QONUNI JUMHURII TOJIKISTON
Dar borai Haddi aqali zindagi
(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, soli 2009, №5, mod.328)
Qonuni mazkur asoshoi huquqii muayyan namudani haddi aqali zindagi, bahisobgirii on hangomi ba shahrvandon tain kardani kumakhoi davlatii ijtimoi, inchunin kafolati davlatii giriftani daromadi haddi aqali puli va dar mavridi tatbiqi digar tadbirhoi hifzi ijtimoii aholiro dar Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.
Moddai 1. Mafhumhoi asosi
Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda meshavand:
– sabadi istemoli – majmui haddi aqali mahsuloti ozuqa, mahsuloti gayriozuqa va khizmatrasoni, ki baroi nigahdorii salomatii inson, tamini hayot va faoliyati u zarurand;
– haddi aqali zindagi – arzishi sabadi istemoli va mablagi pardokhthoi hatmi;
–haddi kambizoati – meyori daromadho baroi qone gardonidani talaboti hayotan muhimi inson, ki dar Jumhurii Tojikiston vobasta ba imkoniyathoi iqtisodi muqarrar karda shudaast;
– guruhhoi asosii ijtimoiyu demografii aholi – guruhi shahrvandone, ki az rui alomathoi jinsiyu sinnusoli, mavqei ijtimoi va sathi taminoti moddi muttahid meboshand (aholii qobili mehnat, nafaqakhuron va kudakon);
– sathi zindagi – majmui nemathoi moddiyu manavi va khizmatrasoni, ki talaboti hayotan muhimi odamonro qone megardonand;
– kumaki ijtimoii davlati – kumakpulihoi ijtimoi, subsidiyaho, jubronpuliho, khizmatrasonii ijtimoi va molhoi zaruri, ki az hisobi bujeti davlati ba oilaho va yo shahrvandoni kambizoat doda meshavand;
– kambizoaton – oilahoe (shahrvandoni yakkavu tanho), ki bo sababhoi az onho novobasta, daromadi miyonai sarikasii onho az andozai haddi aqali zindagi past meboshad;
– daromadi miyonai sarikasii oila (shahrvandoni yakkavu tanho) – andozai miyonai mohonai daromadi umumii ba har yak uzvi oila (shahrvandoni yakkavu tanho) taqsimshuda.
Moddai 2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai haddi aqali zindagi
Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai haddi aqali zindagi ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof kardaast, iborat meboshad.
Moddai 3. Tainoti maqsadnoki haddi aqali zindagi
Haddi aqali zindagi, ki dar majmu dar Jumhurii Tojikiston hisob karda meshavad, bo maqsadhoi zerin istifoda megardad:
– baho dodani sathi zindagii aholi baroi tahiya va tatbiqi siyosati ijtimoi va barnomahoi ijtimoii maqsadnok;
– tahlil va peshbinii sathi zindagii aholi;
-asosnokkunii kumakrasonii ijtimoii davlati ba kambizoaton;
– tadrijan nazdik kardani andozahoi muqarrarshavandai haddi aqali muzdi mehnat, nafaqaho, jubronpuliho, kumakpuliho va digar pardokhthoi ijtimoi;
– muayyan kardani haddi kambizoati va tatbiqi tadbirho oid ba dastgirii ijtimoii aholi.
Moddai 4. Namudhoi haddi aqali zindagi
- Vobasta az tainoti maqsadnok haddi aqali zindagi ba namudhoi zerin taqsim meshavad:
– ba har yak nafar aholi;
– az rui guruhhoi asosii ijtimoiyu demografii aholi.
- Haddi aqali zindagi dar tamomi hududi Jumhurii Tojikiston va mintaqahoi on, bo judo kardani aholi ba sokinoni shahr va dehot inchunin bo nazardoshti khususiyathoi jugrofiyu iqlimi va khususiyathoi digari istemoli nemathoi moddi va istifodai khizmatrasoni ba aholi dar majmu muayyan karda meshavad.
Moddai 5. Sabadi istemoli
- Sabadi istemoli az inho iborat meboshad:
– majmui mahsuloti ozuqa;
– majmui mahsuloti gayriozuqa;
– majmui khizmatrasoni.
- Hangomi muayyan kardani majmui mahsuloti ozuqa meyorhoi ilman asosnokshudai talaboti haddi aqali guruhhoi ijtimoiyu demografii aholi ba mavodi gizoi, inchunin tarkibi kimiyovi va arzishi gizonokii mahsuloti ozuqa ba inobat girifta meshavand.
- Hangomi muayyan kardani majmui mahsuloti gayriozuqa, ki ba tarkibi sabadi istemoli dokhil meshavand, qonegardonii talaboti haddi aqali hayotan muhimi guruhhoi asosii ijtimoiyu demografii aholi ba mahsuloti gayrigizoi bo nazardoshti khususiyathoi jinsivu sinnusoli va libos, inchunin baroi tashkili chorabinihoi madaniyu maishi ba nazar girifta meshavad.
- Hangomi muayyan namudani majmui khizmatrasonii dar tarkibi sabadi istemoli vujuddoshta, qone namudani talaboti haddi aqali aholi ba khizmatrasonii manziliyu kommunali, maishi, naqliyoti va aloqa ba inobat girifta meshavad.
Moddai 6. Tahiya, tajdidi nazar va tasdiqi sabadi istemoli
- Sabadi istemoli baroi guruhhoi asosii ijtimoiyu demografii aholi zimni tavsiyanomahoe, ki az tarafi maqomi vakolatdori davlati bo ishtiroki ittihodiyai namoyandagoni kormandoni Tojikiston tahiya megardand, hisob karda meshavad.
- Tavsiyanomahoi mazkur na kamtar az yak marotiba dar 5 sol muayyan karda shuda, az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq megardand.
- Tarkib va sokhtori sabadi istemoliro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.
Moddai 7. Davriyati hisob va qoidai muqarrar namudani andozai haddi aqali zindagi
- Andozai haddi aqali zindagi ba har sari aholi va guruhhoi ijtimoiyu demografi dar asosi sabadi istemoli va malumoti omori oid ba sathi narkhhoi istemolii mahsuloti ozuqa, mahsuloti gayriozuqa va khizmatrasoni, bo nazardoshti hamai namudhoi savdo va kharojot baroi bojhoi davlati va pardokhthoi hatmi har semoha hisob karda meshavad.
- Andozai haddi aqali zindagi, qoidahoi muqarrarkuni va davriyati dida baromadani onro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.
Moddai 8. Istifodai haddi aqali zindagi hangomi ba shahrvandon rasonidani kumaki ijtimoii davlati
- Andozai haddi aqali zindagi hangomi muqarrar namudani andozahoi haddi aqali muzdi mehnat va nafaqaho, inchunin andozahoi stipendiya, kumakpuliho va digar pardokhthoi ijtimoie, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston peshbini namudaast, hamchun nishondihanda hisobida meshavad.
- Hangomi bastani shartnomahoi mehnatii kollektivi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar vaqti muayyan namudani andozai muzdi mehnati kormandon va digar kumakpuliho, andozai haddi aqali zindagi hamchun meyori asosi istifoda meshavad.
- Haddi aqali kafolathoi ijtimoiyu mehnati dar Jumhurii Tojikiston marhila ba marhila to andozai haddi aqali zindagi bo nazardoshti vazi iqtisodii jumhuri baland bardoshta meshavad.
Moddai 9. Intishori malumot oid ba andozai haddi aqali zindagi
Malumot dar borai andozai haddi aqali zindagi baroi har yak nafar az rui guruhhoi asosii ijtimoiyu demografii aholi ba tavri purra dar jumhuri har se moh dar nashriyai rasmii omorii Jumhurii Tojikiston intishor karda meshavad.
Moddai 10. Tartibi mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur
Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda shavad.
Prezidenti
Jumhurii Tojikiston Emomali Rahmon
sh.Dushanbe, 19 mayi soli 2009,
№ 521