Адабиёт. Рафти тараккиёти иктисодии мамлакатхои сармоядори, сиёсати истилогаронаи мамлакатхои империалисти, норозигии ахли тараккихохи-чамоатчигии демократии чахон аз ин сиёсат ба мазмуну мундарича ва самтхои инкишофи адабиёт таъсир расонданд. Зарурат ба миён омад, ки дар шароити дигар ба хаёт ба тарзи нав нигариста, онро вокеъбинонатар инъикос намоянд. Адибон роххои дар асархои худ …
Муфассал »Назарияи нисбияти Эйнштейн
Назарияи олими бузурги немис А. Эйнштейн дар бораи нисбият яке аз кашфиётхои мухимтарини огози асри XX мебошад. У соли 1905 дар маколаи худ “Оид ба электродинамикаи чисмхои харакаткунанда” дар бораи алокаманди ва ба хамдигар вобаста будани фазо, вакт ва модда (материя) фикр баён карда, исбот намуд, ки дар чои бехаво …
Муфассал »Илми Химия дар нимаи дуюми асри XIX — аввали асри XX
Дар ин давра химия хам ба пеш кадами бузург гузошт. Соли 1869 олими рус Д. И. Менделеев системаи даврии унсурхои химиявии худро чой кард. Он вакт дар чадвали Менделеев хамаги 63 унсур мавчуд буд, вале у хосияти унсурхои химиявиеро, ки хануз худи онхо маълум набуданд, пешаки муайян карда, дар чадвал …
Муфассал »Маориф дар охири асри XIX – аввали асри XX
Тараккиёти куввахои истехсолкунанда дар охири асри XIX – аввали асри XX зарурати пешрафти маорифро такозо мекард. Мамдакатхои пешкадами демократи аз хамин сабаб барои маорифи халк маблагхои калон чудо мекарданд. Дар ин мамлакатхо аксарияти кудакону наврасон имконият доштанд, ки дар мактабхо бепул тахсил кунанд. Дар сохаи маориф бештари мамлакатхои Европа ва …
Муфассал »Илм дар нимаи дуюми асри XIX – аввали асри XX
Илм дар нимаи дуюми асри XIX – аввали асри XX бо ду рохи асоси таракки мекард – ба сохахои майдатар таксим шудани илмхои алохида ва торафт мустахкамтар шудани робитаи байни илмхо. Тадкики сохти модда, омузиши энергия ва сохти нави манзараи физикии олам самтхои асосии тараккиёти илмхо буданд. Олимони мамолики гуногуни …
Муфассал »Илми Риёзи дар нимаи дуюми асри XIX — аввали асри XX
Инкишофи илмхои табиатшиноси бе тараккиёти илми риёзи гайриимкон буд ва на танхо ин илм. Геометрияи гайриэвклиди, ки асосгузори он Н. И. Лобачевский буд, дар охирхои асри XIX – аввали асри XX боз хам инкишоф ёфт. Эстафетаи Н. И. Лобачевский ва хамсафони у Я. Боляй ва К. Ф. Гаусро риёзишиноси немис …
Муфассал »Илми Физика дар нимаи дуюми асри XIX — аввали асри XX
Тараккиёти индавраинаи илми физика бо номи олими бузурги англис Ч. Максвелл алокаманд аст. У назарияи умумии протсессхои электромагнитиро тартиб дод. Ч. Максвелл рушноиро хамчун як намуди ларзиши электромагнити исбот намуд. Нишондодхои Ч. Максвеллро Г. Гертс ва олимони дигар бо тачрибахои худ тасдик ва инкишоф доданд. Самти тадкикоти Ч. Максвелл ва …
Муфассал »Илми Ситорашиноси дар нимаи дуюми асри XIX — аввали асри XX
Асбобхои нави тадкикоти ба пешравии илми ситорашиноси кумак расонданд. Бо ёрии тахлили спектрали, ки он хануз соли 1859 кашф карда шуда буд. ситорашиноси англис Ч. Локьер дар офтоб хати спектреро ёфт, ки ба унсурхои химиявии он вакт дар замин маьлум монанд буд. У ин унсурро гелий (номи лотинии Офтоб) номид. …
Муфассал »Хотима ёфтани Чанги якуми чахони
11 ноябри соли 1918 сарфармондехи артиши Фаронса маршал Фош дар стансияи Ротонд, вокеъ дар чангали Компъен, дар вагони худ вакилони Германияро кабул намуда, шартхои Созишномаи сулхро ба онхо пешниход кард. Вакилони Германия ба акти таслимшави имзо гузоштанд. Соати 11 пагохии хамон руз дар хаман чабхахо оташбас эълон карда шуд. Бо …
Муфассал »Рафти чанг дар соли 1917
Аз сабаби ба итмом расидани захирахо ва харакати пурзури зиддичангии халк дар Германия, Австро-Венгрия, Фаронса, Англия ва Русия вазъият тезу тунд шуд. Хукуматдорони ин мамлакатхо умедашонро акнун аз галаба канда, рохи аз чанг баромаданро мекофтанд, рохбарони Германия дар бораи бас кардани чанг фикри хешро ба мамлакатхои аъзои Антанта расонданд. Иттифокчии …
Муфассал »