ГИЗОИ НИМТАЙЁР, таомхое, ки аз махсулоти гуногун тахия ва барои пухтан тайёр карда шудаанд. Г. н.-ро дар муассисахои хуроки умуми фаровон истифода мебаранд, барои фуруш ба магозахо бароварда мешаванд. Истифодаи Г. н. кори кадбонухоро хеле осон мекунад (барои тоза кардани махсулот, омода сохтани хамир, кима ва г. вакт сарф намешавад). …

ГИЗОИ КуДАКОН ВА НАВРАСОН. Гизои дуруст ба инкишофи муътадили чисмонию фикрии кудакону наврасон мусоидат мекунад. Гизои нокифоя бачаро аз рушду инкишоф бозмедорад, мукобилияти узвхоро ба бемори суст менамояд; гизои барзиёд чараёни мубодилаи моддахо ва хазми хурокро халадор месозад. Бачагон ва наврасон бояд мувофики талаботи ба моддахои гизонок доштаи организм, инчунин …

ГИЗО, мачмуи моддахои гайриорганики ва органикие, ки организм аз хорич кабул мекунад. Хуроки одам бояд микдори зарури ва таносуби дурусти ба организми инсон даркории моддахоро дошта, хуштаъм ва хушнамуд бошад. Барои ин махорати баланди пазандаги лозим аст. Таббох бояд усулхои техники ва тарзи тайёр намудани Г., хосият ва камбудии махсулоти …

ГУНДА (Lathrodectes tredecimguttatus), як навъ тортанаки захрнок. Рангаш сиёх буда, шикамаш холхои сурхи гирдашон сафед дорад. Дарозиаш то 2 см; наринааш хурдтар (4 – 7 мм) аст. Г. дар Африкаи Шимоли, Осиё Гарби, Европаи Чануби дида мешавад; дар Осиёи Маркази, аз чумла Точикистон низ маскун аст. Г. бештар дар заминхои …

ГУЛОМОВ Минхоч (3. 09. 1929, Самарканд – 6. 05. 1996, Душанбе), психиатр, доктори илмхои тиб (1965), проф. (1966), узви вобастаи АИТ ИЧШС, Духтури шоистаи ЧШС Точ. (1964), Арбоби шоистаи илми ЧШС Точ. (1974), дорандаи Мукофоти давлатии Точикистон ба номи Абуали ибни Сино (1977). Сарпсихиатри Вазорати тандурустии ЧТ (1957 – 1996). …

ГУЖМКАРАМ (Brassica gemmifera), мугчакарам, карами брюссели, як навъ карам. Пояаш рост (дарозиаш 50 – 70 см), баргаш сабз (дарозиаш 18 – 40 см, бараш 18 – 32 см). Дар бехи пояаш то 30 – 40-то «каллакарам» (вазни умумиашон 200 – 700 г) мебандад. Бештар навъи миёнсолию дерпазаки Г. – «Геркулес …

ГУВВОСИ ГуШ, танин, чег задани гуш. Дар вазъияти хомушии том низ гуши одами тамоман солим гуввос мезанад; ба ин харакати хун дар хунрагхои хурди гуши даруни сабаб мешавад (ба ном садои физиологи). Гуввоси дарднок (патологи)-и гуш аз нобарор чори шудани хун дар асабияи сомеа ё ангезиши он аз беморихои гуши …

ГУБАЙРОИ СУРХ (Sorbus ausuporia), як навъ бутта ё дарахтест хурд; то 2 м кад мекашад. Баргаш мураккаб (аз 9 – 17 баргча иборат), пармонанд. Гулаш сафеди хушбуй, 5-барга (май – июн мешукуфад). Мевааш мудаввар, зарди норанчи ё сурхи чилодор (сент. – окт. мепазад). Г. с.-и худруй дар кухсори Кавказ ва …

ГУБАЙРОИ СИЁХ (Aronia melanocarpa), бутта ё дарахтест хурд; аз 0,5 то 2 м кад мекашад. Гулаш сафед, мевааш мурудмонанд, сиёхи чилодор, нордон, хуштаъм. Аз хар бех дарахти богии 40-сола то 100 – 250 кг мева мегундоранд. Меваашро тару тоза ва хушконида истеъмол мекунанд. Мева ва оби он мушаххи (иштихоовар) аст, …

ГУЧУММЕВА, буттамева, тармева, худруй ва боги мешавад. Г. хеле хуштаъм буда, дар таркибаш витамин, канд, кислотахои органики ва моддахои пектини дорад, хазми хурокро метезонад. Моддахои пектини барои аз моддахои пусида (уфунат) тоза кардани рудахо мусоидат менамояд; чунончи, тамашк 0,5 – 0,9, марминчон 0,4 – 1,6, коти сиёх 0,2 – 0,8 …