufi mashhuri asri XVIII,  dar  qabristoni Mir Sayid Alii Hamadoni joygirand. Ba bagayr az Said Ali Hamadoni, pisarash Muhammad va kheshovandoni digarash niz dar on joy dafn shudand. Az dehoti Vose, ki 22 km janubu garbi shahri Kulob ast, haykali benaziri tabii 900-metrii kuhi Hoja Mumin, az balandii girdu atrof bolotar ast.

Hamihoi Hoja Mumin dar kalon buda, balandii devorho ba 500 mm rasidand. Muvofiqi geologho, namakho dar in jo ziyoda az 20 hazor sol jam shudaand va ziyoda az 30 milliard tonna namak dorand. Hoja Mumin niz baroi khosiyathoi shifobakhshash malum ast, ki metavonad ziyoda az 60 bemorihoi gunogunro shifo dihad. Digar mujizoti Hoja Mumin magorahoi on meboshad,ki yake az buzurgtarin dar masofai 350 m ast. Sadohoi ajoib va  az jonibi shamol dar dokhili gor, ki az tariqi namakho va logarii stalakitho meguzarand.

Durtar az Hoja Muin digar joyi namak, Hoja Sartez meboshad. Zakhirahoi tozai namak az Hoja Mumin ziëdtar ast taqriban 10 milliard tona. Dar soli 1976, arkheologho dar borai dehai qadimii Takhti Kubada (34 km az dehai Kabodiyon dar vodii daryoi Vakhsh va Panji daryoi kuhi) koftukov sar kardand. Dar markazi nohiya ibodatgohi kuhnaro, ki mabadi  “Ox Hrama ” nom dosht, kashf kardand. In mabad ba Hudoi Rivers taqdim karda shud, ki dar on jo az zamoni qadim zindagi mekard.

Bozyofthoi ajib dar binoi mabadi kalon, ki dar soli 4-um to erai mo sokhta shuda bud, yofta budand, az jumla yak bimi Iskandari Maqduni,ki ba Gerakl barobar shuda va bo surathoi sheron oroish doda budand. Dar  bayni biyobonhoi garm, 12 km az SHahrituz, panj chashmahoi kalon az zamin mebaromadand, ki CHiluchor CHashma (chilu chorvorai bahr) nomida meshavad, ki tuli chand vaqt baroi joyi haj baroi bisyor mardumi tojik khizmat mekard.

NOHIYAHO VA SHAHRHOI  HATLON: Qurgonteppa; N. Husrav; Bokhtar; Vakhsh; Ëvon ; Qubodiën; Kalkhozobod (J.Rumi); Qumsangir; Norak; Panj;  Sarband;  A. Jomi; SHahrituz; Huroson; Jilikul; Dangara; Baljuvon; Vose; Hamadoni; Muminobod; Temurmalik; Farkhor; SHurobod; Hovaling.

Инчунин кобед

mahali-xud

TABIAT VA AQOLII MAHALI HUD

Tabaqai geografi va tabiatn mahali khud. Dar jarayoni omuzishi geografiyai tabiy shumo fahmided, ki kurai …