Илм

КЕФИР, як навъ гизои турши пархезист, ки аз шири пастеризонидаи гов бо рохи туршонидан хосил мекунанд. Барои туршонидан ба шир сафеда ё мояи махсус меандозанд. Вобаста ба мухлати тайёр шудан К. ширин (якруза), нимтурш (дуруза) ва турш (серуза) мешавад. Мухлати туршонидани К. хар кадар зиёд бошад, микдори спирти он (аз …

КЕРАТОПЛАСТИКА (аз юн. keras – шох ва plastice – ташаккул), пайванди карния, амалиёти чаррохии ивази карния (шохпардаи чашм). Дар тахияи ин усули чаррохи офталмологи намоёни шурави В. П. Филатов сахми арзанда гузоштааст. Дар мавриди тамоман хира шудани карния (пайдоиши тухмак), ки сабаби якбора заиф шудани кувваи босира мегардад. К.-ро ба …

КИМ Алексей Иванович (тав. 03. 02. 1960, ш. Кулоб), чаррохи дил, доктори илми тиб (2001), проф. (2003). Хатмкардаи факултаи муоличавии ДДТТ ба номи Абуали ибни Сино (1983). Ординатори клиникии кафедраи беморихои чаррохиталаби №1 ДДТТ дар назди Беморхонаи клиникии шахрии №5 (1983 – 85), духтури хамин беморхона (1985 – 87). Аспирант …

КИРМИ ЧИГАРМАК (Fasciola hepatica), фастсиолаи мукаррари, кирми паразит аз синфи трематодахо. Танаш баргмонанд, дарозиаш 2 – 5 см, дар интихои кисми пеш узвхои маккандаи дахони ва шиками дорад. Дар чигар, роххои дромади захра ва захрадони хайвонхои ширмаки алафхур ва одам сокин мешавад. Тухмхои К. ч. дар об инкишоф меёбанд ва …

КИНДи, Абуюсуф Яъкуб ибни Исхок (такр. 800, Басра – такр. 870, Багдод), табиб ва файласуфи араб. Аз хонадони шохзодахост. Дар Багдод кору фаъолият намуда, дар робита ба тиб, риёзиёт, мантик ва диг. илмхои замонааш асархо эчод кардааст. Донистани забонхои суриёни ва юнони ба К. имкон дод, ки ба осори илмии …

КИВИ (Actinidia deliclosa), актинидия, як навъ растании мевадор. Пояаш печандаи борик (кутраш 20 – 30 см); решааш ба замин чукур намеравад. Шоху навдааш зудсабз буда, дар тули 3 – 4 мох ба 5 – 6 м мерасад. Баргаш дилшакл, гулаш сафеди хушбуй. Ранги мевааш сабзи баланд, баъди пурра пухта расидан, …

КИСЛОТАИ АСКОРБИНАТ (Acidum ascorbinicum), витамини С, як навъ доруи витамини. Дар шакли хаб (0,025 ва 0,050 г), курс (0,05 ва 0,10 г) ва махлул (5% ва 10%) истехсол карда мешавад. К. а. барои фаъолияти организм ахамияти калон дорад. Дар танзими амалиёти оксиду баркароршави, мубодилаи ангиштобхо, лахтабандии хун, нуфузпазирии капиллярхо, хосил …

КИСЛОТАИ НИТРАТ, HNO3, кислотаи якасосаи кави, яке аз махсулоти мухими саноати химия. Дар холати озод К. н. моеи беранг буда, зичиаш 1522 кг/м3, t гуд. – 41,15°С, t чуш. 84°С аст; бо об дар нисбатхои гуногун омехта мешавад. К. н. оксидкунандаи кавист; бо аксари металлхо (гайр аз тилло, тантал ва …

КИСЛОТАИ ДЕЗОКСИРИБОНУКЛЕАТ (КДН), навъи кислотахои нуклеат, ки дар табиати зинда пахн шудааст. КДН аз асосхои пурини (аденин, гуанин) ва пирамидини (тимин, ситозин, 5-метилситозин), канди дезоксирибоза ва бокимондаи кислотаи фосфат таркиб ёфтааст. Асосан дар ядрои хучайра дар шакли дезоксирибонуклеопротеидхо (ДНП) мавчуд аст. КДН вазифаи нигахдори ва гузаронидани ахбори генетикии доир ба …

КИСЛОТАИ ГЛУТАМИНАТ (Glutamic acid), як навъ дору. Дар шакли гуруша ва курс (таблетка) истехсол мешавад. Барои табобати саръ, шизофрения, психозхо, афсурдарухи, заъфи рухи, бехоби, рафъи окибатхои сарсом ва энсефалит, миопатия, таъхири инкишофи рухи, фалачи майнаи кудакон, рафъи окибатхои осеби чумчума, полиомиелит, бемории Даун ва г. кор мефармоянд. Дар давраи табобат …