Илм

МАКЪАД (Anus), интихои рудаи рост. Болотар аз сурохи М. дар луобпардаи руда «сутунча»-хои баркади мутавози ба назар мерасанд, ки фазои байни онхо новашакл буда, аз поён бо чини М. алокаманд аст; чини М. чайбча (киссача)-хо дорад. Новачахо ва чайбчахо дар якчояги хурфа (крипта)-хоро ба вучуд меоранд. Дар интихои сутунчахо пистонакхои …

МАКТАБ – САНАТОРИЯ, муассисаест барои тахсил ва солим гардондани кудакони мактабтабхон, ки гирифтори ягон беморианд. Чанд навъи М. – С. барои кудакони гирифтри шаклхои ноаёни сил, касалихои дилу раг, баъзе беморихои музмини узвхои нафас, хозима, амрози асаб ва рухи мавчуд аст. Ба М. – С. кудакони синнашон аз 7 то …

МАЛПИГИ (Malpighi) Марчелло (10. 03. 1628, Кревалкоре – 30. 11. 1694, Рим), биолог ва духтури италияви, аъзои Чамъияти подшохии Лондон. Дар Ун-ти Болоня тахсил кардааст. Доктори илмхои тиб (аз 1653), проф. (1656 – 91). Яке аз асосгузорони анатомияи микроскопии растанихо ва хайвонот. Бо ёрии микроскоп трахея ва гардиши капиллярии хунро …

МАНБАИ ТАБИИИ БЕМОРИХО, хусусияти як катор беморихои сирятист, ки ангезандаи онхо дар худуди муайян бидуни тамос бо одамон ё хайвоноти хонаги, дар организми хайвоноти вахши паразити мекунанд. Чунин беморихоро беморихои манбаашон табии ва махаллеро, ки ангезандаи ин беморихо вомехурад, манбаи табии меноманд. Мафхуми «манбаи табии»-ро с. 1938 акад. Е. Н. …

МАНГАН (Manganum), Mn, элементи химиявии гурухи VII чадвали Менделеев; раками ат. 25, массаи ат. 54,9380; металли вазини сафеди нукратоб. М.-ро якумин маротиба олими швед Ю. Ган с. 1774 дар натичаи гарм кардани омехтаи пиролюзит ва ангишт хосил намуд. М. 0,1%-и кишри Заминро ташкил мекунад. М. дар саноат бо усули электролиз, …

МАЛТОЗА (англ. malt – орди майса), канди орди майса, дисахариди табии; аз бокимондаи ду молекулаи глюкоза иборат аст. М. дар таркиби дони нешзадаи чав, чавдор ва диг. галладонахо, инчунин помидор, гард ва шахди гули базе растанихо вучуд дорад. Дар об нагз хал мешавад; таъмаш ширин мебошад. Микдори М. дар хун …

МАММОГРАФИЯ (Mammographia; юн. pamma – пистони зан ва …графия), рентгенографияи гадуди шир бидуни истифодаи васоити рентгеноконтрасти. М. усули асосии ташхиси беморихои гуногуни гадуди шир, аз чумла бемории саратон дар даврахои аввал мебошад. М.-ро дар холатхои дар сина пайдо шудани чисми сахти пайдоишаш номаълум, аз пистон омадани тарашшухот (агар ба хомилаги …

МАНИКЮР, нигохубини махсуси нохунхои даст. Маникюрро баъди хар 7 – 10 руз ин тавр кардан мумкин аст: бо атсетон ё халкунандаи махсус локи пештараро тоза намуда, нохунхоро бо кайчи ё нохунгирак то хадди дилхох кутох мекунанд. Нохуни ангуштони гафсу кутохро дарози байзашакл ва нохуни ангуштони борикро гирда кардан лозим аст. …

МАНИДОН (Vesicula seminalis), як чуфт гадуди таносули мардхо. Дар байни каъри масона ва рудаи рост чой гирифтааст; ба девораи кафои гадуди простата чафс мебошад. Беморихои М. – киста ва римхалта. Сабаби римхалта баста шудани мачрои М. бинобар беморихои уретит ва простатит аст. Хангоми уретрит бисёр вакт илтихоби М. низ рух …

«МАНЗУМА ДАР БАЁНИ МУОЛАЧОТ», асари табиби маъруфи хинд Абубакри Сиддики Ногури. Китоб ба назм буда, с. 1615 ба забони точики тасниф шудааст. Нусхаи хаттии он дар дасти муаллифи китоби «Ас-Сакофату-л-исломия» Абдулхай ал-Хасани махфуз будааст. Ад.: Абдулхай ал-Хасани, «Ас-Сакофату-л-исломия фи-л-Хинд», Димишк, 1983. С. Шахобуддинов.