ГАРМАЛАФ (Bidens tripartita), гармича, хори сагак, гиёхест яксола. Аз 15 то 110 см кад мекашад. Пояаш рости сершохча, бури сурхтоб, баргаш паррадор, гулаш найчамонанд, майдаи зард; самараш хоракхои кач дошта ба либос ё пашми хайвонот мечаспад. Июн – июл гул карда, авг. мева мебандад. Г. дар чойхои сернам, маргзор, сохили …

ГАРДНЕРЕЛЛЁЗ, яке аз навъхои дисбактериози махбал. Дар мавриди Г. таносуби микроорганизмхо дар махбал халал меёбад. Ба бактерияхои асосии махбал лактобатсиллахо мансубанд. Гарднерелла аз чумлаи он бактерияхоест, ки микдори онхо дар махбал набояд зиёд бошад. Г. дар натичаи гасли махбал, истифодаи васоити зидди хамл (шамъакхои «Ноноксинал», «Патентекс Овал» ва г.), хамхобаги …

ГАРДИШИ ХУН (Haemocirculatio), харакати муттасили хун дар рагхо. Г. х. ба фаъолияти муътадили тамоми узву системахои организм, мубодилаи моддахо дар байни бофтаю мухит, танзими харорат ва г. мусоидат менамояд. Дар натичаи Г. х. бофтахо аз оксиген, об, сафеда, карбогидратхо, равган, моддахои минерали ва витаминхо таъмин, аз бофтахо гази карбонат ва …

ГАНДАПуШ (Artemisia persica), растаниест нимбутта. Аз 25 то 70 см кад мекашад. Пояи рости сершох, барги мудаввари сермуяк, хушагули сабадак, гули найчашакл дорад. Июл – авг. гул карда, авг. – сент. дон мебандад. Дар нишебихои серсангу регзори кух, шахсорхо, канори санглохи сой, буттазор, маргзорхои субалпи ва биёбонхои баландкух меруяд. Табибони …

ГАРДАН (Cervix), кисми дар байни сар ва тан чойгиршудаи бадан. Асоси Г. кисми сутунмухра – мухраи гардан мебошад. Мушакхои Г. як кисми мушакхои шаклан дигаршудаи бадан махсуб мешаванд. Дар Г. ибтидои узвхои нафас (ханчара, хирной), хозима (гулу, гадудхои оби дахон, як кисми сурхруда), рагхои хун ва лимфа, гадуди сипаршакл ва …

ГАРВЕЙ, Харви (Harvey) Уилям (01. 04. 1578, Фолкстон, графии Кент – 03. 06. 1657, Лондон), духтури англис, асосгузори таълимоти гардиши хун, физиология ва эмбриология. Фак-ти тиббии Донишгохи Кембричро хатм карда (1597), дар Падуя ба фаъолият пардохт ва с. 1602 дипломи доктори Ун-ти Падуяро гирифт. Ба Лондон баргашта, аз с. 1607 …

ГАНДУМАЧИРИК (Elytrigia repens), растаниест бисёрсолаи хушадор. Пояаш аз 60 то 170 см кад мекашад. Баргаш борики дароз (ба барги гандум шабохат дорад). Хушааш рост, дароз; донаш дукатора чойгир шудааст. Г. дар хоки нарм хуб нашъунамо карда, то 15 – 20 см реша меронад. Дар Точикистон (к-куххои Курама, Туркистону Зарафшон, Хисору …

ГАПАЛОНИХИЯ (Hapalonyehia), мулоим шудани нохунхо. Дар мавриди гирифтори ба Г. нохунхо мешикананд, аз чойгохи худ бечо мешаванд. Г. ду шакл дорад: хакики ва химияви. Г.-и хакики дар аснои беморихои асабу гадудхои дохили, махав, микседема, баъзе навъхои кератодермия ба мушохида мерасад. Сабаби Г.-и химияви таъсири моддахои гуногуни химияви – кислотахо, ишкорхо, …

«ГАНЧИ БОДОВАР», асари Хаким Амонуллох ибни Махобатхони Чахонгири машхур ба Нуввобхони Замонхон. Китоб дар баёни дорухои мураккаб буда, ба забони точики таълиф шудааст. Ад.: Абдулхай ал-Хасани, «Ас-Сакофату-л-исломия фи-л-Хинд», Димишк, 1983. С. Шахобуддинов.

«ГАНЧИ АСРОР», китобест дар илми бох. С. 1422 ба забони точики аз тарафи муаллифи номаълум, ки дар ахди Султон Мухаммад Муътаз ибни Тохир ба сар бурдааст, таълиф шудааст. Муаллиф матолиби онро аз китобхои «Ал-Эзох» ва «Чавомеъу-л-лаззот» интихоб ва тарчумаву танзим кардааст. Ад.: Хочихалифа, «Кашфу-з-зунун ан асомии-л-кутуби ва-л-фунун», Лубнон, ч. 2, …