Home / Gunogun / ROZI ZINDAGI

ROZI ZINDAGI

 

Rozi zindagi dar zistan ast.

Gyote

Dili Azamatro gurgho dandon mezadand. Vay khavotiromez ba atrof nigoh kard. Guyo tarsid, ki kase uro nazora mekunad. CHun bovari hosil kard, ki dunyo tinj  astu kase ba u kor nadorad, chashm ba dari dukon dukht. Dari dukon holo ham basta bud. Kam-kam dilash shur aftod: «Heh, sabil! Nakunad imruz naoyad!» Intizori tul kashid. Dilash tang shud. Va inak, toqatash toq, kosai sabrash labrez gasht. Andaruni sinaash qahru gazab jush zad. Hud ba khud beqarori va gur-gur dosht. Nafsi sabil golib omadu uro ba in jo ovard. Aslan nafs kayho uro zin zada savor shuda.

fatimahEh, zindagi, zindagi!.. Pur az muammo budaast zindagi!.. Bad az tavvaludi nakhustfarzandash hamsarash har ruz uro mekhoid. Namemond nafasi ozod girad. Qoshu qavoq mekard, janjol mebardosht. «Zindagii az maosh to maosh ba dilam zad» meguft. «Toqat kun». «To kay in holro toqat kunam. Kosai sabram shikast!» Azamat ba chehrai hamsarash hayratomez nigarist va andake badjahlona pursid: «Okhir chi kor kunam?» «Digaron chi kor mekunand?» «Digaron?.. Digaron pora megirand». «Tu ham gir». Azamat ziq shud. «In tavr nagu!» guft. «CHi, tu az onho kami?!» «Ho-o! Kam nestam. Ammo…» Ba tani u rasha david. Dar rangi ruyash tagirote paydo gasht. Hamsarash tana zad: «Tu to hamin daraja tarsu hasti?» Azamat sado barovarda natavonist. Sar junbond: «Ne».

Hamsarash qabul nakard. Qati guft: «Man bo tarsu zindagi namekunam». YAk bodi tez guluyi uro panja zad. Sipas vujudashro tars faro girift. CHand ruze dar ogushi du tars umr ba sar burd. On chand ruz baroyash duzakh bud. Nihoyat in tars bar on tars golib omad. Va u kam-kam omukht. Mushohida kard. Omukhtu mushohida kard. Mushohida kardu omukht. Dar magzi sar tahlil namud. Nihoyat rohashro yoft. YAk shonosash ba gushash khond. Qarz girift, pora dod. Dar sohai andoz khudro jo kard. Fahmid, ki hatto moh be ayb nest. Aybi sohibkoron behisob. Az andak siyosat chun buz melarzand. Pulro bo du dasti adab barovarda medihand. YAk bor, du bor girift. SHerak shud. Boz girift… Bozu boz. Va odat kard. Kam-kam beinsof ham shud. Notarsona amal mekard. Hudash shoh budu tabash vazir. Hamsarash khursand. Kataki murgashonro furukhta havlichae kharidand. Bore hamsarash guft: «Azizi dilam! Hamsoya havliashro mefurukhtaast. Onro mekharem. Havliro kalon mekunem. Honai nav mesozem, ziyofat doda, yak kas-nim kasro mesuzonem». Azamat shod shud. Nido namud: «Mesuzonem!» In taklif ba modarash ham pisand omad. «Dar bachai hunarmandam sadqa!» Tabassum dar ruyash gul kard. Dandonhoi tilloiyash yalaqqos zad. In amal tanho ba padarash maqul naomad. Uro nigaron namud. Lab ba nasihat kushod. Ba kurpa nigoh karda poydaroz kun, guftaand. Agar ne, zuri behuda miyon shikanad. Azamat ba khashm omad: «Ba zindagii man dakholat nakun!»

Azamat nigoh az dari bastai dukon nakanda ba yod meovard: «YAk hafta shud, ki yak tini puchak nakandaam. Hisobot gufta, namondand, ki az hujraam baroyam. Hayriyat, ki rais ba khorij raftu ozod shudam».

Inak, «illat biravad, odat naravad!» – gufta ba in jo omad. Dari dukon basta. CHashm ba rohi dukondor dukhta istod. Dam ba dam maqoli «Odam ba umed, shayton noumed!»-ro ba zabon meovard. Ammo az dukondor darak nashud. Azamat ziq shud. Jahl ham dosht. «Hah sabil! Kujo shud u? YO fahmidu dumashro khoda kard? Ne-e, az dastam khalos namekhuri. Ho-o! Ruzro ba nazarat siyoh mesozam. Va haqamro mesitonam! – baland ba zabon ovard u va bezobita shud.

«Tish-sh-sh! Ohista gap bizan! Devor mush doradu mush gush!»

– O-ho-o! Azik-ku?!

Az in sado u yak qad parid. Dar ru ba ruyash hamkori sobiqash Sobirro did. Vay kayf dosht. Liboshoyash utinodida, gardoludu dogdor. Bekas va nodor ki bud napoid, az kor rondandash. Bo araq dust shud. CHun mast meshud dast bolo karda, dod mezad: «Hudo doramu araq!»

– O-o-o!.. Azik!.. CHi kheli?.. Sozi?..

Sobir khost uro ba ogush girad. Azamat namond, ruy tursh kardu noiloj dast dod. Va khudro nojur his kard. SHarm dosht, sup-surkh shud, araq kard. Gumonash hama odamon ba onho menigarand.

– Dod nazan, – guft bo zarda.

Ba asabi odamon rasidanro dust medosht.

– Mezanum! CHi kheli?.. Bah-bah! Rukhsorahoyat anor vori sup-surkh.

Dar yak zum az dili Azamat sad fikru khayol guzasht. Voqean, in barkhurd foli nek nabud.

– Nazan, megum!

– Mezanum!

– E zadan gir, – dast afshond u. – Ba man chi. Dahoni khudat dard mekunad.

– Be «nimta!» jim nameshinam.

Sobir muvofiqi odatash khele laqqid.

– Ba tu chi shud? – pursid u. – Tu khafa menamoi?

Azamat javob nadod. Aslan khushi bo u suhbat kardanro nadosht. Uro chizi digar aziyat medod: «Baroi chi dukondor nest? Mabodo, bemor shuda boshad? Dar kujo boshad?

– Raftem, – guft Sobir. – «Nimta!» gir, hamroh menushem.

– Ne! – tund guft Azamat. – Vaqt nadoram!

– Tu «ha»-ro guyo faromush kardi.

Nigohi Azamatu Sobir ba ham barkhurd. Kim-chi baroi hardu yak khel asrorangez vonamud gardid. Azamat ba u magrurona nigohi istehzoomez kard.

– Afsus ki?..

Sobir abruvonashro chin kard.

– Ha, afsus ki…

– CHaro melarzi?

– Az tars.

– Tars? Az tarsi chi?

Sobir chashmonashro az chehrai giriftai Azamat barnadosht va tashvishomez guft:

– Az chashmoni tu. CHashmonat bejo.

– Tu az bog sukhan megui yo az rog?

Sobir ba u tavre tarahhumomez nigaristu ohista posukh dod:

– YO hardu.

– Tavba-tavba…

– Man turo namedonam? Hayolat az koru kirdorat bekhabaram?

– Az had naguzar!

– Agar guzaram?

– E rav-e, rav!

– Hoy, Hudoro yod biyor va az qabrkanho hushyor shav.

– CHiii!!!

Sobir kalavid va gur-gur kard. Sipas roh aftod. Hamin tavr zeri lab gur-gur mekardu meraft.

Suhbati du nafar ba gushash rasid.

– Bemoram chi balo. Tamoman hang nadoram. Meguyam saramro nabardoram.

– Ne, gam nakhur. Bemor nesti. In tasiri bahor ast…

Bale, bahor hukmron bud. Va ruzi bistu yakumi on ba nimai khud merasid. CHehrai osmon rushan, rangi obi sofro hikoya dosht. CHashmi rakhshoni samo, oftobi bosakho bar sari hama majudoti olam yakson nuru ziyo merekht. Va bisoti zamin, sabzavu gul, boloi sherozai chun makhmali sabz dilraboi menamud. Parandaho fir-fir parida, ba shokhi darakhton menishastand yo poyon furomada, az bayni alafhovu gulu buttaho har chi yofta mekhurdand. Sadohoi mukhtalif chun parandagon bolu par kushoda, bo ham mepechidand va ohangi ajibe ru mezad. Nasimi ruhnavoz dar parvoz, har chi ru ba ruyash meomad navozish mekardu busa merabud. Ba jismu jon quvvatu darmon, ba dil shuru shavq mebakhshid. Va dil mekhost az qafasi sina berun baroyad. Ammo chashmi Azamat guyo kur bud, ki in hama sakhovati ilohiro namedid, etinoe namedod, bahra namebardosht. Zero hushu yodash bandi pul bud. Dilash ham baroi pul metapid. Lahzae pesh vay «yo Ali, sheri Hudo, madad!» guyon bo umed, bo dili pur ba dukoni «Dilkusho» omad. Va dari onro basta didu ruyash tursh gasht. Iloj nadosht, lahzae sabr pesha kard. Kase paydo nashud. Ziq shud, dilash tang gasht. Motu pakar ba dari dukon nigoh mekard, vale fikrash joi digar bud. Orzui sarvat doshtan kayho dar magzi dilu jonash joy shuda bud. Beqarori mekard, gam mekhurd, yak dam osoish nadosht.

Kase nomashro ba zabon ovard. Bezobita gashtu ba chor suy chashm davond. Ne, kase nest. Gushash sado dodast. Az qutti sigor girift. Onro otash dod. Harisona dud ba darun mekashidu chashm az dari dukon namekand. CHi qadar vaqt guzasht, namedonad. Nihoyat suzishe dar bayni angushton his kard. Sigor to okhir sukhta ba angushtonash rasida bud. Dast afshond, angusht ba dahon burd. Avval suzishi angusht shiddat yoft, sipas past shud. Kame halovat daryoft. Dar dilash farahe omad. Va dar hamin lahza chashmash ba sage aftid. Ayon bud, ki sagi daydust. Oromi az dast dod. Sakht oshufta gasht. «Sagi devona! – fikr kard u. – Odamro gazad, odam devona shuda memurad!» Ruhiyaash digar shud va avzoyash bejo.

«Gurez, ki sag pora-pora mekunad!»

Ne, kase nest. Kame nigaron shud. Sado digar takror nagasht. Gusham sadod dodast. Azamat guyo dandonhoi sagro did, ki ba suyash nigaronida shuda bud. Badanash rasha barovard va zeri pustash murgak david. Bo dilu ovozi larzon:

– Ture, tur! – guyon dastak zad. – Tur!

Sag natarsid, balki devonatar gasht, ba suyash gurrid.

– Tur, lanati!

Sag boz ba suyash gurrid. In dafa chun ullosi gurg ba gushash rasid. Dilash tah nishasta bezobita gasht. Joi oshuftagiro vahmu haros girift. Tarsid, ki hozir sag ba u hamla mekunadu az sad jonash yak jonash namerahad. Pulho az dast meravand. Nogoh sange ba chashmash rasid. Ohista onro az zamin bardosht. Host ba sui sag havo dihad. Ammo az sag osore nadid. Misle, ki ob budu ba zamin furu raft, yo abr budu dar havo nopadid gasht.

«Hudoyo, nakhod ba chashmam namud? – chashmonashro az nuqtai nomalume namekand. – Ne, ne! Sag bud. Aknun sag nest».

Tavba, khobu khayol barin.

Ohista-ohista vahmu haros az dili Azamat berun gasht. Ammo rushan nashud, siyoh boqi mond. Ohi sabuk kashid. Va did, ki dar dastash sang ne, porai kogazest.

– Uf-f-f!.. In chi gap?.. CHi peshomadest in hama?! – kogazro sue havo dod.

Sigore otash zad. Harisona dud ba darun kashid. Komash talkh shud. Boz dud girift. Talkhi dar komash afzud. Sigorro havo dod. Kame ehsosi gurusnagi namud. Qaror dod, ki pas az anjomi amaliyot dar yagon tarabkhonai khub khurok mekhurad.

Dari dukon holo ham basta bud.

Azamat in su on su qadam mezad, oromi nameyoft, khudro mekhurd. Bahri vaqtguzaroni nazdi dukhtarake rafta «Tu inro chand giriftiyu chand mefurushi» gufta chand daqiqae sarashro garang karda, savdoi uro kusht. Sipas haftanomaero kushoda ba on chashm davond.

                    Murgak guft: Ku, ku, ku!

                    Gurba guft: Kani… tu?

                    Gurba dahon boz kard,

                    Murgak parvoz kard[1]!

– Uf-f!.. In shoirho yak sherhoe mebofand, ki buza bozivu khara khanda, – guyon haftanomaro ba joyash guzosht. Ba soatash nigarist. «Ajib… Vaqti khuroki nisfiruzi kayho guzashta». Beqaror gasht. CHashm pushidu ba khayol raft. Darkushoyu taqdirjunbon – kogazhoi sabz dar khayolash davr zadand. Gird gashtand, gird gashtand va ba dilash shula afkandand. Ba jismu jonash garmi david. Bolu par barovardu ba osmoni orzu parvoz kard. Ammo sadoe bolu parashro shikast.

– CHi hol dori?

Ba tundi ba tarafi ovoz bargashtu chashm ba u dukht. Vay zani nonfurush bud, ki holi garibe dosht. Libosash jigdayu kuhna, kalushi poyash darida. Vay bovar nakard, zan bo u sukhan guftaast. Nametavonist bipazirad, ki zani noshinose ahvoli uro bipursad. Kushid harfe bizanad, ammo natavonist. Boz sadoi zanro shunid:

– Maro nashinokhti?

Azamat ba rui u kunjkovona nigarist. Kist u? Dar gushai khotirash tarhi andomi kase khira-khira paydo shud, ammo boz ham ba khotir ovarda natavonist. Ne, ne, u begona ast. Ha, tamoman begona. Pindosht, ki u khudro shirin karda, pul talab mekunad. CHunin holat na yak boru du bor rukh dodast. Az in ru khashm bar dilash chang kashid. Ammo zan nigohe narm va dilsuzonae dosht, ki guft:

– Maro faromush kardi, Azamat?

– Nomi maro az kujo medoni? Tu kisti?

– Gulshakar.

Azamat giju mot shud. Zero shinokht in zani garibro. Vay kholaash, apai modarash bud. Dah soli raso uro nadidaast. Vay sakht tagyir yofta bud. Az on rui girdi safed, chashmoni siyohu abruvoni kamon qarib chize namonda. Gushtash ob shuda, pust rui ustukhon. Jiyan khomush mond. Sar ba sukut raft. Va nihoyat ba rui khola nigarist.

– Tu chi hol dori?

Holai Gulshakar bo ovozi mahzun guft:

– On chi ki ayon ast, hojat ba bayon nest.

– YAne…

Gulshakar bo diqqat nigohash kardu guft:

– Biyo, ki naguyam.

– Ne, charo, guy.

– Bad.

– CHi?

– Bale, bad!

– Nakhod?

– CHaro ru tursh mekuni?

– SHavhar nakardi?

Gulshakar oh kashid, kosai chashmonash labrezi ob shud. Va rui gunahoyash rekht.

– Az on ruze modarat maro az khona pesh kard…

Azamat bo khashm miyoni harfash david:

– Pesh nakard, durug nagu! Hudat baromada rafti.

Holai Gulshakar ba hej vajh ozori uro namekhost. Laboni parsingbastavu khushkashro bo zabonash tar karda, sukhanoni garmu narm zad. Va boz guft:

– Az Hudo talab doram, ki hamaaton khushbakht boshed.

Holi garibi khola dar dili Azamat kame rahmu shafqat andokht va u dar andeshai paydo kardani harfi narme aftod. In dam dar dili Gulshakar beikhtiyor kim-kadom hissiyoti nihonie jush zadu dar labonash tabassumi mahine gul kard. CHashmonash guyo khandidand.

– Tuf-tuf! CHashmi kaj narasad! Yigiti chor kas medidagi shudai.

Azamat khavotiromez ba atrof nigoh kard. Guyo tarsid, ki shinose onhoro dar suhbat nabinad. CHun bovar hosil kard, ki shinose nest, sui khola nigoh partofta nido kard.

– Nakhod?

– Rost, – afzud khola. – Javonmard shudai. Hursand shudam. Holo chi kor mekuni?

In pursish ba Azamat maqul nashud. Az javob gurekhta, bo hamon ohangi bealoqagi pursid:

– Nonro khudat mepazi?

– Ne-e! Az kujo? CHunin sharoit nadoram. Az nonvo mekharam. Zindagi shirin va chi sakht ast. Najunbi nameshavad. Behuda naguftaand – az tu harakat, az man barakat!

– Ha-a, zamona bo tu nasokht, tu bo zamona bisoz.

Nigohi kholai Gulshakar rui Azamat qaror girift. Nogahon chize ba nazarash rasid, ki beikhtiyor larzid. Fahmid, ki uro nafs ba in dukon ovardaast. «Az baroi nafs murgi nomurod, Omadu dar domi sayyode fitod».

– Tu ba in dukon omadi?

Azamat lab furu bast, posukhro eb nadid. Umuman mayli sukhangui nadosht. Holaash bo iztirob va norohatii oshkoro guft:

– Moli in dukon bisyor, ammo…

Holaash «ammo» gufta, sar ba zer afkand, ba andesha raft.

– CHi «ammo»?

Hola «guyam yo naguyam» gufta dudila shud. Nasimi shukh bo ruymoli farsudai sari u bozi mekard. YAk nugi onro par-par paronda, ba bari ruyash mezad. Guyo takid karda «gap zan-gap zan» meguft.

– Ammo tu ba in dukon nadaro.

Gapi okhirini khola az osmon tarosha aftidagi barin baroi Azamat nogahoni bud. Okhir, u az holu ahvol va chikora budani man khabar nadorad-ku? Vay, ki zerichashmi mutavajjehi khola bud, pursid:

– CHaro? Magar dari on ba rui hama boz nest?

Holaash namekhost, ki jiyanash ba in dukon daroyad. Pay meburd az chize. Ehsosi talkhe dilashro fishor medod. Ohe kashid va pichirros zad:

– Medoni, in dukon nahs ast.

«CHi fikri ablahona!»

Ba labi Azamat tabassum david.

«E zani soda! Nahsii vay ba man chi lozim? Pulash ba man lozim. Pulash! Pulash nahs ne-ku! SHirin ast pul. Az pul shirintar hej chiz vujud nadorad. Va hej goh vujud nadosht».

– Koru borash kayho boisi bigu-maguhoi farovon shudaast. Medoni-ku zanho telefoni tayyor, dar yak lahza tamomi sirru asrori dunyoro gufta medihand. Ba shunidam in dukon sari chand kasro khurdaast.

«E bechora-e! Qashoqi asabhoyashro kharob kardaast. Sukhanhoyash po dar havo».

– Mabodo pora-mora nagiri, ki beobru shavi?

– Ne-e…

– Hayr gap hamin. Ehtiyot shav. Tu pushtu panoh nadori. «Az balo hazar» – guftaand.

– In balo imruz kor namekunad?

– Mekunad, – javob dod khola. – Ba namozi juma raft.

Vay dar taajjub mond. Holaash khandid.

– CHaro mekhandi?

– O, guyo navakak az moh aftoda boshi. Gunohash bisyor, ruzi juma namoz mekhonad, tavbavu nadomat mekunad. Boz gunoh mekunad, boz namoz mekhonad. Va bozu boz…

Azamat guyo khud ba khud ibrozi andesha kard:

– Ajib, namozro baroi shustani gunoh mekhonand?

CHashmash ba sabzazor aftod. Onro tamoman pomol karda budand. Tanho yak dona gul emin monda, pirohan pora karda bud. Va guyo nido mezad: «Zindagi shukuftan ast!» Guyo javoban ba in nido parandae savt zad. U kame gush dodu guyo az khud pursid:

– Bulbul boshad?

– E ne-e! Bulbul az kujo? Az ruze ki in dukonhoro sokhtand bulbulon firor kardand.

– Ha-a, yoftam, qumri ast!

– Ne, qumri ham nest, – rad kard kholaash. – Sor ast.

– Sor? Ajib? Bori avval meshunavam. CHi khel parranda ast?

– YAk parandai misli zog siyoh, vale az zog khele khurd ast. Holhoi safed dorad. Ba sababi hasharotkhur budanash ba kishovarzon foida meorad.

– Nakho-o-od?

Banogoh rui kholaash tursh gasht.

– Ana omad, – bo nafrat guft u va ruy ba digar su toft.

In javon, dukondor bud. Guyo parandai siyohak uro ovo kard. Azamat shod shud, chashmonash barq zad.

– Narav on jo! – pichirros zad kholaash.

Digar baroi u kholaash vujud nadosht.

– Az balo durtar boshi, behtar.

Ayon bud, ki dukondor az khesh khele rozi, khudro shohu tabashro vazir mepindorad. CHehraash chun gul shukufon. Nigohash shula mezad. Az dudi sigor lazzat meburd.

– Assalomu alaykum!

Dudi sigorro favvorazanon guft:

– E… e… vo-alaykum! Biyoed, biyoed! Hush omaded! Saram ba osmon rasid! CHunon molhoe doram, ki obi dahonaton shar-shar merezad. Molam hamaash sara.

– CHi, az digaron paya ast?

– Pah!

– Du soat der karded…

Dukondor gui bo devonae ru ba ru shuda bud, ki miyoni sukhani u davidu az «shumo» ba «tu» guzashta, bo tamaskhur va khashm guft:

– CHi-i-i?! In dukon dukoni khususi ast. Fahmidi? Kay ki khoham meoyam, kay ki khoham meravam. Fahmidi?

CHun voridi dukon shudand, Azamat pursid:

– SHumo sohibkor?

Vay bo gurur guft:

– Bale, sohibkor!

Bad bo ovozi baland khandid:

– CHi, monand nestam?

Handaash dar gushi Azamat ohangi tamaskhur rekht.

– Okhir, man folbin ne-ku! Az kujo gufta metavonam. Avvalan dar peshoniaton navishta nashudaast. Soniyan sohibkor shokhu dum nadorad-ku? Sohibkorro hujjat muayyan mekunad. SHumo ba Kodeksi andoz shinos hasted?

Sohibkor bo gurur guft:

– Ha-a, albatta, shinos hastam. Sad bor khondaam. Ob karda khurdaam.

– Naboshad ba in jo imzo guzored.

– Baroi chi?

– Baroi on ki shumo Kodeksi andozro ob karda khurdaed.

– CHi, in gunoh ast?

– Baraks, shoistai tahsin.

Sohibkor imzoi khudro guzosht.

– Hujjat dored?

– Hujjat?.. O-o-o… Hujjat… Ha-a, albatta, dorem. CHaro nadoshta boshem? Ki guft ki nadorem? Nakhod ki… Ho-o, lanatihoe! Sohibkor ki shudi dushmanat bisyor meshavad-da! Lekin tu ba har kasu nokas bovar nakun. Ha-a, bakhili-da, bakhili. Bakhili az dast naravad gufta, har gapro boftan megirand. Tuhmat mekunand. Lekin boyad bidonand, ki guri bakhil tang ast. Ho lanatihoe! E sukhta khokistar shaved-e!

– Gumoni bad nabared. Gumon az imon judo mekunad. Hej kas bakhili nakardaast. Hudam mekhoham bisanjam. Ku nishon bidihed.

– CHi, simoi man ba tu maqul nashud? YO tavba!

– Gap dar sari maqulu nomaqul nest. Man yak shumoro ne, hamaro mesanjam. Osiyob bo navbat. Hamaro dar yak ruz sanjida nameshavad-ku. Nishon bidihed.

– CHiro?

– Hujjatatonro.

– Kadom hujjatro? – khudro ba nodoni zad dukondor.

– Maro maskhara mekuned?! – shurid Azamat.

– Hudo nigah dorad!

– Ho!

– E, tu khudat ki?

– Noziri andoz.

– Noziri andoz?

Barqvor ba yodash zad, ki shabona tufonro khob dida bud. Az in ru ba pustinash kayk uftod. Va az «tu» ba «shumo» guzashta, hilagarona guft:

– Nakho-o-od? Ha-a, aka, khubed? Hush omaded! Nuri dida toji sar! Kani, ba in taraf guzared. YAk piyola choy…

– Tashakkur. Vaqt tang ast. Hujjathoro nishon dihed, shud. CHoy khurdagi hisob. Agar naboshad, gued, ki nest. Gunohaton sabuktar meshavad.

Dukondor qir-qir khandid.

– CHaro mekhanded?

– YO tavba!.. CHi, ba mo bovar nadored?

– CHaro, bovari dorem. Ammo vazifadorem, ki bisanjem.

– Hm-m… E, ha-a… Oh, afsus, ki nametavonam. Sad afsus! Hazor afsus! Naranjed-da! Dar noomadi kor otala dandon shikanad, guftaand.

– CHaro? Baroi chi?

– Hujjatho dar in jo ne.

– Dar kujo?

– Dar khona. Okhir, in jo chi bisyor? Duzdu goratgar.

– Hayr, hej gap ne, hamsaratonro gued biyorad.

– E, ha-a! Hamsaram bo man gap namezanad.

– CHaro?

– Vay ba telefonii mobili monand ast.

– Hurdakak ast?

– Ne, hamin ki pulash tamom shud, bo man gap namezanad.

– SHud! Hazlu bozi bas! Man meistam, khudaton rafta biyored.

– E… Ha-a… Nav ba yodam omad. E, az gavgoi kharidoron husham dar joyash nest. Hujjatho dar dasti akoyam Asalbek.

– Nakhod? Asalbek! Asalbek! Ajoib! Surkh ham nameshaved-a?

Dukondor bo taajjub guft:

– I-i, charo surkh shavam? Man nushidagi ne-ku?

– Sukhan az nushidan nameravad. Sukhan az nomusu hayo meravad. SHumo sharm nadoshta durug megued.

– Ki? Man durug meguyam?

– Man ne!

– Ba hurmati Hudo durug nameguyam.

– Durug namegued?

– Az shumo qarzdor nestam, ki durug guyam.

– Naboshad jeg zaned!

– Kiro?

– Kiro?! Akoyatonro!

– Rafta biyoramash?

– Ne, zang bizaned biyoyad.

SHakarbek zang zad. Va Asalbek zud rasid. Noziri andozro shod kard. Andeshae barqvor ba magzash rasid: «Tarsid, ki tez omad. YAne tagi dumash tar!» Be hujjat, dasti kholi omadani Asalbek ba shodiash shodi zam kard. Hursandiash yak bar sad afzud. Peshi ruyash boz kogazhoi sabz ba jilva omad. Qiyofaash jiddi shud.

– Hm-m! Ba man hamaash fahmo! YAne hujjat-pujjat nadored. YAne gurezpo.

– Gurezpo?

– Ha, gurez az qonuni davlat. Davlat resmona daroz mepartoyad, lekin ohista-ohista mekashad. Ho-o, meguyand-ku: yak bor jasti malakhak, du bor jasti malakhak, okhir, ba dasti malakhak!

– O…

– Gush kuned! Konun qonun ast. On surudi «yakdona gul du dona» nest, ki har saroyanda ba tavri khud: «yakdona gul du dona, du dona gul yak dona» khonad. Hujjat ki nadored, andozro ham namesupored. YAne shikasti qonun! Hiyonat ba davlat! Hiyonat ba khalq! In gunohi azim ast! Hele azim! Jazoi sakht meboyad. Aknun yak roh hast.

– Kadom?

– Mahbas!

– Ne! Ne-e! Nakhod? SHumo…

– Inro man ne, qonun talab mekunad! Ijroyash hatmist! Man homii qonun hastam!

Guyo SHakarbekro tars domangir gasht. Az jo barkhost. Sarash charkh zad. Kalavid. Boz nishast. CHun sangpushti az chize ozurda gardan miyoni shonaho kashid. Baralo sanduqi sinaash pastu bolo meshud. CHuqur nafas megirift. Dastonash melarzidand.

– Hudoyo!.. – sarosemavu haroson ba chor su chashm davond.

Noziri andoz bo lahne qote boz guft:

– Qonun qonun ast!

SHakarbek sarashro bayni angushtonash giriftu nolid:

– Hudoyo!..

– Ba umedi Hudo nashavu, buttaro makhkam bidor.

Nafaskashii SHakarbek nomuratab gashta, bo gardani kaj kanda-kanda guft:

– Rost, rost. Hudo dur ast. SHumo dar ru ba ruyam. YAk balo kuned. YOri dihed. Iltimos, «ne» nagued. O, mo ham odamem… Ho, odamem. Aql dorem… be aql nestem…

– Hm-m!..

SHakarbek sarosema kisahoyashro koft.

– Lanati kujo shud?

– CHi?

– Sigor.

Noziri andoz quttii sigorro ba u daroz kard. Sigor girifta otash dod. Harisona dud ba darun kashid. Sakht-sakht sulfid.

– Medonam… Mefahmam… Qonun dumi sher ast. Bo dumi sher bozi kardan khatarnok ast.

– Ho-o, durust!

– Lekin, okhir, qonunro ham odam navishtaast. Az osmon naomadaast-ku. YO gapam nodurust?

– Dast diham, az orinj medori, a, – tabassumi tamaskhurolud dar laboni Azamat gul kard.

– «Gunjishkro ki kushad – qassob», – guftaast khalq. Qulfu kalidi qonun dar dasti shumo ast.

Noziri andoz sherdil shuda guft:

– Gam nakhur, natars. «Az chumchuq tarsi, arzan nakor», – guftaand. Man ham jallod ne, odam hastam. Buzurgonamon chi guftaand? «Dast dastro meshuyad» yo «Az yak dast sado namebaroyad».

– Ba hurmati Hudo rost guftaand. Bar padarashon hazor rahmat.

– YAne: «Tu ba man, man ba tu!»

– Sadqai ahli fahm shavam. Rost: «Tu ba man, man ba tu!»

– Ne: «Tu ba man, man ba tu!»

– SHud, tamom, fahmidam. Sanad tartib namedihed-a?!

– Rost, guftam-ku. Lekin in az himmataton vobasta. Himmat! Hub farmudaand, ki: «Ba har kore, ki himmat basta gardad, agar khore buvad, guldasta gardad!»

– YAne, khori mo gul megardad?

– Gul megardad! – guft noziri andoz va yak lahza sukut kardu sipas ba SHakarbek ruy ovard: – Lekin: «rozi mardon pushida beh!» Ushturi safeda dided? Ne! «Ehtiyot – nimi hayot!», guftaand.

– Havotir nashaved! SHumo maro ki gumon karded… Man az on buzhoi shumo meguftagi nestam. Bovar kuned. Hush «himmat» chi qadar boshad? Lekin insof ham chizi khub ast. Az rui insof shavad, barakat meyobed.

– Man beinsof nestam, – bo tabassumi maleh ba u nigarist Azamat.

Dukondor ba u kogazero daroz kard. Azamat yak qadar dastu po khurda shud. SHakarbek bo imoi saru dast ishora namud, ki «himmat»-ro navised. Azamatro yakbora ehsosi guvoroe faro girift. Peshnihodi dukondor tabi dilash bud. Vay khohishi dukondorro ijro kard. Dukondor, angor az in raqam tarsid, ki dastupocha shud.

– Man… Man…

Va ba holati buhtzada kogaz az dastash aftod. Azamat kogazro az zamin bardosht. Va nigohi u ba rui SHakarbek qaror girift. Dukondor motu mang dar joi khud istoda bud. Azamat dark namud, ki ba beinsofi roh dodast. Agar isror kunad, zuri dukondor narasad, miyon shikanad. Rohi digare nadosht, magar in ki raqamro poin furorad. Nigohi shararbore ba dukondor andokht va guft:

– Tu chi megui, vaznin ast?

Dukondor ba khud omad va sar ba tasdiq takon dod. YAk on davri laboni Azamat tabassum nishast, ammo zud raft. U jigot girond va miyoni abruvonash chin girift.

– Ba khayolat hamaash haqi man ast?

Dukondor dam nazad. Azamat sigor otash zad. CHand qadam ba darozii hujra roh raft, dubora ba joyash nishast.

– CHi fikri botile!

Dukondor ba u nigoh kard va bo lahni soddae guft:

– Rost-e! Ammo…

Azamat raqamro khat zadu az nav navishta ba SHakarbek nishon dod. – Meshavad?

– Meshavad, gap nest, qabul.

Azamat kogazro otash zad. Kogaz alanga zad va khokistar shud. SHakarbek az jo barkhost:

– Man baroi «himmat» meravam.

– Kujo?

– Dur ne, ba khonai darun. Seyf dar on jo.

– Hub!

Dukondor telefoni mobiliashro ba dast girift. Tez-tez raqam chind. Va ohista guft:

– Alo… Man… Sayd tayyor…

Va bargashtu pulro ba dasti noziri andoz doda:

– Hisob kuned, – guft.

CHashmhoi noziri andoz barq zad. Bo holate chopsulona, ki qodir nabud rangi tama va hirsi shadidi uro pinhon dorad, dar muqobili sohibkor shona bolo andokht va guft:

– Man bovar mekunam. Barakat ba kasbu koraton! Az hamin ruz mo jura. CHi gufted?

– Bale, jurai joni. Dari dukoni mo hamesha ba ruyaton boz! Jarogak hamesha sabz!

Azamat pulro ba kisa zada az jo barkhosta bud, ki «sayyod» daromad.

– Isted! Az joyaton najunbed!

Magar zamin zeri poyash larzid, ki bargashta ba joyash nishast. Dahshat va tahluqai azim vujudi uro faro girift.

– Tu ba porakhuri aybdor meshavi, – bo tabassum ba zabon ovard «sayyod», ki guyo sukhan dar borai kadom yak voqeai jolib va khandaovare meravad.

– In durug ast! Buhton ast! – jasta khest Azamat az joyash.

– SHin! SHin! Man turo peshaki ogoh mesozam: tanho iqror ba gunoh jazoyatro sabuk mekunad, – «sayyod» boz ham tabassum kard. – Dar kisai tu pulhoi pora giriftaat…

– Durug! Tuhmat! In pulhoi khudam!

– Baror!

Vay pulhoro barovard. «Sayyod» bo asbobi makhsus onhoro ravshan kard. Navishtai «pora» ayon shud. Ba Azamat chunin namud, ki zabonash varam kardaastu sukhan guftan nametavonad.

Bad… u khudro ba dast giriftu dodu faryod zad…

Ammo chi sud?

SHakarbek khele pesond uro, tamaskhur kardu khomush mond.

– Kani, az joyat khez!

– CHi?

– Hez!

Host barkhezad, natavonist.

– Ob! – khohish kard Azamat.

– Hez, khudro ba nodoni nazan, – «sayyod» abruvonashro darham kashid.

– Bechora ob mekhohad. Obash deh, to ba seri nushad.

Pas az nushidani ob okhirin quvvatashro jam karda, bazur az joi khud bolo shud.

– Dastonatro pesh biyor.

Zavlonaro didu dunyo peshi nazarash tor gasht.

– Iltimos, zavlona nazaned. Man namegurezam.

– Nameshavad.

Azamatro bo dastoni basta az dukon barovardand.

«Hudoyo! Magar holo khob mebinam yo bedoram?»

U khob namedid, bedor bud. Bo dasti khud gurashro kand. Kay bori kaj ba manzil rasida bud?..

Azamat mahzunona sar ba zer andokht. Guyo bori gami dunyo bar dushash bud. CHashm dar pushti po dosht. Namebardosht. SHarmsor, khijolatzada, araqshor. Holai Gulshakar dastu po khurd. Rang az chehraash bokht. Nigahhoyash pareshonu beqaror gasht.

– Hudoyo! .. – khola labi ruymoli chirkini sarashro zeri dandon girift.

«Dareg, sad dareg! Ba gapam gush nadodi. Oh, kosh, az dastat medoshtam! Nameguzoshtam… Afsus!.. E voy! Nakhod boz dah sol yakdigarro nabinem?! Eh, ki medonad, ki to on ruz hastam yo ne?!.»

SHabi digar dukoni «Dilkusho» otash girift. Kase otash zad yo khud otash girift muammo mond. Ammo shohidon meguyand, ki chun chubi gugird sukht. Sukhtorkhomushkunandaho zamone rasidand, ki az dukon ba juz khokistar chize boqi namonda bud.

Gussai du dunyo rui dili SHakarbek rekht.

YAke nido dar dod:

– Honaash sukht!

Hamon ruz SHakarbek khudro ovekht.

[1] SHeri Payrav Sulaymonї

Инчунин кобед

urolog

Urologi behtarin az Hinduston oktyabri 2021 ba Tojikiston meoyad

Dar Markazi tibbii «SHafran» muolijai bemorihoi uroloji be jarohi tariqi dastgohhoi endoskopi va lazeri az …