Чилбанд ё чилбуғум гиёҳи бисёрсола буда, чун сарахсшаклон растаниҳои хеле қадима ба хисоб мераванд. Онҳо такрибан 32 намудро ташкил дода, дар бисёр мамлакатҳои ҷаҳон, ба ҷуз Австралия ва Зеландияи Нав, мерӯянд. Дар Тоҷикистон ду намуди он чилбанди саҳроӣ ва шохронда месабзад. Баландии пояи чилбаcliндҳо аз 80 то 100 см буда, …

Сарахсҳо ба гурӯҳи растаниҳои қадимтарин дохил мешаванд. Онҳо дар рӯи Замин васеъ паҳн гардидаанд. Даҳ ҳазор хели онҳо маълум аст. Дар шароитҳои гуногуни зист, дар биёбон ва ботлоқзорҳо, кӯлҳо, майдонҳои кишти шолӣ, обҳои нисбатан шӯр, дар ҷойҳои сернаму сояи дарахтони бешазор сукунат доранд. Сарахсҳо дар минтақаҳои кӯҳсор, дар ҷойҳои сернаму …

Ушнаи торфӣ ё сфагнум чун дигар намуди ушнаҳо бошандагони ботлоқзорҳо мебошад. Он тақрибан 300 хелро дарбар мегирад. Ушнаи торфиро бо ибораи дигар ушнаи сафед ҳам мегӯянд, чунки дар ҳолати хушк буданаш ранги зарду сафед ё бо пуррагӣ сафедро дорад. Дар ботлоқзорҳои сернам сфагнум пушиши қолинмонанди яклухтро пайдо мекунад. Дар он …

Бостоншиносон бисёр “асарҳо”-и санъати одамони асри сангро пайдо намудаанд. Қариб сад сол қабл аз ин асрори горе воқеъ дар Испанияи кунунй, ки дар замонҳои хеле қадим одамон зиндагӣ мекарданд, бостоншиносони испаниро моту мабҳут кард. Онҳо дар деворҳои ғор суратҳои бо ранг кашидашудаи ҳар гуна ҳайвонҳоро кашф карданд, ки онҳо амали …

Аз рӯи шакли морфологӣ (зоҳирӣ) ва анатомиашон ушнаҳоро ба ду гурӯҳи калон — ушнаҳои сабз ва торфӣ ҷудо мекунанд. Ушнаҳои сабз нисбатан сернамоянда буда, тақрибан 14 ҳазор хелро дарбар мегиранд. Ушнаҳои сабз бо ранги сабзи баландашон, ки ба мавҷудияти микдори зиёди хлоропласти донашакл вобаста аст, аз ушнаи торфӣ фарқ мекунанд. …

Муборизаи одамон бар зидди даррандагон, меҳнати якҷояи онҳо барои зисту зиндагонӣ, фурӯзон нигоҳ доштани гулхан ва пайдоиши нутқ имконият доданд, ки одамон боз ҳам муттаҳиду тифоқтар бошанд. Аз вақти пайдо шудани “одами боақл” одамон ба гурӯхҳои доимии аз хешовандон иборатбуда муттаҳид мешуданд. Аз рӯи нишонаҳои хешутаборӣ чунин гурӯҳи одамонро авлод …

Одамони ибтидоӣ мунтазам инкишоф ва ташаккул меёфтанд. Ин раванд хеле дуру дароз – садҳо ҳазор сол давом кард. Вақте, ки одамони ибтидоӣ. Подай одамоп идтидои рангами шикор. оташро кашф карданд, дар тарзи ҳаёти онҳо тағйироти муҳим ба амал омад. Акнун одамон оташро барои гарм кардани манзил ва пухтани гӯшти ҳайвонҳои …

Шумо дер боз интизори омӯхтани фанни таърих будед. Инак, он рӯз ҳам фаро расид. Ин фанро акнун аз ҳамин соли таҳсил cap карда, то хатми мактаб мунтазам меомӯзед. Шумо аллакай оид ба таърих дониш доред. Онро ҳангоми таҳсил дар мактаби ибтидоӣ ва аз хондани китобҳои гуногун, маҷаллаю рӯзномаҳо, шунидани радио, …

Обсабзҳо яке аз организмхои ибтидоӣ ва қадимтарини сайёраамон ба ҳисоб мераванд. Аз ин ҷихат фақат бактерияҳо, ҳамчун қадимтарин организмҳо, ба онҳо баробар шуда метавонанд. Дар давраҳои гузаштаи дури геологӣ обсабзҳо дар уқёнусҳо, баҳрҳо, дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳо васеъ паҳн шуда буданд. Обсабзҳо аввалин организмҳои сабзи фотосинтезкунанда мебошанд. То ба …

Обсабзҳои бӯр ва сурх асосан сокинони обҳои шӯри баҳру уқёнусҳо ба ҳисоб мераванд. Онҳо дар шароитҳои басо мусоид тез афзуда, дар зери об анбӯҳи азими обсабзҳоро ба вуҷуд меоранд, ки баҳрнавардон онро “садди зинда” меноманд. Ин анбӯҳи азими обсабзҳо суръати ҳаракати нақлиёти обиро халалдор мекунад ва ба фурудоии гидросамолётҳо монеъ …