Главная / Илм (страница 60)

Илм

КАНДАНИ ПАЙ

kandani-pay

КАНДАНИ ПАЙ, як навъ осеби пай, ки дар натичаи зарбу лат хурдан бо дард, хуншори, варами узв ва диг. нишонахо падид меояд. Кандашавии зерипустии пай бо ихтилоли фаъолияти мушакхои марбута рух менамояд. Нуги кандашудаи пайро бисёр вакт бо ламс кардан метавон ошкор сохт. Хусусан пайи Ахиллов (пайи пошна), сари дарози …

Муфассал »

КАНАЛИЗАТСИЯ

kanalizatciya

КАНАЛИЗАТСИЯ, мачмуи иншооти инженери, тачхизот ва чорабинихои санитари, ки чамъ кардану аз худуди махалли истикомат ва корхонахои саноати берун баровардани обхои гандида, инчунин пеш аз истифодаи дубора софу безарар гардондани онхоро таъмин мекунад. К. дохили ва беруни мешавад. К.-и дохили барои берун овардан ва то шабакаи канализатсияи беруни расондани обхои …

Муфассал »

КАРАМ

karam

КАРАМ, сабзавотест маъмул. К. сабзавоти кадимист. 4 хаз. сол пеш баргкарам, гулкарам, карамшалгам, каллакарам ва г.-ро мепарвариданд. Бино ба маъхазхои таърихи, каллакарами сафед аслан аз мамлакатхои сохили б. Миёназамин аст. Каллакарами сафед маъмултарин навъи К. буда, дар тамоми мамлакатхо парвариш мешавад. К. ба микдори зиёд карбогидратхо, сафеда, намакхои минерали ва …

Муфассал »

КАРАНТИН

karantin

КАРАНТИН (Quarantine; итал. qarantena, аз quaranta giorni – чил руз), тадбирхое, ки бахри пешгири кардани густариши беморихои сирояти (тоун, вабо, нагзак ва г.) андешида мешаванд. К. аввалин маротиба дар Италия (а. 14) ба вучуд омадааст; киштихоеро, ки аз махалхои вабозада меомаданд, дар бандар чил руз нигох медоштанд. Хангоми хатари пахн …

Муфассал »

КАРБОГИДРИДХО

karbogidratho

КАРБОГИДРИДХО, синфи пайвастхои органики, ки молекулаашон танхо аз атомхои карбон ва гидроген таркиб ёфтааст. К. аз чихати сохти молекула асикили ё худ алифати (карбогидридхое, ки дар молекулаашон атомхои карбон бо хам хатти ё шоханок пайваст шудаанд) ва изосикли ё худ карбосикли (карбогидридхое, ки молекулаашон шакли халкаги доранд) мешаванд. К.-и гурухи …

Муфассал »

КАРБАМИД

karbamid

КАРБАМИД, мочевина, дурдаи пешоб, H2NCONH2, амиди пурраи кислотаи карбонат, амиди кислотаи карбамин. Кристалли беранг, t гуд. 132,7°С, дар об, спирт, аммиаки моеъ, ангидриди сулфит нагз хал мешавад. К.-ро аввалин бор химики франсави И. Руэлл (1773) аз пешоб чудо ва химики немис Ф. Вёлер (1828) дар натичаи гармкунии сианиди аммоний (NH4NCO) …

Муфассал »

КАРАФС

karafs

КАРАФС (Apium graveolens), карафш, гиёхест дусола. Аз 20 то 150 см кад мекашад. Пояаш рост, сершох; баргаш пармонанд, гултудааш чатрнамо, гулаш майдаи сафед ё сабзтоб. Мохи июл гул карда, донаш авг. – сент. мепазад. Одатан дар заминхои партов, канори чуй, руди кухи, обанбор ё шибару ботлокчойхо меруяд. Дар кухи Мевагул, …

Муфассал »

КАРВИЁ

carviyo

КАРВИЁ (Carum carvi), зираи руми, зираи сиёх, кибрак, шохзира, гиёхест ду ё бисёрсола. То 30 – 100 см кад мекашад. Пояи дорунхолии рост, барги пармонанд, гули майдаи сафед дорад. Июн – июл гул карда, авг. тухм мебандад. Дар маргзори сернам, сахрою алафзори беша, канори роху кад – кади чуй, сохили …

Муфассал »

КАРБОН

carbon

КАРБОН (лот. Carboneum, аз carbo – ангишт), С, элементи химиявии гурухи IV системаи даврии Менделеев, раками ат. 6, массаи ат. 12,011. Дар табиат ду изотопи собит 12С (98,892%), 13С (1,108%) ва як радиоактиви К 14С(Т1/2 = 5,6 • 103 сол) маълуманд. Дар асоси изотопи 12С чадвали хозиразамони массахои атоми тартиб …

Муфассал »

КАРДИАЛГИЯ

kardialgiya

КАРДИАЛГИЯ (Cardialgia), дард кардани мавзеи мушакхои дил. К. метавонад аломати бемории рагхо, сактаи дил, стенокардия ва г. бошад. Дар натичаи беморихои илтихоби, мас., миокардит ё перикардит, ихтилоли мубодилаи моддахо дар мушаки дил, суиистеъмоли машруботи спиртдор, беморихои сутунмухра, асабхои наздик ба дил, остеохондрози мухрахои гардан, невралгияи байни кабургахо, беморихои рохи меъдаю …

Муфассал »